به نام خدا
مستند اول :زبان علم:جیم الخلیلی استاد فیزیک در دانشگاه ساری است درونی ترین لایه ها در اتم در جنبه کاری او قرار دارد او در بغداد به دنیا آمد
او معتقد است گام های بلندی که در علم برداشته شده در بغداد ،دمشق و قاهره بود این تاریخ مدفون را از زیر خاک درآورد تا چهره های بزرگ و کشف کند و سهم آن در علم را بیان کند و به همین دلیل چه ارتباطی بین علم و اسلام وجود دارد.
این سفر او را به ایران مصر و دمشق می کشاند او از ابتدای سفر خود را از نصف شروع می کند و در آن جا میفهمند زبان ان بیشتر،واژه های خود را از زبان عربی گرفته است مانند:جبر الگوریتم و لغاتی که در قلب این علم وجود دارد و همه علوم مانند: ریاضیات، شیمی به این علوم وابسته است در قرن های ۱۲ تا ۱۳ میلادی بیشتر دانشمندان به این علوم قدیمی مسلمانان مراجعه می‌کردندو در حقیقت ما میتوان نام های دانشمندان و مسلمان را در نوشته های دانشمندان غربی مشاهده کنیم مانند: خوارزمی که اشعار و ممیز را اختراع کرد و به دنبال این کشف اهمیت آن نیز کشف شد در ابتدا ایده ها از هند،ایران،یونان یا حتی چین سر در آوردندو منتشر شدند.
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبهه جزیره عربستان، خاوردور، ایران، شمال آفریقاواسپانیا و…. را گرفت.
علم در بین مسلمانان از اهمیت بالایی برخوردار بود به طوری که پیامبر اسلام مردم را به داشتن علم دعوت می کرد و می گفتند:که اگر علم در چین هم باشد باید به آن دست پیدا کنید.
بیمارستان نور که در دمشق پیشگام در علم بود ساخته شد و از آنجا می‌فهمیم که ایده ساخت داروخانه در بیمارستان یک ایده بسیار قدیمی است،و جراحی در اسلام از زیادی برخوردار بود که جراحی چشم یکی از بزرگترین موفقیت‌های طب اسلامی بوده است .
این ادعای آنها درمانی آب مروارید چشم است.
یکی دیگر از دانشمندان مسلمان ابو علی سینا بود که کتابش تمام علوم را با هم در جا جمع کرده،وبه صورت یک اثر درآورده بود و علوم را از هند و چین در یک کتاب به نام قانون جمع آوری کرده بود.
آنها به شدت به دنبال جذب دانش از از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذاهب یا دانشی که که متعلق به آنها بود احساس انزجار داشته باشند.
بغداد در آن زمان به خانه تمام فرهنگ ها بدل می شد این دوره که از آن به عنوان دوره هزار و یک شب توصیف می شود در واقع دوره هزار و یک شب دوره دانشمندان بزرگ و همچنین ساخت و سازهای بلندپروازانه و موسیقی و هنر است.
درآن شرایط ریاضیدان ، منجم و اندیشمندی به نام خوارزمی مهاجری که از شرق ایران به بغداد آمده بود و مردی که گرداگردش را کتاب ها احاطه کرده بودند،مردی فرا گرفته از علم یونانی، فارسی ،هندی، چینی بود.
و به کمک نهضت ترجمه خوارزمی به طرز حیرت آوری در خوش اقبالی قرارگرفت با دسترسی به دو منبع حساب هندی و یونانی و توانست درک های هندی را با مفاهیم حسابی ترکیب کند و تصاویر هندی را با نماد های یونانی ترکیب کند و شکل جدید از فکر کردن به ریاضی را از آنها الهام بگیرد و ما امروزه به آنها می گوییم جبر در اینجا سه عدد را کشف می کند ریشه ها، مربع ها و اعداد، نتیجه اینکه:اولین دستاورد بزرگ دانشمندان اسلامی قرون وسطا و اثبات این مطلب است که علم نه اسلامی است وهندی یا یونانی،یهودی،بویایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی و سردمدار علم بشود.
مستند دوم: امپراتوری منطق: هر از گاهی ایده جدیدی شکل می گیرد که طرز نگاه ما به جهان را تغییر میدهد.
چنین ایده ای در جهان شکل گرفته است که می گوید هیچ چیز از ستاره ها گرفته تا کارکرد بدن خودمان سر خود نیست بلکه تابع یک قوانین به خصوص است و ما میتوانیم به واسطه آزمایش‌های خود به آن دست پیدا کنیم امروزی از آن به عنوان روش علمی یاد می شود.
خلیفه عباسی قلمروی پهناوری را در اختیار داشت که باعث می شود درآمد هنگفتی را دارا باشد و از آن در راه تاسیس و ایجاد تحقیقاتی برای دانش و دانشمندان هزینه نماید حرکتی که به نهضت ترجمه مشهور است و مردم در آن زمان بسیار علاقه‌مند به دانش طب و نجوم بودند و علم برای اداره یک امپراتوری پهناور بسیار لازم و ضروری است.
یکی دیگر از دانشمندان مسلمان به نام محمد ابن احمد بیرونی مانند تمامی دانشمندان دیگر نیز شیفته علم دانشمندان یونان باستان،بابل و هند بود و به خاطر نهضت ترجمه او حالا آثار بزرگی مثل جغرافیایی اقلی دس،لوجستی افلاطون و متن هندی سیندهند ،جبر و معادله ی خوارزمی را در اختیار داشت و در ابتدا نیاز به کوه بلندی داشت تا با استفاده از آن آزمایش خود را انجام دهد کوهی که از بالای آن بتواند یک سطح مسطح را ببیند مکان و خطای این آزمایش فقط چند درصد است که این دستاورد بزرگی در هزار سال قبل است.
رازی اولین کسی بود که شیمی را کشف کرد.
ابن هیثم دیدن را مورد بررسی قرار داد، او ابتدا نظریه ارسطو را که، معتقد بود وقتی یک درخت را می بینیم شکل درخت به طور شگفت انگیز وارد چشم ما می شود و ما می توانیم آن را ببینیم و او این نظریه را نادرست خواند،او در ابتدا معتقد بود که نور از چشم ما احاطه می شود و به اجسام برخورد می کند و ما میتوانیم آن را ببینیم و این نظریه هم نادرست بود و ابن هیثم متوجه نادرستی این نظریه شد و دوباره آزمایش های خود را انجام داد و این بار به تعریف درستی دست یافت که می گوید نور بر روی یک خط راست حرکت میکند و به اجسام برخورد میکند و از آنجا به چشم ما منتقل می شود و ما میتوانیم اجسام را ببینیم
مستند سوم: قدرت تردید: خورشید،ماه، ستاره ها و سیارات همیشه تخیل های ما را مشتعل نموده و مطالعات آسمانها و نجوم به یقین قدیمیترین نظام علمی است که وجود داشته و نجوم علاقه ما را تنها به سمت خودش کشیده است هر از گاهی نجوم حوضه‌ی بوده که ایده‌ای جدید در اون به وجود اومده که اغلب بقیه علوم را هم رهبری کرده.دین اسلام که راه را برای تحولات بزرگ تاریخ علم صاف و هموار کرده یکی از بزرگترین پیشرفت ها در علموم اروپایی به کار دانشمندان پیشین اسلامی گره خورده و مرتبط است.
در کتاب ها گفته شده که در مناره مسجد امیه یک شاخص آفتابی وجود دارد که زمان دقیق اذان را تعیین می کند، شاخص آفتابی یکی از مهم‌ترین ابزار در یک مسجد است که شامل سه شاخص آفتابی است.
البتانی دانشمند سوری است که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت است و مشاهدات آنها به تدریج به ذهن او می‌اندازد که تئوری های غالب یونانی که بیان میکند چگونه همه چیز در آسمان ها به گرد زمین در حال گردش است اشتباهاتی به شدت فاحش دارد او این سنت یونانی که بیش از ۷۰۰ سال بدون آنکه مورد سوال واقع شود پذیرفته شده بود و بر مبنای کارهای یکی از بزرگترین منجمان دنیای باستان شکل گرفته بود به نام کلودیوس تیبریوس یک منجم یونانی بود که در قرن ۲ پس از میلاد در اسکندریه به دنیا آمد او یکی از بزرگترین کتابها را در درباره‌ی نجوم نوشت المجسی که اصولاً اثارهای بود از تمام دانش های یونانی در خصوص دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین می گردند بنابراین ماه در داخلی ترین دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات و دست آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.
یکی از دانشمندان شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.
نوشته های دانشمندان مسلمان طی سال ها دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغول ها که باعث شد کتاب های زیادی سوخته یا به آب ریخته شوند و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندن و فقط بخشی از کتاب های طب را باقی گذاشتن و امروزه بیشتر رصدخانه ها به ویرانه تبدیل شده و به خاطر همین نمی توان گفت که علم فقط در غرب وجود دارد و در اسلام وجود ندارد. در یک موسسه تحقیقاتی رویان در تهران جایی که در آن بر روی سلول های بنیادین برای درمان نازایی و لقاح مصنوعی تحقیق میکنند و استفاده دیگر از لقاح مصنوعی برای به وجود آوردن حیوانات خاصی است که دارای داروهای مخصوص به خودشان هستند به این ترتیب وقتی ما شیر آن حیوانات را می خوریم دارویی که نیاز داریم و دریافت میکنیم
و آقای جیم الخلیلی میگوید که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانند بگویند که چقدر احساس می کنم در سرزمینی خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
نتیجه اینکه: در قرن نهم خوارزمی نظریات هندی،یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کند مثل: جبر
ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسان ای همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
رابطه بین علم و اسلام:زبان علم مدرن مرجع های خود را بیشتر از زبان عربی گرفته است مانند جبر و الگوریتم و لغاتی که در قلب این علم وجود دارد.اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود،به سرعت شبه جزیره عربستان،خاوردور،ایران،شمال آفریقا و اسپانیاو… را گرفت.علم در بین مسلمانان از اهمیت بالایی برخوردار بود بطوری که پیامبر اسلام مردم را به داشتن علم دعوت می کرد و می گفتند:اگر علم در چین هم باشد باید به آن دست پیدا کنید.بیمارستان نور که در دمشق پیشگام در علم بود ساخته شد و آنجا می فهمیم که ایده ساخت داروخانه در بیمارستان یک ایده بسیار قدیمی است و جراحی در اسلام از زیادی برخوردار بود که جراحی چشم یکی از بزرگترین موفقیت های طب اسلامی بوده است.
رابطه علم و اسلام : زبان عربی و فراگیری آن در آن دوره بسیار حائز اهمیت بود چرا که زبان هم هم زبان قرانی بود و هم دچار تغییرات نشده بود اما در مقابل زبان انگلیسی در قبال زبان عربی در طول ۷۰۰ سال تغییرات فراوان و چشمگیری داشت .
در آن زمان خوشنویسانی بودند که عربی را مینوشتند و پیچیدگی زبان عربی رو به خاطر گسترش اسلام میدانستند و ترسشان این بود که مبادا معانی لغات قرانی از بین رود
آن ها برای این که نوشته ها و کتب از بین نرود آنها را ترجمه میکردند و این را تهضت ترجمه گویند
در گذشته مردم به علت نبود سطح دانش درباره طب در سنین کم از بین میرفتند در کتاب طب انبیاء رسول خدا میفرمایند : (( خداوند هیچ مرضی را نمیفرستد مگر اینکه دوای آن را نازل کند چیزی که اکثریت مردم نمیدانند این است که (تاریخ پزشکی امروز تاریخچه ای از طب اسلامی دارد .
پزشکی به نام جالینوس به این نتیجه درسید که بدن سالم بدنی است که چهار مایعی متعادل داشته باشد آن چهار مایع این ها هستند صفرای زرد ، خون ، صفرای سیاه و بلغم زیادی هر یک از اینها موجب بیماری فرد میشود .
در آن زمان یکی از بزرگترین موفقیت های طب اسلامی در بین دانشمندان و پزشکان ( مسلمان ) بود .
یکی از روش های درمان چشم قلاب دوزی بود .
مستند ۲ :دانشمندان در آن زمان میخواستند بدانند که بزرگی زمین چقدر است . از این رو دانشمند مسلمانی به نام ابوریحان بیرونی شیفته ریاضیات یونان شد . او ناچار بود ابتدا کوه نسبتا بلندی رو پیدا کند کوهی که از روی آن بتوان یک افق مسطح یا همان دریا را دید . اولین قدم او این بود که به ارتفاع کوه پی ببرد . او این کار را با رفتن به ۲ نقطه از سطح دریا امتحان کرد او این کار او با اسطرلاب انجام داد عقربه اسطرلاب به او کمک میکرد زاویه دیدش را تعیین کند . در آن زمان علم شیمی نیز نقس بسزایی داشت نمونه بزرگ از شیمی کاربردی در دنیا قرون وسطای اسلامی ساخت صابون بود مواد قلیایی در ساخت صابون نقش مهمی داشتند در آن زمان قلیا را از خاکستر گیاهان بدست می اوردند . صنعتی دیگر شیشگری بود . شیمیدان ها با استفاده از شیمی توانستند رنگهای متنوعی را بسازند و با ان مساجد رو زیباتر کنند . عطر فروشان شیمیدان ها را مجبور کردنند تا روش های خاصی را برای گرفتن عصاره گلها و گیاهان خوش رایحه برای ساختن عطر استفاده کنند . آنها با تقطیر جز به جز این کار را به انجام رساندند علاوه بر آن در آن زمان حاکم مصر از این هیثم میخواست راهی برای کنترل رود نیل پیدا کند که آیا میتواند مانع سیلاب ها و خشکسالی ها شود . این هیثم به نتیجه ای رسید که رود نیل بسیار بزرگتر از ان است که بتوان ان رو کنترل کرد که بتوان مانع سیلاب شد این هیثم به این نتیجه رسید که بینایی از صاتع شدن نور به چشم ما رخ میدهد او گفت نور در یک خط راست حرکت میکند و از قوانین هندسه پیروی میکند او ازمایشهای فراوانی را درباره نور انجام داد و کارهای بزرگی در عصر خود انجام داد .
مستند سوم:مستند سوم: قدرت تردید: در مناره مسجد امیه یک شاخص آفتابی وجود دارد که زمان دقیق اذان را تعیین می کند، شاخص آفتابی یکی از مهم‌ترین ابزار در یک مسجد است که شامل سه شاخص آفتابی است.
البتانی دانشمند سوری است که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت است و مشاهدات آنها به تدریج به ذهن او میرساند که تئوری های غالب یونانی که بیان میکند چگونه همه چیز در آسمان ها به گرد زمین در حال گردش است اشتباهاتی دارد او این سنت یونانی که بیش از ۷۰۰ سال بدون آنکه مورد سوال واقع شود پذیرفته شده بود و بر مبنای کارهای یکی از بزرگترین منجمان دنیای باستان شکل گرفته بود به نام کلودیوس تیبریوس یک منجم یونانی بود که در قرن ۲ پس از میلاد در اسکندریه به دنیا آمد او یکی از بزرگترین کتابها را در درباره‌ی نجوم نوشت المجسی که اصولاً اثارهای بود از تمام دانش های یونانی در خصوص دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که دور زمین می گردند بنابراین ماه در داخلی ترین دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات و دست آخر هم دسته های درهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.
یکی از دانشمندان بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده هابا ریاضی قابل بحث هستند.
نوشته های دانشمندان مسلمان طی سال ها دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغول ها که باعث شد کتاب های زیادی سوخته یا به آب ریخته شوند و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندن و فقط بخشی از کتاب های طب را باقی گذاشتند و امروزه بیشتر رصدخانه ها به ویرانه تبدیل شده و به همین خاطر نمی توان گفت که علم فقط در غرب وجود دارد و در اسلام وجود ندارد. در یک موسسه تحقیقاتی رویان در تهران جایی که در آن بر روی سلول های بنیادین برای درمان نازایی و لقاح مصنوعی تحقیق میکنند و استفاده دیگر از لقاح مصنوعی برای به وجود آوردن حیوانات خاصی است که دارای داروهای مخصوص به خودشان هستند جیم الخلیلی میگوید که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانند بگویند که چقدر احساس می کنم در سرزمین خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
در قرن نهم خوارزمی نظریات هندی،یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کند
ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسانی همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
مستند اول:
شروع عصر طلایی اسلام با گام بلندی که در علم برداشته شد در شهر های ری، بغداد،دمشق،قاهره و قرطبه بین قرون ۹ تا ۱۲
شهر های مهم در علوم قرون وسطی اسلام :سوریه،ایران،شمال آفریقا
زبان علم مدرن هنوز هم در بسیاری از موارد مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است مانند :جبر،الگوریتم،قلیاو…
لغاتی در قلب کار های علمی وجود دارند و عربی هستند،بدون جبر هیچ ریاضیات یا فیزیک پیشرفته ای وجود ندارد ،هیچ رایانه ای بدون لگاریتم و هیچ شیمی بدون قلیا در کار نخواهد بود.
تعداد کمی در دنیای غرب امروز حتی در بین دانشمندان از وجود این دورهی اسطوره‌ای قرون وسطی اسلام آگاهی دارند
در قرون ۱۲ تا ۱۷ دانشمندان اروپایی به طور مرتب به متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند وجود نام های اسلامی در بسیاری از متون قرون وسطی اروپا در موضوعاتی مختلف و متنوع مانند،نقشه کشی،ابتیک و طب
دانشمندانی مانند لئوناردو پیزانو(فیبوناچی) در کتاب خود به متن کتاب جبر و مقابله دانشمند ایرانی محمد خوارزمی ارجاع می کند.
خوارزمی:کار او با جنبه‌ی حیاتی زندگی امروزی سروکار دارد.
به یمن وجود خوارزمی اروپای ها فهمیدند که روشی که با آن به ریاضیات می پردازند روشی که بر مبنای اعداد است ناکارآمد است؛خوارزمی در رساله ای به نام هنرحساب هندسی نشان داد که راه بهتری برای حساب وجود دارد .
مطرح کردن نظریه‌ی انقلابی با ده نماد ساده می توان هر عددی را نشان داد
این ایده نخستین بار توسط ریاضیدان های هندی تقریباً در قرن۶ بیان شد؛قدرتمندی ارقام در این سیستم عددی در این است که چقدر محاسبات ریاضی را ساده می کند
کار خوارزمی فراتر از صرفاً ترجمه‌ی سیستم هندی به عربی بود او اعشار یا ممیز را خلع کرد ،اقلیدس یک قرن بعد خوارزمی نشان داد که اعشار را نه فقط برای کل یک عدد بلکه برای توصیف بخشی از یک عدد هم توسعه داد.
ایده‌ی اعشار آنقدرآشناست که سخت می شود درک کرد که محاسبات قبلاً بدون آن چگونه بوده است؛مثل همه‌ی علوم بزرگ دیگر این هم بعد از اینکه کشف شد تازه اهمیت آن آشکار شد، داستان اعداد و اعشار اشاره می کند که حتی هزار سال قبل نیر علم بیش از پیش در حال جهانی شدن بوده است.
ایده ها از هند ،یونان ،ایران یا حتی چین سر برآورده و منتشر می شدند وبا انتشار خود قوی تر می شدند.
شهری که در مرکز دنیای شناخته شده ی هزار سال پیش قرار داشت بغداد بود به همین علت اسلام قرون وسطی نقش مهمی در پی علم ایفا کرده است ،بغداد شهری
بوده که گستره‌ی عظیمی از مردم و ایده ها در آنجا با یکدیگر تلاقی می کردند (پایتخت امپراطوری اسلام )
بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمانان ساخته شد ،هدف او ساخت و تبدیل کردن آن به پایتخت باشکوه یک امپراطوری نوظهور بود ،امپراطوری که در زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه برخواسته‌ی آن زمان یک پارچه شده بود.
خلفای وقت مدعی بودن به خاطر دلایل و شواهدی که مورد قبول خودشان بود حکومت حق آنها است و می خواستند این حکومت را به هر نحوی گسترش دهند و این کار را نیز انجام دادند ، در آن زمان کوتاه سپاهیان اسلام قلمروی بسیار وسیعی را به تسخیر خود در آوردند،اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبه جزیره‌ی عربستان و ظرف چند دهه کنترل خاور دور، شمال آفریقا ،اسپانیا و ایران را نیز به دست گرفت.
دوره ای که مردم واقعاً به خدا ایمان دارند پس بقیه به این باور رسیدن که خدای مسلمانان خدای واقعی است در نتیجه بسیاری از مردم تغییر دین دادند یا به دلیل اینکه کنترل مناطقشان به دست اعراب افتاد به اسلام گرویدند.
تا اوایل قرن ۸ مسلمانان بر قلمروی وسیع حکومت می کردند ومانند بیشتر امپراطوران موفق از سزار گرفته تا ناپلئون آنها نیز فهمیدند که قدرت سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر پیش می روند برای این دلایل زیادی وجود داشت،بعضی از آنها کاربردی بودند،علم طب می توانست جان آدم ها را نجات دهد،فناوری های نظامی می توانست عامل پیروزی در جنگ ها باشد ،ریاضیات هم می توانست در حل پیچیدگی های فزاینده‌ی مسائل مالی کشور کمک کند و اسلام به عنوان یک دین نقش محوری ایفا کرد؛خود پیامبر به پیروانش گفته بود به جستوجو علم تا هر کجا که ممکن است بروند حتی اگر چین باشد.
۱) خیلی از مسلمان احساس کردند که درک و مطالعه‌ی بهتر لغات خداوند خود یک وظیفه‌ی دینی حساب می شود
۲) برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف حساب می شد چون داشتن علم به مثابه‌ی سندی برای اثبات برتری امپراطوری جدید بر بقیه‌ی دنیا محسوب می شد
با موفقیت های سیاسی و نظامی مسلمانان با مشکلی اجتناب ناپذیر مواجه شدند
چگونه می توان جمعیت بزرگی از مردم را با تنوع بسیار زیاد به شیوه ای مؤثر مدیریت کرد؟چون اگر چه قسمت های زیادی از نواحی امپراطوری به دین اسلام گرویده بودن اما با فاصله‌ی زیادی از هم قرار داشتن و هر کدام سنت ها و زبان های خاص خود را داشتند
راه حل حاکم وقت پایه گذاری یک رنسانس علمی بود،هرج و مرج و کاغذ بازی ـ های اداری را متوقف کرد چون با این شیوه نمی توانست حکومت را با زبان های مختلف در گستره‌ی وسیع اداره کند او دستور داد که زبان عربی را به عنوان زبان واحد برای اداره‌ی حکومت در نظر بگیرند
این کار اثری فراتر از راحتی در اداره و مدیریت جامعه داشت .
مسلمانان عربی را به عنوان زبان خدا می شناسند چون زبان قرآن نیز عربی است.
کلمات قرآن چنان مقدس هستند که متن آن در بیش از ۱۴۰۰ سال بر خلاف زبان های دیگر هیچ تغییری نکرده است.
از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری بسیار قابل احترام بوده است ،پیچیدگی رسم الخط عربی به خاطر گسترش اسلام به دلیل اینکه ممکن بود در انتقال معنا مشکل به وجود بیاید نگران کننده بود به همین دلیل برای رفع این مشکل آن ها علاوه بر اینکه به یکسری از حروف خاص نقطه اضافه کردند بلکه خط های کوچک کجی هم به حروف اضافه کردند که صدای حروف مصوت را تغییر می داد این کار باعث شد که مردم به هنگام قرائت قرآن عبارت ها را درست تلفظ کنند.
این کار باعث شد که عالمان سرزمین های دیگر نیز با مسلمانان ارتباط بر قرار کنند ،این زبان که به طرزی خاص توسعه داده شده بود که دور از ایهام باشد آن را برای عبارات و واژگان علمی و فنی ایده‌آل می کرد، در نتیجه دانشمندان از قسمت های مختلف دنیا می توانستدد با هم بحث و مناظره کنند، به این ترتیب دانشمندی که در قرطبه ی اسپانیا بود می توانست با دانشمندی که در بغداد یا سمرقند بود مشارکت داشته باشد.
در اوایل سال های ۸۰۰ حکومت نخبه‌ی اسلام پول فراوانی را صرف یک پروژه
کرد که تأثیری عمیق بر علم داشت ،این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را به دنبال کتب خطی علمی و فلسفی به هر زبانی که بودند اعم از یونانی ،سریانی ،فارسی و سانسکریت جارو می کرد آنها این کتب را به زبان عربی ترجمه می کردند این حرکت با نام نهضت ترجمه شناخته شد.
تلاش دانشمندان برای پیدا کردن متون باستانی شگفت آور بود یکی ازدلایل آن بود که هر کس کتابی را می آورد که آنها می توانستند به کتاب خانه‌ی خود اضافه کنند پاداش بسیار سودمندی دریافت می کردند.
جامعه‌ی علمی آنقدر در این کار وسواس داشت که فرستادگامش را به خارج از بغداد می فرستاد فقط برای جمع آوری کتاب های که خود آنها را نداشت و هرکس که کتابی را که جامعه‌ی علمی آن را نداشت برایشان می برد به اندازه‌ی وزن کتاب طلا پاداش می گرفت.
فعالیت های بین سال های ۷۵۰ تا ۹۵۰ تهییه لیستی از نخبگان عصر خود که در این لیست نام ۷۰ مترجم به چشم می خورد پس گروه زیادی در این زمان درگیر کار ترجمه بودند که در هر ماه حدود ۵۰۰ دینار دستمزد می گرفتند
این پول بسیار زیادی بود در نتیجه کار ترجمه کاری بسیار با منزلت و رییس مأبانه بود
داستان ویرانی کتابخانه‌ی بزرگ اسکندریه که در ذهن بسیاری از افراد امپراطوری مانده بود باعث شد که دانشمندان اسلامی دست به ترجمه ،آنالیز ،انباشت ،ذخیره ـ
سازی و نگهداری اطلاعات بکنند چون احتمال داشت برای همیشه از بین بروند.
یکی از شاخه های علوم که از رأس گرفته تا کاسب معمولی خواهان ارتقاء آن بودند علم طب بود چون در این دوران افراد کمی به سن پیری می رسیدند در آن زمان چیزی که ما یک عفونت ساده می دانیم باعث مرگ افراد می شد
در آن زمان دین فقط یک منبع آسایش و راحتی نبود ،در یکی از حدیث هاحضرت محمد (ص) می فرمایند :«خداوند هیچ مرضی را نمی فرستد مگر اینکه دوای آن را نیز نازل کند.» همچین عبارت هایی مسلمان را به این باور معتقد می کند که شفای همه ی امراض در جای از گوشه های این دنیا وجود دارد و باید آن ها را پیدا کرد
چیزی که مردم نمی دانند این است که تاریخ پزشکی امروز ما در واقع تاریخچه‌ای از طب اسلامی است ،طب اسلامی به صودت ممتد بر شالوده‌ای که توسط یونان باستان پی ریزی شده بود بنا شد ،از خوش پاداش ترین و از اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه‌ی دست نویس از کتاب پزشک قرن سومی یونان جالینوس بود.
جالینوس معتقد بود که بدن سالم بدنی است که در تعادل باشد، در تعادل بین ۴ نوع مایع که به آن ها مزاج گفته می شود و در بدن جریان دارند و اگر هر کدام از آنها از تعادل خارج می شد باعث بیناری و تغییر در حلق و خو می شد
چهار مزاج عبارتند از: ۱_ صفرای زرد که اگر زیاد تر از حد می شد باعث می شد که بیمار صفرایی مزاج یا بد خلق شود و حالت تهوع پیدا کند ۲- خون زیاد شدن
آن باعث می شد که بیمار دموی ،سرخ رو و آتشین شود ۳ـ صفرای سیاه که زیادی آن باعث بیمار سست مجمنون یا حتی افسرده شود ۴_بلغم که زیادی آن باعث می شد که بیمار بلغمی مزاج یا بی احساس واز لحاظ عاطفی بی تفاوت باشد.
جالینوس عقیده داشت که بیماری ها در اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آیند ،پس علاج هر بیماری در تخلیه‌ی مقداری از آن مزاج از داخل بدن است برای همین او روش هایی را توصیه می کرد مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خون ریزی یا استفاده از مواد قی آور برای وادار کردن بدن به استفراغ.
پزشکان اسلامی فهمیدن که جالینوس وطب یونان فقط یک منبع در دانش پزشکی بودند،سنت های دیگری نیز در طب وجود داشتندکه به همان اندازه بهتر و دقیق تر و درک آنها از نحوه‌ی کارکرد بدن تطابق داشتند ،متون قرون وسطی عربی به زن دانای بومی اشاره می کند که با دادن دارو های طبی امراض را مداوا می کرد
امروزه نیز این سنت در بین مردم وجود دارد و بیشتر بر پایه‌ی جواب دادن به شکلی عملی است چه در آ از روش های قدیمی استفاده کرد چه از طب گیاهی .
دکتر های قرون وسطی اسلام از دیگر سنت های طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند با این حال سنت های دیگری از راهنمایی طبی از خود اسلام می آمد طبی که برخی از ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر را از گفته های پیامبر اسلام و از احادیث برگرفته است .
طب النبوی کتاب معروفی در سراسر دنیای اسلام است که نویسنده آن در سال ۶۹۱ هجری به دنیا و در سال ۷۵۱ از دنیا رفته است.
در این کتاب در باره‌ی تاعون آمده است:«اگر به جایی رسیدید که تاعون به آن زده بود وارد آن سرزمین نشوید و اگر در جایی بودید که تاعون به شما رسیده بود برای فرار از آن ،از آن دیار هرگز خارج نشوید.»
صرع:«یونانی ها یا جالینوس معتقد بودند که ریشه ی صرع در مغز است ،اما آن ها به این مسئله جاهل بودند،علت اصلی آن را تشخیص نداده بودند ،آنها معتقد بودند که تسخیر بدن توسط ارواح شیطانی سبب آن است و در مورد علاج آن به جن گیری و خروج جن از بدن اشاره داشتند به سختی می توان گفت چنین چیزی علمی است .»
سهم قابل لمس اسلام در طب کمتر در درمان های بخصوص دیده می شود و بیشتر در فلسفه و فراگیری آن نهفته است ،اسلام فراتر از هر چیزی ایده‌ی محوری اش این است که ما باید با انسان های هم نوع خود احساس شفقت و دلسوزی داشته باشیم.
ظهور فیزیکی ایده در زمان ساخت یبمارستان نورالدین در سال های ۱۱۵۰ تا۱۱۵۴ ،بیمارستانی پیشگام در امپراطوری اسلام در دمشق رخ داد.
یکی از ایده هایی که در اسلام به آن توصیه شده است ،ایده‌ی خَیر بودن است ،همان بحث زکات ،این یک تعهد و الزام است که صدقه بدهیم و کار های خیر
انجام دهیم ،پس در اسلام اگر یک حاکم هستید یا یک فرد پولدار کاری که می توانید انجام دهید این است که خیر باشید.
در داخل بیمارستان اسلام به طرز فعالانه ای تشویق می کرد که کاری به مذهب بیمار نداشته باشید،چیزی که در دنیای امروزی امری مسلم است ،این بیمارستان بر روی همه‌ی طبقات مردم باز بود ،مسیحی ،یهودی و مسلمان و طبقه بندی های دیگر هم به عنوان بیمار هم به عنوان پزشک در اینجا وجود داشته است ،یهودی ،مسیحی و مسلمان همه با هم درس می خواندند و ممکن بود که یک مسلمان بگوید که بهترین دانشجوی من یک یهودی بوده بنابر این طبی که در انجا کاربرد داشته فرادینی بوده است
کار پزشکان همانند پزشکان امروزی به صورت شیفت شیفت بوده است.
در نتیجه‌ی نهضت ترجمه پزشکان از آخرین درمان هایی که در دور دست ترین نقاط مانند هند و چین انجام می شد آگاهی داشتند و با ظهور دارو ها در نقاط دیگر جهان بیمارستان ها شروع به ایجاد و برپایی تسهیلاتی در دل خود کردند و داروخانه ها ایجاد شدند.
نوآوری در سطح داروخانه ها در تقاطع فرهنگ ها هستند پس هر روزه انبوهی از چیز های جدید وارد آنها می شدند.
شگفت انگیز ترین جنبه ی طب اسلامی جراحی
اولین تصویر کالبد شکافانه از کالبد شکافی چشم است ،با توجه به ایت تصویر متوجه
می شویم که دانشمندان از نحوه‌ی عمل کرد ماهیچه های چشم و اعضای تشکیل دهنده‌ی آن مطلع بودند.
آن ها همچنین ابزار مربوط به چشم پزشکی را در اختیار داشتند که بسیار مفید بودند ،جراحی چشم یکی از بزرگترین دستاورد های طب اسلامی بوده است.
یک ابداع و ابتکار آنها اصلاح یک روش قدیمی در درمان آب مرواید بوده که به آن قلاب دوزی گفته می شده روشی که در دستان آن ها نرخ و موفقیتی بیشتر از ۶۰ درصد داشته است ،عدسی چشم پشت مردمک قرار دارد به مرور زمان وقتی پیر می شویم این عدسی کدر و تار می شود و قدرت بینایی کم می شود که یه این عارضه آب مروارید می گویند ،الزهراوی در کتاب خود به چگونگی جراحی چشم و رفع آب مروارید اشاره کرده است که در آن باید با سوزن مخصوص قلاب بافی را در چشم فرو کرده و بچرخانید تا به فضای خالی برسید ،کاری که آنها تلاش می کردند انجام دهند این بوده است که دور تا دور مردک بچرخند و سعی کنند همه‌ی رباط ها و پیوند های متصل به عدسی را از بین ببرند سپس عدسی معیوب را از مردمک خارج کنند تا نور بیشتری وارد مردم شود و دید چشم بیمار شفاف تر شود و در این صورت فقط توانای فوکوس نداشتند که بعد ها این مشکل با عینک زدن برطرف شد ،به طور کلی کاری که انجام می داند صحیح بود ،آنها آناتومی چشم را می شناختند و می دانستند که عدسی پشت مردمک قرار دارد و همچنین می دانستند که چه چیزی باعث از بین رفتن بینایی می شود ،و بخش هایی از ای جراحی هنوز در قسمت های خاصی از دنیا انجام می شود .
ابن سینا : دانشمندی جامع العلوم بود خردمندی که به وضوح مباحث عقلی را و به طرزی شایسته مباحث دایره ها را شکوفا نمود .
در سال ۱۰۲۵ او کتاب خود را کامل کرد ،قانون طب ،در این کتاب ابن سینا تمام مطالبی را که پیش از او کتابت شده بود را با یکدیگر مقایسه کرده و آنها را بسط داده بود ،ایده های پزشکی یونانیان را با طب هندی و همه ی آنها را به صورت یک اثر در آورده بود .
کتاب ابن سینا به اندازه ای مهم است که کتاب های کمی از لحاظ اهمیت به پای آن می رسند ،چون کاری که این دایره المعارف انجام می دهد این است که همه‌ی چیز های مختلف دیگر کنار می زند و همه ی آن ها را به شکل یک کتاب در می آورد این کتاب به شدت سرو سامان دارد و دسترسی به همه چیز در آن آسان است به طوری که مردم به کلی منابع یونانی و ترجمه های عربی را فراموش می کردند .
جلد اول این کتاب حاوی کلیات می باشد ،در این جلد در مورد چگونگی عملکرد بدن و همچنین بیماری ها.
جلد دوم تمامی بیماری ها از نوک سر تا نوک پا را در مورد بررسی قرار می دهد.
در نگاه اول بلند پروازی های این سه جلد کتاب بسیار تأثیر برانگیز است ،از نحوی تشخیص و درمان بیماری های مختلفی به تنوع افسردگی ،مننژیت و آبله و همچنین فصل های مفصلی نیز در مورد مشکلات رایج تر در کتاب وجود دارد.
به عنوان مثال بیماری هایی مانند سردرد و انواع مختلف آن مانند سر درد های ناشی از استعمال بو های خوش تند در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است .
نظرات بنیادی و اصلی دراین کتاب در مورد چگونگی کارکرد بدن است و تا اوایل قرن ۱۹ بدون تغییر پذیرفته شده بود در برخی از موارد پیشرفت هایی حاصل شده بود اما جوهره ی طب بدون تغییر همین کتاب بود ،با کشف باکتری ها و ویروس ها و چیز هایی از این قبیل یک شکاف بزرگ بین طب و این کتاب افتاد و از نیمه ی دوم قرن ۱۹ طب کاملاً متحول شد.
کتاب قانون طب ابوعلی سینا همچو تابلوی راهنمایی در تاریخ پزشکی است ،اگر چه بیشتر علوم طبی که او به آنها اعتقاد داشت طبق دانش امروزه نادرست هستند اما ارزش کار او در انباشته کردن بهترین علوم در آن زمان در یک کتاب قابل دسترس و سامان یافته است ،قانون به نسل های آینده چیزی برای بازنویسی می دهد.
وسواس امپراطوری اسلامی برای کشف دانش باستانیان فراتر از موضوعات کاربردی مانند طب بوده است .
در گذشته مردم معتقد بودند که مردم عهد عتیق دارای توانایی های تاریک یا حتی قدرت های جادوی بوده اند و دانشمندان اسلامی می کوشیدند این تا این قدرت ها را کشف کنند .
