بسم الله الرحمن الرحیم
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ العربیة

سیری در سیرهای مطالعاتی تاریخ اسلام

 

به روایت کتاب سیر مطالعاتی تاریخ اسلام

به سفارش: دفتر امور فرهنگی معاونت تهذیب حوزه های علمیه

تهیه و تنظیم: جمعی از اساتید زیر نظر استاد مهدی پیشوایی

نوبت چاپ: زمستان ۱۳۹۴

ناشر: مرکز مدیریت حوزه های علمیه

این سیر در سه مرحله مقدماتی، متوسطه و پیشرفته تنظیم شده و برای هر مرحله درنه محور زیر، کتب متناسب و مورد تأیید به صورت آسان به مشکل معرفی شده است:

۱-تاریخ عصر جاهلی

٢- تاریخ عصر نبوی

٣- تاریخ عصر خلفاء

۴- تاریخ اهل بیت علیهم السلام

۵- تاریخ عاشورا

۶- تاریخ عصر غیبت

۷- تاریخ تشیع

۸- تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

۹- منابع تاریخ اسلام

 

 

دوره مقدماتی

معرفی کتاب ها :

تاریخ عصر جاهلی

١- تصویر عصر جاهلی در قرآن ، انسیه خزعلی

تاریخ عصرنبوی

۱-تاریخ اسلام (از جاهلیت تا رحلت پیامبر)

۲- تاریخ اسلام از منظر قرآن، یعقوب جعفری، مهدی پیشوایی

تاریخ عصر خلفاء

١- تاریخ اسلام (دوره خلفاء – از سقیفه تا کربلا)، مهدی پیشوایی

۲- تتمه المنتهی، شیخ عباس قمی

۳- جمال کعبه، محمدحسین دانش کیا

تاریخ اهل بیت علیهم السلام

۱- منتهی الآمال، شیخ عباس قمی

۲- سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی

عاشورا

١- اللهوف علی قتل الطفوف، سید بن طاووس

۲- نفس المهموم، شیخ عباس قمی، با ترجمه میرزا ابوالحسن شعرانی

۳- بررسی تاریخ عاشورا، محمد ابراهیم آیتی

۴- حماسه حسینی، مرتضی مطهری

۵- سخنان حسین بن علی ایلام از مدینه تا کربلا، محمد صادق نجمی

تاریخ عصرغیبت

۱-نگین آفرینش، جمعی از نویسندگان محمد امین بالادستیان، محمد مهدی حائری پور، مهدی یوسفیان)

۲-تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم (عج)، جاسم حسین

تاریخ تشیع

۱-تاریخ تشیع (از آغاز تا پایان غیبت صغری)، غلامحسن محرمی

۲-تاریخ تشیع، گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

۱- مسلمانان در بستر تاریخ، یعقوب جعفری

۲- تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، محمد رضا کاشفی

۳- تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، زین العابدین قربانی

منابع تاریخ اسلام

١- منابع تاریخ اسلام، رسول جعفریان

 

 

دوره متوسطه

معرفی کتاب ها:

تاریخ عصر جاهلی

۱- اسلام و آراء و عقاید بشری یا جاهلیت و اسلام، یحیی نوری

تاریخ عصرنبوی

۱-تاریخ سیاسی اسلام جلدا (سیره رسول خدا )، رسول جعفریان

۲- حیات القلوب (تاریخ پیامبر اسلام ) ، محمد باقر مجلسی

تاریخ عصر خلفاء

١- پس از غروب (تحلیل رخدادهای پس از رحلت پیامبر تا پایان سومین زمامدار)، یوسف غلامی

تاریخ اهل بیت علیهم السلام

۱- حیات فکری و سیاسی امامان شیعه ها، رسول جعفریان

۲- فی رحاب ائمه أهل البیت ع ، سید محسن امین

۳-سیره الأئمه الاثنی عشر ع ، هاشم معروف الحسنی

۴- رساله فی تواریخ النبی صلی الله علیه و آله، محمد تقی تستری (شوشتری)

عاشورا

۱-وقعه الطف ، ابومخنف لوط بن یحیی آزدی

۲- ثوره الحسین ، ظروفها الاجتماعیه و آثارها الانسانیه، محمد مهدی شمس الدین

۳- تاریخ سید الشهداء علیه السلام ، عباس صفائی حائری

۴- انقلاب کربلا از دیدگاه اهل سنت، عبدالمجید ناصری داودی

تاریخ عصرغیبت

۱-تاریخ عصر غیبت (نگاهی تحلیلی به عصر غیبت امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف)، سید مسعود پورسیدآقایی، محمدرضاجباری، حسن عاشوری، سید منذر حکیم

۲- اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شیعه در عصر غیبت، حسن حسین زاده شانه چی

۳- تا ظهور پژوهشی جامع پیرامون آموزه و مباحث مهدویت)، نجم الدین طبسی

تاریخ تشیع

۱-جنبشهای شیعی در تاریخ اسلام، هاشم معروف الحسنی

۲-تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی)، رسول جعفریان

۳-تشیع در مسیر تاریخ تحلیل و بررسی علل پیدایش تشیع و سیر تکوینی آن در اسلام، سید حسین محمد جعفری

تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

۱- پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، علی اکبر ولایتی

۲-دانش مسلمین، محمدرضا حکیمی

منابع تاریخ اسلام

١- علم تاریخ در گستره تمدن اسلامی، صادق آئینه وند

 

 

دوره پیشرفته

معرفی کتاب ها:

