اولین های انقلاب و دفاع مقدس در دزفول: انجمن اسلامی دانشوران

۴- اوّلین تشکّل­ انقلابی در دزفول پس از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲: انجمن اسلامی دانشوران

با شروع نهضت امام خمینی (ره) و وقوع حوادثی چون سرکوب قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و افزایش خفقان حاکم بر فضای سیاسی ایران، افراد و گروه­های جدیدی به صف مخالفان رژیم پیوستند. بدین گونه که از جلسات قرائت قرآن مساجد هسته اوّلیّه گروه­هایی تشکیل شد. پرچم­­دار این جریان در دزفول شیخ عبدالحسین سبحانی بود. وی در سال ۱۳۲۲ در دزفول متولّد شد. دوره­های قدماتی و سطح را نزد آیات عظام و حجج اسلام محمّدعلی معزّی و محمّدجواد مدرّسیان، محمّدکاظم تدیّن و سیّد اسدالله آقامیری فراگرفت و ملبّس به لباس روحانیّت شد. سبحانی در سال ۱۳۴۲ انجمن اسلامی دانشوران دزفول را با اهداف زیر تشکیل داد: ۱) ارشاد جامعه و بسط تعالیم مقدّس اسلام و مذهب شیعه اثناعشری و شناساندن آن از طریق قرآن، سنّت، اجماع و عقل. ۲) آماده کردن اعضا جهت تبلیغ دین مقدّس اسلام از طریق بحث و خطابه. ۳) تألیف کتب مذهبی. ۴) تشکیل کتابخانه انجمن. ۵) محدود کردن فعّالیّت­های مبلّغان غیرمسلمان. ۶) خودسازی و دعوت از مبلّغان اسلامی جهت سخنرانی و افشاگری علیه رژیم فاسد پهلوی.

سبحانی علاوه بر انجمن اسلامی دانشوران دزفول، انجمن اسلامی و مذهبی دانش­آموزان دزفول را در سال ۱۳۴۷ تشکیل داد. این انجمن با شرکت افراد غیرثابت در مساجد مختلف و با هدف برگزاری جلسات قرائت قرآن و تفسیر آن و برپایی مراسم جشن­های مذهبی تشکیل شد. سرپرستی این انجمن را عبدالامیر محمّدی­زاده برعهده داشت. این انجمن در سال­های بعد از دستگیری و شهادت شیخ عبدالحسین سبحانی توسط نجات بشاورد، موسی نمره­ساز و رضا ترابی اداره می­شد و جلسات آن هفته­ای یک بار در منازل اعضا و یا مساجد تشکیل می­شد. در این جلسات طبق برنامه­ها و اهداف انجمن پس از جلسات قرآن بعضی از دانش­آموزان و یا سایر افراد پیرامون امور مذهب و دین سخنرانی می­کردند. شهید سبحانی از آنجا که روحیّه­ای بلند و ایمانی قوی داشت و فردی شجاع بود در امر تبلیغ احکام اسلامی مصلحت­اندیشی نمی­کرد و حقایق را آن­طور که شایسته بود بیان می­کرد.

در گزارشی که ساواک از بازجویی سبحانی تنظیم کرده به زیرکی و شجاعت وی اعتراف نموده و از سبحانی به عنوان عامل اصلی اقدام علیه رژیم یاد کرده و نوشته است: سبحانی از مقلّدان خمینی و پیرو افکار سیاسی او بود که از زمان تبعید خمینی به عناوین مختلف از عملکرد دولت انتقاد کرده و درصدد مخالفت با دولت برآمده منتظر فرصت و موقعیّت مناسبی بود که به اقدام عملی علیه رژیم بپردازد. حمید آستی و احمد نجف­زاده، حاج میرزا چراغ­چشم و غلامرضا شیرین­نژاد از اعضای اصلی و فعّال این انجمن بودند.