نهضت ترجمه مسلمانان را به دنبال شکستن یک رمز به مصریان رساند ،رمزی که آنها گمان می کردند که اسرار هنر سیاه کیمیا در آن نهفته است.
بیشتر مردم گمان می کردند که خط هیروگلیف مصری ها تا قرن ۱۹ به طور کامل نامکشوف باقی مانده است ،تا بعد از کشف اتفاقی سنگ مشهور رز،این سنگ یک متن به دو زبان هیروگلیف و یونانی روی بدنه‌ی خود داشت ،این سنگ کلید راهنمای مهمی در اختیار گذاشت تا دانشمندان اینگلیسی و فرانسوی در نهایت موفق به رمز گشایی نوشتار مصریان شدند ،اما یک دانشمند به کشفی رسید که این داستان کاملاً تغییر کرد ،او یک سری آثار خام مربوط به ابن وحشی را از زیر زمین پیدا کرد ،کاری که ابن وحشی کرده بود پی بردن به تطابقات بین خط هیروگلیف و الفبای زبان عربی بوده است ،او یکسری نشانه های خط هیروگلیف را آورده سپس معادله‌ی عربی آن را زیرش نوشته بود.
یک نکتهی مثبت که در مورد دانشمندان اولیه‌ی اسلامی وجود دارد ،توانایی آن ها در زبان یونانی و ارتباط دادن به زبان مصری است ،به خاطر اینکه نهضت ترجمه صدها نسخه از کتاب قبطیان را در اختیار آنها قرار داده بود آنها متوجه این نکته شدند و دانشمندان توانستند ارتباط مستقیمی بین زبان هیروگلیف و عربی بیابند.
۱۴ حرف را مشخص کردند و توانستمد بیش از نیمی از خط هیروگلیف را به درستی بشکنند و این برای مردی از قرن ۱۰ دستاوردی برجسته بود .
پس برخلاف تصور مصر شناسی از قرن ۱۹ شروع نشده بود ،دانشمندان اسلامی به دلایلی همچو علاقه به طالع بینی و کیمیا دست به ترجمه‌ی خط هیروگلیف زدند.
دانشمندان اسلامی به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذهب مکانی که آن دانش متعلق به آنها بود احساس انزجار کنند ،و این یک درس مهم برای علم است.
نهضت ترجمه فقط در رابطه با علم و طب نبود ،در حالی که بغداد مرکز امپراطوری وسیع و موفق قرار گرفته بود به خانه‌ی انواع فرهنگ های شکوفا و فوق العاده‌ی آن زمان بدل شده بود .
دورهی هزار و یک شب دورهی دانشمندان بزرگ ،فرش های جادویی ،سفر های بزرگ و همچنین ساخت و ساز های بلند پروازانه ،موسیقی ،هنر ،قصه گو ها و هنرمندان است.
بغداد شهری چنان فرهنگی و درخشان بود که مسافری در مورد آن نوشت دانشمندی عالم تر از دانشمندان آن ،نظریه پردازی قوی تر از نظریه پردازان آن و شاعری قوی تر از شاعران آن وجود ندارد.
بغداد شهری اسلامی که ساخت آن در سال ۷۵۶ شروع شد ،شهری که پر بود از درباری ها و ثروتمندان تازه به دوران رسیده ،جایی که در آن به ابتکار و نوآوری ارزش داده می شود و از آن تقدیر می شود .
در قلب زندگی روشنفکری و عقلانی شهر سیستمی بود که به آن مجلس می گفتند.
کلمه ی مجلس در قرن ۹ در بغداد به این معنا بود ،سالن یا تالار گفتوگویی که در آن نخبگان شهر ،خلیفه ها ،درباریان ،ژنرال ها و اشراف دیدار های منظمی در آن
برپا می کردند ؛جلساتی که طی آن ها باهوش ترین افراد شهر ،فلاسفه ،نظریه پردازان ،منجمان و جادوگران دور هم جمع می شدند تا درمورد نظراتشان با هم صحبت کنند.
در این مجالس آن ها می توانستد که نظرات خود را هر چه که بود به طور آزادانه با زبان فصیح عربی و با استدلالی منطقی ارائه کنند.
تأثیر مجلس برای تولید اغوا کننده‌ی ثروت و مغز بود ،با بهترین مغز ها در امپراطوری نظرات مختلف مبادله می شد در حالی که همزمان درگیر رقابتی شدید برای جلب حمایت دیگران هم بودند.
خوارزمی دانشمندی ایرانی که سیستم اعشار را به غرب معرفی کرد،ریاضیدان ،منجم و اندیشمند که مورد علاقه‌ی مردم و حکومت بود از دل این گرداب بیرون آمد ؛مهاجری که از شرق ایران به بغداد آمده بود ،مردی که دورش را کتاب ها احاطه کرده بودند ،او فردی با سواد فراگرفته از علوم یونان ،فارسی ،هندی و چینی بود.
خوارزمی دو سنت متفاوت ریاضی را با هم یکی کرده و به شکلی جدید آن ها را ترکیب نمود.
اولین سنت ها را از دنیای کلامی یونان می آمد ،ریاضیات یونان عمدتاً با هندسه سروکار داشت ،علم اشکالی مانند :مثلث ها ،دایره ها وکثیرالاضلاع ها و چگونگی محاسبه‌ی مساحت و حجم آن ها ،یکی دیگر از سنب های بزرگ ریاضی که
خوارزمی میراث دار آن بود متعلق به هند بود.
هندی ها ۱۰ نماد سیستم اعشاری را اختراع کرده بودند که محاسبات را بسیار آسان می کرد.
به یمن نهضت ترجمه خوارزمی توانست به هر دو منبع حساب هندی و یونانی دسترسی پیدا کند ،او توانست درک های هندسی را با مفاهیم حسابی و تصاویر یونانی را با نماد های هندی ترکیب کند و شکلی جدید از فکر کردن ریاضی را از آنها الهام گیرد که امروزه جبر نام گرفته است .
ریاضیاتی که در آن از اعداد استفاده نمی شود و به جای آن از نماد استفاده می شود می تواند بسیار گیج کننده باشد اما اینده به طرز باور نکردی آزاد است و می توان مسائل را با استفاده از آن به آسانی حل کرد بدون اینکه در گیر محاسبات آشفته‌ی عددی شد .
اولین بار کلمه‌ی جبر توسط خوارزمی و توسط او در کتابش استفاده شد.
او در کتاب خود روش حل معادلات درجه دو و استفاده از ریشه ها را مطرح کرد اما معادلات درجه دو در زمان بابلی ها خیلی قبل تر از خوارزمی نیز حل شده بودند
اما بزرگی این کتاب در این است که با ریشه ی و مربع ها به گونه ای برخورد می کرد که انگار آن ها اشیاء صحیح و کامل بودند.
آن ها فقط یکسری اعداد نیستند که ما سعی داریم به آن ها پی ببریم ،آن ها فرایند هایی هستند که به کار می بریم
آنچه خوارزمی به آن فکر کی کرد این بوده است که مربع یعنی گرفتن ریشه و ضرب کردن آن در خود و این یک دستورالعمل درست می باشد حالا آن ریشه هر عددی که می خواهد باشد مثلا اگر ۵ است می شود ۵*۵ که حاصل آن ۲۵ است و …..این دستورالعملی است که امروزه به آن الگوریتم می گویند.
کاری که خوارزمی می کند این است که می گویید نصف ریشه‌ی عدد را بگیرد آن عدد هرچی که می خواهد باشد سپس آن را نصف کنید اگر ریشه‌ی عدد یک شیء است پس نصف ریشه‌ی عدد نیز یک شیء است در نتیجه دیگر لازم نیست در ذهن داشته باشیم که آن ریشه چه عددی است اما دانشمندان دیگر این گونه با مسائل رفتار نمی کردند آنها با مسائل عددی ذهن را دگیر می کردند و با آوردن چند مسئله ی عددی شما را در گیر می کردند سپس استنتاج را برای حل مسائل دیگر بر عهدی خود شخص می گذاشتند.
با این کار شما ارتباط موقتی به خصوص با اعداد را کنار می گذارید و اشیاء جدید را طبق قوانینی که او در کتاب خود توضیح داده دستکاری می کنید و سپس اعدادی که ایم اشیاء معادل آنها هستند در مسئله ی بخصوص شما به طرز معجزه آسایی در پایان کار ظاهر می شوند.
خوارزمی این امکان را برای جمع فراهم آورد تا به عنوان یک موضوع کامل و مستقل نه به عنوان یک تکنیک پیدا کردن اعدادظهور پیدا کند.
جبر به شکل گیری دنیای مدرن کمک کرده است علوم ما بدون آن نیز غیر قابل تصور است این علم چیز های زیادی را که در علوم قرون وسطی اسلام برجسته
بودند برای ما خلاصه کرد ،گرفتن ایده از هندی ها و یونانیان ،ترکیب کردن ، ارتقا و افزودن به آنها به همین شکل طب مدرن نیز بدهی سنگینی به پزشکان اسلامی و کار های آنها دارد اما داستان واقعی اتفاقی که در قرون ۸ و ۹ در دنیای اسلام برای علم رخ داد نکاتی بسیار بیشتر از یک کشف واحد به ما می گوید که در مورد واقعیت و حقیقت جهانی خود علم است.
اولین دستاورد بزرگ دانشمدان اسلامی قرون وسطی اثبات این مطلب بود که علم نه اسلامی است ،نه هندی ،نه یونانی ،نه بودایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی سردم داری علم باشد ،قبل از اسلام علم در سرتاسر دنیا پخش شده بود اما دانشمندان دوران وسطی اسلام قطعات عظیم این پازل را با جذب علمی که در آغاز بسیار دور تر از مرز های امپراطوری آنها بود کنار هم قرار دادند این ترکیب بزرگ نه تنها علم جدید را تولید کرد بلکه برای اولین بار نشان داد که علم به عنوان یک تشکیلات فراتر از مرزهای سیاسی و تعصبات مذهبی است ،این بدنه علم است که به همه‌ی بشریت فایده می رساند.
این یک ایده است که به همان اندازه که الهام بخش است برای همیشه مرتبط و درست هم خواهد بود.
سرکار خانم ملیکا مرسل پور:
قسمت اول:زبان علم
از قرن دوازدهم تا ۱۷ام میلادی دانشمندان ب متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند.داستان اعداد و اشعار اشاره میکند ک حتی هزاران سال قبل نیز علم بیش از پیش در حال جهانی بودن،بوده است.ایده هایی از هند،ایران،حتی یونان و چین سردراورده و منتشر شدند، و با انتشار خود غنی تر میشدند.مردم هزاران سال قبل چ ایده هایی در تمدن اسلامی ایفا کرده اند.پایتخت امپراطوری اسلام بغداد بود.بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد ب صورت حکومتی ایجاد شد.در همان زمان کوتاه سپاهیان اسلام جاهای بسیاری رو ب تسخیر خودشان در اوردند.اسلام از یک شهر کوچک مدینه شروع شد و ب سرعت شبهدجزیره عربستان را فرا گرفت و طی زمانی اندک افریقا و اسپانیا و ایران را ب دست گرفت تا اوایل قرن هشتم مسلمانان بر قلمرویی وسیع حکومت می کردند.همانند بیشتر امپراطوری های موفق از سزار گرفته تا ناپلئون.انها فهمیده بودند ک قدرت های سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر داده اند.علم طب میتوانست جان خیلی از ادم هارا نجات دهد.فناوری های نظامی عامل موفق در جنگ هاست.ریاضی هم در حل و فصل مسائل مالی کشور بدرد بخوره و اسلام ب عنوان یک دین نقش محوری را ایجاد کرد.خود پیامبر ب پیروانش گفته بود ک ب جست و جوی علم بپردازین علم هرکجا ک است بروند ب دنبالش حتی اگ در چین باشد.برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف بود.او با موفقیت های سیاسی و نظامی خود مسلمانان را با مشکلی اجتناب ناپذیر رو ب رو شدند.در قرن هشتم پس از میلاد جامعه مسلمانان ناچار بودند راهی پیدا کنند تا خود را با مخلوطی از انواع زبان ها اماده کنند.تنها عشق ب دانش نبوده،چون پول ذهن ادم را متمرکز میکند.تا اوایل سال های هشتصد حکومت امپراطوری اسلام داشت پول زیای را سرازیر یک پروژه بلند پروازانه میکرد ک مقیاسی جهانی داشت،ب صورتی ک تاثیری عمیق بر دین داشت. این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را ب دنبال کتب خطی علمی و فلسفی ب زبان هایی ک بودند سریانی،یونانی،فارسی و سانسکریت بود.کتب را ب زبان عربی ترجمه کردند و این حرکت علمی با نهضت ترجمه اغاز شد.
تلاشی ک دانشمندان برای متون باستانی ب خرج دادند یکی ازدلایل ان بود ک هرکس کتابی را برای جامعه می اوردو میتوانستند ان را ب کتابخانه خود اضافه کنند پاداشی بسیار سودمند دریافت میکردند.طبق جامعه علمی،اسلام خیلی در این کار وسواس داشت.
تاریخ پزشکی امروز ما در واقع از طب اسلامی است. دانشگاه هایی ک تا قرن نوزدهم استفاده میکردیم تا حد زیادی مربوط ب مسائل طب پزشکی بوده.طب اسلام بر اساس شالوده ای در یونان پایه گذاری شده است.اولین کتابی ک ب عربی ترجمه شد نسخه دست نویسی از کتاب پزشک یونان ب اسم جالینوس بود.جالینوس معتقد بود ک بدن سالم بدنی است ک متعادل داشته باشد.متعادل ینی بین ۴ماده ای ک ب ان مزاج گفته میشود.و اگر یکی از این ۴ماده از بدن خارج بشوند باعث خلق و خوی و مریضی میشود. در جراحی چشم قلاب دوزی بود برای اب مروارید.
اب مرواردید چشم ینی عدسی پشت مردمک چشم ماقرار دارد ک ب مرور زمان وقتی پیر میشویم عدسی کدر و کدرتر میشود. یک دانشمند اسلامی بیشتر از دیگران در مورد دین،عقل،ایمان را مجسم نمود.ابوعلی سینا یک دانشمند ایرانی بود ک در سال هزار ۹۲۵ کتابش را کامل کرد.در این کتاب ابن سینا تمامی مطالب ک پیش از او بوده مقایسه کرده و در مورد انها بحث کرده است.ایده های پزشکی یونانی را با هندی را ب صورت یک اثر در اورده بود.
قسمت دوم:امپراطوری منطق
از طریق ازمایشاتی میتواینم فرضیه هایمان را اصلاح کنیم،این ایده همان روش علمی است.برای رهبران دینی اسلام دانش اسلامی برای حکومت بسیار حیاتی بود.شخصی ک بخواهد یک مدیر شود حتما باید علم و دانش کافی را داشته باشد،باید بداند مالیات رو بدونه و ریاضیات بلد باشه.انها میخواستن بناهایی را بسازند ک نیاز ب معماری بود.طب برای این بود ک خودشان را سالم و سلامت ببینندو سلامتی اشان را نگه دارند.
اینها بخش هایی از علم هستند ک برای اولین بار از زبان های دیگر ب عربی برگردانده شد.اسطوره های قرون وسطی در اسلام در ناحیه پهناوری پراکنده شده است.یکسری شاهکارهای معماری وجود دارد،همچون مسجد اموی در دمشق مسجد جامعخ اصفهان و دانشگاهی در قاهره و بعد یکسری ویرانی هایی وجود دارد ک هنوز هم ب گذشته با عظمت اشاره میکند،خرابه های پر ابهت مدینه الزهرا ک تازگی کشف شده اند.
رود بزرگ نیلداز قاهره پایتخت مصر میگذرد.در قرن هشتم قاهره بخشی از سرزمین اسلامی بود.روش اندازه گیری دانشمندان اسلام ک برای اولین بار باز استفاده کردند اغاز کرد.روشی ک از یونان ب انها ب ارث رسیده بود.تکنیک ارسطویی ک اولین بار توسط منجمین اسلامی صورت گرفت با این روش اندازه فاصله بین دو نقطه را می گرفتند و ب زاویه شیب تابش خورشید نگاه میکردند. در جنوب مصر نور خورشید ب صورت عمود بر سطح میتابید چون نزدیک خط استوا است.نقطه در شمال مصر اسکندریه در کنار ساحل مدیترانه است،اندازه گیری کنند ک خورشید چقد با فاصله عمودی خودش فاصله داره.منجمان مسلمان ازمایشات یونانیان را بر سوریه و عراق تکرار کردند.انها این کار را با اندازه گیری زاویه خورشید ب هنگام ظهر در یک محل مشخص تکرار کردند.انها بعد ب سمت شمال و ب محل تعیین شده دوم رفتند و فاصله طی شده بین دو نقطه را باهم با دقت اندازه گیری کردند.در محل دوم انها زاویه تابش خورشید را ب هنگام ظهر اندازه گرفتند.این زاویه باید کمی کوچکتر از زاویه محل اول باشد.با این اندازه ها منجمان میتوانستند محیط خارجی زمین را تخمین بزنند،انها ب عدد ۳۸هزار و دویست و چهل کیلومتر رسیدند. ازمایشات ابوریحان یک مثال قدیمی تر است از دانشمندانی ک استدلالات و منطق ریتضی استفاده کردند.از عصر باستان همواره عده ای سعی داشتند دنیای مواد را دسته بندی کنند.ب عنوان نمونه یونانیان فکر میکردند فقط ۴عنصر در دنیا وجود دارد.هوا،زمین،اب،اتش ، اما این نظریه یک ایده فلسفی بود و ارزش علمی زیادی نداشت.و دانشمندان مسلمان دست ب تحولی بزرگ زدند.انها مشاهدات ازمایشگاهی را مشاهده کردند تا موادی ک در دنیا وجود دارد طبقه بندی کنند،راس همه اینها یک دکتر و شیمی دان مسلمان ب اسم زکریای رازی بوده است.رازی با طبقه بندی یونانیان بسیار فرق داشت ب عنوان مثال او بحث کرد ک کانی ها مواد سختی ک انها را در دل زمین استخراج میکنیم باید بسته ب خصوصیات شیمیایی انها توجه کرد و ب ۶دسته تقسیم نمایند.حاکم مصر از ابن هیثم خواست تا راهی برای کنترل رود نیل پیدا کند و ببیند میتواند مانع خشکسالی ان شود.اما برای ابن هیثم چندان طولی نکشید ک بداند رود نیل بزرگتر از انی است ک بتواند کنترلش کند.ابن هیثم ب اولین نظریات ریاضی خود دست پیدا کرد و از انها استفاده کرد تا دانش مارا نسبت ب دنیای واقعی افزایش دهد.
قسمت سوم:قدرت تردید
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲دیقه فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
مستند علم‌و اسلام
قسمت اول
شروع عصر طلایی اسلام = با گام بلندی که در علم برداشته شد در شهر های ری، بغداد،دمشق،قاهره و قرطبه بین قرون ۹ تا ۱۲
شهر های مهم در علوم قرون وسطی اسلام :سوریه،ایران،شمال آفریقا
زبان علم مدرن هنوز هم در بسیاری از موارد مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است مانند :جبر،الگوریتم،قلیاو…
لغاتی در قلب کار های علمی وجود دارند و عربی هستند،بدون جبر هیچ ریاضیات یا فیزیک پیشرفته ای وجود ندارد ،هیچ رایانه ای بدون لگاریتم و هیچ شیمی بدون قلیا در کار نخواهد بود.
تعداد کمی در دنیای غرب امروز حتی در بین دانشمندان از وجود این دورهی اسطوره‌ای قرون وسطی اسلام آگاهی دارند
در قرون ۱۲ تا ۱۷ دانشمندان اروپایی به طور مرتب به متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند وجود نام های اسلامی در بسیاری از متون قرون وسطی اروپا در موضوعاتی مختلف و متنوع مانند،نقشه کشی،ابتیک و طب
دانشمندانی مانند لئوناردو پیزانو(فیبوناچی) در کتاب خود به متن کتاب جبر و مقابله دانشمند ایرانی محمد خوارزمی ارجاع می کند.
خوارزمی:کار او با جنبه‌ی حیاتی زندگی امروزی سروکار دارد.
به یمن وجود خوارزمی اروپای ها فهمیدند که روشی که با آن به ریاضیات می پردازند روشی که بر مبنای اعداد است ناکارآمد است؛خوارزمی در رساله ای به نام هنرحساب هندسی نشان داد که راه بهتری برای حساب وجود دارد .
مطرح کردن نظریه‌ی انقلابی با ده نماد ساده می توان هر عددی را نشان داد
این ایده نخستین بار توسط ریاضیدان های هندی تقریباً در قرن۶ بیان شد؛قدرتمندی ارقام در این سیستم عددی در این است که چقدر محاسبات ریاضی را ساده می کند
کار خوارزمی فراتر از صرفاً ترجمه‌ی سیستم هندی به عربی بود او اعشار یا ممیز را خلع کرد ،اقلیدس یک قرن بعد خوارزمی نشان داد که اعشار را نه فقط برای کل یک عدد بلکه برای توصیف بخشی از یک عدد هم توسعه داد.
ایده‌ی اعشار آنقدرآشناست که سخت می شود درک کرد که محاسبات قبلاً بدون آن چگونه بوده است؛مثل همه‌ی علوم بزرگ دیگر این هم بعد از اینکه کشف شد تازه اهمیت آن آشکار شد، داستان اعداد و اعشار اشاره می کند که حتی هزار سال قبل نیر علم بیش از پیش در حال جهانی شدن بوده است.
ایده ها از هند ،یونان ،ایران یا حتی چین سر برآورده و منتشر می شدند وبا انتشار خود قوی تر می شدند.
شهری که در مرکز دنیای شناخته شده ی هزار سال پیش قرار داشت بغداد بود به همین علت اسلام قرون وسطی نقش مهمی در پی علم ایفا کرده است ،بغداد شهری
بوده که گستره‌ی عظیمی از مردم و ایده ها در آنجا با یکدیگر تلاقی می کردند (پایتخت امپراطوری اسلام )
بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمانان ساخته شد ،هدف او ساخت و تبدیل کردن آن به پایتخت باشکوه یک امپراطوری نوظهور بود ،امپراطوری که در زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه برخواسته‌ی آن زمان یک پارچه شده بود.
خلفای وقت مدعی بودن به خاطر دلایل و شواهدی که مورد قبول خودشان بود حکومت حق آنها است و می خواستند این حکومت را به هر نحوی گسترش دهند و این کار را نیز انجام دادند ، در آن زمان کوتاه سپاهیان اسلام قلمروی بسیار وسیعی را به تسخیر خود در آوردند،اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبه جزیره‌ی عربستان و ظرف چند دهه کنترل خاور دور، شمال آفریقا ،اسپانیا و ایران را نیز به دست گرفت.
دوره ای که مردم واقعاً به خدا ایمان دارند پس بقیه به این باور رسیدن که خدای مسلمانان خدای واقعی است در نتیجه بسیاری از مردم تغییر دین دادند یا به دلیل اینکه کنترل مناطقشان به دست اعراب افتاد به اسلام گرویدند.
تا اوایل قرن ۸ مسلمانان بر قلمروی وسیع حکومت می کردند ومانند بیشتر امپراطوران موفق از سزار گرفته تا ناپلئون آنها نیز فهمیدند که قدرت سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر پیش می روند برای این دلایل زیادی وجود داشت،بعضی از آنها کاربردی بودند،علم طب می توانست جان آدم ها را نجات دهد،فناوری های نظامی می توانست عامل پیروزی در جنگ ها باشد ،ریاضیات هم می توانست در حل پیچیدگی های فزاینده‌ی مسائل مالی کشور کمک کند و اسلام به عنوان یک دین نقش محوری ایفا کرد؛خود پیامبر به پیروانش گفته بود به جستوجو علم تا هر کجا که ممکن است بروند حتی اگر چین باشد.
۱) خیلی از مسلمان احساس کردند که درک و مطالعه‌ی بهتر لغات خداوند خود یک وظیفه‌ی دینی حساب می شود
۲) برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف حساب می شد چون داشتن علم به مثابه‌ی سندی برای اثبات برتری امپراطوری جدید بر بقیه‌ی دنیا محسوب می شد
با موفقیت های سیاسی و نظامی مسلمانان با مشکلی اجتناب ناپذیر مواجه شدند
چگونه می توان جمعیت بزرگی از مردم را با تنوع بسیار زیاد به شیوه ای مؤثر مدیریت کرد؟چون اگر چه قسمت های زیادی از نواحی امپراطوری به دین اسلام گرویده بودن اما با فاصله‌ی زیادی از هم قرار داشتن و هر کدام سنت ها و زبان های خاص خود را داشتند
راه حل حاکم وقت پایه گذاری یک رنسانس علمی بود،هرج و مرج و کاغذ بازی ـ های اداری را متوقف کرد چون با این شیوه نمی توانست حکومت را با زبان های مختلف در گستره‌ی وسیع اداره کند او دستور داد که زبان عربی را به عنوان زبان واحد برای اداره‌ی حکومت در نظر بگیرند
این کار اثری فراتر از راحتی در اداره و مدیریت جامعه داشت .
مسلمانان عربی را به عنوان زبان خدا می شناسند چون زبان قرآن نیز عربی است.
کلمات قرآن چنان مقدس هستند که متن آن در بیش از ۱۴۰۰ سال بر خلاف زبان های دیگر هیچ تغییری نکرده است.
از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری بسیار قابل احترام بوده است ،پیچیدگی رسم الخط عربی به خاطر گسترش اسلام به دلیل اینکه ممکن بود در انتقال معنا مشکل به وجود بیاید نگران کننده بود به همین دلیل برای رفع این مشکل آن ها علاوه بر اینکه به یکسری از حروف خاص نقطه اضافه کردند بلکه خط های کوچک کجی هم به حروف اضافه کردند که صدای حروف مصوت را تغییر می داد این کار باعث شد که مردم به هنگام قرائت قرآن عبارت ها را درست تلفظ کنند.
این کار باعث شد که عالمان سرزمین های دیگر نیز با مسلمانان ارتباط بر قرار کنند ،این زبان که به طرزی خاص توسعه داده شده بود که دور از ایهام باشد آن را برای عبارات و واژگان علمی و فنی ایده‌آل می کرد، در نتیجه دانشمندان از قسمت های مختلف دنیا می توانستدد با هم بحث و مناظره کنند، به این ترتیب دانشمندی که در قرطبه ی اسپانیا بود می توانست با دانشمندی که در بغداد یا سمرقند بود مشارکت داشته باشد.
در اوایل سال های ۸۰۰ حکومت نخبه‌ی اسلام پول فراوانی را صرف یک پروژه
کرد که تأثیری عمیق بر علم داشت ،این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را به دنبال کتب خطی علمی و فلسفی به هر زبانی که بودند اعم از یونانی ،سریانی ،فارسی و سانسکریت جارو می کرد آنها این کتب را به زبان عربی ترجمه می کردند این حرکت با نام نهضت ترجمه شناخته شد.
تلاش دانشمندان برای پیدا کردن متون باستانی شگفت آور بود یکی ازدلایل آن بود که هر کس کتابی را می آورد که آنها می توانستند به کتاب خانه‌ی خود اضافه کنند پاداش بسیار سودمندی دریافت می کردند.
جامعه‌ی علمی آنقدر در این کار وسواس داشت که فرستادگامش را به خارج از بغداد می فرستاد فقط برای جمع آوری کتاب های که خود آنها را نداشت و هرکس که کتابی را که جامعه‌ی علمی آن را نداشت برایشان می برد به اندازه‌ی وزن کتاب طلا پاداش می گرفت.
فعالیت های بین سال های ۷۵۰ تا ۹۵۰ تهیه لیستی از نخبگان عصر خود که در این لیست نام ۷۰ مترجم به چشم می خورد پس گروه زیادی در این زمان درگیر کار ترجمه بودند که در هر ماه حدود ۵۰۰ دینار دستمزد می گرفتند
این پول بسیار زیادی بود در نتیجه کار ترجمه کاری بسیار با منزلت و رییس مأبانه بود
داستان ویرانی کتابخانه‌ی بزرگ اسکندریه که در ذهن بسیاری از افراد امپراطوری مانده بود باعث شد که دانشمندان اسلامی دست به ترجمه ،آنالیز ،انباشت ،ذخیره ـ
سازی و نگهداری اطلاعات بکنند چون احتمال داشت برای همیشه از بین بروند.
یکی از شاخه های علوم که از رأس گرفته تا کاسب معمولی خواهان ارتقاء آن بودند علم طب بود چون در این دوران افراد کمی به سن پیری می رسیدند در آن زمان چیزی که ما یک عفونت ساده می دانیم باعث مرگ افراد می شد
در آن زمان دین فقط یک منبع آسایش و راحتی نبود ،در یکی از حدیث هاحضرت محمد (ص) می فرمایند :«خداوند هیچ مرضی را نمی فرستد مگر اینکه دوای آن را نیز نازل کند.» همچین عبارت هایی مسلمان را به این باور معتقد می کند که شفای همه ی امراض در جای از گوشه های این دنیا وجود دارد و باید آن ها را پیدا کرد
چیزی که مردم نمی دانند این است که تاریخ پزشکی امروز ما در واقع تاریخچه‌ای از طب اسلامی است ،طب اسلامی به صودت ممتد بر شالوده‌ای که توسط یونان باستان پی ریزی شده بود بنا شد ،از خوش پاداش ترین و از اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه‌ی دست نویس از کتاب پزشک قرن سومی یونان جالینوس بود.
جالینوس معتقد بود که بدن سالم بدنی است که در تعادل باشد، در تعادل بین ۴ نوع مایع که به آن ها مزاج گفته می شود و در بدن جریان دارند و اگر هر کدام از آنها از تعادل خارج می شد باعث بیناری و تغییر در حلق و خو می شد
چهار مزاج عبارتند از: ۱_ صفرای زرد که اگر زیاد تر از حد می شد باعث می شد که بیمار صفرایی مزاج یا بد خلق شود و حالت تهوع پیدا کند ۲- خون زیاد شدن
آن باعث می شد که بیمار دموی ،سرخ رو و آتشین شود ۳ـ صفرای سیاه که زیادی آن باعث بیمار سست مجمنون یا حتی افسرده شود ۴_بلغم که زیادی آن باعث می شد که بیمار بلغمی مزاج یا بی احساس واز لحاظ عاطفی بی تفاوت باشد.
جالینوس عقیده داشت که بیماری ها در اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آیند ،پس علاج هر بیماری در تخلیه‌ی مقداری از آن مزاج از داخل بدن است برای همین او روش هایی را توصیه می کرد مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خون ریزی یا استفاده از مواد قی آور برای وادار کردن بدن به استفراغ.
پزشکان اسلامی فهمیدن که جالینوس وطب یونان فقط یک منبع در دانش پزشکی بودند،سنت های دیگری نیز در طب وجود داشتندکه به همان اندازه بهتر و دقیق تر و درک آنها از نحوه‌ی کارکرد بدن تطابق داشتند ،متون قرون وسطی عربی به زن دانای بومی اشاره می کند که با دادن دارو های طبی امراض را مداوا می کرد
امروزه نیز این سنت در بین مردم وجود دارد و بیشتر بر پایه‌ی جواب دادن به شکلی عملی است چه در آ از روش های قدیمی استفاده کرد چه از طب گیاهی .
دکتر های قرون وسطی اسلام از دیگر سنت های طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند با این حال سنت های دیگری از راهنمایی طبی از خود اسلام می آمد طبی که برخی از ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر را از گفته های پیامبر اسلام و از احادیث برگرفته است .
طب النبوی کتاب معروفی در سراسر دنیای اسلام است که نویسنده آن در سال ۶۹۱ هجری به دنیا و در سال ۷۵۱ از دنیا رفته است.
در این کتاب در باره‌ی تاعون آمده است:«اگر به جایی رسیدید که تاعون به آن زده بود وارد آن سرزمین نشوید و اگر در جایی بودید که تاعون به شما رسیده بود برای فرار از آن ،از آن دیار هرگز خارج نشوید.»
صرع:«یونانی ها یا جالینوس معتقد بودند که ریشه ی صرع در مغز است ،اما آن ها به این مسئله جاهل بودند،علت اصلی آن را تشخیص نداده بودند ،آنها معتقد بودند که تسخیر بدن توسط ارواح شیطانی سبب آن است و در مورد علاج آن به جن گیری و خروج جن از بدن اشاره داشتند به سختی می توان گفت چنین چیزی علمی است .»
سهم قابل لمس اسلام در طب کمتر در درمان های بخصوص دیده می شود و بیشتر در فلسفه و فراگیری آن نهفته است ،اسلام فراتر از هر چیزی ایده‌ی محوری اش این است که ما باید با انسان های هم نوع خود احساس شفقت و دلسوزی داشته باشیم.
ظهور فیزیکی ایده در زمان ساخت یبمارستان نورالدین در سال های ۱۱۵۰ تا۱۱۵۴ ،بیمارستانی پیشگام در امپراطوری اسلام در دمشق رخ داد.
یکی از ایده هایی که در اسلام به آن توصیه شده است ،ایده‌ی خَیر بودن است ،همان بحث زکات ،این یک تعهد و الزام است که صدقه بدهیم و کار های خیر
انجام دهیم ،پس در اسلام اگر یک حاکم هستید یا یک فرد پولدار کاری که می توانید انجام دهید این است که خیر باشید.
در داخل بیمارستان اسلام به طرز فعالانه ای تشویق می کرد که کاری به مذهب بیمار نداشته باشید،چیزی که در دنیای امروزی امری مسلم است ،این بیمارستان بر روی همه‌ی طبقات مردم باز بود ،مسیحی ،یهودی و مسلمان و طبقه بندی های دیگر هم به عنوان بیمار هم به عنوان پزشک در اینجا وجود داشته است ،یهودی ،مسیحی و مسلمان همه با هم درس می خواندند و ممکن بود که یک مسلمان بگوید که بهترین دانشجوی من یک یهودی بوده بنابر این طبی که در انجا کاربرد داشته فرادینی بوده است
کار پزشکان همانند پزشکان امروزی به صورت شیفت شیفت بوده است.
در نتیجه‌ی نهضت ترجمه پزشکان از آخرین درمان هایی که در دور دست ترین نقاط مانند هند و چین انجام می شد آگاهی داشتند و با ظهور دارو ها در نقاط دیگر جهان بیمارستان ها شروع به ایجاد و برپایی تسهیلاتی در دل خود کردند و داروخانه ها ایجاد شدند.
نوآوری در سطح داروخانه ها در تقاطع فرهنگ ها هستند پس هر روزه انبوهی از چیز های جدید وارد آنها می شدند.
شگفت انگیز ترین جنبه ی طب اسلامی = جراحی
اولین تصویر کالبد شکافانه از کالبد شکافی چشم است ،با توجه به ایت تصویر متوجه
می شویم که دانشمندان از نحوه‌ی عمل کرد ماهیچه های چشم و اعضای تشکیل دهنده‌ی آن مطلع بودند.
آن ها همچنین ابزار مربوط به چشم پزشکی را در اختیار داشتند که بسیار مفید بودند ،جراحی چشم یکی از بزرگترین دستاورد های طب اسلامی بوده است.
یک ابداع و ابتکار آنها اصلاح یک روش قدیمی در درمان آب مرواید بوده که به آن قلاب دوزی گفته می شده روشی که در دستان آن ها نرخ و موفقیتی بیشتر از ۶۰ درصد داشته است ،عدسی چشم پشت مردمک قرار دارد به مرور زمان وقتی پیر می شویم این عدسی کدر و تار می شود و قدرت بینایی کم می شود که یه این عارضه آب مروارید می گویند ،الزهراوی در کتاب خود به چگونگی جراحی چشم و رفع آب مروارید اشاره کرده است که در آن باید با سوزن مخصوص قلاب بافی را در چشم فرو کرده و بچرخانید تا به فضای خالی برسید ،کاری که آنها تلاش می کردند انجام دهند این بوده است که دور تا دور مردک بچرخند و سعی کنند همه‌ی رباط ها و پیوند های متصل به عدسی را از بین ببرند سپس عدسی معیوب را از مردمک خارج کنند تا نور بیشتری وارد مردم شود و دید چشم بیمار شفاف تر شود و در این صورت فقط توانای فوکوس نداشتند که بعد ها این مشکل با عینک زدن برطرف شد ،به طور کلی کاری که انجام می داند صحیح بود ،آنها آناتومی چشم را می شناختند و می دانستند که عدسی پشت مردمک قرار دارد و همچنین می دانستند که چه چیزی باعث از بین رفتن بینایی می شود ،و بخش هایی از ای جراحی هنوز در قسمت های خاصی از دنیا انجام می شود .
ابن سینا : دانشمندی جامع العلوم بود خردمندی که به وضوح مباحث عقلی را و به طرزی شایسته مباحث دایره ها را شکوفا نمود .
در سال ۱۰۲۵ او کتاب خود را کامل کرد ،قانون طب ،در این کتاب ابن سینا تمام مطالبی را که پیش از او کتابت شده بود را با یکدیگر مقایسه کرده و آنها را بسط داده بود ،ایده های پزشکی یونانیان را با طب هندی و همه ی آنها را به صورت یک اثر در آورده بود .