تاریخ عصر جاهلی

١- المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، جواد علی

تاریخ عصرنبوی

١- موسوعه التاریخ الاسلامی (جلدا تا۳)، محمدهادی یوسفی غروی

٢- الصحیح من سیره النبی الأعظم ، سید جعفر مرتضی عاملی

تاریخ عصر خلفاء

۱- تاریخ سیاسی اسلام جلد۲ (تاریخ خلفاء)، رسول جعفریان

۲- موسوعه التاریخ الاسلامی (جلد۴ و۵)، محمدهادی یوسفی غروی

تاریخ اهل بیت علیهم السلام

١- موسوعه التاریخ الاسلامی (جلد ۶ و۷ و۸)، محمدهادی یوسفی غروی

۲- نقش ائمه در احیای دین، سید مرتضی عسکری

٣- سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمه لی، محمدرضا جباری

۴- الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، محمد بن محمد بن نعمان (شیخ مفید)

۵- موسوعه سیره اهل البیت له ، باقر شریف قرشی

عاشورا

۱-تاریخ قیام ومقتل جامع سید الشهداء، جمعی از نویسندگان زیر نظر استاد مهدی پیشوایی

۲- بازتاب تفکر عثمانی در واقعه عاشورا، محمد رضا هدایت پناه

۳- جریان شناسی تاریخی قرائتها و رویکردهای عاشورا از صفویه تا مشروطه، محسن رنجبر

تاریخ عصرغیبت

١- موسوعه الامام المهدی عجل الله تعلی فرجه الشریف جلد ۱- تاریخ الغیبه الصغری، سید محمد صدر

۲- موسوعه الامام المهدی عجل الله تعلی فرجه الشریف جلد ۲-تاریخ الغیبه الکبری، سید محمد صدر

۳- منتخب الأثر فی الإمام الثانی عشر، لطف الله صافی گلپایگانی

۴-کتاب الغیبه، محمد بن ابراهیم بن جعفر الکاتب النعمانی

۵-کتاب الغیبه، ابوجعفر محمد بن حسن بن علی بن حسن طوسی ( شیخ طوسی)

۶- کمال الدین و تمام النعمه، ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی(شیخ صدوق)

تاریخ تشیع

۱-تاریخ الامامیه واسلافهم من الشیعه، عبدالله فیاض

تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

١-کارنامه اسلام، عبدالحسین زرین کوب

۲- خدمات متقابل اسلام و ایران، مرتضی مطهری

۳-سیرتمدن اسلامی، شکرالله خاکرند

۴- تأسیس الشیعه لعلوم الاسلام، سید حسن الصدر

منابع تاریخ اسلام

۱-تاریخ نگاری در اسلام، سید صادق سجادی و هادی عالم زاده

 

 

 

 

به روایت پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه

تاریخ اسلامی را می توان به دو مرحله مطالعاتی تقسیم کرد:

۱- سیر در تاریخ اسلام:

-فروغ ابدیت، سبحانی، جعفر

-تاریخ اسلام (از جاهلیت تا رحلت پیامبر اسلام)، مهدی پیشوایی، قم، دفتر نشر معارف،۱۳۸۳

– منتهی الآمال (حاج شیخ عباس قمی) ۲ جلد، اتشارات وحدت بخش، ۱۳۸۶

– تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی، رسول جعفریان، انتشارات انصاریان، قم، ۱۳۸۵

– حماسه حسینی جلد ۱ و ۲ شهید مطهری

– خدمات متقابل اسلام و ایران شهید مطهری

– فلسفه تاریخ (۱- ۴) شهید مطهری

– سیری در سیره ائمه اطهار علیهم السلام (شهید مطهری)

– نهضتهای اسلامی درصد ساله اخیر (شهید مطهری)

– نقش دین در تحولات تاریخی (پانزده گفتار) (شهید مطهری)

– نقش حادثه کربلا در تحول تاریخ اسلامی (پانزده گفتار) (شهید مطهری)

– احیای تفکر اسلامی (شهید مطهری )

– سیر تطور کلام شیعه از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی، محمد صفر جبرئیلی،سازمان انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی(در این کتاب، عصر هایی که در آن عصر، عده ای از شخصیت ها موجب رشد و نمو تفکر کلامی اسلام و شیعه بوده اند مورد بررسی قرار گرفته است. )

– مروج الذهب (علی بن حسین مسعودی)

مسعودی ابتدا کتابی با عنوان «اخبار الزمان و من اباده الحدثان» در ۳۰ جلد نگاشت، سپس آن را مختصر کرد و «الکتاب الاوسط» نامید، اختصاری از این کتاب را نیز برگزید و «مروج الذهب» نامید. او بهترین و عالیترین مطالب دیگر کتابهایش را برگزید و در این کتاب آورد. از این رو کتاب را مروج الذهب (مرغزار طلا) نامید.

مروج الذهب دارای دو بخش است. در بخش نخست تاریخ خلقت و انبیاء و ملل مختلف تا قبل از بعثت پیامبر (ص) بررسی شده است. بخش دوم کتاب با بعثت پیامبر آغاز و با ذکر حوادث تا سال ۳۳۶ پایان می یابد.

مروج الذهب تاریخی است عمومی که علاوه بر تاریخ مسلمانان، به تاریخ جهان و احوال دیگر ملل نیز پرداخته است. روش مسعودی در تاریخ نگاری، شیوه موضوعی است، هر چند او بین روش موضوعی و سالشمار جمع کرده و هنگام پرداختن به یک موضوع ترتیب زمانی را رعایت کرده است. او با وارد کردن عنصر استدلال عقلائی به قلمرو مباحث تاریخی از مرز «دیدن حادثه و نقل آن» گذشته و در ورای حوادث به دنبال علل و اسباب وقوع گشته است. طرح مباحث تمدن و فرهنگ و اهتمام به تاریخ و تفکر اقلیتها و مذاهب در مروج الذهب چشمگیر است.