کتاب ابن سینا به اندازه ای مهم است که کتاب های کمی از لحاظ اهمیت به پای آن می رسند ،چون کاری که این دایره المعارف انجام می دهد این است که همه‌ی چیز های مختلف دیگر کنار می زند و همه ی آن ها را به شکل یک کتاب در می آورد این کتاب به شدت سرو سامان دارد و دسترسی به همه چیز در آن آسان است به طوری که مردم به کلی منابع یونانی و ترجمه های عربی را فراموش می کردند .
جلد اول این کتاب حاوی کلیات می باشد ،در این جلد در مورد چگونگی عملکرد بدن و همچنین بیماری ها.
جلد دوم تمامی بیماری ها از نوک سر تا نوک پا را در مورد بررسی قرار می دهد.
در نگاه اول بلند پروازی های این سه جلد کتاب بسیار تأثیر برانگیز است ،از نحوی تشخیص و درمان بیماری های مختلفی به تنوع افسردگی ،مننژیت و آبله و همچنین فصل های مفصلی نیز در مورد مشکلات رایج تر در کتاب وجود دارد.
به عنوان مثال بیماری هایی مانند سردرد و انواع مختلف آن مانند سر درد های ناشی از استعمال بو های خوش تند در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است .
نظرات بنیادی و اصلی دراین کتاب در مورد چگونگی کارکرد بدن است و تا اوایل قرن ۱۹ بدون تغییر پذیرفته شده بود در برخی از موارد پیشرفت هایی حاصل شده بود اما جوهره ی طب بدون تغییر همین کتاب بود ،با کشف باکتری ها و ویروس ها و چیز هایی از این قبیل یک شکاف بزرگ بین طب و این کتاب افتاد و از نیمه ی دوم قرن ۱۹ طب کاملاً متحول شد.
کتاب قانون طب ابوعلی سینا همچو تابلوی راهنمایی در تاریخ پزشکی است ،اگر چه بیشتر علوم طبی که او به آنها اعتقاد داشت طبق دانش امروزه نادرست هستند اما ارزش کار او در انباشته کردن بهترین علوم در آن زمان در یک کتاب قابل دسترس و سامان یافته است ،قانون به نسل های آینده چیزی برای بازنویسی می دهد.
وسواس امپراطوری اسلامی برای کشف دانش باستانیان فراتر از موضوعات کاربردی مانند طب بوده است .
در گذشته مردم معتقد بودند که مردم عهد عتیق دارای توانایی های تاریک یا حتی قدرت های جادوی بوده اند و دانشمندان اسلامی می کوشیدند این تا این قدرت ها را کشف کنند .
نهضت ترجمه مسلمانان را به دنبال شکستن یک رمز به مصریان رساند ،رمزی که آنها گمان می کردند که اسرار هنر سیاه کیمیا در آن نهفته است.
بیشتر مردم گمان می کردند که خط هیروگلیف مصری ها تا قرن ۱۹ به طور کامل نامکشوف باقی مانده است ،تا بعد از کشف اتفاقی سنگ مشهور رز،این سنگ یک متن به دو زبان هیروگلیف و یونانی روی بدنه‌ی خود داشت ،این سنگ کلید راهنمای مهمی در اختیار گذاشت تا دانشمندان اینگلیسی و فرانسوی در نهایت موفق به رمز گشایی نوشتار مصریان شدند ،اما یک دانشمند به کشفی رسید که این داستان کاملاً تغییر کرد ،او یک سری آثار خام مربوط به ابن وحشی را از زیر زمین پیدا کرد ،کاری که ابن وحشی کرده بود پی بردن به تطابقات بین خط هیروگلیف و الفبای زبان عربی بوده است ،او یکسری نشانه های خط هیروگلیف را آورده سپس معادله‌ی عربی آن را زیرش نوشته بود.
یک نکتهی مثبت که در مورد دانشمندان اولیه‌ی اسلامی وجود دارد ،توانایی آن ها در زبان یونانی و ارتباط دادن به زبان مصری است ،به خاطر اینکه نهضت ترجمه صدها نسخه از کتاب قبطیان را در اختیار آنها قرار داده بود آنها متوجه این نکته شدند و دانشمندان توانستند ارتباط مستقیمی بین زبان هیروگلیف و عربی بیابند.
۱۴ حرف را مشخص کردند و توانستمد بیش از نیمی از خط هیروگلیف را به درستی بشکنند و این برای مردی از قرن ۱۰ دستاوردی برجسته بود .
پس برخلاف تصور مصر شناسی از قرن ۱۹ شروع نشده بود ،دانشمندان اسلامی به دلایلی همچو علاقه به طالع بینی و کیمیا دست به ترجمه‌ی خط هیروگلیف زدند.
دانشمندان اسلامی به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذهب مکانی که آن دانش متعلق به آنها بود احساس انزجار کنند ،و این یک درس مهم برای علم است.
نهضت ترجمه فقط در رابطه با علم و طب نبود ،در حالی که بغداد مرکز امپراطوری وسیع و موفق قرار گرفته بود به خانه‌ی انواع فرهنگ های شکوفا و فوق العاده‌ی آن زمان بدل شده بود .
دورهی هزار و یک شب دورهی دانشمندان بزرگ ،فرش های جادویی ،سفر های بزرگ و همچنین ساخت و ساز های بلند پروازانه ،موسیقی ،هنر ،قصه گو ها و هنرمندان است.
بغداد شهری چنان فرهنگی و درخشان بود که مسافری در مورد آن نوشت دانشمندی عالم تر از دانشمندان آن ،نظریه پردازی قوی تر از نظریه پردازان آن و شاعری قوی تر از شاعران آن وجود ندارد.
بغداد شهری اسلامی که ساخت آن در سال ۷۵۶ شروع شد ،شهری که پر بود از درباری ها و ثروتمندان تازه به دوران رسیده ،جایی که در آن به ابتکار و نوآوری ارزش داده می شود و از آن تقدیر می شود .
در قلب زندگی روشنفکری و عقلانی شهر سیستمی بود که به آن مجلس می گفتند.
کلمه ی مجلس در قرن ۹ در بغداد به این معنا بود ،سالن یا تالار گفتوگویی که در آن نخبگان شهر ،خلیفه ها ،درباریان ،ژنرال ها و اشراف دیدار های منظمی در آن
برپا می کردند ؛جلساتی که طی آن ها باهوش ترین افراد شهر ،فلاسفه ،نظریه پردازان ،منجمان و جادوگران دور هم جمع می شدند تا درمورد نظراتشان با هم صحبت کنند.
در این مجالس آن ها می توانستد که نظرات خود را هر چه که بود به طور آزادانه با زبان فصیح عربی و با استدلالی منطقی ارائه کنند.
تأثیر مجلس برای تولید اغوا کننده‌ی ثروت و مغز بود ،با بهترین مغز ها در امپراطوری نظرات مختلف مبادله می شد در حالی که همزمان درگیر رقابتی شدید برای جلب حمایت دیگران هم بودند.
خوارزمی دانشمندی ایرانی که سیستم اعشار را به غرب معرفی کرد،ریاضیدان ،منجم و اندیشمند که مورد علاقه‌ی مردم و حکومت بود از دل این گرداب بیرون آمد ؛مهاجری که از شرق ایران به بغداد آمده بود ،مردی که دورش را کتاب ها احاطه کرده بودند ،او فردی با سواد فراگرفته از علوم یونان ،فارسی ،هندی و چینی بود.
خوارزمی دو سنت متفاوت ریاضی را با هم یکی کرده و به شکلی جدید آن ها را ترکیب نمود.
اولین سنت ها را از دنیای کلامی یونان می آمد ،ریاضیات یونان عمدتاً با هندسه سروکار داشت ،علم اشکالی مانند :مثلث ها ،دایره ها وکثیرالاضلاع ها و چگونگی محاسبه‌ی مساحت و حجم آن ها ،یکی دیگر از سنب های بزرگ ریاضی که
خوارزمی میراث دار آن بود متعلق به هند بود.
هندی ها ۱۰ نماد سیستم اعشاری را اختراع کرده بودند که محاسبات را بسیار آسان می کرد.
به یمن نهضت ترجمه خوارزمی توانست به هر دو منبع حساب هندی و یونانی دسترسی پیدا کند ،او توانست درک های هندسی را با مفاهیم حسابی و تصاویر یونانی را با نماد های هندی ترکیب کند و شکلی جدید از فکر کردن ریاضی را از آنها الهام گیرد که امروزه جبر نام گرفته است .
ریاضیاتی که در آن از اعداد استفاده نمی شود و به جای آن از نماد استفاده می شود می تواند بسیار گیج کننده باشد اما اینده به طرز باور نکردی آزاد است و می توان مسائل را با استفاده از آن به آسانی حل کرد بدون اینکه در گیر محاسبات آشفته‌ی عددی شد .
اولین بار کلمه‌ی جبر توسط خوارزمی و توسط او در کتابش استفاده شد.
او در کتاب خود روش حل معادلات درجه دو و استفاده از ریشه ها را مطرح کرد اما معادلات درجه دو در زمان بابلی ها خیلی قبل تر از خوارزمی نیز حل شده بودند
اما بزرگی این کتاب در این است که با ریشه ی و مربع ها به گونه ای برخورد می کرد که انگار آن ها اشیاء صحیح و کامل بودند.
آن ها فقط یکسری اعداد نیستند که ما سعی داریم به آن ها پی ببریم ،آن ها فرایند هایی هستند که به کار می بریم
آنچه خوارزمی به آن فکر کی کرد این بوده است که مربع یعنی گرفتن ریشه و ضرب کردن آن در خود و این یک دستورالعمل درست می باشد حالا آن ریشه هر عددی که می خواهد باشد مثلا اگر ۵ است می شود ۵*۵ که حاصل آن ۲۵ است و …..این دستورالعملی است که امروزه به آن الگوریتم می گویند.
کاری که خوارزمی می کند این است که می گویید نصف ریشه‌ی عدد را بگیرد آن عدد هرچی که می خواهد باشد سپس آن را نصف کنید اگر ریشه‌ی عدد یک شیء است پس نصف ریشه‌ی عدد نیز یک شیء است در نتیجه دیگر لازم نیست در ذهن داشته باشیم که آن ریشه چه عددی است اما دانشمندان دیگر این گونه با مسائل رفتار نمی کردند آنها با مسائل عددی ذهن را دگیر می کردند و با آوردن چند مسئله ی عددی شما را در گیر می کردند سپس استنتاج را برای حل مسائل دیگر بر عهدی خود شخص می گذاشتند.
با این کار شما ارتباط موقتی به خصوص با اعداد را کنار می گذارید و اشیاء جدید را طبق قوانینی که او در کتاب خود توضیح داده دستکاری می کنید و سپس اعدادی که ایم اشیاء معادل آنها هستند در مسئله ی بخصوص شما به طرز معجزه آسایی در پایان کار ظاهر می شوند.
خوارزمی این امکان را برای جمع فراهم آورد تا به عنوان یک موضوع کامل و مستقل نه به عنوان یک تکنیک پیدا کردن اعدادظهور پیدا کند.
جبر به شکل گیری دنیای مدرن کمک کرده است علوم ما بدون آن نیز غیر قابل تصور است این علم چیز های زیادی را که در علوم قرون وسطی اسلام برجسته
بودند برای ما خلاصه کرد ،گرفتن ایده از هندی ها و یونانیان ،ترکیب کردن ، ارتقا و افزودن به آنها به همین شکل طب مدرن نیز بدهی سنگینی به پزشکان اسلامی و کار های آنها دارد اما داستان واقعی اتفاقی که در قرون ۸ و ۹ در دنیای اسلام برای علم رخ داد نکاتی بسیار بیشتر از یک کشف واحد به ما می گوید که در مورد واقعیت و حقیقت جهانی خود علم است.
اولین دستاورد بزرگ دانشمدان اسلامی قرون وسطی اثبات این مطلب بود که علم نه اسلامی است ،نه هندی ،نه یونانی ،نه بودایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی سردم داری علم باشد ،قبل از اسلام علم در سرتاسر دنیا پخش شده بود اما دانشمندان دوران وسطی اسلام قطعات عظیم این پازل را با جذب علمی که در آغاز بسیار دور تر از مرز های امپراطوری آنها بود کنار هم قرار دادند این ترکیب بزرگ نه تنها علم جدید را تولید کرد بلکه برای اولین بار نشان داد که علم به عنوان یک تشکیلات فراتر از مرزهای سیاسی و تعصبات مذهبی است ،این بدنه علم است که به همه‌ی بشریت فایده می رساند.
این یک ایده است که به همان اندازه که الهام بخش است برای همیشه مرتبط و درست هم خواهد بود
علم و اسلام (قسمت دوم)
هر چند وقت یکبار ایده هایی بوجود می ایند.ایده ای که میگوید هیچ چیز از ستاره های اسمان تا کارکرد بدنمان سرخود نیست بلکه تابع یه سری قوانین به خصوص است و مهم تر اینکه ما انسان ها می توانیم پی ببریم که ان قوانین چه چیزهایی ممکن است باشد و بعد میتوانیم از طریق مشاهده و ازمایش ، فرضیاتمان را اصلاح و ازمایش کنیم. امروزه به این ایده میگوییم روش علمی.
امپراطوری منطق
در سفر به خاورمیانه کشف کرده است که یک گام و پرش بلند در علم هزار سال پیش در اینجا تحت لوای امپراطوری قدرتمند و شکوفایی اسلامی رخ داده است.
فرهنگ های ثروتمند قدرتمند و موفق پیشرفت های عظیمی در ادراک و در فناوری تولید خواهند کرد و این همان چیزی است که ما تحت لوای یک سری حکومتهای موفق و ثروتمند در اسلام و در بغداد میبینیم.
بیش از هزار سال پیشتر حکومت اسلامی بزرگترین امپراطوری در دنیا بود و گفته اند که بر شصت میلیون انسان حکومت میکرده که بیش از سی درصد مردم جهان است.
دیوار های باستانی چسبیده به حاشیه محلات جنوب تهران تقریبا تنها بقایای به حال مانده از شهر باستانی ری است، شهری که جغرافی دان بزرگ ایرانی المقدسی ان را یکی از شهر های باشکوه جهان اسلام توصیف کرده بود. البته ری فقط یکی از بسیار شهر هایی بوده که در لوای اسلام شکوفا شده، از بغداد پایتخت حکومت امپراطوری هزاران کیلومتر از شمال افریقا تا اسیای مرکزی گسترده بوده شهر هایی مثل : بصره، گنجه، بخارا که هر کدام شهر های قدرتمند و شکوفا بوده اند و هرکدام غنی از تجارت و از لحاظ فرهنگ زنده و پویا بوده اند. انها نیروگاه های علم جدید بوده اند.
امپراطوری اسلامی، بزرگترین امپراطوری و تمدن بشری بوده که تا ان زمان شناخته شده. در درون این امپراطوری میتوان کل امپراطوری روم را جا داد.
یادبود های امپراطوری بزرگ اسلامی امروزه در همه جای دنیای اسلام به چشم میخورد. مانند مسابقاتی که در دمشق، در پایتخت سوریه و در ورزشگاه العباسیین انجام میشود. این نام خانواده ای ست که از سال ۷۵۰تا۱۲۵۸میلادی حاکم امپراطوری اسلام بوده است. این قلمرو پهناور به انها اجازه داد تا درامد مالیاتی هنگفتی به دست اورند، و ان را در راه تاسیس و ایجاد تحقیقاتی برای دانش و دانشمندان هزینه نمایند، حرکتی که به نهضت ترجمه معروف شد. انها دانشمندان بزرگی را به گوشه و کنار دنیای شناخته شده ی ان زمان فرستادند تا کتاب های بزرگ جمع اوری کنند و انها را به زبان عربی ترجمه نماینده. این افسانه ای است که هنوز هم در ذهن بیشتر مسلمانان امروزی زنده است.
در ان زمان مردم علاقه مند علم و فرهنگ به خصوص نجوم بودند. انها خیلی از کتاب های یونانی را ترجمه کردند و به شدت علاقه مند به علم بودند . علومی مثل طب و مهندسی.
برای رهبران دینی اسلام دانش علمی برای اداره موفق ان حکومت عظیم حیاتی بود.
انها سیستم اداری حکومتی بزرگ و پیچیده ای داشتند
انها همچنین می خواهند که بناهای یادبود بسازند و برای این کار باید دانش معماری و مهارت های ریاضی را فرا گیرند تا بتوانند ساختمان های ایمن و خوب بسازند.
وطبق برای این که بتوانند نخبه های خود را سرحال و سلامت نگه دارند. و این های بخش هایی از علم هستند که برای اولین با از زبان های دیگر به زبان عربی برگردانده شدند.
اسطوره های امپراطوری قرون وسطی اسلامی در ناحیه ی پهناوری پراکنده شدند. شاهکار های معماری همچون مسجد اموی در دمشق، مسجد جامع اصفهان، و مسجد و دانشگاه الازهر در قاهره
. و بعد یکسری ویرانه های بسیار وجود دارند که هنوز هم به ان گذشته ی با عظمت اشاره میکنند.
مانند یک قصر ویران شده ی قرن هشتمی در دل بیابان های سوریه.
یک قصر عظیم اسلامی به نام دختر پیامبر مدینه زهرا که به تازگی در جنوب اسپانیا حفاری و کشف شده است. این خرابه های پرابهت مدینه زهرا یک شهر کوشک مانند بی نظیر که در خارج قرطبه در قرن نهم و به دست حاکم وقت ساخته شده. در زمانی که این مکان ویران شد، قرطبه در واقع بزرگترین و زیباترین شهر در اروپا بود، یکی رقیب برای بغداد در شرق. مرکزی برای علم و عالمان اسلامی.
در قرن هشتم قاهره بخشی از امپراطوری اسلامی بود و حاکمان جدید اولین قدم ها را برای درک و شناخت علمی این رود قدرتمند برداشتند.
نیلسنج، اثاثا مجموعه ای از ستون هایس عظیم الجثه است. که در اتاق هایی که از طرق چندین کانال به رودخانه متصل اند ، ساخته شده است . وقتی اب بالا میاید یا پایین میرود ارتفاع ان را میتوان روی ستون مرکزی خواند.
این وسیله برای اندازه گیری سطح اب در طی سال های مختلف پر اب یا کم اب است.
این وسیله با حاکمان کمک میکرد برای اینکه محاسبه کنند که هر سال چه مقدار باید از کشاورزان مالیات دریافت کنند .
قسمت سوم:قدرت تردید
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.. ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسان ای همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
مستند علم‌و اسلام
قسمت اول
شروع عصر طلایی اسلام = با گام بلندی که در علم برداشته شد در شهر های ری، بغداد،دمشق،قاهره و قرطبه بین قرون ۹ تا ۱۲
شهر های مهم در علوم قرون وسطی اسلام :سوریه،ایران،شمال آفریقا
زبان علم مدرن هنوز هم در بسیاری از موارد مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است مانند :جبر،الگوریتم،قلیاو…
لغاتی در قلب کار های علمی وجود دارند و عربی هستند،بدون جبر هیچ ریاضیات یا فیزیک پیشرفته ای وجود ندارد ،هیچ رایانه ای بدون لگاریتم و هیچ شیمی بدون قلیا در کار نخواهد بود.
تعداد کمی در دنیای غرب امروز حتی در بین دانشمندان از وجود این دورهی اسطوره‌ای قرون وسطی اسلام آگاهی دارند
در قرون ۱۲ تا ۱۷ دانشمندان اروپایی به طور مرتب به متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند وجود نام های اسلامی در بسیاری از متون قرون وسطی اروپا در موضوعاتی مختلف و متنوع مانند،نقشه کشی،ابتیک و طب
دانشمندانی مانند لئوناردو پیزانو(فیبوناچی) در کتاب خود به متن کتاب جبر و مقابله دانشمند ایرانی محمد خوارزمی ارجاع می کند.
خوارزمی:کار او با جنبه‌ی حیاتی زندگی امروزی سروکار دارد.
به یمن وجود خوارزمی اروپای ها فهمیدند که روشی که با آن به ریاضیات می پردازند روشی که بر مبنای اعداد است ناکارآمد است؛خوارزمی در رساله ای به نام هنرحساب هندسی نشان داد که راه بهتری برای حساب وجود دارد .
مطرح کردن نظریه‌ی انقلابی با ده نماد ساده می توان هر عددی را نشان داد
این ایده نخستین بار توسط ریاضیدان های هندی تقریباً در قرن۶ بیان شد؛قدرتمندی ارقام در این سیستم عددی در این است که چقدر محاسبات ریاضی را ساده می کند
کار خوارزمی فراتر از صرفاً ترجمه‌ی سیستم هندی به عربی بود او اعشار یا ممیز را خلع کرد ،اقلیدس یک قرن بعد خوارزمی نشان داد که اعشار را نه فقط برای کل یک عدد بلکه برای توصیف بخشی از یک عدد هم توسعه داد.
ایده‌ی اعشار آنقدرآشناست که سخت می شود درک کرد که محاسبات قبلاً بدون آن چگونه بوده است؛مثل همه‌ی علوم بزرگ دیگر این هم بعد از اینکه کشف شد تازه اهمیت آن آشکار شد، داستان اعداد و اعشار اشاره می کند که حتی هزار سال قبل نیر علم بیش از پیش در حال جهانی شدن بوده است.
ایده ها از هند ،یونان ،ایران یا حتی چین سر برآورده و منتشر می شدند وبا انتشار خود قوی تر می شدند.
شهری که در مرکز دنیای شناخته شده ی هزار سال پیش قرار داشت بغداد بود به همین علت اسلام قرون وسطی نقش مهمی در پی علم ایفا کرده است ،بغداد شهری
بوده که گستره‌ی عظیمی از مردم و ایده ها در آنجا با یکدیگر تلاقی می کردند (پایتخت امپراطوری اسلام )
بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمانان ساخته شد ،هدف او ساخت و تبدیل کردن آن به پایتخت باشکوه یک امپراطوری نوظهور بود ،امپراطوری که در زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه برخواسته‌ی آن زمان یک پارچه شده بود.
خلفای وقت مدعی بودن به خاطر دلایل و شواهدی که مورد قبول خودشان بود حکومت حق آنها است و می خواستند این حکومت را به هر نحوی گسترش دهند و این کار را نیز انجام دادند ، در آن زمان کوتاه سپاهیان اسلام قلمروی بسیار وسیعی را به تسخیر خود در آوردند،اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبه جزیره‌ی عربستان و ظرف چند دهه کنترل خاور دور، شمال آفریقا ،اسپانیا و ایران را نیز به دست گرفت.
دوره ای که مردم واقعاً به خدا ایمان دارند پس بقیه به این باور رسیدن که خدای مسلمانان خدای واقعی است در نتیجه بسیاری از مردم تغییر دین دادند یا به دلیل اینکه کنترل مناطقشان به دست اعراب افتاد به اسلام گرویدند.
تا اوایل قرن ۸ مسلمانان بر قلمروی وسیع حکومت می کردند ومانند بیشتر امپراطوران موفق از سزار گرفته تا ناپلئون آنها نیز فهمیدند که قدرت سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر پیش می روند برای این دلایل زیادی وجود داشت،بعضی از آنها کاربردی بودند،علم طب می توانست جان آدم ها را نجات دهد،فناوری های نظامی می توانست عامل پیروزی در جنگ ها باشد ،ریاضیات هم می توانست در حل پیچیدگی های فزاینده‌ی مسائل مالی کشور کمک کند و اسلام به عنوان یک دین نقش محوری ایفا کرد؛خود پیامبر به پیروانش گفته بود به جستوجو علم تا هر کجا که ممکن است بروند حتی اگر چین باشد.
۱) خیلی از مسلمان احساس کردند که درک و مطالعه‌ی بهتر لغات خداوند خود یک وظیفه‌ی دینی حساب می شود
۲) برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف حساب می شد چون داشتن علم به مثابه‌ی سندی برای اثبات برتری امپراطوری جدید بر بقیه‌ی دنیا محسوب می شد
با موفقیت های سیاسی و نظامی مسلمانان با مشکلی اجتناب ناپذیر مواجه شدند
چگونه می توان جمعیت بزرگی از مردم را با تنوع بسیار زیاد به شیوه ای مؤثر مدیریت کرد؟چون اگر چه قسمت های زیادی از نواحی امپراطوری به دین اسلام گرویده بودن اما با فاصله‌ی زیادی از هم قرار داشتن و هر کدام سنت ها و زبان های خاص خود را داشتند
راه حل حاکم وقت پایه گذاری یک رنسانس علمی بود،هرج و مرج و کاغذ بازی ـ های اداری را متوقف کرد چون با این شیوه نمی توانست حکومت را با زبان های مختلف در گستره‌ی وسیع اداره کند او دستور داد که زبان عربی را به عنوان زبان واحد برای اداره‌ی حکومت در نظر بگیرند
این کار اثری فراتر از راحتی در اداره و مدیریت جامعه داشت .
مسلمانان عربی را به عنوان زبان خدا می شناسند چون زبان قرآن نیز عربی است.
کلمات قرآن چنان مقدس هستند که متن آن در بیش از ۱۴۰۰ سال بر خلاف زبان های دیگر هیچ تغییری نکرده است.
از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری بسیار قابل احترام بوده است ،پیچیدگی رسم الخط عربی به خاطر گسترش اسلام به دلیل اینکه ممکن بود در انتقال معنا مشکل به وجود بیاید نگران کننده بود به همین دلیل برای رفع این مشکل آن ها علاوه بر اینکه به یکسری از حروف خاص نقطه اضافه کردند بلکه خط های کوچک کجی هم به حروف اضافه کردند که صدای حروف مصوت را تغییر می داد این کار باعث شد که مردم به هنگام قرائت قرآن عبارت ها را درست تلفظ کنند.
این کار باعث شد که عالمان سرزمین های دیگر نیز با مسلمانان ارتباط بر قرار کنند ،این زبان که به طرزی خاص توسعه داده شده بود که دور از ایهام باشد آن را برای عبارات و واژگان علمی و فنی ایده‌آل می کرد، در نتیجه دانشمندان از قسمت های مختلف دنیا می توانستدد با هم بحث و مناظره کنند، به این ترتیب دانشمندی که در قرطبه ی اسپانیا بود می توانست با دانشمندی که در بغداد یا سمرقند بود مشارکت داشته باشد.
در اوایل سال های ۸۰۰ حکومت نخبه‌ی اسلام پول فراوانی را صرف یک پروژه
کرد که تأثیری عمیق بر علم داشت ،این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را به دنبال کتب خطی علمی و فلسفی به هر زبانی که بودند اعم از یونانی ،سریانی ،فارسی و سانسکریت جارو می کرد آنها این کتب را به زبان عربی ترجمه می کردند این حرکت با نام نهضت ترجمه شناخته شد.
تلاش دانشمندان برای پیدا کردن متون باستانی شگفت آور بود یکی ازدلایل آن بود که هر کس کتابی را می آورد که آنها می توانستند به کتاب خانه‌ی خود اضافه کنند پاداش بسیار سودمندی دریافت می کردند.
جامعه‌ی علمی آنقدر در این کار وسواس داشت که فرستادگامش را به خارج از بغداد می فرستاد فقط برای جمع آوری کتاب های که خود آنها را نداشت و هرکس که کتابی را که جامعه‌ی علمی آن را نداشت برایشان می برد به اندازه‌ی وزن کتاب طلا پاداش می گرفت.
فعالیت های بین سال های ۷۵۰ تا ۹۵۰ تهیه لیستی از نخبگان عصر خود که در این لیست نام ۷۰ مترجم به چشم می خورد پس گروه زیادی در این زمان درگیر کار ترجمه بودند که در هر ماه حدود ۵۰۰ دینار دستمزد می گرفتند
این پول بسیار زیادی بود در نتیجه کار ترجمه کاری بسیار با منزلت و رییس مأبانه بود
داستان ویرانی کتابخانه‌ی بزرگ اسکندریه که در ذهن بسیاری از افراد امپراطوری مانده بود باعث شد که دانشمندان اسلامی دست به ترجمه ،آنالیز ،انباشت ،ذخیره ـ
سازی و نگهداری اطلاعات بکنند چون احتمال داشت برای همیشه از بین بروند.
یکی از شاخه های علوم که از رأس گرفته تا کاسب معمولی خواهان ارتقاء آن بودند علم طب بود چون در این دوران افراد کمی به سن پیری می رسیدند در آن زمان چیزی که ما یک عفونت ساده می دانیم باعث مرگ افراد می شد
در آن زمان دین فقط یک منبع آسایش و راحتی نبود ،در یکی از حدیث هاحضرت محمد (ص) می فرمایند :«خداوند هیچ مرضی را نمی فرستد مگر اینکه دوای آن را نیز نازل کند.» همچین عبارت هایی مسلمان را به این باور معتقد می کند که شفای همه ی امراض در جای از گوشه های این دنیا وجود دارد و باید آن ها را پیدا کرد
چیزی که مردم نمی دانند این است که تاریخ پزشکی امروز ما در واقع تاریخچه‌ای از طب اسلامی است ،طب اسلامی به صودت ممتد بر شالوده‌ای که توسط یونان باستان پی ریزی شده بود بنا شد ،از خوش پاداش ترین و از اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه‌ی دست نویس از کتاب پزشک قرن سومی یونان جالینوس بود.
جالینوس معتقد بود که بدن سالم بدنی است که در تعادل باشد، در تعادل بین ۴ نوع مایع که به آن ها مزاج گفته می شود و در بدن جریان دارند و اگر هر کدام از آنها از تعادل خارج می شد باعث بیناری و تغییر در حلق و خو می شد
چهار مزاج عبارتند از: ۱_ صفرای زرد که اگر زیاد تر از حد می شد باعث می شد که بیمار صفرایی مزاج یا بد خلق شود و حالت تهوع پیدا کند ۲- خون زیاد شدن
آن باعث می شد که بیمار دموی ،سرخ رو و آتشین شود ۳ـ صفرای سیاه که زیادی آن باعث بیمار سست مجمنون یا حتی افسرده شود ۴_بلغم که زیادی آن باعث می شد که بیمار بلغمی مزاج یا بی احساس واز لحاظ عاطفی بی تفاوت باشد.
جالینوس عقیده داشت که بیماری ها در اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آیند ،پس علاج هر بیماری در تخلیه‌ی مقداری از آن مزاج از داخل بدن است برای همین او روش هایی را توصیه می کرد مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خون ریزی یا استفاده از مواد قی آور برای وادار کردن بدن به استفراغ.
پزشکان اسلامی فهمیدن که جالینوس وطب یونان فقط یک منبع در دانش پزشکی بودند،سنت های دیگری نیز در طب وجود داشتندکه به همان اندازه بهتر و دقیق تر و درک آنها از نحوه‌ی کارکرد بدن تطابق داشتند ،متون قرون وسطی عربی به زن دانای بومی اشاره می کند که با دادن دارو های طبی امراض را مداوا می کرد
امروزه نیز این سنت در بین مردم وجود دارد و بیشتر بر پایه‌ی جواب دادن به شکلی عملی است چه در آ از روش های قدیمی استفاده کرد چه از طب گیاهی .
دکتر های قرون وسطی اسلام از دیگر سنت های طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند با این حال سنت های دیگری از راهنمایی طبی از خود اسلام می آمد طبی که برخی از ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر را از گفته های پیامبر اسلام و از احادیث برگرفته است .
طب النبوی کتاب معروفی در سراسر دنیای اسلام است که نویسنده آن در سال ۶۹۱ هجری به دنیا و در سال ۷۵۱ از دنیا رفته است.
در این کتاب در باره‌ی تاعون آمده است:«اگر به جایی رسیدید که تاعون به آن زده بود وارد آن سرزمین نشوید و اگر در جایی بودید که تاعون به شما رسیده بود برای فرار از آن ،از آن دیار هرگز خارج نشوید.»
صرع:«یونانی ها یا جالینوس معتقد بودند که ریشه ی صرع در مغز است ،اما آن ها به این مسئله جاهل بودند،علت اصلی آن را تشخیص نداده بودند ،آنها معتقد بودند که تسخیر بدن توسط ارواح شیطانی سبب آن است و در مورد علاج آن به جن گیری و خروج جن از بدن اشاره داشتند به سختی می توان گفت چنین چیزی علمی است .»
سهم قابل لمس اسلام در طب کمتر در درمان های بخصوص دیده می شود و بیشتر در فلسفه و فراگیری آن نهفته است ،اسلام فراتر از هر چیزی ایده‌ی محوری اش این است که ما باید با انسان های هم نوع خود احساس شفقت و دلسوزی داشته باشیم.
ظهور فیزیکی ایده در زمان ساخت یبمارستان نورالدین در سال های ۱۱۵۰ تا۱۱۵۴ ،بیمارستانی پیشگام در امپراطوری اسلام در دمشق رخ داد.
یکی از ایده هایی که در اسلام به آن توصیه شده است ،ایده‌ی خَیر بودن است ،همان بحث زکات ،این یک تعهد و الزام است که صدقه بدهیم و کار های خیر
انجام دهیم ،پس در اسلام اگر یک حاکم هستید یا یک فرد پولدار کاری که می توانید انجام دهید این است که خیر باشید.
در داخل بیمارستان اسلام به طرز فعالانه ای تشویق می کرد که کاری به مذهب بیمار نداشته باشید،چیزی که در دنیای امروزی امری مسلم است ،این بیمارستان بر روی همه‌ی طبقات مردم باز بود ،مسیحی ،یهودی و مسلمان و طبقه بندی های دیگر هم به عنوان بیمار هم به عنوان پزشک در اینجا وجود داشته است ،یهودی ،مسیحی و مسلمان همه با هم درس می خواندند و ممکن بود که یک مسلمان بگوید که بهترین دانشجوی من یک یهودی بوده بنابر این طبی که در انجا کاربرد داشته فرادینی بوده است
کار پزشکان همانند پزشکان امروزی به صورت شیفت شیفت بوده است.
در نتیجه‌ی نهضت ترجمه پزشکان از آخرین درمان هایی که در دور دست ترین نقاط مانند هند و چین انجام می شد آگاهی داشتند و با ظهور دارو ها در نقاط دیگر جهان بیمارستان ها شروع به ایجاد و برپایی تسهیلاتی در دل خود کردند و داروخانه ها ایجاد شدند.
نوآوری در سطح داروخانه ها در تقاطع فرهنگ ها هستند پس هر روزه انبوهی از چیز های جدید وارد آنها می شدند.
شگفت انگیز ترین جنبه ی طب اسلامی = جراحی
اولین تصویر کالبد شکافانه از کالبد شکافی چشم است ،با توجه به ایت تصویر متوجه
می شویم که دانشمندان از نحوه‌ی عمل کرد ماهیچه های چشم و اعضای تشکیل دهنده‌ی آن مطلع بودند.
آن ها همچنین ابزار مربوط به چشم پزشکی را در اختیار داشتند که بسیار مفید بودند ،جراحی چشم یکی از بزرگترین دستاورد های طب اسلامی بوده است.
یک ابداع و ابتکار آنها اصلاح یک روش قدیمی در درمان آب مرواید بوده که به آن قلاب دوزی گفته می شده روشی که در دستان آن ها نرخ و موفقیتی بیشتر از ۶۰ درصد داشته است ،عدسی چشم پشت مردمک قرار دارد به مرور زمان وقتی پیر می شویم این عدسی کدر و تار می شود و قدرت بینایی کم می شود که یه این عارضه آب مروارید می گویند ،الزهراوی در کتاب خود به چگونگی جراحی چشم و رفع آب مروارید اشاره کرده است که در آن باید با سوزن مخصوص قلاب بافی را در چشم فرو کرده و بچرخانید تا به فضای خالی برسید ،کاری که آنها تلاش می کردند انجام دهند این بوده است که دور تا دور مردک بچرخند و سعی کنند همه‌ی رباط ها و پیوند های متصل به عدسی را از بین ببرند سپس عدسی معیوب را از مردمک خارج کنند تا نور بیشتری وارد مردم شود و دید چشم بیمار شفاف تر شود و در این صورت فقط توانای فوکوس نداشتند که بعد ها این مشکل با عینک زدن برطرف شد ،به طور کلی کاری که انجام می داند صحیح بود ،آنها آناتومی چشم را می شناختند و می دانستند که عدسی پشت مردمک قرار دارد و همچنین می دانستند که چه چیزی باعث از بین رفتن بینایی می شود ،و بخش هایی از ای جراحی هنوز در قسمت های خاصی از دنیا انجام می شود .
ابن سینا : دانشمندی جامع العلوم بود خردمندی که به وضوح مباحث عقلی را و به طرزی شایسته مباحث دایره ها را شکوفا نمود .
در سال ۱۰۲۵ او کتاب خود را کامل کرد ،قانون طب ،در این کتاب ابن سینا تمام مطالبی را که پیش از او کتابت شده بود را با یکدیگر مقایسه کرده و آنها را بسط داده بود ،ایده های پزشکی یونانیان را با طب هندی و همه ی آنها را به صورت یک اثر در آورده بود .
کتاب ابن سینا به اندازه ای مهم است که کتاب های کمی از لحاظ اهمیت به پای آن می رسند ،چون کاری که این دایره المعارف انجام می دهد این است که همه‌ی چیز های مختلف دیگر کنار می زند و همه ی آن ها را به شکل یک کتاب در می آورد این کتاب به شدت سرو سامان دارد و دسترسی به همه چیز در آن آسان است به طوری که مردم به کلی منابع یونانی و ترجمه های عربی را فراموش می کردند .
جلد اول این کتاب حاوی کلیات می باشد ،در این جلد در مورد چگونگی عملکرد بدن و همچنین بیماری ها.
جلد دوم تمامی بیماری ها از نوک سر تا نوک پا را در مورد بررسی قرار می دهد.
در نگاه اول بلند پروازی های این سه جلد کتاب بسیار تأثیر برانگیز است ،از نحوی تشخیص و درمان بیماری های مختلفی به تنوع افسردگی ،مننژیت و آبله و همچنین فصل های مفصلی نیز در مورد مشکلات رایج تر در کتاب وجود دارد.
به عنوان مثال بیماری هایی مانند سردرد و انواع مختلف آن مانند سر درد های ناشی از استعمال بو های خوش تند در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است .
نظرات بنیادی و اصلی دراین کتاب در مورد چگونگی کارکرد بدن است و تا اوایل قرن ۱۹ بدون تغییر پذیرفته شده بود در برخی از موارد پیشرفت هایی حاصل شده بود اما جوهره ی طب بدون تغییر همین کتاب بود ،با کشف باکتری ها و ویروس ها و چیز هایی از این قبیل یک شکاف بزرگ بین طب و این کتاب افتاد و از نیمه ی دوم قرن ۱۹ طب کاملاً متحول شد.
کتاب قانون طب ابوعلی سینا همچو تابلوی راهنمایی در تاریخ پزشکی است ،اگر چه بیشتر علوم طبی که او به آنها اعتقاد داشت طبق دانش امروزه نادرست هستند اما ارزش کار او در انباشته کردن بهترین علوم در آن زمان در یک کتاب قابل دسترس و سامان یافته است ،قانون به نسل های آینده چیزی برای بازنویسی می دهد.
وسواس امپراطوری اسلامی برای کشف دانش باستانیان فراتر از موضوعات کاربردی مانند طب بوده است .
در گذشته مردم معتقد بودند که مردم عهد عتیق دارای توانایی های تاریک یا حتی قدرت های جادوی بوده اند و دانشمندان اسلامی می کوشیدند این تا این قدرت ها را کشف کنند .
نهضت ترجمه مسلمانان را به دنبال شکستن یک رمز به مصریان رساند ،رمزی که آنها گمان می کردند که اسرار هنر سیاه کیمیا در آن نهفته است.
بیشتر مردم گمان می کردند که خط هیروگلیف مصری ها تا قرن ۱۹ به طور کامل نامکشوف باقی مانده است ،تا بعد از کشف اتفاقی سنگ مشهور رز،این سنگ یک متن به دو زبان هیروگلیف و یونانی روی بدنه‌ی خود داشت ،این سنگ کلید راهنمای مهمی در اختیار گذاشت تا دانشمندان اینگلیسی و فرانسوی در نهایت موفق به رمز گشایی نوشتار مصریان شدند ،اما یک دانشمند به کشفی رسید که این داستان کاملاً تغییر کرد ،او یک سری آثار خام مربوط به ابن وحشی را از زیر زمین پیدا کرد ،کاری که ابن وحشی کرده بود پی بردن به تطابقات بین خط هیروگلیف و الفبای زبان عربی بوده است ،او یکسری نشانه های خط هیروگلیف را آورده سپس معادله‌ی عربی آن را زیرش نوشته بود.
یک نکتهی مثبت که در مورد دانشمندان اولیه‌ی اسلامی وجود دارد ،توانایی آن ها در زبان یونانی و ارتباط دادن به زبان مصری است ،به خاطر اینکه نهضت ترجمه صدها نسخه از کتاب قبطیان را در اختیار آنها قرار داده بود آنها متوجه این نکته شدند و دانشمندان توانستند ارتباط مستقیمی بین زبان هیروگلیف و عربی بیابند.
۱۴ حرف را مشخص کردند و توانستمد بیش از نیمی از خط هیروگلیف را به درستی بشکنند و این برای مردی از قرن ۱۰ دستاوردی برجسته بود .
پس برخلاف تصور مصر شناسی از قرن ۱۹ شروع نشده بود ،دانشمندان اسلامی به دلایلی همچو علاقه به طالع بینی و کیمیا دست به ترجمه‌ی خط هیروگلیف زدند.
دانشمندان اسلامی به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذهب مکانی که آن دانش متعلق به آنها بود احساس انزجار کنند ،و این یک درس مهم برای علم است.
نهضت ترجمه فقط در رابطه با علم و طب نبود ،در حالی که بغداد مرکز امپراطوری وسیع و موفق قرار گرفته بود به خانه‌ی انواع فرهنگ های شکوفا و فوق العاده‌ی آن زمان بدل شده بود .
دورهی هزار و یک شب دورهی دانشمندان بزرگ ،فرش های جادویی ،سفر های بزرگ و همچنین ساخت و ساز های بلند پروازانه ،موسیقی ،هنر ،قصه گو ها و هنرمندان است.
بغداد شهری چنان فرهنگی و درخشان بود که مسافری در مورد آن نوشت دانشمندی عالم تر از دانشمندان آن ،نظریه پردازی قوی تر از نظریه پردازان آن و شاعری قوی تر از شاعران آن وجود ندارد.
بغداد شهری اسلامی که ساخت آن در سال ۷۵۶ شروع شد ،شهری که پر بود از درباری ها و ثروتمندان تازه به دوران رسیده ،جایی که در آن به ابتکار و نوآوری ارزش داده می شود و از آن تقدیر می شود .
در قلب زندگی روشنفکری و عقلانی شهر سیستمی بود که به آن مجلس می گفتند.
کلمه ی مجلس در قرن ۹ در بغداد به این معنا بود ،سالن یا تالار گفتوگویی که در آن نخبگان شهر ،خلیفه ها ،درباریان ،ژنرال ها و اشراف دیدار های منظمی در آن
برپا می کردند ؛جلساتی که طی آن ها باهوش ترین افراد شهر ،فلاسفه ،نظریه پردازان ،منجمان و جادوگران دور هم جمع می شدند تا درمورد نظراتشان با هم صحبت کنند.
در این مجالس آن ها می توانستد که نظرات خود را هر چه که بود به طور آزادانه با زبان فصیح عربی و با استدلالی منطقی ارائه کنند.
تأثیر مجلس برای تولید اغوا کننده‌ی ثروت و مغز بود ،با بهترین مغز ها در امپراطوری نظرات مختلف مبادله می شد در حالی که همزمان درگیر رقابتی شدید برای جلب حمایت دیگران هم بودند.
خوارزمی دانشمندی ایرانی که سیستم اعشار را به غرب معرفی کرد،ریاضیدان ،منجم و اندیشمند که مورد علاقه‌ی مردم و حکومت بود از دل این گرداب بیرون آمد ؛مهاجری که از شرق ایران به بغداد آمده بود ،مردی که دورش را کتاب ها احاطه کرده بودند ،او فردی با سواد فراگرفته از علوم یونان ،فارسی ،هندی و چینی بود.
خوارزمی دو سنت متفاوت ریاضی را با هم یکی کرده و به شکلی جدید آن ها را ترکیب نمود.
اولین سنت ها را از دنیای کلامی یونان می آمد ،ریاضیات یونان عمدتاً با هندسه سروکار داشت ،علم اشکالی مانند :مثلث ها ،دایره ها وکثیرالاضلاع ها و چگونگی محاسبه‌ی مساحت و حجم آن ها ،یکی دیگر از سنب های بزرگ ریاضی که
خوارزمی میراث دار آن بود متعلق به هند بود.
هندی ها ۱۰ نماد سیستم اعشاری را اختراع کرده بودند که محاسبات را بسیار آسان می کرد.
به یمن نهضت ترجمه خوارزمی توانست به هر دو منبع حساب هندی و یونانی دسترسی پیدا کند ،او توانست درک های هندسی را با مفاهیم حسابی و تصاویر یونانی را با نماد های هندی ترکیب کند و شکلی جدید از فکر کردن ریاضی را از آنها الهام گیرد که امروزه جبر نام گرفته است .
ریاضیاتی که در آن از اعداد استفاده نمی شود و به جای آن از نماد استفاده می شود می تواند بسیار گیج کننده باشد اما اینده به طرز باور نکردی آزاد است و می توان مسائل را با استفاده از آن به آسانی حل کرد بدون اینکه در گیر محاسبات آشفته‌ی عددی شد .
اولین بار کلمه‌ی جبر توسط خوارزمی و توسط او در کتابش استفاده شد.
او در کتاب خود روش حل معادلات درجه دو و استفاده از ریشه ها را مطرح کرد اما معادلات درجه دو در زمان بابلی ها خیلی قبل تر از خوارزمی نیز حل شده بودند
اما بزرگی این کتاب در این است که با ریشه ی و مربع ها به گونه ای برخورد می کرد که انگار آن ها اشیاء صحیح و کامل بودند.
آن ها فقط یکسری اعداد نیستند که ما سعی داریم به آن ها پی ببریم ،آن ها فرایند هایی هستند که به کار می بریم
آنچه خوارزمی به آن فکر کی کرد این بوده است که مربع یعنی گرفتن ریشه و ضرب کردن آن در خود و این یک دستورالعمل درست می باشد حالا آن ریشه هر عددی که می خواهد باشد مثلا اگر ۵ است می شود ۵*۵ که حاصل آن ۲۵ است و …..این دستورالعملی است که امروزه به آن الگوریتم می گویند.
کاری که خوارزمی می کند این است که می گویید نصف ریشه‌ی عدد را بگیرد آن عدد هرچی که می خواهد باشد سپس آن را نصف کنید اگر ریشه‌ی عدد یک شیء است پس نصف ریشه‌ی عدد نیز یک شیء است در نتیجه دیگر لازم نیست در ذهن داشته باشیم که آن ریشه چه عددی است اما دانشمندان دیگر این گونه با مسائل رفتار نمی کردند آنها با مسائل عددی ذهن را دگیر می کردند و با آوردن چند مسئله ی عددی شما را در گیر می کردند سپس استنتاج را برای حل مسائل دیگر بر عهدی خود شخص می گذاشتند.
با این کار شما ارتباط موقتی به خصوص با اعداد را کنار می گذارید و اشیاء جدید را طبق قوانینی که او در کتاب خود توضیح داده دستکاری می کنید و سپس اعدادی که ایم اشیاء معادل آنها هستند در مسئله ی بخصوص شما به طرز معجزه آسایی در پایان کار ظاهر می شوند.
خوارزمی این امکان را برای جمع فراهم آورد تا به عنوان یک موضوع کامل و مستقل نه به عنوان یک تکنیک پیدا کردن اعدادظهور پیدا کند.
جبر به شکل گیری دنیای مدرن کمک کرده است علوم ما بدون آن نیز غیر قابل تصور است این علم چیز های زیادی را که در علوم قرون وسطی اسلام برجسته
بودند برای ما خلاصه کرد ،گرفتن ایده از هندی ها و یونانیان ،ترکیب کردن ، ارتقا و افزودن به آنها به همین شکل طب مدرن نیز بدهی سنگینی به پزشکان اسلامی و کار های آنها دارد اما داستان واقعی اتفاقی که در قرون ۸ و ۹ در دنیای اسلام برای علم رخ داد نکاتی بسیار بیشتر از یک کشف واحد به ما می گوید که در مورد واقعیت و حقیقت جهانی خود علم است.
اولین دستاورد بزرگ دانشمدان اسلامی قرون وسطی اثبات این مطلب بود که علم نه اسلامی است ،نه هندی ،نه یونانی ،نه بودایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی سردم داری علم باشد ،قبل از اسلام علم در سرتاسر دنیا پخش شده بود اما دانشمندان دوران وسطی اسلام قطعات عظیم این پازل را با جذب علمی که در آغاز بسیار دور تر از مرز های امپراطوری آنها بود کنار هم قرار دادند این ترکیب بزرگ نه تنها علم جدید را تولید کرد بلکه برای اولین بار نشان داد که علم به عنوان یک تشکیلات فراتر از مرزهای سیاسی و تعصبات مذهبی است ،این بدنه علم است که به همه‌ی بشریت فایده می رساند.
این یک ایده است که به همان اندازه که الهام بخش است برای همیشه مرتبط و درست هم خواهد بود
علم و اسلام (قسمت دوم)
هر چند وقت یکبار ایده هایی بوجود می ایند.ایده ای که میگوید هیچ چیز از ستاره های اسمان تا کارکرد بدنمان سرخود نیست بلکه تابع یه سری قوانین به خصوص است و مهم تر اینکه ما انسان ها می توانیم پی ببریم که ان قوانین چه چیزهایی ممکن است باشد و بعد میتوانیم از طریق مشاهده و ازمایش ، فرضیاتمان را اصلاح و ازمایش کنیم. امروزه به این ایده میگوییم روش علمی.
امپراطوری منطق
در سفر به خاورمیانه کشف کرده است که یک گام و پرش بلند در علم هزار سال پیش در اینجا تحت لوای امپراطوری قدرتمند و شکوفایی اسلامی رخ داده است.
فرهنگ های ثروتمند قدرتمند و موفق پیشرفت های عظیمی در ادراک و در فناوری تولید خواهند کرد و این همان چیزی است که ما تحت لوای یک سری حکومتهای موفق و ثروتمند در اسلام و در بغداد میبینیم.
بیش از هزار سال پیشتر حکومت اسلامی بزرگترین امپراطوری در دنیا بود و گفته اند که بر شصت میلیون انسان حکومت میکرده که بیش از سی درصد مردم جهان است.
دیوار های باستانی چسبیده به حاشیه محلات جنوب تهران تقریبا تنها بقایای به حال مانده از شهر باستانی ری است، شهری که جغرافی دان بزرگ ایرانی المقدسی ان را یکی از شهر های باشکوه جهان اسلام توصیف کرده بود. البته ری فقط یکی از بسیار شهر هایی بوده که در لوای اسلام شکوفا شده، از بغداد پایتخت حکومت امپراطوری هزاران کیلومتر از شمال افریقا تا اسیای مرکزی گسترده بوده شهر هایی مثل : بصره، گنجه، بخارا که هر کدام شهر های قدرتمند و شکوفا بوده اند و هرکدام غنی از تجارت و از لحاظ فرهنگ زنده و پویا بوده اند. انها نیروگاه های علم جدید بوده اند.
امپراطوری اسلامی، بزرگترین امپراطوری و تمدن بشری بوده که تا ان زمان شناخته شده. در درون این امپراطوری میتوان کل امپراطوری روم را جا داد.
یادبود های امپراطوری بزرگ اسلامی امروزه در همه جای دنیای اسلام به چشم میخورد. مانند مسابقاتی که در دمشق، در پایتخت سوریه و در ورزشگاه العباسیین انجام میشود. این نام خانواده ای ست که از سال ۷۵۰تا۱۲۵۸میلادی حاکم امپراطوری اسلام بوده است. این قلمرو پهناور به انها اجازه داد تا درامد مالیاتی هنگفتی به دست اورند، و ان را در راه تاسیس و ایجاد تحقیقاتی برای دانش و دانشمندان هزینه نمایند، حرکتی که به نهضت ترجمه معروف شد. انها دانشمندان بزرگی را به گوشه و کنار دنیای شناخته شده ی ان زمان فرستادند تا کتاب های بزرگ جمع اوری کنند و انها را به زبان عربی ترجمه نماینده. این افسانه ای است که هنوز هم در ذهن بیشتر مسلمانان امروزی زنده است.
در ان زمان مردم علاقه مند علم و فرهنگ به خصوص نجوم بودند. انها خیلی از کتاب های یونانی را ترجمه کردند و به شدت علاقه مند به علم بودند . علومی مثل طب و مهندسی.
برای رهبران دینی اسلام دانش علمی برای اداره موفق ان حکومت عظیم حیاتی بود.
انها سیستم اداری حکومتی بزرگ و پیچیده ای داشتند
انها همچنین می خواهند که بناهای یادبود بسازند و برای این کار باید دانش معماری و مهارت های ریاضی را فرا گیرند تا بتوانند ساختمان های ایمن و خوب بسازند.
وطبق برای این که بتوانند نخبه های خود را سرحال و سلامت نگه دارند. و این های بخش هایی از علم هستند که برای اولین با از زبان های دیگر به زبان عربی برگردانده شدند.
اسطوره های امپراطوری قرون وسطی اسلامی در ناحیه ی پهناوری پراکنده شدند. شاهکار های معماری همچون مسجد اموی در دمشق، مسجد جامع اصفهان، و مسجد و دانشگاه الازهر در قاهره
. و بعد یکسری ویرانه های بسیار وجود دارند که هنوز هم به ان گذشته ی با عظمت اشاره میکنند.
مانند یک قصر ویران شده ی قرن هشتمی در دل بیابان های سوریه.
یک قصر عظیم اسلامی به نام دختر پیامبر مدینه زهرا که به تازگی در جنوب اسپانیا حفاری و کشف شده است. این خرابه های پرابهت مدینه زهرا یک شهر کوشک مانند بی نظیر که در خارج قرطبه در قرن نهم و به دست حاکم وقت ساخته شده. در زمانی که این مکان ویران شد، قرطبه در واقع بزرگترین و زیباترین شهر در اروپا بود، یکی رقیب برای بغداد در شرق. مرکزی برای علم و عالمان اسلامی.
در قرن هشتم قاهره بخشی از امپراطوری اسلامی بود و حاکمان جدید اولین قدم ها را برای درک و شناخت علمی این رود قدرتمند برداشتند.
نیلسنج، اثاثا مجموعه ای از ستون هایس عظیم الجثه است. که در اتاق هایی که از طرق چندین کانال به رودخانه متصل اند ، ساخته شده است . وقتی اب بالا میاید یا پایین میرود ارتفاع ان را میتوان روی ستون مرکزی خواند.
این وسیله برای اندازه گیری سطح اب در طی سال های مختلف پر اب یا کم اب است.
این وسیله با حاکمان کمک میکرد برای اینکه محاسبه کنند که هر سال چه مقدار باید از کشاورزان مالیات دریافت کنند .روشی ک از یونان ب انها ب ارث رسیده بود.تکنیک ارسطویی ک اولین بار توسط منجمین اسلامی صورت گرفت با این روش اندازه فاصله بین دو نقطه را می گرفتند و ب زاویه شیب تابش خورشید نگاه میکردند. در جنوب مصر نور خورشید ب صورت عمود بر سطح میتابید چون نزدیک خط استوا است.نقطه در شمال مصر اسکندریه در کنار ساحل مدیترانه است،اندازه گیری کنند ک خورشید چقد با فاصله عمودی خودش فاصله داره.منجمان مسلمان ازمایشات یونانیان را بر سوریه و عراق تکرار کردند.انها این کار را با اندازه گیری زاویه خورشید ب هنگام ظهر در یک محل مشخص تکرار کردند.انها بعد ب سمت شمال و ب محل تعیین شده دوم رفتند و فاصله طی شده بین دو نقطه را باهم با دقت اندازه گیری کردند.در محل دوم انها زاویه تابش خورشید را ب هنگام ظهر اندازه گرفتند.این زاویه باید کمی کوچکتر از زاویه محل اول باشد.با این اندازه ها منجمان میتوانستند محیط خارجی زمین را تخمین بزنند،انها ب عدد ۳۸هزار و دویست و چهل کیلومتر رسیدند. ازمایشات ابوریحان یک مثال قدیمی تر است از دانشمندانی ک استدلالات و منطق ریتضی استفاده کردند.از عصر باستان همواره عده ای سعی داشتند دنیای مواد را دسته بندی کنند.ب عنوان نمونه یونانیان فکر میکردند فقط ۴عنصر در دنیا وجود دارد.هوا،زمین،اب،اتش ، اما این نظریه یک ایده فلسفی بود و ارزش علمی زیادی نداشت.و دانشمندان مسلمان دست ب تحولی بزرگ زدند.انها مشاهدات ازمایشگاهی را مشاهده کردند تا موادی ک در دنیا وجود دارد طبقه بندی کنند،راس همه اینها یک دکتر و شیمی دان مسلمان ب اسم زکریای رازی بوده است.رازی با طبقه بندی یونانیان بسیار فرق داشت ب عنوان مثال او بحث کرد ک کانی ها مواد سختی ک انها را در دل زمین استخراج میکنیم باید بسته ب خصوصیات شیمیایی انها توجه کرد و ب ۶دسته تقسیم نمایند.حاکم مصر از ابن هیثم خواست تا راهی برای کنترل رود نیل پیدا کند و ببیند میتواند مانع خشکسالی ان شود.اما برای ابن هیثم چندان طولی نکشید ک بداند رود نیل بزرگتر از انی است ک بتواند کنترلش کند.ابن هیثم ب اولین نظریات ریاضی خود دست پیدا کرد و از انها استفاده کرد تا دانش مارا نسبت ب دنیای واقعی افزایش دهد
قسمت سوم:قدرت تردید
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسان ای همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد
جیم الخلیلی .
استاد فیزیک در دانشگاه ساری است مطالعه درونی ترین لایه های اتم ها و هسته های آن جنبه کاری او بوده است او در بغداد متولد شده است از مادر انگلیسی و پدر عراقی وقتی که صدام حسین در اواخر سال ۱۹۷۰ به قدرت ر
سید از عراق فرار کردند .
او هر چه بیشتر مطالعه میکرد خود را بیشتر در علوم غربی می دید این علوم از کسانی چون نیوتن و انیشتن الهام گرفته بودند .
پژوهش عصر طلایی اسلام که دوران بین قرون نهم تا دوازدهم و گام بلندی که در راستای علم برداشتن در شهرهایی چون ری .
بغداد دمشق در قاهره مرتب است .
دانشمندان مسلمانی در قرون وسطا وجود دارد که میشود نام آنها را کنار نام دانشمندانی چون گالیله و نیوتن و انیشتین نام برد و از همه مهمتر چه ارتباطی بین علم و اسلام وجود دارد .
سفر من درباره علم را به سوریه ایران و شمال آفریقا می‌کشاند و من از کوچه پس کوچه های وقت شروع می کنم با این آگاهی که زبان علم مدرن در بسیاری از موارد .
همه مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است واژه های علمی مانند جبر .
الگوریتم نقاطی را در نظر بگیریم که این لغات همه لغاتی عربی هستند و همه آنها در غرب کارهای علمی قرار دارند بدون جعبه هیچ ریاضیات و فیزیک پیشرفته وجود نخواهد داشت و هیچ رایانه‌ای بدون الگوریتم به کار نخواهد یافت در قرن های دوازدهم تا سیزدهم میلادی بیشتر دانشمندان به این علوم قدیمی مسلمانان مراجعه میکردند در حقیقت نامهای اسلامی در متون قرون وسطا به وفور دیده میشود مثل نقشه کشی تب من می‌خواهم با خوارزمی شروع کنم چون کارو با جنبه حیاتی از زندگی ما سر و کار دارد به یمن حضور خوارزمی دنیای اروپا متوجه شد که روشی که به ریاضیات می‌پردازند و روشی که تا آن زمان بر مبنای .
اعداد رومی بود به طرز معکوس کننده ناکارآمد است خوارزمی به اروپاییان .
نشان داد که راه بهتری برای انجام حساب وجود دارد در رساله ای به عنوان حساب هنر هندی او نظریه انقلابی مطرح کرد شما می توانید فقط با ۱۰ نماد سال هر عددی را که می‌خواهید نشان دهید باید استفاده از ۱۰ نماد و ارقام از ۱ تا ۹ .
یک نماد به جای سفر برای بیان هر عددی تا بی نهایت امکان پذیر است این ایده اولین بار در قرن ششم توسط ریاضیدانان هندی مطرح و توسعه داده شد خوارزمی ارشیا ممیز را خلق کرد پایتخت امپراتوری اسلام بغداد بود بغداد .
بغداد پس در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمان ساخته شد هدف او ساخت و تبدیل کردن او به یک امپراطوری نوظهور بود امپراطوری که زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه به خواسته آن زمان یکپارچه شده بود .
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود که کتاب مقدس قرآن به زبان عربی است سپس مسلمانان زبان عربی را به عنوان زبان خدا می‌شناسند کلمات قرآن آنقدر مقدس .
هستند که متون آن بیش از ۱۴۰۰ سال هیچ تغییری نکرده است در مقایسه بازبان
انگلیسی در پی هفتصد سال تغییرات زیادی داشته است و کلمات قرآن به هر کسی که آن را بخواند قابل فهم است از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری قابل احترام بوده است در حدیث که سخنان حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم در آن جمع آوری شده یعنی خداوند هیچ مرزی را نمی فرستد مگر اینکه دو آن را هم نازل کند .
و مسلمانان بر این باورند که شفاعت تمام امراض یک گوشه از دنیاست و ما باید فقط بگردیم با آن را پیدا نماید و ما باید ببینیم که این .
خوش بینی به کجا می رسد .
در اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه دست‌نویس ای از کتاب پزشک قرن سوم یونان جالینوس بود جالینوس معتقد بود بدن سالم و بدنی است که تعادل داشته باشد و اگر بدن انسان از تعادل خارج شود باعث تغییر در خلق و خو میشود .
چهار مزاج شامل صفرای زرد خون .
صفرای سیاه بلغم جالینوس بحث کرد که بیماری بر اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آید پس علاج هر بیماری
در تخلیه مقداری از مزاج از داخل بدن است برای همین او روش‌هایی را توصیه# میکنند مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خونریزی است دکتر های قرون وسطا از طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند و سنت دیگری از راهنمای طبی از خود اسلامی آمد پزشکان برخی ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر از گفته های پیامبر اسلام و احادیث بر گرفته است .
یکی از دانشمندان مسلمان ابوعلی سینا بود که کتابش تمام علوم را با هم در جا جمع کرده و به صورت یک اثر درآورده بود و علوم را از هندو چین در یک کتاب به نام قانون جمع آوری کرده بود .
مستد دوم……… امپراطوری منطق
هر از گاهی ایده‌ای شکل می گیرد که طرز نگاه ما را به جهان تغییر میدهد چنین ایده‌ای در دوران قرون وسطا شکل گرفته است ایده‌ای که میگوید هیچ چیز از ستاره های آسمان تا بدن خودمان سرخود. نیست
بلکه تابع یک قوانین به خصوص است و ما انسانها می توانیم پی ببریم که آن قوانین چه چیزهایی هستند و میتوانیم فرضیات خود را از طریق آزمایش اصلاح کنیم این همان چیزی است که امروزه به آن روش علمی می گویند .
دست نوشته های وجود دارد که در آنها موضوعات مختلفی چون کاشی سازی رنگرزی ذوب فلزات مهمات سازی و حتی یک دست نوشته در مورد تقدیر الکل وجود دارد که تمام این فعالیت‌ها به اقتصادی پویا و شلوغ اشاره میکند بازاری با مصرف کننده‌ها سربازها یک نمونه از شیمی کاربردی در ساختار قرون وسطا ساخت صابون رود مواد قلیایی نقش مهمی در ساخت صابون دارند و با شناخت قبل یا به صنعت دیگری .
حیات بخشی به نام شیشه گری .
کلمه قلیا از یک کلمه عربی گرفته شده است و به معنای خاکستر است شیمی همچون از بازار رونق عطر نیرو گرفت شیمیدانان بزرگ اسلامی در یک صنعت بزرگ محوری مهمات سازی .
پیشرفت های زیادی کردند .
سبک های تاریخی نشان میدهد که مسلمانان چگونه با بمب و موشک مسیحی ها حمله می کردند و برق شیمیدانان قرون وسطا بسیار شگفت‌انگیز است جزء مرکزی شیمی جدول تناوبی است و در این جدول عناصر ای که شبیه هم هستند و در یک ستون قرار می‌دهند جدول تناوبی راهی برای سامان دادن .
دانش و آگاهی دانشمندان در مورد فلزات است .
مستند سوم…. قدرت تردید
خورشید ماه سیاره ها و ستاره ها همیشه تخیلات ما را مشتعل نموده و خوراک اسطوره‌شناسی ما را تامین نموده در نوع قدیمیترین نظام علمی است که وجود داشته است هزاران سال هم به این باورند که زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات به دور زمین می گردند .
البته آنی دانشمند سوری است که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت از مشکلات آنها به تدریج به ذهن او می رساند که تئوری های غالب یونانی
.
که بیان می کند چگونه همه چیز در آسمان ها به گرد زمین در حال گردش است نوشته های دانشمندان مسلمان .
طی سال ها .
دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغولها که باعث شد کتابهای زیادی سوخته یا به آب ریخته شوند و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندند و فقط بخشی از کتاب های طبی را باقی گذاشتند در قرن همکاری از این نظریات هندی یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کند.
جیم الخلیلی .
استاد فیزیک در دانشگاه ساری است مطالعه درونی ترین لایه های اتم ها و هسته های آن جنبه کاری او بوده است او در بغداد متولد شده است از مادر انگلیسی و پدر عراقی وقتی که صدام حسین در اواخر سال ۱۹۷۰ به قدرت ر
سید از عراق فرار کردند .
او هر چه بیشتر مطالعه میکرد خود را بیشتر در علوم غربی می دید این علوم از کسانی چون نیوتن و انیشتن الهام گرفته بودند .
پژوهش عصر طلایی اسلام که دوران بین قرون نهم تا دوازدهم و گام بلندی که در راستای علم برداشتن در شهرهایی چون ری .
بغداد دمشق در قاهره مرتب است .
دانشمندان مسلمانی در قرون وسطا وجود دارد که میشود نام آنها را کنار نام دانشمندانی چون گالیله و نیوتن و انیشتین نام برد و از همه مهمتر چه ارتباطی بین علم و اسلام وجود دارد .
سفر من درباره علم را به سوریه ایران و شمال آفریقا می‌کشاند و من از کوچه پس کوچه های وقت شروع می کنم با این آگاهی که زبان علم مدرن در بسیاری از موارد .
همه مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است واژه های علمی مانند جبر .
الگوریتم نقاطی را در نظر بگیریم که این لغات همه لغاتی عربی هستند و همه آنها در غرب کارهای علمی قرار دارند بدون جعبه هیچ ریاضیات و فیزیک پیشرفته وجود نخواهد داشت و هیچ رایانه‌ای بدون الگوریتم به کار نخواهد یافت در قرن های دوازدهم تا سیزدهم میلادی بیشتر دانشمندان به این علوم قدیمی مسلمانان مراجعه میکردند در حقیقت نامهای اسلامی در متون قرون وسطا به وفور دیده میشود مثل نقشه کشی تب من می‌خواهم با خوارزمی شروع کنم چون کارو با جنبه حیاتی از زندگی ما سر و کار دارد به یمن حضور خوارزمی دنیای اروپا متوجه شد که روشی که به ریاضیات می‌پردازند و روشی که تا آن زمان بر مبنای .
اعداد رومی بود به طرز معکوس کننده ناکارآمد است خوارزمی به اروپاییان .
نشان داد که راه بهتری برای انجام حساب وجود دارد در رساله ای به عنوان حساب هنر هندی او نظریه انقلابی مطرح کرد شما می توانید فقط با ۱۰ نماد سال هر عددی را که می‌خواهید نشان دهید باید استفاده از ۱۰ نماد و ارقام از ۱ تا ۹ .
یک نماد به جای سفر برای بیان هر عددی تا بی نهایت امکان پذیر است این ایده اولین بار در قرن ششم توسط ریاضیدانان هندی مطرح و توسعه داده شد خوارزمی ارشیا ممیز را خلق کرد پایتخت امپراتوری اسلام بغداد بود بغداد .
بغداد پس در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمان ساخته شد هدف او ساخت و تبدیل کردن او به یک امپراطوری نوظهور بود امپراطوری که زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه به خواسته آن زمان یکپارچه شده بود .
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود که کتاب مقدس قرآن به زبان عربی است سپس مسلمانان زبان عربی را به عنوان زبان خدا می‌شناسند کلمات قرآن آنقدر مقدس .
هستند که متون آن بیش از ۱۴۰۰ سال هیچ تغییری نکرده است در مقایسه بازبان
انگلیسی در پی هفتصد سال تغییرات زیادی داشته است و کلمات قرآن به هر کسی که آن را بخواند قابل فهم است از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری قابل احترام بوده است در حدیث که سخنان حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم در آن جمع آوری شده یعنی خداوند هیچ مرزی را نمی فرستد مگر اینکه دو آن را هم نازل کند .
و مسلمانان بر این باورند که شفاعت تمام امراض یک گوشه از دنیاست و ما باید فقط بگردیم با آن را پیدا نماید و ما باید ببینیم که این .
خوش بینی به کجا می رسد .
در اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه دست‌نویس ای از کتاب پزشک قرن سوم یونان جالینوس بود جالینوس معتقد بود بدن سالم و بدنی است که تعادل داشته باشد و اگر بدن انسان از تعادل خارج شود باعث تغییر در خلق و خو میشود .
چهار مزاج شامل صفرای زرد خون .
صفرای سیاه بلغم جالینوس بحث کرد که بیماری بر اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آید پس علاج هر بیماری
در تخلیه مقداری از مزاج از داخل بدن است برای همین او روش‌هایی را توصیه# میکنند مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خونریزی است دکتر های قرون وسطا از طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند و سنت دیگری از راهنمای طبی از خود اسلامی آمد پزشکان برخی ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر از گفته های پیامبر اسلام و احادیث بر گرفته است .
یکی از دانشمندان مسلمان ابوعلی سینا بود که کتابش تمام علوم را با هم در جا جمع کرده و به صورت یک اثر درآورده بود و علوم را از هندو چین در یک کتاب به نام قانون جمع آوری کرده بود .
مستد دوم……… امپراطوری منطق
هر از گاهی ایده‌ای شکل می گیرد که طرز نگاه ما را به جهان تغییر میدهد چنین ایده‌ای در دوران قرون وسطا شکل گرفته است ایده‌ای که میگوید هیچ چیز از ستاره های آسمان تا بدن خودمان سرخود. نیست
بلکه تابع یک قوانین به خصوص است و ما انسانها می توانیم پی ببریم که آن قوانین چه چیزهایی هستند و میتوانیم فرضیات خود را از طریق آزمایش اصلاح کنیم این همان چیزی است که امروزه به آن روش علمی می گویند .
دست نوشته های وجود دارد که در آنها موضوعات مختلفی چون کاشی سازی رنگرزی ذوب فلزات مهمات سازی و حتی یک دست نوشته در مورد تقدیر الکل وجود دارد که تمام این فعالیت‌ها به اقتصادی پویا و شلوغ اشاره میکند بازاری با مصرف کننده‌ها سربازها یک نمونه از شیمی کاربردی در ساختار قرون وسطا ساخت صابون رود مواد قلیایی نقش مهمی در ساخت صابون دارند و با شناخت قبل یا به صنعت دیگری .
حیات بخشی به نام شیشه گری .
کلمه قلیا از یک کلمه عربی گرفته شده است و به معنای خاکستر است شیمی همچون از بازار رونق عطر نیرو گرفت شیمیدانان بزرگ اسلامی در یک صنعت بزرگ محوری مهمات سازی .
پیشرفت های زیادی کردند .
سبک های تاریخی نشان میدهد که مسلمانان چگونه با بمب و موشک مسیحی ها حمله می کردند و برق شیمیدانان قرون وسطا بسیار شگفت‌انگیز است جزء مرکزی شیمی جدول تناوبی است و در این جدول عناصر ای که شبیه هم هستند و در یک ستون قرار می‌دهند جدول تناوبی راهی برای سامان دادن .
دانش و آگاهی دانشمندان در مورد فلزات است .
مستند سوم…. قدرت تردید
خورشید ماه سیاره ها و ستاره ها همیشه تخیلات ما را مشتعل نموده و خوراک اسطوره‌شناسی ما را تامین نموده در نوع قدیمیترین نظام علمی است که وجود داشته است هزاران سال هم به این باورند که زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات به دور زمین می گردند .
البته آنی دانشمند سوری است که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت از مشکلات آنها به تدریج به ذهن او می رساند که تئوری های غالب یونانی
.
که بیان می کند چگونه همه چیز در آسمان ها به گرد زمین در حال گردش است نوشته های دانشمندان مسلمان .
طی سال ها .
دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغولها که باعث شد کتابهای زیادی سوخته یا به آب ریخته شوند و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندند و فقط بخشی از کتاب های طبی را باقی گذاشتند در قرن همکاری از این نظریات هندی یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کند.
جیم الخلیلی .
استاد فیزیک در دانشگاه ساری است مطالعه درونی ترین لایه های اتم ها و هسته های آن جنبه کاری او بوده است او در بغداد متولد شده است از مادر انگلیسی و پدر عراقی وقتی که صدام حسین در اواخر سال ۱۹۷۰ به قدرت ر
سید از عراق فرار کردند .