مسعودی در لابلای مطالب علمی و تاریخی، داستانها و لطایف و ظرایفی را چاشنی کرده است تا خواننده را ملال حاصل نشده و رغبت به خواندن آن، همیشگی باشد.

مسعودی در ارائه مطالب تاریخی از جغرافیا بهره برده است. ترجمه رایج «مروج الذهب» به زبان فارسی با قلم «ابو القاسم پاینده» در ۲ جلد توسط انتشارات علمی و فرهنگی چاپ شده است.

۲٫ فرق و مذاهب (ملل و نحل)

– فرق و مذاهب کلامی (ربانی گلپایگانی) ناشر: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی”ص” وابسته به جامعه المصطفی “ص” العالیه

– آشنایی با فرق و مذاهب (رضا برنجکار )

– تاریخ شیعه و فرقه های آن تا قرن چهارم؛ محمد جواد مشکور، تهران، کتاب فروشی اشراقی، ۱۳۶۲ ش

– فرهنگ فرق اسلامی، محمدجواد مشکور، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم، ۱۳۷۵،

– آیین وهابیت ( آیت الله سبحانی)

 

منبع

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

ویکی پرسش 

اسلام کوئست

و بسیاری از سایت‌های دیگر که ظاهراً از سایت حوزه گرفته‌اند.

 

به روایت گنجینه

فهرست منابع تاریخ و تمدن اسلام

تاریخ‌نگاری

  1. منابع تاریخ اسلام؛ رسول جعفریان.
  2. تاریخ و تاریخ‌نگاری؛ ناجی.
  3. علم تاریخ در گستره تمدن اسلامی؛ آئینه‌وند.
  4. تاریخ‌نگاری در اسلام؛ سجادی.
  5. نقد و بررسی منابع سیره نبوی.

تاریخ تشیع

  1. تشیع در مسیر تاریخ؛ جعفری.
  2. تاریخ تشیع؛ جعفریان.
  3. تاریخ تشیع؛ ۲ جلد؛ خضری.

تاریخ اسلام

  1. سیره ابن هشام ؛ ۴ جلد (ترجمه دارد).
  2. مغازی واقدی (ترجمه دارد).
  3. طبقات ابن سعد؛ ۸ جلد (ترجمه دارد).
  4. وقعه الصفین؛ نصر بن مزاحم (م ۲۱۲).
  5. پیکار صفین (ترجمعه وقعه الصفین)؛ مترجم: اتابکی.
  6. الغارات؛ ثقفی (م ۲۸۳).
  7. ترجمه الغارت؛ مترجم: آیتی.
  8. الاصنام کلبی (م ۲۰۷)؛ (ترجمه جلالی).
  9. الموفقیات؛ زبیر بن بکار (م ۲۵۶) (ترجمه دارد).
  10. الامامه والسیاسه؛ ابن قتیبه (م ۲۷۶) (ترجمه دارد).
  11. انساب الاشراف؛ بلاذری.
  12. فتوح البلدان؛ بلاذری (ترجمه دارد).
  13. اخبار الطوال؛ دینوری (م ۲۸۲) (ترجمه دارد).
  14. اخبار الدوله العباسیه.
  15. تاریخ یعقوبی (ترجمه دارد).
  16. [تاریخ الرسل والملوک|تاریخ طبری]؛ طبری (م ۳۱۰) (ترجمه دارد).
  17. الفتوح؛ ابن اعثم (ترجمه ۲ جلد را دارد).
  18. مروج الذهب؛ ۴ جلد؛ مسعودی (م ۳۴۶) (ترجمه دارد).
  19. مقاتل الطالبین؛ ابوالفرج اصفهانی (م ۳۵۶) (ترجمه دارد).
  20. الجمل؛ شیخ مفید (ترجمه دارد).
  21. شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید (ترجمه: جلوه‌های تاریخ در شرح نهج البلاغه، ۸ جلد، مترجم دامغانی).
  22. خلاصه التواریخ؛ قاضی احمد قمی.
  23. تاریخ اسلام کمبریج.
  24. تاریخ سیاسی اسلام؛ جعفریان.
  25. تاریخ اسلام؛ منتظر القائم.
  26. تاریخ پیامبر اسلام؛ آیتی.
  27. تاریخ سیاسی اسلام؛ حسن ابراهیم حسن.
  28. دولت عباسیان؛ طقوش؛ مترجم: جودکی (با اضافات جعفریان).
  29. تاریخ عثمانی؛ احمد یاقی.
  30. تاریخ امپراطوری عثمانی و ترکیه جدید؛ جی شاو.

تاریخ تمدن

  1. فرهنگ و تمدن اسلامی؛ ۴ جلد؛ ولایتی.
  2. نقش شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران؛ ولایتی.
  3. علم و تمدن در اسلام؛ نصر.
  4. کارنامه اسلام؛ زرین کوب.

جغرافیا

  1. معجم البلدان؛ یاقوت حموی.
  2. اطلس شیعه؛ رسول جعفریان.
  3. اطلس تاریخ اسلام.
  4. جغرافیایی تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی؛ لسترنج.

فرق

  1. فرق الشیعه؛ نوبختی (ترجمه مشکور).
  2. المقالات والفرق؛ اشعری (ترجمه دارد).
  3. الزینه؛ ابوحاتم رازی (ترجمه: گرایش‌های و مذاهب اسلامی در سه قرن نخست).
  4. فرهنگ فرق اسلامی؛ مشکور.
  5. بحوث فی الملل والنحل؛ ۸ جلد؛ جعفر سبحانی (ترجمه ۵ جلد آن به نام: فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی).