او هر چه بیشتر مطالعه میکرد خود را بیشتر در علوم غربی می دید این علوم از کسانی چون نیوتن و انیشتن الهام گرفته بودند .
پژوهش عصر طلایی اسلام که دوران بین قرون نهم تا دوازدهم و گام بلندی که در راستای علم برداشتن در شهرهایی چون ری .
بغداد دمشق در قاهره مرتب است .
دانشمندان مسلمانی در قرون وسطا وجود دارد که میشود نام آنها را کنار نام دانشمندانی چون گالیله و نیوتن و انیشتین نام برد و از همه مهمتر چه ارتباطی بین علم و اسلام وجود دارد .
سفر من درباره علم را به سوریه ایران و شمال آفریقا می‌کشاند و من از کوچه پس کوچه های وقت شروع می کنم با این آگاهی که زبان علم مدرن در بسیاری از موارد .
همه مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است واژه های علمی مانند جبر .
الگوریتم نقاطی را در نظر بگیریم که این لغات همه لغاتی عربی هستند و همه آنها در غرب کارهای علمی قرار دارند بدون جعبه هیچ ریاضیات و فیزیک پیشرفته وجود نخواهد داشت و هیچ رایانه‌ای بدون الگوریتم به کار نخواهد یافت در قرن های دوازدهم تا سیزدهم میلادی بیشتر دانشمندان به این علوم قدیمی مسلمانان مراجعه میکردند در حقیقت نامهای اسلامی در متون قرون وسطا به وفور دیده میشود مثل نقشه کشی تب من می‌خواهم با خوارزمی شروع کنم چون کارو با جنبه حیاتی از زندگی ما سر و کار دارد به یمن حضور خوارزمی دنیای اروپا متوجه شد که روشی که به ریاضیات می‌پردازند و روشی که تا آن زمان بر مبنای .
اعداد رومی بود به طرز معکوس کننده ناکارآمد است خوارزمی به اروپاییان .
نشان داد که راه بهتری برای انجام حساب وجود دارد در رساله ای به عنوان حساب هنر هندی بیان کرد
یک نماد به جای سفر برای بیان هر عددی تا بی نهایت امکان پذیر است این ایده اولین بار در قرن ششم توسط ریاضیدانان هندی مطرح و توسعه داده شد خوارزمی ارشیا ممیز را خلق کرد پایتخت امپراتوری اسلام بغداد بود بغداد .
بغداد پس در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمان ساخته شد هدف او ساخت و تبدیل کردن او به یک امپراطوری نوظهور بود امپراطوری که زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه به خواسته آن زمان یکپارچه شده بود .
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود که کتاب مقدس قرآن به زبان عربی است سپس مسلمانان زبان عربی را به عنوان زبان خدا می‌شناسند کلمات قرآن آنقدر مقدس .
هستند که متون آن بیش از ۱۴۰۰ سال هیچ تغییری نکرده است در مقایسه بازبان
انگلیسی در پی هفتصد سال تغییرات زیادی داشته است و کلمات قرآن به هر کسی که آن را بخواند قابل فهم است از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری قابل احترام بوده است در حدیث که سخنان حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم در آن جمع آوری شده یعنی خداوند هیچ مرزی را نمی فرستد مگر اینکه دو آن را هم نازل کند .
و مسلمانان بر این باورند که شفاعت تمام امراض یک گوشه از دنیاست و ما باید فقط بگردیم با آن را پیدا نماید و ما باید ببینیم که این .
خوش بینی به کجا می رسد .
در اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه دست‌نویس ای از کتاب پزشک قرن سوم یونان جالینوس بود جالینوس معتقد بود بدن سالم و بدنی است که تعادل داشته باشد و اگر بدن انسان از تعادل خارج شود باعث تغییر در خلق و خو میشود .
چهار مزاج شامل صفرای زرد خون .
صفرای سیاه بلغم جالینوس بحث کرد که بیماری بر اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آید پس علاج هر بیماری
در تخلیه مقداری از مزاج از داخل بدن است برای همین او روش‌هایی را توصیه# میکنند مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خونریزی است دکتر های قرون وسطا از طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند و سنت دیگری از راهنمای طبی از خود اسلامی آمد پزشکان برخی ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر از گفته های پیامبر اسلام و احادیث بر گرفته است .
یکی از دانشمندان مسلمان ابوعلی سینا بود که کتابش تمام علوم را با هم در جا جمع کرده و به صورت یک اثر درآورده بود و علوم را از هندو چین در یک کتاب به نام قانون جمع آوری کرده بود .
مستد دوم……… امپراطوری منطق
هر از گاهی ایده‌ای شکل می گیرد که طرز نگاه ما را به جهان تغییر میدهد چنین ایده‌ای در دوران قرون وسطا شکل گرفته است ایده‌ای که میگوید هیچ چیز از ستاره های آسمان تا بدن خودمان سرخود. نیست
بلکه تابع یک قوانین به خصوص است و ما انسانها می توانیم پی ببریم که آن قوانین چه چیزهایی هستند و میتوانیم فرضیات خود را از طریق آزمایش اصلاح کنیم این همان چیزی است که امروزه به آن روش علمی می گویند .
دست نوشته های وجود دارد که در آنها موضوعات مختلفی چون کاشی سازی رنگرزی ذوب فلزات مهمات سازی و حتی یک دست نوشته در مورد تقدیر الکل وجود دارد که تمام این فعالیت‌ها به اقتصادی پویا و شلوغ اشاره میکند بازاری با مصرف کننده‌ها سربازها یک نمونه از شیمی کاربردی در ساختار قرون وسطا ساخت صابون رود مواد قلیایی نقش مهمی در ساخت صابون دارند و با شناخت قبل یا به صنعت دیگری .
حیات بخشی به نام شیشه گری .
کلمه قلیا از یک کلمه عربی گرفته شده است و به معنای خاکستر است شیمی همچون از بازار رونق عطر نیرو گرفت شیمیدانان بزرگ اسلامی در یک صنعت بزرگ محوری مهمات سازی .
پیشرفت های زیادی کردند .
سبک های تاریخی نشان میدهد که مسلمانان چگونه با بمب و موشک مسیحی ها حمله می کردند و برق شیمیدانان قرون وسطا بسیار شگفت‌انگیز است جزء مرکزی شیمی جدول تناوبی است و در این جدول عناصر ای که شبیه هم هستند و در یک ستون قرار می‌دهند جدول تناوبی راهی برای سامان دادن .
دانش و آگاهی دانشمندان در مورد فلزات است .
مستند سوم…. قدرت تردید
خورشید ماه سیاره ها و ستاره ها همیشه تخیلات ما را مشتعل نموده و خوراک اسطوره‌شناسی ما را تامین نموده در نوع قدیمیترین نظام علمی است که وجود داشته است هزاران سال هم به این باورند که زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات به دور زمین می گردند .
البته آنی دانشمند سوری است که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت از مشکلات آنها به تدریج به ذهن او می رساند که تئوری های غالب یونانی
.
که بیان می کند چگونه همه چیز در آسمان ها به گرد زمین در حال گردش است نوشته های دانشمندان مسلمان .
طی سال ها .
دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغولها که باعث شد کتابهای زیادی سوخته یا به آب ریخته شوند و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندند و فقط بخشی از کتاب های طبی را باقی گذاشتند در قرن همکاری از این نظریات هندی یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کند.
قسمت اول:زبان علم
از قرن دوازدهم تا ۱۷ام میلادی دانشمندان ب متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند.داستان اعداد و اشعار اشاره میکند ک حتی هزاران سال قبل نیز علم بیش از پیش در حال جهانی بودن،بوده است.ایده هایی از هند،ایران،حتی یونان و چین سردراورده و منتشر شدند، و با انتشار خود غنی تر میشدند.مردم هزاران سال قبل چ ایده هایی در تمدن اسلامی ایفا کرده اند.پایتخت امپراطوری اسلام بغداد بود.بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد ب صورت حکومتی ایجاد شد.در همان زمان کوتاه سپاهیان اسلام جاهای بسیاری رو ب تسخیر خودشان در اوردند.اسلام از یک شهر کوچک مدینه شروع شد و ب سرعت شبهدجزیره عربستان را فرا گرفت و طی زمانی اندک افریقا و اسپانیا و ایران را ب دست گرفت تا اوایل قرن هشتم مسلمانان بر قلمرویی وسیع حکومت می کردند.همانند بیشتر امپراطوری های موفق از سزار گرفته تا ناپلئون.انها فهمیده بودند ک قدرت های سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر داده اند.علم طب میتوانست جان خیلی از ادم هارا نجات دهد
بغداد پس در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمان ساخته شد هدف او ساخت و تبدیل کردن او به یک امپراطوری نوظهور بود امپراطوری که زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه به خواسته آن زمان یکپارچه شده بود .
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود که کتاب مقدس قرآن به زبان عربی است سپس مسلمانان زبان عربی را به عنوان زبان خدا می‌شناسند کلمات قرآن آنقدر مقدس .
هستند که متون آن بیش از ۱۴۰۰ سال هیچ تغییری نکرده است در مقایسه بازبان
انگلیسی در پی هفتصد سال تغییرات زیادی داشته است و کلمات قرآن به هر کسی که آن را بخواند قابل فهم است از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری قابل احترام بوده است در حدیث که سخنان حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم در آن جمع آوری شده یعنی خداوند هیچ مرزی را نمی فرستد مگر اینکه دو آن را هم نازل کند .
و مسلمانان بر این باورند که شفاعت تمام امراض یک گوشه از دنیاست و ما باید فقط بگردیم با آن را پیدا نماید و ما باید ببینیم که این خوش بینی به کجا می رسد .
در اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه دست‌نویس ای از کتاب پزشک قرن سوم یونان جالینوس بود جالینوس معتقد بود بدن سالم و بدنی است که تعادل داشته باشد و اگر بدن انسان از تعادل خارج شود باعث تغییر در خلق و خو میشود .چهار مزاج شامل صفرای زرد خون .
صفرای سیاه بلغم جالینوس بحث کرد که بیماری بر اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آید پس علاج هر بیماریدر تخلیه مقداری از مزاج از داخل بدن است برای همین او روش‌هایی را توصیه# میکنند مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خونریزی است دکتر های قرون وسطا از طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند و سنت دیگری از راهنمای طبی از خود اسلامی آمد پزشکان برخی ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر از گفته های پیامبر اسلام و احادیث بر گرفته است .یکی از دانشمندان مسلمان ابوعلی سینا بود که کتابش تمام علوم را با هم در جا جمع کرده و به صورت یک اثر درآورده بود و علوم را از هندو چین در یک کتاب به نام قانون جمع آوری کرده بود
مستند دوم: امپراتوری منطق: هر از گاهی ایده جدیدی شکل می گیرد که طرز نگاه ما به جهان را تغییر میدهد.
چنین ایده ای در جهان شکل گرفته است که می گوید هیچ چیز از ستاره ها گرفته تا کارکرد بدن خودمان سر خود نیست بلکه تابع یک قوانین به خصوص است و ما میتوانیم به واسطه آزمایش‌های خود به آن دست پیدا کنیم امروزی از آن به عنوان روش علمی یاد می شود.خلیفه عباسی قلمروی پهناوری را در اختیار داشت که باعث می شود درآمد هنگفتی را دارا باشد و از آن در راه تاسیس و ایجاد تحقیقاتی برای دانش و دانشمندان هزینه نماید حرکتی که به نهضت ترجمه مشهور است و مردم در آن زمان بسیار علاقه‌مند به دانش طب و نجوم بودند و علم برای اداره یک امپراتوری پهناور بسیار لازم و ضروری است.یکی دیگر از دانشمندان مسلمان به نام محمد ابن احمد بیرونی مانند تمامی دانشمندان دیگر نیز شیفته علم دانشمندان یونان باستان،بابل و هند بود و به خاطر نهضت ترجمه او حالا آثار بزرگی مثل جغرافیایی اقلی دس،لوجستی افلاطون و متن هندی سیندهند ،جبر و معادله ی خوارزمی را در اختیار داشت و در ابتدا نیاز به کوه بلندی داشت تا با استفاده از آن آزمایش خود را انجام دهد کوهی که از بالای آن بتواند یک سطح مسطح را ببیند مکان و خطای این آزمایش فقط چند درصد است که این دستاورد بزرگی در هزار سال قبل است.رازی اولین کسی بود که شیمی را کشف کرد.
ابن هیثم دیدن را مورد بررسی قرار داد، او ابتدا نظریه ارسطو را که، معتقد بود وقتی یک درخت را می بینیم شکل درخت به طور شگفت انگیز وارد چشم ما می شود و ما می توانیم آن را ببینیم و او این نظریه را نادرست خواند،او در ابتدا معتقد بود که نور از چشم ما احاطه می شود و به اجسام برخورد می کند و ما میتوانیم آن را ببینیم و این نظریه هم نادرست بود و ابن هیثم متوجه نادرستی این نظریه شد و دوباره آزمایش های خود را انجام داد و این بار به تعریف درستی دست یافت که می گوید نور بر روی یک خط راست حرکت میکند و به اجسام برخورد میکند و از آنجا به چشم ما منتقل می شود و ما میتوانیم اجسام را ببینیم سبک های تاریخی نشان میدهد که مسلمانان چگونه با بمب و موشک مسیحی ها حمله می کردند و برق شیمیدانان قرون وسطا بسیار شگفت‌انگیز است جزء مرکزی شیمی جدول تناوبی است و در این جدول عناصر ای که شبیه هم هستند و در یک ستون قرار می‌دهند جدول تناوبی راهی برای سامان دادن .دانش و آگاهی دانشمندان در مورد فلزات است .
قسمت سوم:قدرت تردید
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲دیقه فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسان ای همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
مستند اول: زبان علم
جیم الخلیلی استاد فیزیک در دانشگاه ساری است و در بغداد به دنیا آمده و او معتقد است گام های بلندی که در علم برداشته شده در بغداد و دمشق و قاهره بوده.
علم و اسلام (زبان علم)
زبان علم مدرن مرجع های خود را هنوز از زبان عربی میگیرند مثلا جبر، الگوریتم و لغاتی که در قلب این علم وجود دارند.
و همه علوم مانند ریاضیات، شیمی به این علوم وابسته اند.
اکنون ما میتوانیم نام دانشمندان و مسلمانان را در نوشته های غربی مشاهده کرد.
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبهه جزیره عربستان، خاوران، ایران، شمال و…. گرفت
علم در بین مسلمانان به گونه ای اهمیت دارد که پیامبر مردم را به آن دعوت میکند.
بیمارستانی هم که پیشگام در علم بود بیمارستان نور است و همچنین باید بدانیم که داروخانه در بیمارستان یک ایده بسیار قدیمی است.
ابوعلی سینا که یکی از دانشمندان مسلمان بود و تمام علوم را با هم در یک کتاب به نام قانون جمع کرد.
دانشمندان به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها بودند بدون توجه به مذهبی که در آن بودند.
در آن زمان بغداد به خانه تمام فرهنگ ها مبدل شد که از این دوره به عنوان دوره هزار و یک شب هم یاد میشد دوره دانشمندان بزرگ و ساخت و ساز های بلند پروازانه و موسیقی و هنر بود.
خوارزمی هم به کمک نهضت ترجمه در خوش اقبالی قرار گرفت با دسترسی به دو منبع حساب هندی و یونانی که توانست از طریق آنها درک های هندی را با مفاهیم حسابی و تصاویر هندی را با نمادهای یونانی ترکیب کند که ما امروزه به این ترکیب میگوییم جبر.
مستند دوم: منطق امپراتوری
ایده ای در جهان شکل گرفت که میگوید همه چیز از ستارگان گرفته تا کارکرد بدن ما سر خود نیست و میتوانیم به واسطه آزمایشات و قوانین خاصی به آن دست یابیم.
خلیفه عباسی قلمرویی در اختیار داشت که باعث میشد درآمد بسیاری از آن به دست بیاورد و از آن برای کمک به دانشمندان و به دست آوردن دانش استفاده کند.
این حرکتی بود که به نهضت ترجمه مشهور بود و مردم آن زمان هم به علم هایی چون طب و نجوم بسیاری علاقه داشتند و این علم ها برای همچین امپراتوری عظیمی لازم است.
یکی از دانشمندان دیگه ای هم که او نیز شیفته ی علم دانشمندان یونان باستان و بابل و هند بود ابوریحان بیرونی بود و او بخاطر نهضت ترجمه آثار زیادی چون اقلی دس، متن هندی سندهند، جبر و معادله ی خوارزمی را در اختیار داشت تا از طریق آنها آزمایشات خود را انجام دهد
اولین کسی هم که شیمی رو کشف کرد رازی بود.
ابن هیثم که آمد و دیدن رو مورد بحث قرار داد و گفت که من مخالف این نظریه ی ارسطو هستم هستم که میگوید وقتی یک درخت را می بینیم شکل درخت به طور شگفتی وارد چشم ما میشود و ما میتوانیم آن را ببینیم. او معتقد بود که نور از چشم ما احاطه می شود و به چشم ما میخورد و ما میتوانیم آن را ببینیم که این نظریه نادرست بود.
ولی ابن هیثم با انجام آزمایشاتی به این نتیجه رسید که نور بر روی یک خط راست حرکت می کند و به اجسام میخورد و ما جسم را میبینیم.
مستند سوم: قدرت تردید
در مسجد امیه یک مناره وجود داره که در آن یک شاخص آفتابی وجود دارد که زمان دقیق اذان را مشخص میکند.
یک ابزار که در یک مسجد قرار دارد و شامل سه شاخص است همین شاخص آفتابی است.
البتانی دانشمند سوری که اندازه ی زمین را بسیار دقیق تعیین می کند که با اندازه ی امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت است و مشاهدات آنها به تدریج به ذهن میرساند که تئوری های غالب یونانی که بیان میکند چگونه همه چیز آسمانها به گرد زمین درحال گردش است اشتباهاتی دارد
او این سنت یونانی که بیش از ۷٠٠سال پذیرفته شده بود و بر مبنای کارهای یکی از بزرگارین منجمان دنیای باستانی شکل گرفته بود به نام گلودیوس تیبویوس یک منجم یونانی بود.
او از بزرگترین کتابهارا درباره ی نجوم نوشت المجسی اصولا در خصوص دنیای سمائی بود.
نوشته های دانشمندان مسلمان طی سال ها دچار مشکلاتی شد ازقبیل حمله مغول ها که باعث شد کتاب های زیادی سوخته یا به آب ریخته شده و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندند و فقط بخشی از کتاب های طبیعی را باقی گذاشتند.
در قرن نهم خوارزمی نظریات هندی-یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کرد.
مستند اول: زبان علم
جیم الخلیلی استاد فیزیک در دانشگاه ساری است.
در بغداد به دنیا آمده و معتقد است که گام های بلندی که در علم برداشته شده در بغداد، دمشق، قاهره، بوده.
علم و اسلام (زبان علم)
زبان علم مدرن مرجع های خود را هنوز از زبان عربی میگیرد.
مثلا جبر، الگوریتم، ولغاتی که در قلب این علم وجود دارد و همه علوم مانند ریاضیات. شیمی، به این علم وابسته شدند.
اکنون ما میتوانیم نام دانشمندان مسلمان را در نوشته های دانشمندان عرب مشاهده کرد.
اسلام که ازشهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبهه جزیره عربستان، ایران، شمال و….. را گرفت.
علم در بین مسلمانان به گونه ای اهمیت دارد که پیامبر مردم را به فراگیری آن دعوت کرد.
بیمارستانی که پیشگام در علم بود بیمارستان نور است و همچنین باید بدانیم که داروخانه و بیمارستان یک ایده ی بسیار قدیمی است.
ابوعلی سینا که یکی از دانشمندان مسلمان بود و تمام علوم را با هم در کتابی به نام قانون جمع کرد دانشمندان به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها بودند بدون توجه به مذهبی که در آن بودند.
در آن زمان بغداد به خانه تمام فرهنگ مبدل شد.
که از این دوره به عنوان دوره ی هزار و یک شب یاد میشد.
دوره ی دانشمندان بزرگ و ساخت و ساز بلند پروازانه و موسیقی و هنر بود.
خوارزمی به کمک نهضت ترجمه در خوش اقبالی قرار گرفت با دسترسی به دو منبع صاحب هنر، یونانی که توانست درک های هندی را با مفاهیم حسابی و تصاویر هندی را با نماد های یونانی ترکیب کند که ما امروزه به این ترکیب میگوییم جبر.
مستند دوم: منطق امپراتوری
ایده ای در جهان شکل گرفت که میگوید همه چیز از ستارگان گرفته تا کارکرد بدن ما سر خودنیست.
و میتوانیم به واسطه آزمایشات و قوانین خاصی به آن دست یابیم.
خلیفه عباسی قلمرویی پهناور در اختیار داشت که باعث شد درآمدی از آن به دست بیاورد و از آن برای کمک به دانشمندان و به دست آوردن دانش استفاده کند.
این حرکتی بود که به نهضت ترجمه مشهور بود.
ومردم آن زمان هم به علم هایی چون نجوم. طب.
بسیار علاقه داشتند و این علم برای همچین امپراتوری عظیمی واقعااا لازم است.
یکی از دانشمندان دیگر که او نیز شیفته ی علم دانشمندان یونانی باستان، بابل و هند بود ابوریحان بیرونی بود.
و بخاطر نهضت ترجمه آثار زیادی (اقلی دس، متن هندی سیندهند، جبر و معادله ی خوارزمی را در اختیار داشت.
تا از طریق آنها آزمایشات خود را انجام دهد.
اولین کسی که شیمی را کشف کرد رازی بود.
ابن هیثم که آمد و وید را مورد برسی قرار داد و گفت که من مخالف این نظر ارسطو هستم که میگوید وقتی یک درخت را میبینیم شکل درخت به طوری شگرف وارد چشم ما میشود و ما میتوانیم آن را ببینیم. و معتقد بود که نور از چشم ما احاطه میشود و به چشم میخورد و ما آن را میبینیم که این نظریه نادرست بود.
ولی ابن هیثم به انجام آزمایشاتی به این نتیجه رسید که نور بر روی یک خط راست است و حرکت میکند و به اجسام میخورد و ما جسم را میبینیم.
مستند سوم: قدرت تردید.
در مسجد امیه یک مناره وجود دارد که در آن یک شاخص آفتابی وجود دارد که زمان دقیق اذان رو مشخص میکند.
یک ابزار که در یک مسجد قرار دارد و شامل سه شاخص است همین شاخص آفتابی است.
البتانی دانشمند سوری که اندازه ی زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه ی امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت است و مشاهدات آنها به تدریج ذهن میرساند که تئوری های غالب یونانی که بیان میکند چگونه همه چیز آسمانها به گرد زمین در حال گردش است اشتباهاتی دارد.
او این سنت یونانی که بیش از ۷٠٠سال
پذیرفته شده بود و برمبنای کارهای یکی از بزرگتزین منجمان دنیای باستان شکل گرفته بود به نام گلودیوس تیبوریوس یک منجم یونانی بود.
او از بزرگترین کتابها را درباره ی نجوم نوشت المجلسی اصولا در خصوص دنیای سمائی بود.
نوشته های دانشمندان مسلمان طی سال ها دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغول ها که باعث شد کتاب های زیادی سوخته یا به آب ریخته شده و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندند و فقط بخشی از کتابهای طبی را باقی گذاشتند.
در قرن نهم خوارزمی نظریات هندی _یونانی را باهم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کرد.
مسعود یوسف خواه
پیدایش تمدن اسلامی را باید تا حدود زیادی مرهون قرآن کریم بدانیم قرآن عامل بسیار مهم و نقش محوری در بالابردن افق دید مسلمانان داشت کتاب مقدسی که به جای خستگی و ایستایی، پیک امید و پویایی را به همراه داشت و ما باید قبول کنیم علم گرایی با دین گرایی سازگاری دارد البته باید با یک تشخیص عمیق و محاسبه شده به آن دست پیدا کنیم
بدیهی است که وقتی ما سوار بر مرکب تاریخ می شویم تاثیر تبلور تمدن اسلامی برجهان را احساس میکنیم ولی کاش سازنده مستند ها یک شخص غیر از عرب ومسلمان بود تا تا جایگاه واقعی تمدن اسلامی را ملموس تر نمایان کند و تاثیر مثبت و واقعی را به جا بگذارد
برداشت من این گونه بود راوی باتوجه به اصالت عرب گونه اش تعصب بیش از حد به تمدن اسلامی و زبان عربی دارد و این زیاده روی در مستندها با کمی دقت آشکار است ؛ درست است استناد هایی در مستند دیده می شود ولی خیلی از مبالغه استفاده شده است
داده هایی که ارائه می شود چنان به تصویر کشیده شده که گویا مبدا علم فقط از اسلام و اعراب است.. و علوم انحصار در این مناطق دارند
در دین مقدس اسلام در فراگیری علم و دانش و تعقل و تدبر تاکید شده است و همه باید با معرفت و آگاهی به این موضوع نگاه کنیم درست است که ما نباید علوم اسلامی را فقط در متون دینی اختصاص دهیم اما تنها بخشی از علوم مختص به اعراب است از حق هم که نگذریم دانشمندان غربی و حتی شرقی ها مانند هندی ها تاثیر بسزایی در شکوفایی علم داشتند
و همچنین ما نباید دستاوردهای ایرانیان را با علوم اسلامی بکاهیم ک نادیده بگیریم مسلماً فرهنگ و دانش ایرانی نیز هم شهره بوده و تاثیرات زیادی بر سایر ملل داشته است به نظر من تمدن اسلام و ایرانیان مکمل هم بودند و خیلی از هم بهره گرفتند تا اینکه تاثیر گذار باشند
مستند اول:
اسلام با گام بلندی که در علم برداشت در شهر های ری، بغداد،دمشق،قاهره و قرطبه بین قرون ۹ تا ۱۲ توانست به یک دوره طلایی تبدیل شود.
شهر های مهم در علوم قرون وسطی اسلام سوریه، ایران، شمال آفریقا
زبان علم مدرن هنوز هم در بسیاری از موارد مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است مانند :جبر،الگوریتم،قلیاو…
لغاتی در قلب کار های علمی وجود دارند و عربی هستند،بدون جبر هیچ ریاضیات یا فیزیک پیشرفته ای وجود ندارد ،هیچ رایانه ای بدون لگاریتم و هیچ شیمی بدون قلیا در کار نخواهد بود.
تعداد کمی در دنیای غرب امروز حتی در بین دانشمندان از وجود این دورهی اسطوره‌ای قرون وسطی اسلام آگاهی دارند
در قرون ۱۲ تا ۱۷ دانشمندان اروپایی به طور مرتب به متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند وجود نام های اسلامی در بسیاری از متون قرون وسطی اروپا در موضوعاتی مختلف و متنوع مانند،نقشه کشی،ابتیک و طب
دانشمندانی مانند لئوناردو پیزانو(فیبوناچی) در کتاب خود به متن کتاب جبر و مقابله دانشمند ایرانی محمد خوارزمی ارجاع می کند.
خوارزمی:کار او با جنبه‌ی حیاتی زندگی امروزی سروکار دارد.
به یمن وجود خوارزمی اروپای ها فهمیدند که روشی که با آن به ریاضیات می پردازند روشی که بر مبنای اعداد است ناکارآمد است؛خوارزمی در رساله ای به نام هنرحساب هندسی نشان داد که راه بهتری برای حساب وجود دارد .
مطرح کردن نظریه‌ی انقلابی با ده نماد ساده می توان هر عددی را نشان داد
این ایده نخستین بار توسط ریاضیدان های هندی تقریباً در قرن۶ بیان شد؛قدرتمندی ارقام در این سیستم عددی در این است که چقدر محاسبات ریاضی را ساده می کند
کار خوارزمی فراتر از صرفاً ترجمه‌ی سیستم هندی به عربی بود او اعشار یا ممیز را خلع کرد ،اقلیدس یک قرن بعد خوارزمی نشان داد که اعشار را نه فقط برای کل یک عدد بلکه برای توصیف بخشی از یک عدد هم توسعه داد.
ایده‌ی اعشار آنقدرآشناست که سخت می شود درک کرد که محاسبات قبلاً بدون آن چگونه بوده است؛مثل همه‌ی علوم بزرگ دیگر این هم بعد از اینکه کشف شد تازه اهمیت آن آشکار شد، داستان اعداد و اعشار اشاره می کند که حتی هزار سال قبل نیر علم بیش از پیش در حال جهانی شدن بوده است.
ایده ها از هند ،یونان ،ایران یا حتی چین سر برآورده و منتشر می شدند وبا انتشار خود قوی تر می شدند.
شهری که در مرکز دنیای شناخته شده ی هزار سال پیش قرار داشت بغداد بود به همین علت اسلام قرون وسطی نقش مهمی در پی علم ایفا کرده است ،بغداد شهری
بوده که گستره‌ی عظیمی از مردم و ایده ها در آنجا با یکدیگر تلاقی می کردند (پایتخت امپراطوری اسلام )
بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمانان ساخته شد ،هدف او ساخت و تبدیل کردن آن به پایتخت باشکوه یک امپراطوری نوظهور بود ،امپراطوری که در زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه برخواسته‌ی آن زمان یک پارچه شده بود.
خلفای وقت مدعی بودن به خاطر دلایل و شواهدی که مورد قبول خودشان بود حکومت حق آنها است و می خواستند این حکومت را به هر نحوی گسترش دهند و این کار را نیز انجام دادند ، در آن زمان کوتاه سپاهیان اسلام قلمروی بسیار وسیعی را به تسخیر خود در آوردند،اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبه جزیره‌ی عربستان و ظرف چند دهه کنترل خاور دور، شمال آفریقا ،اسپانیا و ایران را نیز به دست گرفت.
دوره ای که مردم واقعاً به خدا ایمان دارند پس بقیه به این باور رسیدن که خدای مسلمانان خدای واقعی است در نتیجه بسیاری از مردم تغییر دین دادند یا به دلیل اینکه کنترل مناطقشان به دست اعراب افتاد به اسلام گرویدند.
تا اوایل قرن ۸ مسلمانان بر قلمروی وسیع حکومت می کردند ومانند بیشتر امپراطوران موفق از سزار گرفته تا ناپلئون آنها نیز فهمیدند که قدرت سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر پیش می روند برای این دلایل زیادی وجود داشت،بعضی از آنها کاربردی بودند،علم طب می توانست جان آدم ها را نجات دهد،فناوری های نظامی می توانست عامل پیروزی در جنگ ها باشد ،ریاضیات هم می توانست در حل پیچیدگی های فزاینده‌ی مسائل مالی کشور کمک کند و اسلام به عنوان یک دین نقش محوری ایفا کرد؛خود پیامبر به پیروانش گفته بود به جستوجو علم تا هر کجا که ممکن است بروند حتی اگر چین باشد.
۱) خیلی از مسلمان احساس کردند که درک و مطالعه‌ی بهتر لغات خداوند خود یک وظیفه‌ی دینی حساب می شود
۲) برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف حساب می شد چون داشتن علم به مثابه‌ی سندی برای اثبات برتری امپراطوری جدید بر بقیه‌ی دنیا محسوب می شد
با موفقیت های سیاسی و نظامی مسلمانان با مشکلی اجتناب ناپذیر مواجه شدند
چگونه می توان جمعیت بزرگی از مردم را با تنوع بسیار زیاد به شیوه ای مؤثر مدیریت کرد؟چون اگر چه قسمت های زیادی از نواحی امپراطوری به دین اسلام گرویده بودن اما با فاصله‌ی زیادی از هم قرار داشتن و هر کدام سنت ها و زبان های خاص خود را داشتند
راه حل حاکم وقت پایه گذاری یک رنسانس علمی بود،هرج و مرج و کاغذ بازی ـ های اداری را متوقف کرد چون با این شیوه نمی توانست حکومت را با زبان های مختلف در گستره‌ی وسیع اداره کند او دستور داد که زبان عربی را به عنوان زبان واحد برای اداره‌ی حکومت در نظر بگیرند
این کار اثری فراتر از راحتی در اداره و مدیریت جامعه داشت .
مسلمانان عربی را به عنوان زبان خدا می شناسند چون زبان قرآن نیز عربی است.
کلمات قرآن چنان مقدس هستند که متن آن در بیش از ۱۴۰۰ سال بر خلاف زبان های دیگر هیچ تغییری نکرده است.
از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری بسیار قابل احترام بوده است ،پیچیدگی رسم الخط عربی به خاطر گسترش اسلام به دلیل اینکه ممکن بود در انتقال معنا مشکل به وجود بیاید نگران کننده بود به همین دلیل برای رفع این مشکل آن ها علاوه بر اینکه به یکسری از حروف خاص نقطه اضافه کردند بلکه خط های کوچک کجی هم به حروف اضافه کردند که صدای حروف مصوت را تغییر می داد این کار باعث شد که مردم به هنگام قرائت قرآن عبارت ها را درست تلفظ کنند.
این کار باعث شد که عالمان سرزمین های دیگر نیز با مسلمانان ارتباط بر قرار کنند ،این زبان که به طرزی خاص توسعه داده شده بود که دور از ایهام باشد آن را برای عبارات و واژگان علمی و فنی ایده‌آل می کرد، در نتیجه دانشمندان از قسمت های مختلف دنیا می توانستدد با هم بحث و مناظره کنند، به این ترتیب دانشمندی که در قرطبه ی اسپانیا بود می توانست با دانشمندی که در بغداد یا سمرقند بود مشارکت داشته باشد.
در اوایل سال های ۸۰۰ حکومت نخبه‌ی اسلام پول فراوانی را صرف یک پروژه
کرد که تأثیری عمیق بر علم داشت ،این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را به دنبال کتب خطی علمی و فلسفی به هر زبانی که بودند اعم از یونانی ،سریانی ،فارسی و سانسکریت جارو می کرد آنها این کتب را به زبان عربی ترجمه می کردند این حرکت با نام نهضت ترجمه شناخته شد.
تلاش دانشمندان برای پیدا کردن متون باستانی شگفت آور بود یکی ازدلایل آن بود که هر کس کتابی را می آورد که آنها می توانستند به کتاب خانه‌ی خود اضافه کنند پاداش بسیار سودمندی دریافت می کردند.
جامعه‌ی علمی آنقدر در این کار وسواس داشت که فرستادگامش را به خارج از بغداد می فرستاد فقط برای جمع آوری کتاب های که خود آنها را نداشت و هرکس که کتابی را که جامعه‌ی علمی آن را نداشت برایشان می برد به اندازه‌ی وزن کتاب طلا پاداش می گرفت.
فعالیت های بین سال های ۷۵۰ تا ۹۵۰ تهییه لیستی از نخبگان عصر خود که در این لیست نام ۷۰ مترجم به چشم می خورد پس گروه زیادی در این زمان درگیر کار ترجمه بودند که در هر ماه حدود ۵۰۰ دینار دستمزد می گرفتند
این پول بسیار زیادی بود در نتیجه کار ترجمه کاری بسیار با منزلت و رییس مأبانه بود
داستان ویرانی کتابخانه‌ی بزرگ اسکندریه که در ذهن بسیاری از افراد امپراطوری مانده بود باعث شد که دانشمندان اسلامی دست به ترجمه ،آنالیز ،انباشت ،ذخیره ـ
سازی و نگهداری اطلاعات بکنند چون احتمال داشت برای همیشه از بین بروند.
یکی از شاخه های علوم که از رأس گرفته تا کاسب معمولی خواهان ارتقاء آن بودند علم طب بود چون در این دوران افراد کمی به سن پیری می رسیدند در آن زمان چیزی که ما یک عفونت ساده می دانیم باعث مرگ افراد می شد
در آن زمان دین فقط یک منبع آسایش و راحتی نبود ،در یکی از حدیث هاحضرت محمد (ص) می فرمایند :«خداوند هیچ مرضی را نمی فرستد مگر اینکه دوای آن را نیز نازل کند.» همچین عبارت هایی مسلمان را به این باور معتقد می کند که شفای همه ی امراض در جای از گوشه های این دنیا وجود دارد و باید آن ها را پیدا کرد
چیزی که مردم نمی دانند این است که تاریخ پزشکی امروز ما در واقع تاریخچه‌ای از طب اسلامی است ،طب اسلامی به صودت ممتد بر شالوده‌ای که توسط یونان باستان پی ریزی شده بود بنا شد ،از خوش پاداش ترین و از اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه‌ی دست نویس از کتاب پزشک قرن سومی یونان جالینوس بود.
جالینوس معتقد بود که بدن سالم بدنی است که در تعادل باشد، در تعادل بین ۴ نوع مایع که به آن ها مزاج گفته می شود و در بدن جریان دارند و اگر هر کدام از آنها از تعادل خارج می شد باعث بیناری و تغییر در حلق و خو می شد
چهار مزاج عبارتند از: ۱_ صفرای زرد که اگر زیاد تر از حد می شد باعث می شد که بیمار صفرایی مزاج یا بد خلق شود و حالت تهوع پیدا کند ۲- خون زیاد شدن
آن باعث می شد که بیمار دموی ،سرخ رو و آتشین شود ۳ـ صفرای سیاه که زیادی آن باعث بیمار سست مجمنون یا حتی افسرده شود ۴_بلغم که زیادی آن باعث می شد که بیمار بلغمی مزاج یا بی احساس واز لحاظ عاطفی بی تفاوت باشد.
جالینوس عقیده داشت که بیماری ها در اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آیند ،پس علاج هر بیماری در تخلیه‌ی مقداری از آن مزاج از داخل بدن است برای همین او روش هایی را توصیه می کرد مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خون ریزی یا استفاده از مواد قی آور برای وادار کردن بدن به استفراغ.
پزشکان اسلامی فهمیدن که جالینوس وطب یونان فقط یک منبع در دانش پزشکی بودند،سنت های دیگری نیز در طب وجود داشتندکه به همان اندازه بهتر و دقیق تر و درک آنها از نحوه‌ی کارکرد بدن تطابق داشتند ،متون قرون وسطی عربی به زن دانای بومی اشاره می کند که با دادن دارو های طبی امراض را مداوا می کرد
امروزه نیز این سنت در بین مردم وجود دارد و بیشتر بر پایه‌ی جواب دادن به شکلی عملی است چه در آ از روش های قدیمی استفاده کرد چه از طب گیاهی .
دکتر های قرون وسطی اسلام از دیگر سنت های طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند با این حال سنت های دیگری از راهنمایی طبی از خود اسلام می آمد طبی که برخی از ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر را از گفته های پیامبر اسلام و از احادیث برگرفته است .
طب النبوی کتاب معروفی در سراسر دنیای اسلام است که نویسنده آن در سال ۶۹۱ هجری به دنیا و در سال ۷۵۱ از دنیا رفته است.
در این کتاب در باره‌ی تاعون آمده است:«اگر به جایی رسیدید که تاعون به آن زده بود وارد آن سرزمین نشوید و اگر در جایی بودید که تاعون به شما رسیده بود برای فرار از آن ،از آن دیار هرگز خارج نشوید.»
صرع:«یونانی ها یا جالینوس معتقد بودند که ریشه ی صرع در مغز است ،اما آن ها به این مسئله جاهل بودند،علت اصلی آن را تشخیص نداده بودند ،آنها معتقد بودند که تسخیر بدن توسط ارواح شیطانی سبب آن است و در مورد علاج آن به جن گیری و خروج جن از بدن اشاره داشتند به سختی می توان گفت چنین چیزی علمی است .»
سهم قابل لمس اسلام در طب کمتر در درمان های بخصوص دیده می شود و بیشتر در فلسفه و فراگیری آن نهفته است ،اسلام فراتر از هر چیزی ایده‌ی محوری اش این است که ما باید با انسان های هم نوع خود احساس شفقت و دلسوزی داشته باشیم.
ظهور فیزیکی ایده در زمان ساخت یبمارستان نورالدین در سال های ۱۱۵۰ تا۱۱۵۴ ،بیمارستانی پیشگام در امپراطوری اسلام در دمشق رخ داد.
یکی از ایده هایی که در اسلام به آن توصیه شده است ،ایده‌ی خَیر بودن است ،همان بحث زکات ،این یک تعهد و الزام است که صدقه بدهیم و کار های خیر
انجام دهیم ،پس در اسلام اگر یک حاکم هستید یا یک فرد پولدار کاری که می توانید انجام دهید این است که خیر باشید.
در داخل بیمارستان اسلام به طرز فعالانه ای تشویق می کرد که کاری به مذهب بیمار نداشته باشید،چیزی که در دنیای امروزی امری مسلم است ،این بیمارستان بر روی همه‌ی طبقات مردم باز بود ،مسیحی ،یهودی و مسلمان و طبقه بندی های دیگر هم به عنوان بیمار هم به عنوان پزشک در اینجا وجود داشته است ،یهودی ،مسیحی و مسلمان همه با هم درس می خواندند و ممکن بود که یک مسلمان بگوید که بهترین دانشجوی من یک یهودی بوده بنابر این طبی که در انجا کاربرد داشته فرادینی بوده است
کار پزشکان همانند پزشکان امروزی به صورت شیفت شیفت بوده است.
در نتیجه‌ی نهضت ترجمه پزشکان از آخرین درمان هایی که در دور دست ترین نقاط مانند هند و چین انجام می شد آگاهی داشتند و با ظهور دارو ها در نقاط دیگر جهان بیمارستان ها شروع به ایجاد و برپایی تسهیلاتی در دل خود کردند و داروخانه ها ایجاد شدند.
نوآوری در سطح داروخانه ها در تقاطع فرهنگ ها هستند پس هر روزه انبوهی از چیز های جدید وارد آنها می شدند.
شگفت انگیز ترین جنبه ی طب اسلامی جراحی
اولین تصویر کالبد شکافانه از کالبد شکافی چشم است ،با توجه به ایت تصویر متوجه
می شویم که دانشمندان از نحوه‌ی عمل کرد ماهیچه های چشم و اعضای تشکیل دهنده‌ی آن مطلع بودند.
آن ها همچنین ابزار مربوط به چشم پزشکی را در اختیار داشتند که بسیار مفید بودند ،جراحی چشم یکی از بزرگترین دستاورد های طب اسلامی بوده است.
یک ابداع و ابتکار آنها اصلاح یک روش قدیمی در درمان آب مرواید بوده که به آن قلاب دوزی گفته می شده روشی که در دستان آن ها نرخ و موفقیتی بیشتر از ۶۰ درصد داشته است ،عدسی چشم پشت مردمک قرار دارد به مرور زمان وقتی پیر می شویم این عدسی کدر و تار می شود و قدرت بینایی کم می شود که یه این عارضه آب مروارید می گویند ،الزهراوی در کتاب خود به چگونگی جراحی چشم و رفع آب مروارید اشاره کرده است که در آن باید با سوزن مخصوص قلاب بافی را در چشم فرو کرده و بچرخانید تا به فضای خالی برسید ،کاری که آنها تلاش می کردند انجام دهند این بوده است که دور تا دور مردک بچرخند و سعی کنند همه‌ی رباط ها و پیوند های متصل به عدسی را از بین ببرند سپس عدسی معیوب را از مردمک خارج کنند تا نور بیشتری وارد مردم شود و دید چشم بیمار شفاف تر شود و در این صورت فقط توانای فوکوس نداشتند که بعد ها این مشکل با عینک زدن برطرف شد ،به طور کلی کاری که انجام می داند صحیح بود ،آنها آناتومی چشم را می شناختند و می دانستند که عدسی پشت مردمک قرار دارد و همچنین می دانستند که چه چیزی باعث از بین رفتن بینایی می شود ،و بخش هایی از ای جراحی هنوز در قسمت های خاصی از دنیا انجام می شود .
ابن سینا : دانشمندی جامع العلوم بود خردمندی که به وضوح مباحث عقلی را و به طرزی شایسته مباحث دایره ها را شکوفا نمود .
در سال ۱۰۲۵ او کتاب خود را کامل کرد ،قانون طب ،در این کتاب ابن سینا تمام مطالبی را که پیش از او کتابت شده بود را با یکدیگر مقایسه کرده و آنها را بسط داده بود ،ایده های پزشکی یونانیان را با طب هندی و همه ی آنها را به صورت یک اثر در آورده بود .
کتاب ابن سینا به اندازه ای مهم است که کتاب های کمی از لحاظ اهمیت به پای آن می رسند ،چون کاری که این دایره المعارف انجام می دهد این است که همه‌ی چیز های مختلف دیگر کنار می زند و همه ی آن ها را به شکل یک کتاب در می آورد این کتاب به شدت سرو سامان دارد و دسترسی به همه چیز در آن آسان است به طوری که مردم به کلی منابع یونانی و ترجمه های عربی را فراموش می کردند .
جلد اول این کتاب حاوی کلیات می باشد ،در این جلد در مورد چگونگی عملکرد بدن و همچنین بیماری ها.
جلد دوم تمامی بیماری ها از نوک سر تا نوک پا را در مورد بررسی قرار می دهد.
در نگاه اول بلند پروازی های این سه جلد کتاب بسیار تأثیر برانگیز است ،از نحوی تشخیص و درمان بیماری های مختلفی به تنوع افسردگی ،مننژیت و آبله و همچنین فصل های مفصلی نیز در مورد مشکلات رایج تر در کتاب وجود دارد.
به عنوان مثال بیماری هایی مانند سردرد و انواع مختلف آن مانند سر درد های ناشی از استعمال بو های خوش تند در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است .
نظرات بنیادی و اصلی دراین کتاب در مورد چگونگی کارکرد بدن است و تا اوایل قرن ۱۹ بدون تغییر پذیرفته شده بود در برخی از موارد پیشرفت هایی حاصل شده بود اما جوهره ی طب بدون تغییر همین کتاب بود ،با کشف باکتری ها و ویروس ها و چیز هایی از این قبیل یک شکاف بزرگ بین طب و این کتاب افتاد و از نیمه ی دوم قرن ۱۹ طب کاملاً متحول شد.
کتاب قانون طب ابوعلی سینا همچو تابلوی راهنمایی در تاریخ پزشکی است ،اگر چه بیشتر علوم طبی که او به آنها اعتقاد داشت طبق دانش امروزه نادرست هستند اما ارزش کار او در انباشته کردن بهترین علوم در آن زمان در یک کتاب قابل دسترس و سامان یافته است ،قانون به نسل های آینده چیزی برای بازنویسی می دهد.
در سفر به خاورمیانه کشف کرده است که یک گام و پرش بلند در علم هزار سال پیش در اینجا تحت لوای امپراطوری قدرتمند و شکوفایی اسلامی رخ داده است.
فرهنگ های ثروتمند قدرتمند و موفق پیشرفت های عظیمی در ادراک و در فناوری تولید خواهند کرد و این همان چیزی است که ما تحت لوای یک سری حکومتهای موفق و ثروتمند در اسلام و در بغداد میبینیم.
بیش از هزار سال پیشتر حکومت اسلامی بزرگترین امپراطوری در دنیا بود و گفته اند که بر شصت میلیون انسان حکومت میکرده که بیش از سی درصد مردم جهان است.
دیوار های باستانی چسبیده به حاشیه محلات جنوب تهران تقریبا تنها بقایای به حال مانده از شهر باستانی ری است، شهری که جغرافی دان بزرگ ایرانی المقدسی ان را یکی از شهر های باشکوه جهان اسلام توصیف کرده بود. البته ری فقط یکی از بسیار شهر هایی بوده که در لوای اسلام شکوفا شده، از بغداد پایتخت حکومت امپراطوری هزاران کیلومتر از شمال افریقا تا اسیای مرکزی گسترده بوده شهر هایی مثل : بصره، گنجه، بخارا که هر کدام شهر های قدرتمند و شکوفا بوده اند و هرکدام غنی از تجارت و از لحاظ فرهنگ زنده و پویا بوده اند. انها نیروگاه های علم جدید بوده اند.
وسواس امپراطوری اسلامی برای کشف دانش باستانیان فراتر از موضوعات کاربردی مانند طب بوده است .
در گذشته مردم معتقد بودند که مردم عهد عتیق دارای توانایی های تاریک یا حتی قدرت های جادوی بوده اند و دانشمندان اسلامی می کوشیدند این تا این قدرت ها را کشف کنند .
نهضت ترجمه مسلمانان را به دنبال شکستن یک رمز به مصریان رساند ،رمزی که آنها گمان می کردند که اسرار هنر سیاه کیمیا در آن نهفته است.
بیشتر مردم گمان می کردند که خط هیروگلیف مصری ها تا قرن ۱۹ به طور کامل نامکشوف باقی مانده است ،تا بعد از کشف اتفاقی سنگ مشهور رز،این سنگ یک متن به دو زبان هیروگلیف و یونانی روی بدنه‌ی خود داشت ،این سنگ کلید راهنمای مهمی در اختیار گذاشت تا دانشمندان اینگلیسی و فرانسوی در نهایت موفق به رمز گشایی نوشتار مصریان شدند ،اما یک دانشمند به کشفی رسید که این داستان کاملاً تغییر کرد ،او یک سری آثار خام مربوط به ابن وحشی را از زیر زمین پیدا کرد ،کاری که ابن وحشی کرده بود پی بردن به تطابقات بین خط هیروگلیف و الفبای زبان عربی بوده است ،او یکسری نشانه های خط هیروگلیف را آورده سپس معادله‌ی عربی آن را زیرش نوشته بود.
یک نکتهی مثبت که در مورد دانشمندان اولیه‌ی اسلامی وجود دارد ،توانایی آن ها در زبان یونانی و ارتباط دادن به زبان مصری است ،به خاطر اینکه نهضت ترجمه صدها نسخه از کتاب قبطیان را در اختیار آنها قرار داده بود آنها متوجه این نکته شدند و دانشمندان توانستند ارتباط مستقیمی بین زبان هیروگلیف و عربی بیابند.
۱۴ حرف را مشخص کردند و توانستمد بیش از نیمی از خط هیروگلیف را به درستی بشکنند و این برای مردی از قرن ۱۰ دستاوردی برجسته بود .
پس برخلاف تصور مصر شناسی از قرن ۱۹ شروع نشده بود ،دانشمندان اسلامی به دلایلی همچو علاقه به طالع بینی و کیمیا دست به ترجمه‌ی خط هیروگلیف زدند.
دانشمندان اسلامی به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذهب مکانی که آن دانش متعلق به آنها بود احساس انزجار کنند ،و این یک درس مهم برای علم است.
نهضت ترجمه فقط در رابطه با علم و طب نبود ،در حالی که بغداد مرکز امپراطوری وسیع و موفق قرار گرفته بود به خانه‌ی انواع فرهنگ های شکوفا و فوق العاده‌ی آن زمان بدل شده بود .
دورهی هزار و یک شب دورهی دانشمندان بزرگ ،فرش های جادویی ،سفر های بزرگ و همچنین ساخت و ساز های بلند پروازانه ،موسیقی ،هنر ،قصه گو ها و هنرمندان است.
بغداد شهری چنان فرهنگی و درخشان بود که مسافری در مورد آن نوشت دانشمندی عالم تر از دانشمندان آن ،نظریه پردازی قوی تر از نظریه پردازان آن و شاعری قوی تر از شاعران آن وجود ندارد.
بغداد شهری اسلامی که ساخت آن در سال ۷۵۶ شروع شد ،شهری که پر بود از درباری ها و ثروتمندان تازه به دوران رسیده ،جایی که در آن به ابتکار و نوآوری ارزش داده می شود و از آن تقدیر می شود .
در قلب زندگی روشنفکری و عقلانی شهر سیستمی بود که به آن مجلس می گفتند.
کلمه ی مجلس در قرن ۹ در بغداد به این معنا بود ،سالن یا تالار گفتوگویی که در آن نخبگان شهر ،خلیفه ها ،درباریان ،ژنرال ها و اشراف دیدار های منظمی در آن
برپا می کردند ؛جلساتی که طی آن ها باهوش ترین افراد شهر ،فلاسفه ،نظریه پردازان ،منجمان و جادوگران دور هم جمع می شدند تا درمورد نظراتشان با هم صحبت کنند.
در این مجالس آن ها می توانستد که نظرات خود را هر چه که بود به طور آزادانه با زبان فصیح عربی و با استدلالی منطقی ارائه کنند.
تأثیر مجلس برای تولید اغوا کننده‌ی ثروت و مغز بود ،با بهترین مغز ها در امپراطوری نظرات مختلف مبادله می شد در حالی که همزمان درگیر رقابتی شدید برای جلب حمایت دیگران هم بودند.
خوارزمی دانشمندی ایرانی که سیستم اعشار را به غرب معرفی کرد،ریاضیدان ،منجم و اندیشمند که مورد علاقه‌ی مردم و حکومت بود از دل این گرداب بیرون آمد ؛مهاجری که از شرق ایران به بغداد آمده بود ،مردی که دورش را کتاب ها احاطه کرده بودند ،او فردی با سواد فراگرفته از علوم یونان ،فارسی ،هندی و چینی بود.
خوارزمی دو سنت متفاوت ریاضی را با هم یکی کرده و به شکلی جدید آن ها را ترکیب نمود.
اولین سنت ها را از دنیای کلامی یونان می آمد ،ریاضیات یونان عمدتاً با هندسه سروکار داشت ،علم اشکالی مانند :مثلث ها ،دایره ها وکثیرالاضلاع ها و چگونگی محاسبه‌ی مساحت و حجم آن ها ،یکی دیگر از سنب های بزرگ ریاضی که
خوارزمی میراث دار آن بود متعلق به هند بود.
هندی ها ۱۰ نماد سیستم اعشاری را اختراع کرده بودند که محاسبات را بسیار آسان می کرد.
به یمن نهضت ترجمه خوارزمی توانست به هر دو منبع حساب هندی و یونانی دسترسی پیدا کند ،او توانست درک های هندسی را با مفاهیم حسابی و تصاویر یونانی را با نماد های هندی ترکیب کند و شکلی جدید از فکر کردن ریاضی را از آنها الهام گیرد که امروزه جبر نام گرفته است .
ریاضیاتی که در آن از اعداد استفاده نمی شود و به جای آن از نماد استفاده می شود می تواند بسیار گیج کننده باشد اما اینده به طرز باور نکردی آزاد است و می توان مسائل را با استفاده از آن به آسانی حل کرد بدون اینکه در گیر محاسبات آشفته‌ی عددی شد .
اولین بار کلمه‌ی جبر توسط خوارزمی و توسط او در کتابش استفاده شد.
او در کتاب خود روش حل معادلات درجه دو و استفاده از ریشه ها را مطرح کرد اما معادلات درجه دو در زمان بابلی ها خیلی قبل تر از خوارزمی نیز حل شده بودند
اما بزرگی این کتاب در این است که با ریشه ی و مربع ها به گونه ای برخورد می کرد که انگار آن ها اشیاء صحیح و کامل بودند.
آن ها فقط یکسری اعداد نیستند که ما سعی داریم به آن ها پی ببریم ،آن ها فرایند هایی هستند که به کار می بریم
آنچه خوارزمی به آن فکر کی کرد این بوده است که مربع یعنی گرفتن ریشه و ضرب کردن آن در خود و این یک دستورالعمل درست می باشد حالا آن ریشه هر عددی که می خواهد باشد مثلا اگر ۵ است می شود ۵*۵ که حاصل آن ۲۵ است و …..این دستورالعملی است که امروزه به آن الگوریتم می گویند.
کاری که خوارزمی می کند این است که می گویید نصف ریشه‌ی عدد را بگیرد آن عدد هرچی که می خواهد باشد سپس آن را نصف کنید اگر ریشه‌ی عدد یک شیء است پس نصف ریشه‌ی عدد نیز یک شیء است در نتیجه دیگر لازم نیست در ذهن داشته باشیم که آن ریشه چه عددی است اما دانشمندان دیگر این گونه با مسائل رفتار نمی کردند آنها با مسائل عددی ذهن را دگیر می کردند و با آوردن چند مسئله ی عددی شما را در گیر می کردند سپس استنتاج را برای حل مسائل دیگر بر عهدی خود شخص می گذاشتند.
با این کار شما ارتباط موقتی به خصوص با اعداد را کنار می گذارید و اشیاء جدید را طبق قوانینی که او در کتاب خود توضیح داده دستکاری می کنید و سپس اعدادی که ایم اشیاء معادل آنها هستند در مسئله ی بخصوص شما به طرز معجزه آسایی در پایان کار ظاهر می شوند.
خوارزمی این امکان را برای جمع فراهم آورد تا به عنوان یک موضوع کامل و مستقل نه به عنوان یک تکنیک پیدا کردن اعدادظهور پیدا کند.
جبر به شکل گیری دنیای مدرن کمک کرده است علوم ما بدون آن نیز غیر قابل تصور است این علم چیز های زیادی را که در علوم قرون وسطی اسلام برجسته
بودند برای ما خلاصه کرد ،گرفتن ایده از هندی ها و یونانیان ،ترکیب کردن ، ارتقا و افزودن به آنها به همین شکل طب مدرن نیز بدهی سنگینی به پزشکان اسلامی و کار های آنها دارد اما داستان واقعی اتفاقی که در قرون ۸ و ۹ در دنیای اسلام برای علم رخ داد نکاتی بسیار بیشتر از یک کشف واحد به ما می گوید که در مورد واقعیت و حقیقت جهانی خود علم است.. خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲دیقه فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسان ای همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
اولین دستاورد بزرگ دانشمدان اسلامی قرون وسطی اثبات این مطلب بود که علم نه اسلامی است ،نه هندی ،نه یونانی ،نه بودایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی سردم داری علم باشد ،قبل از اسلام علم در سرتاسر دنیا پخش شده بود اما دانشمندان دوران وسطی اسلام قطعات عظیم این پازل را با جذب علمی که در آغاز بسیار دور تر از مرز های امپراطوری آنها بود کنار هم قرار دادند این ترکیب بزرگ نه تنها علم جدید را تولید کرد بلکه برای اولین بار نشان داد که علم به عنوان یک تشکیلات فراتر از مرزهای سیاسی و تعصبات مذهبی است ،این بدنه علم است که به همه‌ی بشریت فایده می رساند.
اسلام با گام بلندی که در علم برداشت در شهر های ری، بغداد،دمشق،قاهره و قرطبه بین قرون ۹ تا ۱۲ توانست به یک دوره طلایی تبدیل شود.
شهر های مهم در علوم قرون وسطی اسلام سوریه، ایران، شمال آفریقا
زبان علم مدرن هنوز هم در بسیاری از موارد مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است مانند :جبر،الگوریتم،قلیاو…
لغاتی در قلب کار های علمی وجود دارند و عربی هستند،بدون جبر هیچ ریاضیات یا فیزیک پیشرفته ای وجود ندارد ،هیچ رایانه ای بدون لگاریتم و هیچ شیمی بدون قلیا در کار نخواهد بود.
تعداد کمی در دنیای غرب امروز حتی در بین دانشمندان از وجود این دورهی اسطوره‌ای قرون وسطی اسلام آگاهی دارند
در قرون ۱۲ تا ۱۷ دانشمندان اروپایی به طور مرتب به متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند وجود نام های اسلامی در بسیاری از متون قرون وسطی اروپا در موضوعاتی مختلف و متنوع مانند،نقشه کشی،ابتیک و طب
دانشمندانی مانند لئوناردو پیزانو(فیبوناچی) در کتاب خود به متن کتاب جبر و مقابله دانشمند ایرانی محمد خوارزمی ارجاع می کند.
خوارزمی:کار او با جنبه‌ی حیاتی زندگی امروزی سروکار دارد.
به یمن وجود خوارزمی اروپای ها فهمیدند که روشی که با آن به ریاضیات می پردازند روشی که بر مبنای اعداد است ناکارآمد است؛خوارزمی در رساله ای به نام هنرحساب هندسی نشان داد که راه بهتری برای حساب وجود دارد .
مطرح کردن نظریه‌ی انقلابی با ده نماد ساده می توان هر عددی را نشان داد
این ایده نخستین بار توسط ریاضیدان های هندی تقریباً در قرن۶ بیان شد؛قدرتمندی ارقام در این سیستم عددی در این است که چقدر محاسبات ریاضی را ساده می کند
کار خوارزمی فراتر از صرفاً ترجمه‌ی سیستم هندی به عربی بود او اعشار یا ممیز را خلع کرد ،اقلیدس یک قرن بعد خوارزمی نشان داد که اعشار را نه فقط برای کل یک عدد بلکه برای توصیف بخشی از یک عدد هم توسعه داد.
ایده‌ی اعشار آنقدرآشناست که سخت می شود درک کرد که محاسبات قبلاً بدون آن چگونه بوده است؛مثل همه‌ی علوم بزرگ دیگر این هم بعد از اینکه کشف شد تازه اهمیت آن آشکار شد، داستان اعداد و اعشار اشاره می کند که حتی هزار سال قبل نیر علم بیش از پیش در حال جهانی شدن بوده است.
ایده ها از هند ،یونان ،ایران یا حتی چین سر برآورده و منتشر می شدند وبا انتشار خود قوی تر می شدند.
شهری که در مرکز دنیای شناخته شده ی هزار سال پیش قرار داشت بغداد بود به همین علت اسلام قرون وسطی نقش مهمی در پی علم ایفا کرده است ،بغداد شهری
بوده که گستره‌ی عظیمی از مردم و ایده ها در آنجا با یکدیگر تلاقی می کردند (پایتخت امپراطوری اسلام
بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمانان ساخته شد ،هدف او ساخت و تبدیل کردن آن به پایتخت باشکوه یک امپراطوری نوظهور بود ،امپراطوری که در زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه برخواسته‌ی آن زمان یک پارچه شده بود.
خلفای وقت مدعی بودن به خاطر دلایل و شواهدی که مورد قبول خودشان بود حکومت حق آنها است و می خواستند این حکومت را به هر نحوی گسترش دهند و این کار را نیز انجام دادند ، در آن زمان کوتاه سپاهیان اسلام قلمروی بسیار وسیعی را به تسخیر خود در آوردند،اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبه جزیره‌ی عربستان و ظرف چند دهه کنترل خاور دور، شمال آفریقا ،اسپانیا و ایران را نیز به دست گرفت.
دوره ای که مردم واقعاً به خدا ایمان دارند پس بقیه به این باور رسیدن که خدای مسلمانان خدای واقعی است در نتیجه بسیاری از مردم تغییر دین دادند یا به دلیل اینکه کنترل مناطقشان به دست اعراب افتاد به اسلام گرویدند.
تا اوایل قرن ۸ مسلمانان بر قلمروی وسیع حکومت می کردند ومانند بیشتر امپراطوران موفق از سزار گرفته تا ناپلئون آنها نیز فهمیدند که قدرت سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر پیش می روند برای این دلایل زیادی وجود داشت،بعضی از آنها کاربردی بودند،علم طب می توانست جان آدم ها را نجات دهد،فناوری های نظامی می توانست عامل پیروزی در جنگ ها باشد ،ریاضیات هم می توانست در حل پیچیدگی های فزاینده‌ی مسائل مالی کشور کمک کند و اسلام به عنوان یک دین نقش محوری ایفا کرد؛خود پیامبر به پیروانش گفته بود به جستوجو علم تا هر کجا که ممکن است بروند حتی اگر چین باشد.
خیلی از مسلمان احساس کردند که درک و مطالعه‌ی بهتر لغات خداوند خود یک وظیفه‌ی دینی حساب می شود
برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف حساب می شد چون داشتن علم به مثابه‌ی سندی برای اثبات برتری امپراطوری جدید بر بقیه‌ی دنیا محسوب می شد
با موفقیت های سیاسی و نظامی مسلمانان با مشکلی اجتناب ناپذیر مواجه شدند
چگونه می توان جمعیت بزرگی از مردم را با تنوع بسیار زیاد به شیوه ای مؤثر مدیریت کرد؟چون اگر چه قسمت های زیادی از نواحی امپراطوری به دین اسلام گرویده بودن اما با فاصله‌ی زیادی از هم قرار داشتن و هر کدام سنت ها و زبان های خاص خود را داشتند
راه حل حاکم وقت پایه گذاری یک رنسانس علمی بود،هرج و مرج و کاغذ بازی ـ های اداری را متوقف کرد چون با این شیوه نمی توانست حکومت را با زبان های مختلف در گستره‌ی وسیع اداره کند او دستور داد که زبان عربی را به عنوان زبان واحد برای اداره‌ی حکومت در نظر بگیرند
این کار اثری فراتر از راحتی در اداره و مدیریت جامعه داشت .
مسلمانان عربی را به عنوان زبان خدا می شناسند چون زبان قرآن نیز عربی است.
کلمات قرآن چنان مقدس هستند که متن آن در بیش از ۱۴۰۰ سال بر خلاف زبان های دیگر هیچ تغییری نکرده است.
از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری بسیار قابل احترام بوده است ،پیچیدگی رسم الخط عربی به خاطر گسترش اسلام به دلیل اینکه ممکن بود در انتقال معنا مشکل به وجود بیاید نگران کننده بود به همین دلیل برای رفع این مشکل آن ها علاوه بر اینکه به یکسری از حروف خاص نقطه اضافه کردند بلکه خط های کوچک کجی هم به حروف اضافه کردند که صدای حروف مصوت را تغییر می داد این کار باعث شد که مردم به هنگام قرائت قرآن عبارت ها را درست تلفظ کنند.
در اوایل سال های ۸۰۰ حکومت نخبه‌ی اسلام پول فراوانی را صرف یک پروژه
کرد که تأثیری عمیق بر علم داشت ،این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را به دنبال کتب خطی علمی و فلسفی به هر زبانی که بودند اعم از یونانی ،سریانی ،فارسی و سانسکریت جارو می کرد آنها این کتب را به زبان عربی ترجمه می کردند این حرکت با نام نهضت ترجمه شناخته شد.
تلاش دانشمندان برای پیدا کردن متون باستانی شگفت آور بود یکی ازدلایل آن بود که هر کس کتابی را می آورد که آنها می توانستند به کتاب خانه‌ی خود اضافه کنند پاداش بسیار سودمندی دریافت می کردند.
جامعه‌ی علمی آنقدر در این کار وسواس داشت که فرستادگامش را به خارج از بغداد می فرستاد فقط برای جمع آوری کتاب های که خود آنها را نداشت و هرکس که کتابی را که جامعه‌ی علمی آن را نداشت برایشان می برد به اندازه‌ی وزن کتاب طلا پاداش می گرفت.
فعالیت های بین سال های ۷۵۰ تا ۹۵۰ تهییه لیستی از نخبگان عصر خود که در این لیست نام ۷۰ مترجم به چشم می خورد پس گروه زیادی در این زمان درگیر کار ترجمه بودند که در هر ماه حدود ۵۰۰ دینار دستمزد می گرفتند
این پول بسیار زیادی بود در نتیجه کار ترجمه کاری بسیار با منزلت و رییس مأبانه بود
داستان ویرانی کتابخانه‌ی بزرگ اسکندریه که در ذهن بسیاری از افراد امپراطوری مانده بود باعث شد که دانشمندان اسلامی دست به ترجمه ،آنالیز ،انباشت ،ذخیره ـ
سازی و نگهداری اطلاعات بکنند چون احتمال داشت برای همیشه از بین بروند.
یکی از شاخه های علوم که از رأس گرفته تا کاسب معمولی خواهان ارتقاء آن بودند علم طب بود چون در این دوران افراد کمی به سن پیری می رسیدند در آن زمان چیزی که ما یک عفونت ساده می دانیم باعث مرگ افراد می شد
جالینوس معتقد بود که بدن سالم بدنی است که در تعادل باشد، در تعادل بین ۴ نوع مایع که به آن ها مزاج گفته می شود و در بدن جریان دارند و اگر هر کدام از آنها از تعادل خارج می شد باعث بیناری و تغییر در حلق و خو می شد
چهار مزاج عبارتند از: ۱_ صفرای زرد که اگر زیاد تر از حد می شد باعث می شد که بیمار صفرایی مزاج یا بد خلق شود و حالت تهوع پیدا کند ۲- خون زیاد شدن
آن باعث می شد که بیمار دموی ،سرخ رو و آتشین شود ۳ـ صفرای سیاه که زیادی آن باعث بیمار سست مجمنون یا حتی افسرده شود ۴_بلغم که زیادی آن باعث می شد که بیمار بلغمی مزاج یا بی احساس واز لحاظ عاطفی بی تفاوت باشد.
جالینوس عقیده داشت که بیماری ها در اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آیند ،پس علاج هر بیماری در تخلیه‌ی مقداری از آن مزاج از داخل بدن است برای همین او روش هایی را توصیه می کرد مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خون ریزی یا استفاده از مواد قی آور برای وادار کردن بدن به استفراغ.
پزشکان اسلامی فهمیدن که جالینوس وطب یونان فقط یک منبع در دانش پزشکی بودند،سنت های دیگری نیز در طب وجود داشتندکه به همان اندازه بهتر و دقیق تر و درک آنها از نحوه‌ی کارکرد بدن تطابق داشتند ،متون قرون وسطی عربی به زن دانای بومی اشاره می کند که با دادن دارو های طبی امراض را مداوا می کرد
امروزه نیز این سنت در بین مردم وجود دارد و بیشتر بر پایه‌ی جواب دادن به شکلی عملی است چه در آ از روش های قدیمی استفاده کرد چه از طب گیاهی .
دکتر های قرون وسطی اسلام از دیگر سنت های طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند با این حال سنت های دیگری از راهنمایی طبی از خود اسلام می آمد طبی که برخی از ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر را از گفته های پیامبر اسلام و از احادیث برگرفته است .
طب النبوی کتاب معروفی در سراسر دنیای اسلام است که نویسنده آن در سال ۶۹۱ هجری به دنیا و در سال ۷۵۱ از دنیا رفته است.
در این کتاب در باره‌ی تاعون آمده است:«اگر به جایی رسیدید که تاعون به آن زده بود وارد آن سرزمین نشوید و اگر در جایی بودید که تاعون به شما رسیده بود برای فرار از آن ،از آن دیار هرگز خارج نشوید.»
صرع:«یونانی ها یا جالینوس معتقد بودند که ریشه ی صرع در مغز است ،اما آن ها به این مسئله جاهل بودند،علت اصلی آن را تشخیص نداده بودند ،آنها معتقد بودند که تسخیر بدن توسط ارواح شیطانی سبب آن است و در مورد علاج آن به جن گیری و خروج جن از بدن اشاره داشتند به سختی می توان گفت چنین چیزی علمی است .»
سهم قابل لمس اسلام در طب کمتر در درمان های بخصوص دیده می شود و بیشتر در فلسفه و فراگیری آن نهفته است ،اسلام فراتر از هر چیزی ایده‌ی محوری اش این است که ما باید با انسان های هم نوع خود احساس شفقت و دلسوزی داشته باشیم.
یکی از ایده هایی که در اسلام به آن توصیه شده است ،ایده‌ی خَیر بودن است ،همان بحث زکات ،این یک تعهد و الزام است که صدقه بدهیم و کار های خیر
انجام دهیم ،پس در اسلام اگر یک حاکم هستید یا یک فرد پولدار کاری که می توانید انجام دهید این است که خیر باشید.
در داخل بیمارستان اسلام به طرز فعالانه ای تشویق می کرد که کاری به مذهب بیمار نداشته باشید،چیزی که در دنیای امروزی امری مسلم است ،این بیمارستان بر روی همه‌ی طبقات مردم باز بود ،مسیحی ،یهودی و مسلمان و طبقه بندی های دیگر هم به عنوان بیمار هم به عنوان پزشک در اینجا وجود داشته است ،یهودی ،مسیحی و مسلمان همه با هم درس می خواندند و ممکن بود که یک مسلمان بگوید که بهترین دانشجوی من یک یهودی بوده بنابر این طبی که در انجا کاربرد داشته فرادینی بوده است
کار پزشکان همانند پزشکان امروزی به صورت شیفت شیفت بوده است.
در نتیجه‌ی نهضت ترجمه پزشکان از آخرین درمان هایی که در دور دست ترین نقاط مانند هند و چین انجام می شد آگاهی داشتند و با ظهور دارو ها در نقاط دیگر جهان بیمارستان ها شروع به ایجاد و برپایی تسهیلاتی در دل خود کردند و داروخانه ها ایجاد شدند.
نوآوری در سطح داروخانه ها در تقاطع فرهنگ ها هستند پس هر روزه انبوهی از چیز های جدید وارد آنها می شدند.
شگفت انگیز ترین جنبه ی طب اسلامی جراحی
اولین تصویر کالبد شکافانه از کالبد شکافی چشم است ،با توجه به ایت تصویر متوجه
می شویم که دانشمندان از نحوه‌ی عمل کرد ماهیچه های چشم و اعضای تشکیل دهنده‌ی آن مطلع بودند.
آن ها همچنین ابزار مربوط به چشم پزشکی را در اختیار داشتند که بسیار مفید بودند ،جراحی چشم یکی از بزرگترین دستاورد های طب اسلامی بوده است.
یک ابداع و ابتکار آنها اصلاح یک روش قدیمی در درمان آب مرواید بوده که به آن قلاب دوزی گفته می شده روشی که در دستان آن ها نرخ و موفقیتی بیشتر از ۶۰ درصد داشته است ،عدسی چشم پشت مردمک قرار دارد به مرور زمان وقتی پیر می شویم این عدسی کدر و تار می شود و قدرت بینایی کم می شود که یه این عارضه آب مروارید می گویند ،الزهراوی در کتاب خود به چگونگی جراحی چشم و رفع آب مروارید اشاره کرده است که در آن باید با سوزن مخصوص قلاب بافی را در چشم فرو کرده و بچرخانید تا به فضای خالی برسید ،کاری که آنها تلاش می کردند انجام دهند این بوده است که دور تا دور مردک بچرخند و سعی کنند همه‌ی رباط ها و پیوند های متصل به عدسی را از بین ببرند سپس عدسی معیوب را از مردمک خارج کنند تا نور بیشتری وارد مردم شود و دید چشم بیمار شفاف تر شود و در این صورت فقط توانای فوکوس نداشتند که بعد ها این مشکل با عینک زدن برطرف شد ،به طور کلی کاری که انجام می داند صحیح بود ،آنها آناتومی چشم را می شناختند و می دانستند که عدسی پشت مردمک قرار دارد و همچنین می دانستند که چه چیزی باعث از بین رفتن بینایی می شود ،و بخش هایی از ای جراحی هنوز در قسمت های خاصی از دنیا انجام می شود .