زندگانی امامان شیعه

  1. الارشاد؛ ۲ جلد؛ شیخ مفید.
  2. ترجمه الارشاد؛ مترجم: رسولی محلاتی.
  3. کشف الغمه؛ ۳ جلد؛ اربلی (ترجمه دارد).
  4. اعلام الورى؛ طبرسی (ترجمه دارد).
  5. [لهوف|اللهوف]؛ سید بن طاووس (ترجمه دارد).
  6. وقعه الطف؛‌ ابومخنف (ترجمه دارد).
  7. [مناقب آل ابی‌طالب|مناقب]؛ ۴ جلد؛ ابن شهر آشوب.
  8. شرح الاخبار فی فضائل الائمه الاطهار علیهم‌السلام؛ ۳ جلد؛ قاضی نعمان (م ۳۶۳).
  9. موسوعه الامام العسکری علیه‌السلام؛ ۶ جلد.
  10. موسوعه الامام الرضا علیه‌السلام؛ ۸ جلد.
  11. موسوعه الامام الجواد علیه‌السلام، ۲ جلد.
  12. موسوعه الامام الهادی علیه‌السلام، ۴ جلد.
  13. دانشنامه امیرالمومنین علیه‌السلام؛ ۱۳ جلد؛ دارالحدیث.
  14. دانشنامه امام علی علیه‌السلام؛ ۱۲ جلد؛ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  15. دانشنامه امام حسین علیه‌السلام؛ دارالحدیث.
  16. الامام الصادق و مذاهب الاربعه؛ ۳ جلد.
  17. معجم احادیث الامام المهدی؛ ۸ جلد؛ موسسه المعارف الاسلامیه.
  18. زندگانی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها (ترجمه جلد ۴۳ بحارالانوار)؛ مترجم: علی آبادی.
  19. زندگانی فاطمه زهرا سلام الله علیها؛ شهیدی.
  20. صلح امام حسن علیه‌السلام؛ آل یاسین (ترجمه دارد).
  21. تاملی در نهضت عاشورا؛ جعفریان.
  22. جهاد الامام السجاد علیه‌السلام؛ جلالی حسینی (ترجمه: موسی دانش).
  23. زندگانی علی بن حسین علیه‌السلام؛ شهیدی.
  24. حیاه الامام العسکری علیه‌السلام؛ طبسی (ترجمه شده به عنوان: با خورشید سامرا).
  25. الحیاه السیاسیه للامام الرضا علیه‌السلام؛ جعفر مرتضی (ترجمه کامل اتابکی و ترجمه برگزیده: خلیلیان).
  26. حیوه القلوب؛ ۵ جلد؛ مجلسی.
  27. حیات فکری و سیاسی امامان شیعه؛ جعفریان.

تراجم

  1. روضات الجنات؛ ۸ جلد؛ خوانساری.
  2. ریاض العلماء؛ ۷ جلد؛ افندی (۶ جلدش ترجمه شده).
  3. طبقات اعلام الشیعه؛ ۱۵ جلد؛ آقا بزرگ.
  4. اعیان الشیعه؛ (+ مستدرکات)؛ سید محسن امین.
  5. ستارگان حرم؛ جمعی از نویسندگان.

برگرفته شده از http://ahlolbait.blog.ir

 

منبع

گنجینه

 

 

به روایت تبیان

برای مروری تقریبا جامع و مختصر بر تاریخ اسلام ، تشیع و زندگانی چهارده معصوم (ع) می‌توان به کتاب‌های زیر مراجعه فرمایید:

موسوعه التاریخ الاسلامی، نوشته محمد هادی یوسفی غروی*

تاریخ اسلام از جاهلیت تا رحلت پیامبر اسلام، نوشته مهدی پیشوایی، قم،‌ دفتر نشر معارف

تاریخ اسلام ، نوشته رسول جعفریان در یک جلد ، فارسی
الصحیح من سیره النبی ، نوشته سید جعفر مرتضی عاملی لبنانی در ۳۵ جلد ، عربی.*
سیرى در سیره نبوى(ص) نوشته شهید مطهری
پیامبر امّى نوشته شهید مطهری
سیره رسول خدا صلی‌الله علیه و آله، نوشته رسول جعفریان، قم، انصاریان
فروغ ابدیت ، نوشته آیه الله سبحانی در ۲ جلد ، فارسی
خاتم پیامبران ، نوشته ابوزهره ، ۴ جلد ، از اهل سنت ، از انتشارات آستان مقدس رضوی به فارسی
سیره پیامبر با نگاهی به قرآن کریم نوشته محسن قرائتی
تاریخ شیعه، نوشته محمدحسین مظفر ترجمه سیدمحمدباقر حجتی
ویژگی ها و دیدگاه های دو مکتب در اسلام، نوشته علامه سید مرتضی عسکری، ترجمه ع.م.سردار نیا (ترجمه کتاب ارزشمند معالم المدرستین از علامه عسکری)
نقش ائمه(ع) در احیای دین، نوشته علامه سید مرتضی عسکری
شیعه چه می گوید، نوشته سراج انصاری
شیعه پاسخ می دهد، نوشته رضا حسینی نسب
امامت در بینش اسلامی، نوشته علی ربانی گلپایگانی
در آمدی بر شیعه شناسی ، نوشته علی ربّانی گلپایگانی
شیعه در اسلام ، نوشته سیدمحمدحسین طباطبایی
این است شیعه: تحقیقی درباره شیعه ، نوشته باقر شریف القرشی
باورهای شیعی: بازکاوی عقاید شیعه در منابع اهل سنت ، نوشته نادعلی صالحی
سیره پیشوایان،‌ نوشته مهدی پیشوایی
منتهی الامال در دو جلد نوشته شیخ عباس قمی
حیات فکری و سیاسی امامان شیعه،‌ نوشته رسول جعفریان
سیرى در سیره ائمّه اطهار علیهم السلام نوشته شهید مطهری