ابن سینا : دانشمندی جامع العلوم بود خردمندی که به وضوح مباحث عقلی را و به طرزی شایسته مباحث دایره ها را شکوفا نمود .
در سال ۱۰۲۵ او کتاب خود را کامل کرد ،قانون طب ،در این کتاب ابن سینا تمام مطالبی را که پیش از او کتابت شده بود را با یکدیگر مقایسه کرده و آنها را بسط داده بود ،ایده های پزشکی یونانیان را با طب هندی و همه ی آنها را به صورت یک اثر در آورده بود .
کتاب ابن سینا به اندازه ای مهم است که کتاب های کمی از لحاظ اهمیت به پای آن می رسند ،چون کاری که این دایره المعارف انجام می دهد این است که همه‌ی چیز های مختلف دیگر کنار می زند و همه ی آن ها را به شکل یک کتاب در می آورد این کتاب به شدت سرو سامان دارد و دسترسی به همه چیز در آن آسان است به طوری که مردم به کلی منابع یونانی و ترجمه های عربی را فراموش می کردند .
جلد اول این کتاب حاوی کلیات می باشد ،در این جلد در مورد چگونگی عملکرد بدن و همچنین بیماری ها.
جلد دوم تمامی بیماری ها از نوک سر تا نوک پا را در مورد بررسی قرار می دهد.
در نگاه اول بلند پروازی های این سه جلد کتاب بسیار تأثیر برانگیز است ،از نحوی تشخیص و درمان بیماری های مختلفی به تنوع افسردگی ،مننژیت و آبله و همچنین فصل های مفصلی نیز در مورد مشکلات رایج تر در کتاب وجود دارد.
به عنوان مثال بیماری هایی مانند سردرد و انواع مختلف آن مانند سر درد های ناشی از استعمال بو های خوش تند در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است .
نظرات بنیادی و اصلی دراین کتاب در مورد چگونگی کارکرد بدن است و تا اوایل قرن ۱۹ بدون تغییر پذیرفته شده بود در برخی از موارد پیشرفت هایی حاصل شده بود اما جوهره ی طب بدون تغییر همین کتاب بود ،با کشف باکتری ها و ویروس ها و چیز هایی از این قبیل یک شکاف بزرگ بین طب و این کتاب افتاد و از نیمه ی دوم قرن ۱۹ طب کاملاً متحول شد.
کتاب قانون طب ابوعلی سینا همچو تابلوی راهنمایی در تاریخ پزشکی است ،اگر چه بیشتر علوم طبی که او به آنها اعتقاد داشت طبق دانش امروزه نادرست هستند اما ارزش کار او در انباشته کردن بهترین علوم در آن زمان در یک کتاب قابل دسترس و سامان یافته است ،قانون به نسل های آینده چیزی برای بازنویسی می دهد.
در سفر به خاورمیانه کشف کرده است که یک گام و پرش بلند در علم هزار سال پیش در اینجا تحت لوای امپراطوری قدرتمند و شکوفایی اسلامی رخ داده است.
دیوار های باستانی چسبیده به حاشیه محلات جنوب تهران تقریبا تنها بقایای به حال مانده از شهر باستانی ری است، شهری که جغرافی دان بزرگ ایرانی المقدسی ان را یکی از شهر های باشکوه جهان اسلام توصیف کرده بود. البته ری فقط یکی از بسیار شهر هایی بوده که در لوای اسلام شکوفا شده، از بغداد پایتخت حکومت امپراطوری هزاران کیلومتر از شمال افریقا تا اسیای مرکزی گسترده بوده شهر هایی مثل : بصره، گنجه، بخارا که هر کدام شهر های قدرتمند و شکوفا بوده اند و هرکدام غنی از تجارت و از لحاظ فرهنگ زنده و پویا بوده اند. انها نیروگاه های علم جدید بوده اند.
وسواس امپراطوری اسلامی برای کشف دانش باستانیان فراتر از موضوعات کاربردی مانند طب بوده است .
در گذشته مردم معتقد بودند که مردم عهد عتیق دارای توانایی های تاریک یا حتی قدرت های جادوی بوده اند و دانشمندان اسلامی می کوشیدند این تا این قدرت ها را کشف کنند .
نهضت ترجمه مسلمانان را به دنبال شکستن یک رمز به مصریان رساند ،رمزی که آنها گمان می کردند که اسرار هنر سیاه کیمیا در آن نهفته است.
بیشتر مردم گمان می کردند که خط هیروگلیف مصری ها تا قرن ۱۹ به طور کامل نامکشوف باقی مانده است ،تا بعد از کشف اتفاقی سنگ مشهور رز،این سنگ یک متن به دو زبان هیروگلیف و یونانی روی بدنه‌ی خود داشت ،این سنگ کلید راهنمای مهمی در اختیار گذاشت تا دانشمندان اینگلیسی و فرانسوی در نهایت موفق به رمز گشایی نوشتار مصریان شدند ،اما یک دانشمند به کشفی رسید که این داستان کاملاً تغییر کرد ،او یک سری آثار خام مربوط به ابن وحشی را از زیر زمین پیدا کرد ،کاری که ابن وحشی کرده بود پی بردن به تطابقات بین خط هیروگلیف و الفبای زبان عربی بوده است ،او یکسری نشانه های خط هیروگلیف را آورده سپس معادله‌ی عربی آن را زیرش نوشته بود.
یک نکتهی مثبت که در مورد دانشمندان اولیه‌ی اسلامی وجود دارد ،توانایی آن ها در زبان یونانی و ارتباط دادن به زبان مصری است ،به خاطر اینکه نهضت ترجمه صدها نسخه از کتاب قبطیان را در اختیار آنها قرار داده بود آنها متوجه این نکته شدند و دانشمندان توانستند ارتباط مستقیمی بین زبان هیروگلیف و عربی بیابند.
۱۴ حرف را مشخص کردند و توانستمد بیش از نیمی از خط هیروگلیف را به درستی بشکنند و این برای مردی از قرن ۱۰ دستاوردی برجسته بود .
پس برخلاف تصور مصر شناسی از قرن ۱۹ شروع نشده بود ،دانشمندان اسلامی به دلایلی همچو علاقه به طالع بینی و کیمیا دست به ترجمه‌ی خط هیروگلیف زدند.
دانشمندان اسلامی به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذهب مکانی که آن دانش متعلق به آنها بود احساس انزجار کنند ،و این یک درس مهم برای علم است.
نهضت ترجمه فقط در رابطه با علم و طب نبود ،در حالی که بغداد مرکز امپراطوری وسیع و موفق قرار گرفته بود به خانه‌ی انواع فرهنگ های شکوفا و فوق العاده‌ی آن زمان بدل شده بود .
بغداد شهری اسلامی که ساخت آن در سال ۷۵۶ شروع شد ،شهری که پر بود از درباری ها و ثروتمندان تازه به دوران رسیده ،جایی که در آن به ابتکار و نوآوری ارزش داده می شود و از آن تقدیر می شود .
در قلب زندگی روشنفکری و عقلانی شهر سیستمی بود که به آن مجلس می گفتند.
کلمه ی مجلس در قرن ۹ در بغداد به این معنا بود ،سالن یا تالار گفتوگویی که در آن نخبگان شهر ،خلیفه ها ،درباریان ،ژنرال ها و اشراف دیدار های منظمی در آن
برپا می کردند ؛جلساتی که طی آن ها باهوش ترین افراد شهر ،فلاسفه ،نظریه پردازان ،منجمان و جادوگران دور هم جمع می شدند تا درمورد نظراتشان با هم صحبت کنند.
در این مجالس آن ها می توانستد که نظرات خود را هر چه که بود به طور آزادانه با زبان فصیح عربی و با استدلالی منطقی ارائه کنند.
تأثیر مجلس برای تولید اغوا کننده‌ی ثروت و مغز بود ،با بهترین مغز ها در امپراطوری نظرات مختلف مبادله می شد در حالی که همزمان درگیر رقابتی شدید برای جلب حمایت دیگران هم بودند.
خوارزمی دو سنت متفاوت ریاضی را با هم یکی کرده و به شکلی جدید آن ها را ترکیب نمود.
اولین سنت ها را از دنیای کلامی یونان می آمد ،ریاضیات یونان عمدتاً با هندسه سروکار داشت ،علم اشکالی مانند :مثلث ها ،دایره ها وکثیرالاضلاع ها و چگونگی محاسبه‌ی مساحت و حجم آن ها ،یکی دیگر از سنب های بزرگ ریاضی که
خوارزمی میراث دار آن بود متعلق به هند بود.
هندی ها ۱۰ نماد سیستم اعشاری را اختراع کرده بودند که محاسبات را بسیار آسان می کرد.
به یمن نهضت ترجمه خوارزمی توانست به هر دو منبع حساب هندی و یونانی دسترسی پیدا کند ،او توانست درک های هندسی را با مفاهیم حسابی و تصاویر یونانی را با نماد های هندی ترکیب کند و شکلی جدید از فکر کردن ریاضی را از آنها الهام گیرد که امروزه جبر نام گرفته است .
ریاضیاتی که در آن از اعداد استفاده نمی شود و به جای آن از نماد استفاده می شود می تواند بسیار گیج کننده باشد اما اینده به طرز باور نکردی آزاد است و می توان مسائل را با استفاده از آن به آسانی حل کرد بدون اینکه در گیر محاسبات آشفته‌ی عددی شد .
اولین بار کلمه‌ی جبر توسط خوارزمی و توسط او در کتابش استفاده شد.
او در کتاب خود روش حل معادلات درجه دو و استفاده از ریشه ها را مطرح کرد اما معادلات درجه دو در زمان بابلی ها خیلی قبل تر از خوارزمی نیز حل شده بودند
اما بزرگی این کتاب در این است که با ریشه ی و مربع ها به گونه ای برخورد می کرد که انگار آن ها اشیاء صحیح و کامل بودند.
آن ها فقط یکسری اعداد نیستند که ما سعی داریم به آن ها پی ببریم ،آن ها فرایند هایی هستند که به کار می بریم
آنچه خوارزمی به آن فکر کی کرد این بوده است که مربع یعنی گرفتن ریشه و ضرب کردن آن در خود و این یک دستورالعمل درست می باشد حالا آن ریشه هر عددی که می خواهد باشد مثلا اگر ۵ است می شود ۵*۵ که حاصل آن ۲۵ است و …..این دستورالعملی است که امروزه به آن الگوریتم می گویند.
کاری که خوارزمی می کند این است که می گویید نصف ریشه‌ی عدد را بگیرد آن عدد هرچی که می خواهد باشد سپس آن را نصف کنید اگر ریشه‌ی عدد یک شیء است پس نصف ریشه‌ی عدد نیز یک شیء است در نتیجه دیگر لازم نیست در ذهن داشته باشیم که آن ریشه چه عددی است اما دانشمندان دیگر این گونه با مسائل رفتار نمی کردند آنها با مسائل عددی ذهن را دگیر می کردند و با آوردن چند مسئله ی عددی شما را در گیر می کردند سپس استنتاج را برای حل مسائل دیگر بر عهدی خود شخص می گذاشتند.
با این کار شما ارتباط موقتی به خصوص با اعداد را کنار می گذارید و اشیاء جدید را طبق قوانینی که او در کتاب خود توضیح داده دستکاری می کنید و سپس اعدادی که ایم اشیاء معادل آنها هستند در مسئله ی بخصوص شما به طرز معجزه آسایی در پایان کار ظاهر می شوند.
خوارزمی این امکان را برای جمع فراهم آورد تا به عنوان یک موضوع کامل و مستقل نه به عنوان یک تکنیک پیدا کردن اعدادظهور پیدا کند.
جبر به شکل گیری دنیای مدرن کمک کرده است علوم ما بدون آن نیز غیر قابل تصور است این علم چیز های زیادی را که در علوم قرون وسطی اسلام برجسته
بودند برای ما خلاصه کرد ،گرفتن ایده از هندی ها و یونانیان ،ترکیب کردن ، ارتقا و افزودن به آنها به همین شکل طب مدرن نیز بدهی سنگینی به پزشکان اسلامی و کار های آنها دارد اما داستان واقعی اتفاقی که در قرون ۸ و ۹ در دنیای اسلام برای علم رخ داد نکاتی بسیار بیشتر از یک کشف واحد به ما می گوید که در مورد واقعیت و حقیقت جهانی خود علم است.. خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲دیقه فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
اولین دستاورد بزرگ دانشمدان اسلامی قرون وسطی اثبات این مطلب بود که علم نه اسلامی است ،نه هندی ،نه یونانی ،نه بودایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی سردم داری علم باشد ،قبل از اسلام علم در سرتاسر دنیا پخش شده بود اما دانشمندان دوران وسطی اسلام قطعات عظیم این پازل را با جذب علمی که در آغاز بسیار دور تر از مرز های امپراطوری آنها بود کنار هم قرار دادند این ترکیب بزرگ نه تنها علم جدید را تولید کرد بلکه برای اولین بار نشان داد که علم به عنوان یک تشکیلات فراتر از مرزهای سیاسی و تعصبات مذهبی است ،این بدنه علم است که به همه‌ی بشریت فایده می رساند.
این یک ایده است که به همان اندازه که الهام بخش است برای همیشه مرتبط و درست هم خواهد بود
مستند سوم
اسلام و علم
قدرت تردید
مطالعه آسمانها از قدیمیترین نظام های علمی است،که وجود داشته است،
در این مستند به خوبی نشان داده شده که دانشمندان نجوم مسلمان چگونه با استدلالهای صحیح به نظریه های دانشمندان منجّم یونان حمله میکنند
اسلام راه را برای تحولات بزرگ در علوم مختلف هموار کرد ،
یکی از کتابهای مهم در تاریخ علم کتابی به نام دی ریبولیشنس بوس اروربیوم سلسیم _Di Rebolations Boos Urorbium Selesum_نوشته NICOLAI COPERNIC است که بسیار با اهمیت است او برای اولین بار بحث میکند که تمام سیارات از جمله زمین به دور خورشید میگردند.بر خلاف نظری که حدود هزار سال پیش میگفت که کره زمین ثابت است و اجسام به دو او میگردند.
بسیاری از مورخان این کتاب را سرآغاز جهش و انقلاب علمی اوروپا میدانند و اولین گام اساسی در زمینه فیزیک مدرن است
جالب آنکه کوپرنیک اطلاعات خود را از دانشمندان مسلمان و منجمان مسلمان گرفته است
کوپرنیک از یک منجم مسلمان به نام البطانی _بانام اروپایی Mchometi Aracenfis _که در قرن نهم میلادی می‌زیسته برداشت کرده است
✔ کوپرنیک از مشاهدات البطانی به حد وسیع استفاده کرده است. او از کتاب زیج البطانی که کتابی درباره نقشه ستارگان است استفاده کرده است.
✔ کوپرنیک همچنین از نظریه زوج خواجه نصیر الدین توسی استفاده کرد
✔ او بعلاوه از دستاورد های ابن شاتر در محاسبحات ریاضی و نمودار های هندسی اش نیز استفاده کرده است
پس کوپرنیک از مسلملمانان پیشین استفاده کرده است و میتوان کارها و اندیشه های کوپرنیک را اوج دستاورد های ۵۰۰ساله تمدن اسلامی حساب کرد.
🔴 تعیین دقیق زمان برای مسلمانان بسیار مهم بود لذا در عصر اموی در مسجد امیه دمشق ، ابن شاتر در روی یک مناره ساعت آفتابی‌ای ساخت که زمان دقیق نماز ظهر و عصر را در طول سال بدون ایجاد مشکل مشخص کند حتی کم و زیاد شدن طول روز در سال. خطای ساعت ابن شاتر کمتر از یک دقیقه بود .
🔴 مسلمانان اندازه زمین را با دقت یک درصد محاسبه کردند
🔴 مسلمانان جداول گونیایی خلق کرده اند که تا سه رقم اعشار دقت داشت
این ها نشان از آن دارد که اسلام چگونه دانشمندان خود را ملزم کرده بود که مشاهدات دقیق داشته باشند.
◾ البطانی زاده ۸۵۸.م در جنوب ترکیه امروزی است
او از سال ۸۷۷.م به مدت چهل سال دغدغه اش این بود که طول روز چقدر سال دقیقاََ چقدر است.
مصریان پیشین برآورد کرده بودند که طول سال ۳۶۵روز و ۶ساعت و ۱۰دقیقه است
البطانی برای اثبات یا احیاناََ اصلاح این حرف از کره حلقه ای استفاده کرد . او پی برد که طول روز و شب در یک روز خاص با هم برابر است که به آن اعتدالین گویند،او این اندازه گیری را به مدت چهل سال ادامه داد
سپس او به یک نوشته یونانی که ۷۰۰سال پیش از او نوشته شده بود را خواند که در آن روز خاصی را به عنوان اعتدالین در نظر گرفته بود
البطانی دو داده داشت ،تعدا روز ها بین دو مشاهده و تعداد سالها . او دو عدد را بر هم تقسیم کرد که به نتیجه رسید ، یک سال۳۶۵روز و ۵ساعت و ۴۶دقیقه و ۲۴ثانیه است.
این نتیجه البطانی با مشاهدات امروز تنها دو دقیقه تفاوت دارد.
عجیب آنکه البطانی از هیچ تلسکوپی استفاده نکرد
همچنین محور کجی زمین را گفت که ۲۴º(بیست و چهار درجه) اندازه گرفت که با اندازه گیری امروزه فقط ۰/۵º(نیم درجه)اختلاف دارد.
البطانی تغییرات قطر خورشید را نیز اندازه گرفت که او را به نتیجه رساند :
او گفت کمترین قطر خورشد مربوط به دورترین فاصله خورشید از زمین است که به اوج معروف است
جداول البطانی نیز موقعیت ماه و خورشید را نشان میدهد
این نتایج دانشمندان مسلمان را به این نتیجه رساند که نظریات یونانیان (ثابت بودن زمین ) اشتباهی فاحش است .
پس نظریات بطلمیوس د کتابش(المجسطی) دال بر اینکه زمین ،مرکز عالم بود ، زیر سوال بود
در واقع نظریات او مزخرفی بیش نبود
پس با غیر واقعیت بودن نظریات بطلمیوس ،دانشمندان مسلمان به این نتیجه رسیدند که احتمال درست بود سایر نظریات یونانیان نیز دارای مشکل است، پس شروع به طرح سوال کردند و به اصطلاح شک یا تردید کردند .
✔ در واقع شک و تردید موتوری است که علم را به جلو می راند.
◾ سپس ابن هیثم آمد و شکیّات گسترده ای در کار بطلمیوس کرد
و رساله خود با نام تردیدهایی درباره بطلمیوس بیان کرد که بطِمیوس در المجسطی مطالبی گفت که اصلا با عقل جور در نمیاید و متناقض است و اصلاََ نمیتواند وجود داشته باشد
مثلا:
بطلمیوس گفت زمین مرکز عالم است اما خود زمین حول نقطه ای خیالی در مرکز می گردد که این یکی از تناقضها است
ابن هیثم چالشی را برای تمام منجمان بعد از خود مطرح کرد که در آن چالش باید توضیحی درباره چگونگی حرکت اجسام آسمانی میافتند که هم با منطق ریاضی سازگار باشد و هم با انسجام ریاضی.
بعد از آن خواجه نصیر الرین توسی به اصلاح دیدگاه بطلمیوس پرداخت و خواست دیدگاه او را منقرض کند
خواجه نصیرالدین توسی در کتاب معروف خود به نام تذکره شروع به پاسخ سوالات ابن هیثم کرد و به دنبال یافتن توصیفی که با داده های ریاضی برای حرکت اجرام آسمانی منطبق باشد ،بود.
اما چندلن موفق نشد
اما سرانجام رویای ابن هیثم یعنی ثبات وریاضی نجومی و انسجام ریاضی توسط اسحاق نیوتن محقق گشت
🔷دو سوال مهم
۱-چطور شکیات مسلمانان جوابش در اروپا داده شد؟
۲-چطور دانش اسلامی به اروپا رسید؟
از سال ۱۵۰۰میلادی به بعد موتور علم از اسلام به اروپا میرود
و پیشرفت های بزرگی از آن به بعد در خاورمیانه رخ نداد
از دلایل کند شدن علم اسلام میتوان این را نام برد که حکومت اسلامی از ۱۲۰۰به بعد رو به افول نهاد و از همه طرف مورد حمله بود ،از شرق مغولان و از غرب حمله مسیحیان شمال
و از به بعد علم اروپا شروع به فعالیت کرد و سر انجام اسحاق نیوتن حرکت ماه و خورشید و سیارات را در کتاب خود توضیح داد.
نکته: یکی از عوامل پیشرفت در علم ، دقت در نگارش است
نکته: مردم مسلمان هنوز شکوه خود را درک نکردند ،چون دوران انتشار این تاریخ با عظمت عمداََ (به خاطر استعمارگران) محو شد
سلام خدمت استاد عزیز واقعا مستند با ارزش و مفیدی هست دستت درد نکند
به نام خدا
مستند اول :زبان علم:جیم الخلیلی استاد فیزیک در دانشگاه ساری است درونی ترین لایه ها در اتم در جنبه کاری او قرار دارد او در بغداد به دنیا آمد
او معتقد است گام های بلندی که در علم برداشته شده در بغداد ،دمشق و قاهره بود این تاریخ مدفون را از زیر خاک درآورد تا چهره های بزرگ و کشف کند و سهم آن در علم را بیان کند و به همین دلیل چه ارتباطی بین علم و اسلام وجود دارد.
این سفر او را به ایران مصر و دمشق می کشاند او از ابتدای سفر خود را از نصف شروع می کند و در آن جا میفهمند زبان ان بیشتر،واژه های خود را از زبان عربی گرفته است مانند:جبر الگوریتم و لغاتی که در قلب این علم وجود دارد و همه علوم مانند: ریاضیات، شیمی به این علوم وابسته است در قرن های ۱۲ تا ۱۳ میلادی بیشتر دانشمندان به این علوم قدیمی مسلمانان مراجعه می‌کردندو در حقیقت ما میتوان نام های دانشمندان و مسلمان را در نوشته های دانشمندان غربی مشاهده کنیم مانند: خوارزمی که اشعار و ممیز را اختراع کرد و به دنبال این کشف اهمیت آن نیز کشف شد در ابتدا ایده ها از هند،ایران،یونان یا حتی چین سر در آوردندو منتشر شدند.
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبهه جزیره عربستان، خاوردور، ایران، شمال آفریقاواسپانیا و…. را گرفت.
علم در بین مسلمانان از اهمیت بالایی برخوردار بود به طوری که پیامبر اسلام مردم را به داشتن علم دعوت می کرد و می گفتند:که اگر علم در چین هم باشد باید به آن دست پیدا کنید.
بیمارستان نور که در دمشق پیشگام در علم بود ساخته شد و از آنجا می‌فهمیم که ایده ساخت داروخانه در بیمارستان یک ایده بسیار قدیمی است،و جراحی در اسلام از زیادی برخوردار بود که جراحی چشم یکی از بزرگترین موفقیت‌های طب اسلامی بوده است .
این ادعای آنها درمانی آب مروارید چشم است.
یکی دیگر از دانشمندان مسلمان ابو علی سینا بود که کتابش تمام علوم را با هم در جا جمع کرده،وبه صورت یک اثر درآورده بود و علوم را از هند و چین در یک کتاب به نام قانون جمع آوری کرده بود.
آنها به شدت به دنبال جذب دانش از از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذاهب یا دانشی که که متعلق به آنها بود احساس انزجار داشته باشند.
بغداد در آن زمان به خانه تمام فرهنگ ها بدل می شد این دوره که از آن به عنوان دوره هزار و یک شب توصیف می شود در واقع دوره هزار و یک شب دوره دانشمندان بزرگ و همچنین ساخت و سازهای بلندپروازانه و موسیقی و هنر است.
درآن شرایط ریاضیدان ، منجم و اندیشمندی به نام خوارزمی مهاجری که از شرق ایران به بغداد آمده بود و مردی که گرداگردش را کتاب ها احاطه کرده بودند،مردی فرا گرفته از علم یونانی، فارسی ،هندی، چینی بود.
و به کمک نهضت ترجمه خوارزمی به طرز حیرت آوری در خوش اقبالی قرارگرفت با دسترسی به دو منبع حساب هندی و یونانی و توانست درک های هندی را با مفاهیم حسابی ترکیب کند و تصاویر هندی را با نماد های یونانی ترکیب کند و شکل جدید از فکر کردن به ریاضی را از آنها الهام بگیرد و ما امروزه به آنها می گوییم جبر در اینجا سه عدد را کشف می کند ریشه ها، مربع ها و اعداد، نتیجه اینکه:اولین دستاورد بزرگ دانشمندان اسلامی قرون وسطا و اثبات این مطلب است که علم نه اسلامی است وهندی یا یونانی،یهودی،بویایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی و سردمدار علم بشود.
مستند دوم: امپراتوری منطق: هر از گاهی ایده جدیدی شکل می گیرد که طرز نگاه ما به جهان را تغییر میدهد.
چنین ایده ای در جهان شکل گرفته است که می گوید هیچ چیز از ستاره ها گرفته تا کارکرد بدن خودمان سر خود نیست بلکه تابع یک قوانین به خصوص است و ما میتوانیم به واسطه آزمایش‌های خود به آن دست پیدا کنیم امروزی از آن به عنوان روش علمی یاد می شود.
خلیفه عباسی قلمروی پهناوری را در اختیار داشت که باعث می شود درآمد هنگفتی را دارا باشد و از آن در راه تاسیس و ایجاد تحقیقاتی برای دانش و دانشمندان هزینه نماید حرکتی که به نهضت ترجمه مشهور است و مردم در آن زمان بسیار علاقه‌مند به دانش طب و نجوم بودند و علم برای اداره یک امپراتوری پهناور بسیار لازم و ضروری است.
یکی دیگر از دانشمندان مسلمان به نام محمد ابن احمد بیرونی مانند تمامی دانشمندان دیگر نیز شیفته علم دانشمندان یونان باستان،بابل و هند بود و به خاطر نهضت ترجمه او حالا آثار بزرگی مثل جغرافیایی اقلی دس،لوجستی افلاطون و متن هندی سیندهند ،جبر و معادله ی خوارزمی را در اختیار داشت و در ابتدا نیاز به کوه بلندی داشت تا با استفاده از آن آزمایش خود را انجام دهد کوهی که از بالای آن بتواند یک سطح مسطح را ببیند مکان و خطای این آزمایش فقط چند درصد است که این دستاورد بزرگی در هزار سال قبل است.
رازی اولین کسی بود که شیمی را کشف کرد.
ابن هیثم دیدن را مورد بررسی قرار داد، او ابتدا نظریه ارسطو را که، معتقد بود وقتی یک درخت را می بینیم شکل درخت به طور شگفت انگیز وارد چشم ما می شود و ما می توانیم آن را ببینیم و او این نظریه را نادرست خواند،او در ابتدا معتقد بود که نور از چشم ما احاطه می شود و به اجسام برخورد می کند و ما میتوانیم آن را ببینیم و این نظریه هم نادرست بود و ابن هیثم متوجه نادرستی این نظریه شد و دوباره آزمایش های خود را انجام داد و این بار به تعریف درستی دست یافت که می گوید نور بر روی یک خط راست حرکت میکند و به اجسام برخورد میکند و از آنجا به چشم ما منتقل می شود و ما میتوانیم اجسام را ببینیم
مستند سوم: قدرت تردید: خورشید،ماه، ستاره ها و سیارات همیشه تخیل های ما را مشتعل نموده و مطالعات آسمانها و نجوم به یقین قدیمیترین نظام علمی است که وجود داشته و نجوم علاقه ما را تنها به سمت خودش کشیده است هر از گاهی نجوم حوضه‌ی بوده که ایده‌ای جدید در اون به وجود اومده که اغلب بقیه علوم را هم رهبری کرده.دین اسلام که راه را برای تحولات بزرگ تاریخ علم صاف و هموار کرده یکی از بزرگترین پیشرفت ها در علموم اروپایی به کار دانشمندان پیشین اسلامی گره خورده و مرتبط است.
در کتاب ها گفته شده که در مناره مسجد امیه یک شاخص آفتابی وجود دارد که زمان دقیق اذان را تعیین می کند، شاخص آفتابی یکی از مهم‌ترین ابزار در یک مسجد است که شامل سه شاخص آفتابی است.
البتانی دانشمند سوری است که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت است و مشاهدات آنها به تدریج به ذهن او می‌اندازد که تئوری های غالب یونانی که بیان میکند چگونه همه چیز در آسمان ها به گرد زمین در حال گردش است اشتباهاتی به شدت فاحش دارد او این سنت یونانی که بیش از ۷۰۰ سال بدون آنکه مورد سوال واقع شود پذیرفته شده بود و بر مبنای کارهای یکی از بزرگترین منجمان دنیای باستان شکل گرفته بود به نام کلودیوس تیبریوس یک منجم یونانی بود که در قرن ۲ پس از میلاد در اسکندریه به دنیا آمد او یکی از بزرگترین کتابها را در درباره‌ی نجوم نوشت المجسی که اصولاً اثارهای بود از تمام دانش های یونانی در خصوص دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین می گردند بنابراین ماه در داخلی ترین دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات و دست آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.
یکی از دانشمندان شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.
نوشته های دانشمندان مسلمان طی سال ها دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغول ها که باعث شد کتاب های زیادی سوخته یا به آب ریخته شوند و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندن و فقط بخشی از کتاب های طب را باقی گذاشتن و امروزه بیشتر رصدخانه ها به ویرانه تبدیل شده و به خاطر همین نمی توان گفت که علم فقط در غرب وجود دارد و در اسلام وجود ندارد. در یک موسسه تحقیقاتی رویان در تهران جایی که در آن بر روی سلول های بنیادین برای درمان نازایی و لقاح مصنوعی تحقیق میکنند و استفاده دیگر از لقاح مصنوعی برای به وجود آوردن حیوانات خاصی است که دارای داروهای مخصوص به خودشان هستند به این ترتیب وقتی ما شیر آن حیوانات را می خوریم دارویی که نیاز داریم و دریافت میکنیم
و آقای جیم الخلیلی میگوید که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانند بگویند که چقدر احساس می کنم در سرزمینی خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
نتیجه اینکه: در قرن نهم خوارزمی نظریات هندی،یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کند مثل: جبر
ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسان ای همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
مستند خوب و آموزنده بود که علم مارا در بارهای دانشمندان مسلمان قدیم زیاد می کند.
سلام علیکم بسیار عالی
رابطه بین علم و اسلام:زبان علم مدرن مرجع های خود را بیشتر از زبان عربی گرفته است مانند جبر و الگوریتم و لغاتی که در قلب این علم وجود دارد.اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود،به سرعت شبه جزیره عربستان،خاوردور،ایران،شمال آفریقا و اسپانیاو… را گرفت.علم در بین مسلمانان از اهمیت بالایی برخوردار بود بطوری که پیامبر اسلام مردم را به داشتن علم دعوت می کرد و می گفتند:اگر علم در چین هم باشد باید به آن دست پیدا کنید.بیمارستان نور که در دمشق پیشگام در علم بود ساخته شد و آنجا می فهمیم که ایده ساخت داروخانه در بیمارستان یک ایده بسیار قدیمی است و جراحی در اسلام از زیادی برخوردار بود که جراحی چشم یکی از بزرگترین موفقیت های طب اسلامی بوده است.
رابطه علم و اسلام : زبان عربی و فراگیری آن در آن دوره بسیار حائز اهمیت بود چرا که زبان هم هم زبان قرانی بود و هم دچار تغییرات نشده بود اما در مقابل زبان انگلیسی در قبال زبان عربی در طول ۷۰۰ سال تغییرات فراوان و چشمگیری داشت .
در آن زمان خوشنویسانی بودند که عربی را مینوشتند و پیچیدگی زبان عربی رو به خاطر گسترش اسلام میدانستند و ترسشان این بود که مبادا معانی لغات قرانی از بین رود
آن ها برای این که نوشته ها و کتب از بین نرود آنها را ترجمه میکردند و این را تهضت ترجمه گویند
در گذشته مردم به علت نبود سطح دانش درباره طب در سنین کم از بین میرفتند در کتاب طب انبیاء رسول خدا میفرمایند : (( خداوند هیچ مرضی را نمیفرستد مگر اینکه دوای آن را نازل کند چیزی که اکثریت مردم نمیدانند این است که (تاریخ پزشکی امروز تاریخچه ای از طب اسلامی دارد .
پزشکی به نام جالینوس به این نتیجه درسید که بدن سالم بدنی است که چهار مایعی متعادل داشته باشد آن چهار مایع این ها هستند صفرای زرد ، خون ، صفرای سیاه و بلغم زیادی هر یک از اینها موجب بیماری فرد میشود .
در آن زمان یکی از بزرگترین موفقیت های طب اسلامی در بین دانشمندان و پزشکان ( مسلمان ) بود .
یکی از روش های درمان چشم قلاب دوزی بود .
مستند ۲ :دانشمندان در آن زمان میخواستند بدانند که بزرگی زمین چقدر است . از این رو دانشمند مسلمانی به نام ابوریحان بیرونی شیفته ریاضیات یونان شد . او ناچار بود ابتدا کوه نسبتا بلندی رو پیدا کند کوهی که از روی آن بتوان یک افق مسطح یا همان دریا را دید . اولین قدم او این بود که به ارتفاع کوه پی ببرد . او این کار را با رفتن به ۲ نقطه از سطح دریا امتحان کرد او این کار او با اسطرلاب انجام داد عقربه اسطرلاب به او کمک میکرد زاویه دیدش را تعیین کند . در آن زمان علم شیمی نیز نقس بسزایی داشت نمونه بزرگ از شیمی کاربردی در دنیا قرون وسطای اسلامی ساخت صابون بود مواد قلیایی در ساخت صابون نقش مهمی داشتند در آن زمان قلیا را از خاکستر گیاهان بدست می اوردند . صنعتی دیگر شیشگری بود . شیمیدان ها با استفاده از شیمی توانستند رنگهای متنوعی را بسازند و با ان مساجد رو زیباتر کنند . عطر فروشان شیمیدان ها را مجبور کردنند تا روش های خاصی را برای گرفتن عصاره گلها و گیاهان خوش رایحه برای ساختن عطر استفاده کنند . آنها با تقطیر جز به جز این کار را به انجام رساندند علاوه بر آن در آن زمان حاکم مصر از این هیثم میخواست راهی برای کنترل رود نیل پیدا کند که آیا میتواند مانع سیلاب ها و خشکسالی ها شود . این هیثم به نتیجه ای رسید که رود نیل بسیار بزرگتر از ان است که بتوان ان رو کنترل کرد که بتوان مانع سیلاب شد این هیثم به این نتیجه رسید که بینایی از صاتع شدن نور به چشم ما رخ میدهد او گفت نور در یک خط راست حرکت میکند و از قوانین هندسه پیروی میکند او ازمایشهای فراوانی را درباره نور انجام داد و کارهای بزرگی در عصر خود انجام داد .
مستند سوم:مستند سوم: قدرت تردید: در مناره مسجد امیه یک شاخص آفتابی وجود دارد که زمان دقیق اذان را تعیین می کند، شاخص آفتابی یکی از مهم‌ترین ابزار در یک مسجد است که شامل سه شاخص آفتابی است.
البتانی دانشمند سوری است که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت است و مشاهدات آنها به تدریج به ذهن او میرساند که تئوری های غالب یونانی که بیان میکند چگونه همه چیز در آسمان ها به گرد زمین در حال گردش است اشتباهاتی دارد او این سنت یونانی که بیش از ۷۰۰ سال بدون آنکه مورد سوال واقع شود پذیرفته شده بود و بر مبنای کارهای یکی از بزرگترین منجمان دنیای باستان شکل گرفته بود به نام کلودیوس تیبریوس یک منجم یونانی بود که در قرن ۲ پس از میلاد در اسکندریه به دنیا آمد او یکی از بزرگترین کتابها را در درباره‌ی نجوم نوشت المجسی که اصولاً اثارهای بود از تمام دانش های یونانی در خصوص دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که دور زمین می گردند بنابراین ماه در داخلی ترین دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات و دست آخر هم دسته های درهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.
یکی از دانشمندان بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده هابا ریاضی قابل بحث هستند.