الصحیح من سیره الامام علی علیه السلام ، نوشته سید جعفر مرتضی عاملی لبنانی در ۲۰ جلد به زبان عربی *
علی از زبان علی یا زندگی نامه امیرمؤمنان علی علیه‌السلام،‌ نوشته جعفر شهیدی، تهران،‌ دفتر نشر فرهنگ اسلامی
دانشنامه امام علی علیه‌السلام، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه؛ موسوعه الامام علی بن ابی‌طالب، ری‌شهری
دانشنامه امام علی علیه السلام ، نوشته علی اکبر رشاد ، ۱۲ جلد ، فارسی

الموسوعه الکبری عن فاطمه الزهراء ، نوشته اسماعیل انصاری زنجانی خوئینی در ۲۵ جلد به زبان عربی*
زندگانی فاطمه زهرا سلام الله علیها،‌ نوشته سید جعفر شهیدی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی
رنج‌های حضرت زهرا سلام الله علیها، نوشته جعفر مرتضی عاملی،‌ ترجمه: سپهری؛

زندگانی امام حسن علیه السلام، نوشته شریف قرشی؛ *
صلح امام حسن علیه السلام ، نوشته آل یاسین، ترجمه سید علی خامنه‌ای

تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهدا علیه‌السلام، نوشته جمعی از تاریخ پژوهان زیر نظر مهدی پیشوایی*
دانشنامه امام حسین علیه السلام ، نوشته محمدی ری شهری در ۱۴ جلد ، به زبان فارسی
تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهدا علیه‌السلام، نوشته گروهی از تاریخ پژوهان زیر نظر استاد مهدی پیشوایی
حماسه حسینى نوشته شهید مطهری
قرآن و امام حسین(ع) نوشته محسن قرائتی

زندگانی علی بن الحسین،  نوشته سید جعفر شهیدی؛ *
نقش امام سجاد در رهبری شیعه، نوشته محسن رنجبر

*شرح زندگانی امام محمدباقر(ع)، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز فعالیت‌ها و پژوهشهای قرآن و عترت.

*زندگانی امام صادق علیه‌السلام، نوشته سید جعفر شهیدی؛
شرح مختصری از زندگانی امام جعفر صادق علیه‌السلام، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز فعالیت‌ها و پژوهشهای قرآن و عترت.

*تحلیلی از زندگانی امام کاظم علیه‌السلام، نوشته باقر شریف قرشی؛
شرح زندگانی امام موسی کاظم علیه السلام، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز فعالیت‌ها و پژوهشهای قرآن و عترت

*الحیات السیاسیه للامام الرضا علیه‌السلام، نوشته جعفر مرتضی عاملی؛
حیات الامام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام، نوشته باقر شریف قرشی.

* الامام الجواد علیه السلام، نوشته محمد کاظم قزوینی؛
زندگانی سیاسی امام جواد علیه‌السلام، نوشته جعفر مرتضی عاملی.

*الامام الهادی علیه‌السلام، نوشته محمد کاظم قزوینی.

* امام حسن عسکری علیه‌السلام، نوشته باقر شریف قرشی.

*حکومت جهانی مهدی(ع) نوشته  آیت الله مکارم شیرازی
دادگستر جهان نوشته آیت ا… ابراهیم امینی
گفتمان مهدویت نوشته آیت ا… صافی گلپایگانی
ظهور نور ترجمه کتاب«الشّموس المضیئه فی الغیبه و الظهور و الرجعه» نوشته علی سعادت پرور مترجم سیدمحمدجواد وزیر فرد
آشنایی با امام زمان(ع) این کتاب ترجمه بخش سوم کتاب ارزشمند «اعیان الشیعه» از علامه بزرگوار سیّد محسن جبل عاملی است

 

منبع

تبیان

 

 

به روایت پرسمان دانشگاهیان

کتاب‌های پیشنهادی در مورد سیر مطالعاتی تاریخ اسلام: در صورتی که تمایل دارید مروری تقریبا جامع و مختصر بر زندگانی چهارده معصوم داشته باشید می‌توانید به کتاب‌های زیر مراجعه فرمایید:تاریخ اسلام از جاهلیت تا رحلت پیامبر اسلام، مهدی پیشوایی
حیات فکری و سیاسی امامان شیعه،‌ رسول جعفریان.
تاریخ خلفا،‌ رسول جعفریان.
سیره پیشوایان،‌ مهدی پیشوایی.
موسوعه التاریخ الاسلامی، محمد هادی یوسفی غروی. مطالب این کتاب از: عصر رسول خدا صلی الله علیه و آله آغاز شده و نویسنده آن موفق شده در حال حاضر تا عصر امام صادق علیه السلام را پیش برود. سه جلد نخست آن به فارسی تحت عنوان:‌تاریخ تحقیقی اسلام توسط آقای حسینعلی عربی، ترجمه شده است. این کتاب در نوع خود کم‌نظیر و بسیار جامع است.
در مورد امام حسین و واقعه عاشورا نیز مطالعه کتاب: تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهدا علیه‌السلام، نوشته گروهی از تاریخ پژوهان زیر نظر استاد مهدی پیشوایی، پیشنهاد می‌گردد. این کتاب در زمینه خود یعنی زندگانی امام حسین علیه السلام کم نظیر است.
اما در صورتی که تمایل به مطالعات بیشتری دارید می‌توانید به منابع زیر مراجعه فرمایید:
۱٫ رسول خدا صلی‌الله علیه و آله:
۱-۱٫ کتابی که به صورت مختصر و جامع و با قلمی روان به بیان دوران زندگی پیامبر پرداخته باشد: تاریخ اسلام از جاهلیت تا رحلت پیامبر اسلام، مهدی پیشوایی، قم،‌ دفتر نشر معارف.
۱-۲٫ در صورت تمایل به مطالعه مفصل‌تر ر.ک: سیره رسول خدا صلی‌الله علیه و آله، رسول جعفریان، قم، انصاریان.
۲٫ امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام و صدیقه طاهره سلام الله علیها:
۱-۲٫ علی از زبان علی یا زندگی نامه امیرمؤمنان علی علیه‌السلام،‌ سید جعفر شهیدی، تهران،‌ دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
۲-۲٫ زندگانی فاطمه زهرا سلام الله علیها،‌ سید جعفر شهیدی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
۳-۲٫ در صورت تمایل به مطالعات بیشتر در این زمینه ر.ک: رنج‌های حضرت زهرا سلام الله علیها، جعفر مرتضی عاملی،‌ ترجمه: سپهری؛ دانشنامه امام علی علیه‌السلام، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه؛ موسوعه الامام علی بن ابی‌طالب، ری‌شهری.
۳٫ امام حسن تا امام سجاد علیهم‌السلام:
۱-۳٫ زندگانی امام حسن علیه السلام، شریف قرشی؛ صلح امام حسن، آل یاسین، ترجمه سید علی خامنه‌ای.
۲-۳٫ تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهدا علیه‌السلام، جمعی از تاریخ پژوهان زیر نظر مهدی پیشوایی.
۳-۳٫ زندگانی علی بن الحسین، سید جعفر شهیدی؛ نقش امام سجاد در رهبری شیعه، محسن رنجبر.
۴٫ امام باقر تا امام کاظم علیهم السلام:
۱-۴٫ شرح زندگانی امام محمدباقر(ع)، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز فعالیت‌ها و پژوهشهای قرآن و عترت.
۲-۴٫ زندگانی امام صادق علیه‌السلام، سید جعفر شهیدی؛ شرح مختصری از زندگانی امام جعفر صادق علیه‌السلام، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز فعالیت‌ها و پژوهشهای قرآن و عترت.
۳-۴٫ تحلیلی از زندگانی امام کاظم علیه‌السلام، باقر شریف قرشی؛ شرح زندگانی امام موسی کاظم علیه السلام، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز فعالیت‌ها و پژوهشهای قرآن و عترت.
۵٫ امام رضا تا امام زمان علیهم السلام:
۱-۵٫ الحیات السیاسیه للامام الرضا علیه‌السلام، جعفر مرتضی عاملی؛ حیات الامام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام، باقر شریف قرشی.
۲-۵٫ الامام الجواد علیه السلام، محمد کاظم قزوینی؛ زندگانی سیاسی امام جواد علیه‌السلام، جعفر مرتضی عاملی.
۳-۵٫ الامام الهادی علیه‌السلام، محمد کاظم قزوینی.
۴-۵٫ امام حسن عسکری علیه‌السلام، باقر شریف قرشی.

 

منبع 

پرسمان دانشگاهیان

 

 

به روایت کانون اندیشه‌ی جوان

در ضمن کتابی درباره‌ی سیر مطالعات اسلامی منتشر شده توسط کانون اندیشه جوان / تهران / چاپ اوّل ۱۳۸۸ / قطع : رقعی / ۱۵۶ صفحه
سیر مطالعات اسلامی (سما) پاسخی است به این پرسش که «چه بخوانیم». این اثر به همت «کانون اندیشه جوان» و با تلاش دسته جمعی محققان ارجمندی که در تهیه آن مشارکت داشته‌اند، فراهم آمده است که نامهای ایشان عبارتند از: عبدالحسین خسروپناه ـ محمدصفر جبرئیلی ـ محمدباقر پورامینی ـ علی ذوعلم و علی عسگری. این سیر مطالعاتی در چهار سطح، تدوین و ارائه می‌گردد. سطح اوّل آن، برای دانش‌آموزان دبیرستانی و پیش‌دانشگاهی، سطح دوّم برای جوانان در سطح دیپلم و سطح سوم برای دانشجویان مقطع کارشناسی و کاردانی و سطح چهارم، برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکترا پیش‌بینی شده است. کتاب‌های این مجموعه که در ده گام معرفی می‌گردند و «سطح‌سوم» مخاطبان را در نظر داشته‌اند، از میان صدها کتاب انتخاب شده‌اند. این انتخاب به معنای غیر مفید بودن کتاب‌های دیگر نیست؛ بلکه این سیر، برای برداشتن گام‌های اولیه مطالعه در هر موضوع تهیه شده است. برداشتن گام‌های بعدی، به عهده خوانندگان است.
در مقدمه برای استفاده بهتر و مفید‌تر از این سیر مطالعاتی، به ده مورد اشاره می‌شود:
۱- مطالعات شما، بهتر است که به صورت گروه‌های سه تا پنج نفره انجام شود ۲- بخش‌های هر کتاب را بین اعضای گروه تقسیم کنید و این کار را درباره کتاب‌های کوچک هم انجام دهید. ۳- هر کدام از اعضای گروه، بخشی از کتاب را مطالعه و پرسش‌ها و نکات مشکل و مبهم را یادداشت کند تا این نکات، در جلسه گروه، مورد بحث و بررسی قرار گیرند ۴- از یک فرد اهل علم و اندیشه و آگاه به مسائل دینی دعوت کنید تا در بعضی از جلسات شما شرکت کند و به پرسش‌های شما پاسخ دهد و مشکلات و ابهامات شما را برطرف کند تا از کژاندیشی، التقاط و برداشت‌های ناصواب مصون بمانید. این کار، بویژه درباره کتاب‌های بخش اول، سوم، هفتم، و برخی کتابهای بخش هشتم و نهم ضروری است ۵- کتاب‌های بخش ادبیات و رمان‌ را در بین دیگر بخش‌ها مطالعه کنید و به بحث پیرامون رمانها و نقد و ارزیابی آن‌ها بپردازید ۶- این سیر مطالعاتی پاسخی است به پرسش «چه کتابی بخوانیم؟» و برای پاسخ به پرسش «چرا و چگونه کتاب بخوانیم؟»، کانون اندیشه جوان، کتابی به همین نام برای شما منتشر کرده است که مطالعه آن، قبل از این سیر، توصیه می‌شود. کتاب «روش مطالعه» از جواد محّدثی نیز در این باره راهنمای خوبی است. ۷-این سیر، پس از مطالعه دفتر اول سما (ویژه دانش آموزان دبیرستانی) پیشنهاد شده است و پس از این مرحله، سیر مطالعاتی دیگری (سما ۴) منتشر می‌شود که در آن، کتاب‌ها به صورت موضوعی، معرّفی می‌شوند. ۸- شما با مطالعه روزانه یک ساعت در ایام تحصیلی و دو ساعت در ایّام تعطیلی، به صورت منظم و با برنامه، می‌توانید از این مطالعات توشه علمی زیادی ببرید و بر آگاهی، بینش، دانش و قدرت تفکر و تحلیل خود بیافزایید ۹- کتاب‌های مهارتی را به دقت بخوانید و با تمرین و بحث، این مهارت‌ها را کسب کنید ۱۰- حفظ بخش‌هایی از قرآن، سرمایه ارزشمندی است و سبب توفیق در زندگی شما خواهد شد. اگر می‌توانید با پشتکار، نظم و اراده و با راهنمایی و مشورت مربیان حفظ قرآن، به این کار اقدام کنید
این کتاب در ده گام تنظیم شده است که مرور اجمالی آن بدینصورت است: گام اول؛ حکمت و دین شناسی
الف) منطق و فلسفه؛ ب) عقاید اسلامی؛ ج)مسائل جدید کلامی گام دوم: قرآن و حدیث گام سوم: اخلاق و عرفان گام چهارم: احکام زندگی و فلسفه آنها گام پنجم: تاریخ و سیره معصومان. گام‌ ششم: اسوه‌ها گام هفتم: نظام‌های اجتماعی گام هشتم: سیاست و ایران معاصر الف) تمدن اسلامی، ب)غرب شناسی، ج)تاریخ معاصر، د) انقلاب اسلامی، ﻫ) نظام سیاسی
گام نهم:دغدغه‌ و مهارت‌ها الف) مهارتها ب)دغدغه‌های فردی ج) دغدغه‌های اجتماعی
گام دهم: ادبیات و رمان الف)شعر، ب)طنز، ج)رمان و داستان.
و امّام محتوای گام های ده‌گانه کتاب به گونه‌ای تفصیلی‌تر:
گام اوّل (حکمت و دین‌شناسی) عبدالحسین خسروپناه
الف) منطق و فلسفه: ۱- آموزش منطق ۲- معرفت شناسی ۳- کلیات فلسفه ۴- سه حکیم مسلمان
ب) عقاید اسلامی: ۵- منشور عقاید امامیه ۶-آن‌گاه‌ هدایت شدم ۷-حق جو و حق‌شناس ۸- میر مهر ۹- شرور و راز تفاوتها ۱۰- خورشید مغرب
ج) مسانل جدید کلامی: ۱۱- بابی‌گری و بهایی‌گری ۱۲- مبانی معرفت دینی ۱۳- تبیین و تحلیل سکولارلیسم ۱۴- فطرت ۱۵- علل گرایش به مادّی گری.
گام دوّم (قرآن و حدیث) محمد صفر جبرئیلی.
۱-درسنامه علوم قرآنی ۲- تفسیر قرآن کریم ۳- اقوام هلاک شده ۴- اشارات علمی اعجاز آمیز قرآن ۵- حکمت نامه جوان ۶- تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه ۷- غررالحکم و دررالکلم ۸-صحیفه سجادیه (اخلاق و عرفان) عبدالحسین خسروپناه.
گام سوّم
۱-جوانان و پرسش‌های عرفانی ۲- درآمدی بر سیرو سلوک ۳- اخلاق و عرفان ۴- نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی ۵-‌درس سحر
گام چهارم (احکام زندگی و فلسفه آنها) محمد صفر جبرئیلی
۱-رساله نوین (جلد۱) «عبادت و خودسازی» ۲- امر به معروف و نهی از منکر ۳-مصاف بی‌پایان با شیطان ۴- نقش تقلید در زندگی انسان ۵-نماز عارفانه
گام پنجم (تاریخ و سیره معصومان) محمدباقر پورامینی
۱-تاریخ اسلام (از جاهلیت تا رحلت پیامبر اسلام) ۲- چشمه در بستر (تحلیلی از زمان‌شناسی حضرت زهرا(س)) ۳- تاریخ و سیره سیاسی امیرمؤمنان علی بن ابیطالب(ع) ۴- روز خشم ۵- بررسی تاریخ عاشورا ۶- مرثیه‌ای که ناسروده ماند ۷- سیری در سیره ائمه اطهار علیهم السلام ۸- زندگانی امام صادق جعفربن محمد(ع) ۹- تحلیلی از زندگانی امام رضا(ع)
گام ششم (أسوه‌ها) محمد صفر جبرئیلی
۱-در کمین گل‌سرخ ۲- فضلیت‌های فراموش شده ۳- ز مهر افروخته ۴- چراغ لاله (سرگذشت علامه اقبال لاهوری) ۵- پرتوی از خورشید ۶- به مجنون گفتم زنده بمان
گام هفتم (نظام‌های اجتماعی) عبدالحسین خسروپناه
۱-درآمدی بر نظام تربیتی اسلام ۲- نظام حقوق زن در اسلام ۳- ساختار کلان نظام اقتصادی اسلام ۴- حقوق بین‌الملل اسلامی ۵- حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان ۶-جامعه علوی در نهج البلاغه ۷- اسلام و توسعه ۸-راز عصر طلایی
گام هشتم (سیاست و ایران معاصر) علی ذوعلم
الف) تمدن اسلامی: ۱-فرهنگ و تمدن اسلامی ۲- صفویان، نماد اقتدار ایران
ب) غرب شناسی: واژه‌نامه فرهنگی سیاسی ۲- غرب‌شناسی
ج) تاریخ معاصر: ۱- تاریخ سیاسی معاصر ایران ۲- جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی ـ سیاسی ایران
۳-تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی مرحله تکمیلی: ۱- ظهور و سقوط سلطنت پهلوی ۲- بی‌پرده با هاشمی رفسنجانی ۳- کارنامه شیخ فصل الله نوری ۴- همه مردان شاه ۵- سیاست، دیانت و آیت‌الله کاشانی.
د) انقلاب اسلامی:۱-حدیث پیمانه ۲- قیام جاودانه.
ﻫ) نظام سیاسی: ۱- اندیشه سیاسی امام خمینی ۲- نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه ۳- اندیشه‌های حقوقی شهید بهشتی مرحله تکمیلی: ۱- عدالت در نظام سیاسی اسلام ۲- تدّین، حکومت و توسعه. (محور دغدغه‌ها و مهارت‌ها) علی عسگری.
گام نهم
الف) مهارتها: ۱- چه کسی پینر مرا جابجا کرد ۲و۳- کلید امنیت ـ کلید E_mail 3- هفت عادت مردمان مؤثر
ب) دغدغه‌های مزدی: ۱- کتاب و کتابخوانی ۲- تفکر برتر ۳- جوان و نیروی چهارم زندگی ۴-نگاهی قرآنی به فشار روانی ۵- نگاهی قرآنی به دوست و دشمن ۶-آیینه جادو ۷- موسیقی از دیدگاه فلسفی و روانی ۸- جوانان و ازدواج ۹- جوان و انتخاب همسر.
ج) دغدغه‌های اجتماعی: ۱- نشت نشاء ۲- زمینه فرهنگ شناسی‌۳- روان شناسی شایعه و روش‌های مقابله ۴- جنبش دانشجویی ۵- جامعه‌سازی قرآن ۶- چالش‌های کنونی ایران ۷- ارباب امانت ۸- ماجرای غم انگیز روشنفکری در ایران ۹- نهضت آزادی ایران ۱۰- یاسر عرفات.
گام دهم (ادبیات و رمان) محمدباقر پورامینی
الف) شعر: ۱- مجموعه کامل شعرهای سلمان هراتی ۲- گل‌ها همه آفتابگردانند ۳- عشق در مثنوی ۴- نخستین نوشداروی طرح ژنریک.
ب) طنز: یادگار عبید زاکانی
ج) رمان و داستان: ۱- واقعیت و حقیقت ۲- من او ۳- آیینه زار ۴- گزیده فرهنگنامه جبهه ۵- خدا خانه دارد.

 

منبع 

پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی- کانون اندیشه جوان

 

 

به روایت مرکز گفتمان انقلاب اسلامی

سازمان بسیج دانشجویی

سیر مقدماتی مطالعات تاریخ اسلام:

ردیف عنوان کتاب پدیدآورنده ناشر
۱ تاریخ سیاسی اسلام (جلد ۱: سیره رسول خدا) رسول جعفریان وزارت ارشاد اسلامی
۲ تاریخ سیاسی اسلام (جلد ۲: تاریخ خلفا) رسول جعفریان وزارت ارشاد اسلامی
۳ تاریخ سیاسی اسلام

حسن ابراهیم حسن

ترجمه: ابوالقاسم پاینده

جاویدان
۴ فروغ ولایت آیت الله جعفر سبحانی موسسه امام صادق(ع)
۵ زندگانی فاطمه زهرا (س) سید جعفر شهیدی فرهنگ اسلامی
۶ زندگانی فاطمه(س) و دختران آن حضرت رسول محلاتی فرهنگ اسلامی
۷ تاریخ تشیع از آغاز تا پایان غیبت صغری غلام حسین محرمی موسسه امام خمینی(ره)
۸ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی رسول جعفریان نشر علم
۹ حیات فکری و سیاسی ائمه شیعه رسول جعفریان تبلیغات اسلامی
۱۰ مجموعه آثار (جلد ۱۴) شهید مرتضی مطهری صدرا
۱۱ انسان ۲۵۰ ساله مقام معظم رهبری صهبا
۱۲ تاریخ تحلیلی اسلام سید جعفر شهیدی مرکز نشر دانشگاهی

منبع 

مرکز گفتمان انقلاب اسلامی

 

 

 

 

 

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

۱۹ مرداد ۱۴۰۱ساعت: ۵:۳۹ بعد از ظهر۱۷۶ بازدید