نوشته های دانشمندان مسلمان طی سال ها دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغول ها که باعث شد کتاب های زیادی سوخته یا به آب ریخته شوند و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندن و فقط بخشی از کتاب های طب را باقی گذاشتند و امروزه بیشتر رصدخانه ها به ویرانه تبدیل شده و به همین خاطر نمی توان گفت که علم فقط در غرب وجود دارد و در اسلام وجود ندارد. در یک موسسه تحقیقاتی رویان در تهران جایی که در آن بر روی سلول های بنیادین برای درمان نازایی و لقاح مصنوعی تحقیق میکنند و استفاده دیگر از لقاح مصنوعی برای به وجود آوردن حیوانات خاصی است که دارای داروهای مخصوص به خودشان هستند جیم الخلیلی میگوید که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانند بگویند که چقدر احساس می کنم در سرزمین خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
در قرن نهم خوارزمی نظریات هندی،یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کند
ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسانی همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
مستند اول:
شروع عصر طلایی اسلام با گام بلندی که در علم برداشته شد در شهر های ری، بغداد،دمشق،قاهره و قرطبه بین قرون ۹ تا ۱۲
شهر های مهم در علوم قرون وسطی اسلام :سوریه،ایران،شمال آفریقا
زبان علم مدرن هنوز هم در بسیاری از موارد مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است مانند :جبر،الگوریتم،قلیاو…
لغاتی در قلب کار های علمی وجود دارند و عربی هستند،بدون جبر هیچ ریاضیات یا فیزیک پیشرفته ای وجود ندارد ،هیچ رایانه ای بدون لگاریتم و هیچ شیمی بدون قلیا در کار نخواهد بود.
تعداد کمی در دنیای غرب امروز حتی در بین دانشمندان از وجود این دورهی اسطوره‌ای قرون وسطی اسلام آگاهی دارند
در قرون ۱۲ تا ۱۷ دانشمندان اروپایی به طور مرتب به متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند وجود نام های اسلامی در بسیاری از متون قرون وسطی اروپا در موضوعاتی مختلف و متنوع مانند،نقشه کشی،ابتیک و طب
دانشمندانی مانند لئوناردو پیزانو(فیبوناچی) در کتاب خود به متن کتاب جبر و مقابله دانشمند ایرانی محمد خوارزمی ارجاع می کند.
خوارزمی:کار او با جنبه‌ی حیاتی زندگی امروزی سروکار دارد.
به یمن وجود خوارزمی اروپای ها فهمیدند که روشی که با آن به ریاضیات می پردازند روشی که بر مبنای اعداد است ناکارآمد است؛خوارزمی در رساله ای به نام هنرحساب هندسی نشان داد که راه بهتری برای حساب وجود دارد .
مطرح کردن نظریه‌ی انقلابی با ده نماد ساده می توان هر عددی را نشان داد
این ایده نخستین بار توسط ریاضیدان های هندی تقریباً در قرن۶ بیان شد؛قدرتمندی ارقام در این سیستم عددی در این است که چقدر محاسبات ریاضی را ساده می کند
کار خوارزمی فراتر از صرفاً ترجمه‌ی سیستم هندی به عربی بود او اعشار یا ممیز را خلع کرد ،اقلیدس یک قرن بعد خوارزمی نشان داد که اعشار را نه فقط برای کل یک عدد بلکه برای توصیف بخشی از یک عدد هم توسعه داد.
ایده‌ی اعشار آنقدرآشناست که سخت می شود درک کرد که محاسبات قبلاً بدون آن چگونه بوده است؛مثل همه‌ی علوم بزرگ دیگر این هم بعد از اینکه کشف شد تازه اهمیت آن آشکار شد، داستان اعداد و اعشار اشاره می کند که حتی هزار سال قبل نیر علم بیش از پیش در حال جهانی شدن بوده است.
ایده ها از هند ،یونان ،ایران یا حتی چین سر برآورده و منتشر می شدند وبا انتشار خود قوی تر می شدند.
شهری که در مرکز دنیای شناخته شده ی هزار سال پیش قرار داشت بغداد بود به همین علت اسلام قرون وسطی نقش مهمی در پی علم ایفا کرده است ،بغداد شهری
بوده که گستره‌ی عظیمی از مردم و ایده ها در آنجا با یکدیگر تلاقی می کردند (پایتخت امپراطوری اسلام )
بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمانان ساخته شد ،هدف او ساخت و تبدیل کردن آن به پایتخت باشکوه یک امپراطوری نوظهور بود ،امپراطوری که در زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه برخواسته‌ی آن زمان یک پارچه شده بود.
خلفای وقت مدعی بودن به خاطر دلایل و شواهدی که مورد قبول خودشان بود حکومت حق آنها است و می خواستند این حکومت را به هر نحوی گسترش دهند و این کار را نیز انجام دادند ، در آن زمان کوتاه سپاهیان اسلام قلمروی بسیار وسیعی را به تسخیر خود در آوردند،اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبه جزیره‌ی عربستان و ظرف چند دهه کنترل خاور دور، شمال آفریقا ،اسپانیا و ایران را نیز به دست گرفت.
دوره ای که مردم واقعاً به خدا ایمان دارند پس بقیه به این باور رسیدن که خدای مسلمانان خدای واقعی است در نتیجه بسیاری از مردم تغییر دین دادند یا به دلیل اینکه کنترل مناطقشان به دست اعراب افتاد به اسلام گرویدند.
تا اوایل قرن ۸ مسلمانان بر قلمروی وسیع حکومت می کردند ومانند بیشتر امپراطوران موفق از سزار گرفته تا ناپلئون آنها نیز فهمیدند که قدرت سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر پیش می روند برای این دلایل زیادی وجود داشت،بعضی از آنها کاربردی بودند،علم طب می توانست جان آدم ها را نجات دهد،فناوری های نظامی می توانست عامل پیروزی در جنگ ها باشد ،ریاضیات هم می توانست در حل پیچیدگی های فزاینده‌ی مسائل مالی کشور کمک کند و اسلام به عنوان یک دین نقش محوری ایفا کرد؛خود پیامبر به پیروانش گفته بود به جستوجو علم تا هر کجا که ممکن است بروند حتی اگر چین باشد.
۱) خیلی از مسلمان احساس کردند که درک و مطالعه‌ی بهتر لغات خداوند خود یک وظیفه‌ی دینی حساب می شود
۲) برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف حساب می شد چون داشتن علم به مثابه‌ی سندی برای اثبات برتری امپراطوری جدید بر بقیه‌ی دنیا محسوب می شد
با موفقیت های سیاسی و نظامی مسلمانان با مشکلی اجتناب ناپذیر مواجه شدند
چگونه می توان جمعیت بزرگی از مردم را با تنوع بسیار زیاد به شیوه ای مؤثر مدیریت کرد؟چون اگر چه قسمت های زیادی از نواحی امپراطوری به دین اسلام گرویده بودن اما با فاصله‌ی زیادی از هم قرار داشتن و هر کدام سنت ها و زبان های خاص خود را داشتند
راه حل حاکم وقت پایه گذاری یک رنسانس علمی بود،هرج و مرج و کاغذ بازی ـ های اداری را متوقف کرد چون با این شیوه نمی توانست حکومت را با زبان های مختلف در گستره‌ی وسیع اداره کند او دستور داد که زبان عربی را به عنوان زبان واحد برای اداره‌ی حکومت در نظر بگیرند
این کار اثری فراتر از راحتی در اداره و مدیریت جامعه داشت .
مسلمانان عربی را به عنوان زبان خدا می شناسند چون زبان قرآن نیز عربی است.
کلمات قرآن چنان مقدس هستند که متن آن در بیش از ۱۴۰۰ سال بر خلاف زبان های دیگر هیچ تغییری نکرده است.
از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری بسیار قابل احترام بوده است ،پیچیدگی رسم الخط عربی به خاطر گسترش اسلام به دلیل اینکه ممکن بود در انتقال معنا مشکل به وجود بیاید نگران کننده بود به همین دلیل برای رفع این مشکل آن ها علاوه بر اینکه به یکسری از حروف خاص نقطه اضافه کردند بلکه خط های کوچک کجی هم به حروف اضافه کردند که صدای حروف مصوت را تغییر می داد این کار باعث شد که مردم به هنگام قرائت قرآن عبارت ها را درست تلفظ کنند.
این کار باعث شد که عالمان سرزمین های دیگر نیز با مسلمانان ارتباط بر قرار کنند ،این زبان که به طرزی خاص توسعه داده شده بود که دور از ایهام باشد آن را برای عبارات و واژگان علمی و فنی ایده‌آل می کرد، در نتیجه دانشمندان از قسمت های مختلف دنیا می توانستدد با هم بحث و مناظره کنند، به این ترتیب دانشمندی که در قرطبه ی اسپانیا بود می توانست با دانشمندی که در بغداد یا سمرقند بود مشارکت داشته باشد.
در اوایل سال های ۸۰۰ حکومت نخبه‌ی اسلام پول فراوانی را صرف یک پروژه
کرد که تأثیری عمیق بر علم داشت ،این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را به دنبال کتب خطی علمی و فلسفی به هر زبانی که بودند اعم از یونانی ،سریانی ،فارسی و سانسکریت جارو می کرد آنها این کتب را به زبان عربی ترجمه می کردند این حرکت با نام نهضت ترجمه شناخته شد.
تلاش دانشمندان برای پیدا کردن متون باستانی شگفت آور بود یکی ازدلایل آن بود که هر کس کتابی را می آورد که آنها می توانستند به کتاب خانه‌ی خود اضافه کنند پاداش بسیار سودمندی دریافت می کردند.
جامعه‌ی علمی آنقدر در این کار وسواس داشت که فرستادگامش را به خارج از بغداد می فرستاد فقط برای جمع آوری کتاب های که خود آنها را نداشت و هرکس که کتابی را که جامعه‌ی علمی آن را نداشت برایشان می برد به اندازه‌ی وزن کتاب طلا پاداش می گرفت.
فعالیت های بین سال های ۷۵۰ تا ۹۵۰ تهییه لیستی از نخبگان عصر خود که در این لیست نام ۷۰ مترجم به چشم می خورد پس گروه زیادی در این زمان درگیر کار ترجمه بودند که در هر ماه حدود ۵۰۰ دینار دستمزد می گرفتند
این پول بسیار زیادی بود در نتیجه کار ترجمه کاری بسیار با منزلت و رییس مأبانه بود
داستان ویرانی کتابخانه‌ی بزرگ اسکندریه که در ذهن بسیاری از افراد امپراطوری مانده بود باعث شد که دانشمندان اسلامی دست به ترجمه ،آنالیز ،انباشت ،ذخیره ـ
سازی و نگهداری اطلاعات بکنند چون احتمال داشت برای همیشه از بین بروند.
یکی از شاخه های علوم که از رأس گرفته تا کاسب معمولی خواهان ارتقاء آن بودند علم طب بود چون در این دوران افراد کمی به سن پیری می رسیدند در آن زمان چیزی که ما یک عفونت ساده می دانیم باعث مرگ افراد می شد
در آن زمان دین فقط یک منبع آسایش و راحتی نبود ،در یکی از حدیث هاحضرت محمد (ص) می فرمایند :«خداوند هیچ مرضی را نمی فرستد مگر اینکه دوای آن را نیز نازل کند.» همچین عبارت هایی مسلمان را به این باور معتقد می کند که شفای همه ی امراض در جای از گوشه های این دنیا وجود دارد و باید آن ها را پیدا کرد
چیزی که مردم نمی دانند این است که تاریخ پزشکی امروز ما در واقع تاریخچه‌ای از طب اسلامی است ،طب اسلامی به صودت ممتد بر شالوده‌ای که توسط یونان باستان پی ریزی شده بود بنا شد ،از خوش پاداش ترین و از اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه‌ی دست نویس از کتاب پزشک قرن سومی یونان جالینوس بود.
جالینوس معتقد بود که بدن سالم بدنی است که در تعادل باشد، در تعادل بین ۴ نوع مایع که به آن ها مزاج گفته می شود و در بدن جریان دارند و اگر هر کدام از آنها از تعادل خارج می شد باعث بیناری و تغییر در حلق و خو می شد
چهار مزاج عبارتند از: ۱_ صفرای زرد که اگر زیاد تر از حد می شد باعث می شد که بیمار صفرایی مزاج یا بد خلق شود و حالت تهوع پیدا کند ۲- خون زیاد شدن
آن باعث می شد که بیمار دموی ،سرخ رو و آتشین شود ۳ـ صفرای سیاه که زیادی آن باعث بیمار سست مجمنون یا حتی افسرده شود ۴_بلغم که زیادی آن باعث می شد که بیمار بلغمی مزاج یا بی احساس واز لحاظ عاطفی بی تفاوت باشد.
جالینوس عقیده داشت که بیماری ها در اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آیند ،پس علاج هر بیماری در تخلیه‌ی مقداری از آن مزاج از داخل بدن است برای همین او روش هایی را توصیه می کرد مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خون ریزی یا استفاده از مواد قی آور برای وادار کردن بدن به استفراغ.
پزشکان اسلامی فهمیدن که جالینوس وطب یونان فقط یک منبع در دانش پزشکی بودند،سنت های دیگری نیز در طب وجود داشتندکه به همان اندازه بهتر و دقیق تر و درک آنها از نحوه‌ی کارکرد بدن تطابق داشتند ،متون قرون وسطی عربی به زن دانای بومی اشاره می کند که با دادن دارو های طبی امراض را مداوا می کرد
امروزه نیز این سنت در بین مردم وجود دارد و بیشتر بر پایه‌ی جواب دادن به شکلی عملی است چه در آ از روش های قدیمی استفاده کرد چه از طب گیاهی .
دکتر های قرون وسطی اسلام از دیگر سنت های طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند با این حال سنت های دیگری از راهنمایی طبی از خود اسلام می آمد طبی که برخی از ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر را از گفته های پیامبر اسلام و از احادیث برگرفته است .
طب النبوی کتاب معروفی در سراسر دنیای اسلام است که نویسنده آن در سال ۶۹۱ هجری به دنیا و در سال ۷۵۱ از دنیا رفته است.
در این کتاب در باره‌ی تاعون آمده است:«اگر به جایی رسیدید که تاعون به آن زده بود وارد آن سرزمین نشوید و اگر در جایی بودید که تاعون به شما رسیده بود برای فرار از آن ،از آن دیار هرگز خارج نشوید.»
صرع:«یونانی ها یا جالینوس معتقد بودند که ریشه ی صرع در مغز است ،اما آن ها به این مسئله جاهل بودند،علت اصلی آن را تشخیص نداده بودند ،آنها معتقد بودند که تسخیر بدن توسط ارواح شیطانی سبب آن است و در مورد علاج آن به جن گیری و خروج جن از بدن اشاره داشتند به سختی می توان گفت چنین چیزی علمی است .»
سهم قابل لمس اسلام در طب کمتر در درمان های بخصوص دیده می شود و بیشتر در فلسفه و فراگیری آن نهفته است ،اسلام فراتر از هر چیزی ایده‌ی محوری اش این است که ما باید با انسان های هم نوع خود احساس شفقت و دلسوزی داشته باشیم.
ظهور فیزیکی ایده در زمان ساخت یبمارستان نورالدین در سال های ۱۱۵۰ تا۱۱۵۴ ،بیمارستانی پیشگام در امپراطوری اسلام در دمشق رخ داد.
یکی از ایده هایی که در اسلام به آن توصیه شده است ،ایده‌ی خَیر بودن است ،همان بحث زکات ،این یک تعهد و الزام است که صدقه بدهیم و کار های خیر
انجام دهیم ،پس در اسلام اگر یک حاکم هستید یا یک فرد پولدار کاری که می توانید انجام دهید این است که خیر باشید.
در داخل بیمارستان اسلام به طرز فعالانه ای تشویق می کرد که کاری به مذهب بیمار نداشته باشید،چیزی که در دنیای امروزی امری مسلم است ،این بیمارستان بر روی همه‌ی طبقات مردم باز بود ،مسیحی ،یهودی و مسلمان و طبقه بندی های دیگر هم به عنوان بیمار هم به عنوان پزشک در اینجا وجود داشته است ،یهودی ،مسیحی و مسلمان همه با هم درس می خواندند و ممکن بود که یک مسلمان بگوید که بهترین دانشجوی من یک یهودی بوده بنابر این طبی که در انجا کاربرد داشته فرادینی بوده است
کار پزشکان همانند پزشکان امروزی به صورت شیفت شیفت بوده است.
در نتیجه‌ی نهضت ترجمه پزشکان از آخرین درمان هایی که در دور دست ترین نقاط مانند هند و چین انجام می شد آگاهی داشتند و با ظهور دارو ها در نقاط دیگر جهان بیمارستان ها شروع به ایجاد و برپایی تسهیلاتی در دل خود کردند و داروخانه ها ایجاد شدند.
نوآوری در سطح داروخانه ها در تقاطع فرهنگ ها هستند پس هر روزه انبوهی از چیز های جدید وارد آنها می شدند.
شگفت انگیز ترین جنبه ی طب اسلامی جراحی
اولین تصویر کالبد شکافانه از کالبد شکافی چشم است ،با توجه به ایت تصویر متوجه
می شویم که دانشمندان از نحوه‌ی عمل کرد ماهیچه های چشم و اعضای تشکیل دهنده‌ی آن مطلع بودند.
آن ها همچنین ابزار مربوط به چشم پزشکی را در اختیار داشتند که بسیار مفید بودند ،جراحی چشم یکی از بزرگترین دستاورد های طب اسلامی بوده است.
یک ابداع و ابتکار آنها اصلاح یک روش قدیمی در درمان آب مرواید بوده که به آن قلاب دوزی گفته می شده روشی که در دستان آن ها نرخ و موفقیتی بیشتر از ۶۰ درصد داشته است ،عدسی چشم پشت مردمک قرار دارد به مرور زمان وقتی پیر می شویم این عدسی کدر و تار می شود و قدرت بینایی کم می شود که یه این عارضه آب مروارید می گویند ،الزهراوی در کتاب خود به چگونگی جراحی چشم و رفع آب مروارید اشاره کرده است که در آن باید با سوزن مخصوص قلاب بافی را در چشم فرو کرده و بچرخانید تا به فضای خالی برسید ،کاری که آنها تلاش می کردند انجام دهند این بوده است که دور تا دور مردک بچرخند و سعی کنند همه‌ی رباط ها و پیوند های متصل به عدسی را از بین ببرند سپس عدسی معیوب را از مردمک خارج کنند تا نور بیشتری وارد مردم شود و دید چشم بیمار شفاف تر شود و در این صورت فقط توانای فوکوس نداشتند که بعد ها این مشکل با عینک زدن برطرف شد ،به طور کلی کاری که انجام می داند صحیح بود ،آنها آناتومی چشم را می شناختند و می دانستند که عدسی پشت مردمک قرار دارد و همچنین می دانستند که چه چیزی باعث از بین رفتن بینایی می شود ،و بخش هایی از ای جراحی هنوز در قسمت های خاصی از دنیا انجام می شود .
ابن سینا : دانشمندی جامع العلوم بود خردمندی که به وضوح مباحث عقلی را و به طرزی شایسته مباحث دایره ها را شکوفا نمود .
در سال ۱۰۲۵ او کتاب خود را کامل کرد ،قانون طب ،در این کتاب ابن سینا تمام مطالبی را که پیش از او کتابت شده بود را با یکدیگر مقایسه کرده و آنها را بسط داده بود ،ایده های پزشکی یونانیان را با طب هندی و همه ی آنها را به صورت یک اثر در آورده بود .
کتاب ابن سینا به اندازه ای مهم است که کتاب های کمی از لحاظ اهمیت به پای آن می رسند ،چون کاری که این دایره المعارف انجام می دهد این است که همه‌ی چیز های مختلف دیگر کنار می زند و همه ی آن ها را به شکل یک کتاب در می آورد این کتاب به شدت سرو سامان دارد و دسترسی به همه چیز در آن آسان است به طوری که مردم به کلی منابع یونانی و ترجمه های عربی را فراموش می کردند .
جلد اول این کتاب حاوی کلیات می باشد ،در این جلد در مورد چگونگی عملکرد بدن و همچنین بیماری ها.
جلد دوم تمامی بیماری ها از نوک سر تا نوک پا را در مورد بررسی قرار می دهد.
در نگاه اول بلند پروازی های این سه جلد کتاب بسیار تأثیر برانگیز است ،از نحوی تشخیص و درمان بیماری های مختلفی به تنوع افسردگی ،مننژیت و آبله و همچنین فصل های مفصلی نیز در مورد مشکلات رایج تر در کتاب وجود دارد.
به عنوان مثال بیماری هایی مانند سردرد و انواع مختلف آن مانند سر درد های ناشی از استعمال بو های خوش تند در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است .
نظرات بنیادی و اصلی دراین کتاب در مورد چگونگی کارکرد بدن است و تا اوایل قرن ۱۹ بدون تغییر پذیرفته شده بود در برخی از موارد پیشرفت هایی حاصل شده بود اما جوهره ی طب بدون تغییر همین کتاب بود ،با کشف باکتری ها و ویروس ها و چیز هایی از این قبیل یک شکاف بزرگ بین طب و این کتاب افتاد و از نیمه ی دوم قرن ۱۹ طب کاملاً متحول شد.
کتاب قانون طب ابوعلی سینا همچو تابلوی راهنمایی در تاریخ پزشکی است ،اگر چه بیشتر علوم طبی که او به آنها اعتقاد داشت طبق دانش امروزه نادرست هستند اما ارزش کار او در انباشته کردن بهترین علوم در آن زمان در یک کتاب قابل دسترس و سامان یافته است ،قانون به نسل های آینده چیزی برای بازنویسی می دهد.
وسواس امپراطوری اسلامی برای کشف دانش باستانیان فراتر از موضوعات کاربردی مانند طب بوده است .
در گذشته مردم معتقد بودند که مردم عهد عتیق دارای توانایی های تاریک یا حتی قدرت های جادوی بوده اند و دانشمندان اسلامی می کوشیدند این تا این قدرت ها را کشف کنند .
نهضت ترجمه مسلمانان را به دنبال شکستن یک رمز به مصریان رساند ،رمزی که آنها گمان می کردند که اسرار هنر سیاه کیمیا در آن نهفته است.
بیشتر مردم گمان می کردند که خط هیروگلیف مصری ها تا قرن ۱۹ به طور کامل نامکشوف باقی مانده است ،تا بعد از کشف اتفاقی سنگ مشهور رز،این سنگ یک متن به دو زبان هیروگلیف و یونانی روی بدنه‌ی خود داشت ،این سنگ کلید راهنمای مهمی در اختیار گذاشت تا دانشمندان اینگلیسی و فرانسوی در نهایت موفق به رمز گشایی نوشتار مصریان شدند ،اما یک دانشمند به کشفی رسید که این داستان کاملاً تغییر کرد ،او یک سری آثار خام مربوط به ابن وحشی را از زیر زمین پیدا کرد ،کاری که ابن وحشی کرده بود پی بردن به تطابقات بین خط هیروگلیف و الفبای زبان عربی بوده است ،او یکسری نشانه های خط هیروگلیف را آورده سپس معادله‌ی عربی آن را زیرش نوشته بود.
یک نکتهی مثبت که در مورد دانشمندان اولیه‌ی اسلامی وجود دارد ،توانایی آن ها در زبان یونانی و ارتباط دادن به زبان مصری است ،به خاطر اینکه نهضت ترجمه صدها نسخه از کتاب قبطیان را در اختیار آنها قرار داده بود آنها متوجه این نکته شدند و دانشمندان توانستند ارتباط مستقیمی بین زبان هیروگلیف و عربی بیابند.
۱۴ حرف را مشخص کردند و توانستمد بیش از نیمی از خط هیروگلیف را به درستی بشکنند و این برای مردی از قرن ۱۰ دستاوردی برجسته بود .
پس برخلاف تصور مصر شناسی از قرن ۱۹ شروع نشده بود ،دانشمندان اسلامی به دلایلی همچو علاقه به طالع بینی و کیمیا دست به ترجمه‌ی خط هیروگلیف زدند.
دانشمندان اسلامی به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذهب مکانی که آن دانش متعلق به آنها بود احساس انزجار کنند ،و این یک درس مهم برای علم است.
نهضت ترجمه فقط در رابطه با علم و طب نبود ،در حالی که بغداد مرکز امپراطوری وسیع و موفق قرار گرفته بود به خانه‌ی انواع فرهنگ های شکوفا و فوق العاده‌ی آن زمان بدل شده بود .
دورهی هزار و یک شب دورهی دانشمندان بزرگ ،فرش های جادویی ،سفر های بزرگ و همچنین ساخت و ساز های بلند پروازانه ،موسیقی ،هنر ،قصه گو ها و هنرمندان است.
بغداد شهری چنان فرهنگی و درخشان بود که مسافری در مورد آن نوشت دانشمندی عالم تر از دانشمندان آن ،نظریه پردازی قوی تر از نظریه پردازان آن و شاعری قوی تر از شاعران آن وجود ندارد.
بغداد شهری اسلامی که ساخت آن در سال ۷۵۶ شروع شد ،شهری که پر بود از درباری ها و ثروتمندان تازه به دوران رسیده ،جایی که در آن به ابتکار و نوآوری ارزش داده می شود و از آن تقدیر می شود .
در قلب زندگی روشنفکری و عقلانی شهر سیستمی بود که به آن مجلس می گفتند.
کلمه ی مجلس در قرن ۹ در بغداد به این معنا بود ،سالن یا تالار گفتوگویی که در آن نخبگان شهر ،خلیفه ها ،درباریان ،ژنرال ها و اشراف دیدار های منظمی در آن
برپا می کردند ؛جلساتی که طی آن ها باهوش ترین افراد شهر ،فلاسفه ،نظریه پردازان ،منجمان و جادوگران دور هم جمع می شدند تا درمورد نظراتشان با هم صحبت کنند.
در این مجالس آن ها می توانستد که نظرات خود را هر چه که بود به طور آزادانه با زبان فصیح عربی و با استدلالی منطقی ارائه کنند.
تأثیر مجلس برای تولید اغوا کننده‌ی ثروت و مغز بود ،با بهترین مغز ها در امپراطوری نظرات مختلف مبادله می شد در حالی که همزمان درگیر رقابتی شدید برای جلب حمایت دیگران هم بودند.
خوارزمی دانشمندی ایرانی که سیستم اعشار را به غرب معرفی کرد،ریاضیدان ،منجم و اندیشمند که مورد علاقه‌ی مردم و حکومت بود از دل این گرداب بیرون آمد ؛مهاجری که از شرق ایران به بغداد آمده بود ،مردی که دورش را کتاب ها احاطه کرده بودند ،او فردی با سواد فراگرفته از علوم یونان ،فارسی ،هندی و چینی بود.
خوارزمی دو سنت متفاوت ریاضی را با هم یکی کرده و به شکلی جدید آن ها را ترکیب نمود.
اولین سنت ها را از دنیای کلامی یونان می آمد ،ریاضیات یونان عمدتاً با هندسه سروکار داشت ،علم اشکالی مانند :مثلث ها ،دایره ها وکثیرالاضلاع ها و چگونگی محاسبه‌ی مساحت و حجم آن ها ،یکی دیگر از سنب های بزرگ ریاضی که
خوارزمی میراث دار آن بود متعلق به هند بود.
هندی ها ۱۰ نماد سیستم اعشاری را اختراع کرده بودند که محاسبات را بسیار آسان می کرد.
به یمن نهضت ترجمه خوارزمی توانست به هر دو منبع حساب هندی و یونانی دسترسی پیدا کند ،او توانست درک های هندسی را با مفاهیم حسابی و تصاویر یونانی را با نماد های هندی ترکیب کند و شکلی جدید از فکر کردن ریاضی را از آنها الهام گیرد که امروزه جبر نام گرفته است .
ریاضیاتی که در آن از اعداد استفاده نمی شود و به جای آن از نماد استفاده می شود می تواند بسیار گیج کننده باشد اما اینده به طرز باور نکردی آزاد است و می توان مسائل را با استفاده از آن به آسانی حل کرد بدون اینکه در گیر محاسبات آشفته‌ی عددی شد .
اولین بار کلمه‌ی جبر توسط خوارزمی و توسط او در کتابش استفاده شد.
او در کتاب خود روش حل معادلات درجه دو و استفاده از ریشه ها را مطرح کرد اما معادلات درجه دو در زمان بابلی ها خیلی قبل تر از خوارزمی نیز حل شده بودند
اما بزرگی این کتاب در این است که با ریشه ی و مربع ها به گونه ای برخورد می کرد که انگار آن ها اشیاء صحیح و کامل بودند.
آن ها فقط یکسری اعداد نیستند که ما سعی داریم به آن ها پی ببریم ،آن ها فرایند هایی هستند که به کار می بریم
آنچه خوارزمی به آن فکر کی کرد این بوده است که مربع یعنی گرفتن ریشه و ضرب کردن آن در خود و این یک دستورالعمل درست می باشد حالا آن ریشه هر عددی که می خواهد باشد مثلا اگر ۵ است می شود ۵*۵ که حاصل آن ۲۵ است و …..این دستورالعملی است که امروزه به آن الگوریتم می گویند.
کاری که خوارزمی می کند این است که می گویید نصف ریشه‌ی عدد را بگیرد آن عدد هرچی که می خواهد باشد سپس آن را نصف کنید اگر ریشه‌ی عدد یک شیء است پس نصف ریشه‌ی عدد نیز یک شیء است در نتیجه دیگر لازم نیست در ذهن داشته باشیم که آن ریشه چه عددی است اما دانشمندان دیگر این گونه با مسائل رفتار نمی کردند آنها با مسائل عددی ذهن را دگیر می کردند و با آوردن چند مسئله ی عددی شما را در گیر می کردند سپس استنتاج را برای حل مسائل دیگر بر عهدی خود شخص می گذاشتند.
با این کار شما ارتباط موقتی به خصوص با اعداد را کنار می گذارید و اشیاء جدید را طبق قوانینی که او در کتاب خود توضیح داده دستکاری می کنید و سپس اعدادی که ایم اشیاء معادل آنها هستند در مسئله ی بخصوص شما به طرز معجزه آسایی در پایان کار ظاهر می شوند.
خوارزمی این امکان را برای جمع فراهم آورد تا به عنوان یک موضوع کامل و مستقل نه به عنوان یک تکنیک پیدا کردن اعدادظهور پیدا کند.
جبر به شکل گیری دنیای مدرن کمک کرده است علوم ما بدون آن نیز غیر قابل تصور است این علم چیز های زیادی را که در علوم قرون وسطی اسلام برجسته
بودند برای ما خلاصه کرد ،گرفتن ایده از هندی ها و یونانیان ،ترکیب کردن ، ارتقا و افزودن به آنها به همین شکل طب مدرن نیز بدهی سنگینی به پزشکان اسلامی و کار های آنها دارد اما داستان واقعی اتفاقی که در قرون ۸ و ۹ در دنیای اسلام برای علم رخ داد نکاتی بسیار بیشتر از یک کشف واحد به ما می گوید که در مورد واقعیت و حقیقت جهانی خود علم است.
اولین دستاورد بزرگ دانشمدان اسلامی قرون وسطی اثبات این مطلب بود که علم نه اسلامی است ،نه هندی ،نه یونانی ،نه بودایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی سردم داری علم باشد ،قبل از اسلام علم در سرتاسر دنیا پخش شده بود اما دانشمندان دوران وسطی اسلام قطعات عظیم این پازل را با جذب علمی که در آغاز بسیار دور تر از مرز های امپراطوری آنها بود کنار هم قرار دادند این ترکیب بزرگ نه تنها علم جدید را تولید کرد بلکه برای اولین بار نشان داد که علم به عنوان یک تشکیلات فراتر از مرزهای سیاسی و تعصبات مذهبی است ،این بدنه علم است که به همه‌ی بشریت فایده می رساند.
این یک ایده است که به همان اندازه که الهام بخش است برای همیشه مرتبط و درست هم خواهد بود.
سرکار خانم ملیکا مرسل پور:
قسمت اول:زبان علم
از قرن دوازدهم تا ۱۷ام میلادی دانشمندان ب متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند.داستان اعداد و اشعار اشاره میکند ک حتی هزاران سال قبل نیز علم بیش از پیش در حال جهانی بودن،بوده است.ایده هایی از هند،ایران،حتی یونان و چین سردراورده و منتشر شدند، و با انتشار خود غنی تر میشدند.مردم هزاران سال قبل چ ایده هایی در تمدن اسلامی ایفا کرده اند.پایتخت امپراطوری اسلام بغداد بود.بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد ب صورت حکومتی ایجاد شد.در همان زمان کوتاه سپاهیان اسلام جاهای بسیاری رو ب تسخیر خودشان در اوردند.اسلام از یک شهر کوچک مدینه شروع شد و ب سرعت شبهدجزیره عربستان را فرا گرفت و طی زمانی اندک افریقا و اسپانیا و ایران را ب دست گرفت تا اوایل قرن هشتم مسلمانان بر قلمرویی وسیع حکومت می کردند.همانند بیشتر امپراطوری های موفق از سزار گرفته تا ناپلئون.انها فهمیده بودند ک قدرت های سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر داده اند.علم طب میتوانست جان خیلی از ادم هارا نجات دهد.فناوری های نظامی عامل موفق در جنگ هاست.ریاضی هم در حل و فصل مسائل مالی کشور بدرد بخوره و اسلام ب عنوان یک دین نقش محوری را ایجاد کرد.خود پیامبر ب پیروانش گفته بود ک ب جست و جوی علم بپردازین علم هرکجا ک است بروند ب دنبالش حتی اگ در چین باشد.برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف بود.او با موفقیت های سیاسی و نظامی خود مسلمانان را با مشکلی اجتناب ناپذیر رو ب رو شدند.در قرن هشتم پس از میلاد جامعه مسلمانان ناچار بودند راهی پیدا کنند تا خود را با مخلوطی از انواع زبان ها اماده کنند.تنها عشق ب دانش نبوده،چون پول ذهن ادم را متمرکز میکند.تا اوایل سال های هشتصد حکومت امپراطوری اسلام داشت پول زیای را سرازیر یک پروژه بلند پروازانه میکرد ک مقیاسی جهانی داشت،ب صورتی ک تاثیری عمیق بر دین داشت. این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را ب دنبال کتب خطی علمی و فلسفی ب زبان هایی ک بودند سریانی،یونانی،فارسی و سانسکریت بود.کتب را ب زبان عربی ترجمه کردند و این حرکت علمی با نهضت ترجمه اغاز شد.
تلاشی ک دانشمندان برای متون باستانی ب خرج دادند یکی ازدلایل ان بود ک هرکس کتابی را برای جامعه می اوردو میتوانستند ان را ب کتابخانه خود اضافه کنند پاداشی بسیار سودمند دریافت میکردند.طبق جامعه علمی،اسلام خیلی در این کار وسواس داشت.
تاریخ پزشکی امروز ما در واقع از طب اسلامی است. دانشگاه هایی ک تا قرن نوزدهم استفاده میکردیم تا حد زیادی مربوط ب مسائل طب پزشکی بوده.طب اسلام بر اساس شالوده ای در یونان پایه گذاری شده است.اولین کتابی ک ب عربی ترجمه شد نسخه دست نویسی از کتاب پزشک یونان ب اسم جالینوس بود.جالینوس معتقد بود ک بدن سالم بدنی است ک متعادل داشته باشد.متعادل ینی بین ۴ماده ای ک ب ان مزاج گفته میشود.و اگر یکی از این ۴ماده از بدن خارج بشوند باعث خلق و خوی و مریضی میشود. در جراحی چشم قلاب دوزی بود برای اب مروارید.
اب مرواردید چشم ینی عدسی پشت مردمک چشم ماقرار دارد ک ب مرور زمان وقتی پیر میشویم عدسی کدر و کدرتر میشود. یک دانشمند اسلامی بیشتر از دیگران در مورد دین،عقل،ایمان را مجسم نمود.ابوعلی سینا یک دانشمند ایرانی بود ک در سال هزار ۹۲۵ کتابش را کامل کرد.در این کتاب ابن سینا تمامی مطالب ک پیش از او بوده مقایسه کرده و در مورد انها بحث کرده است.ایده های پزشکی یونانی را با هندی را ب صورت یک اثر در اورده بود.
قسمت دوم:امپراطوری منطق
از طریق ازمایشاتی میتواینم فرضیه هایمان را اصلاح کنیم،این ایده همان روش علمی است.برای رهبران دینی اسلام دانش اسلامی برای حکومت بسیار حیاتی بود.شخصی ک بخواهد یک مدیر شود حتما باید علم و دانش کافی را داشته باشد،باید بداند مالیات رو بدونه و ریاضیات بلد باشه.انها میخواستن بناهایی را بسازند ک نیاز ب معماری بود.طب برای این بود ک خودشان را سالم و سلامت ببینندو سلامتی اشان را نگه دارند.
اینها بخش هایی از علم هستند ک برای اولین بار از زبان های دیگر ب عربی برگردانده شد.اسطوره های قرون وسطی در اسلام در ناحیه پهناوری پراکنده شده است.یکسری شاهکارهای معماری وجود دارد،همچون مسجد اموی در دمشق مسجد جامعخ اصفهان و دانشگاهی در قاهره و بعد یکسری ویرانی هایی وجود دارد ک هنوز هم ب گذشته با عظمت اشاره میکند،خرابه های پر ابهت مدینه الزهرا ک تازگی کشف شده اند.
رود بزرگ نیلداز قاهره پایتخت مصر میگذرد.در قرن هشتم قاهره بخشی از سرزمین اسلامی بود.روش اندازه گیری دانشمندان اسلام ک برای اولین بار باز استفاده کردند اغاز کرد.روشی ک از یونان ب انها ب ارث رسیده بود.تکنیک ارسطویی ک اولین بار توسط منجمین اسلامی صورت گرفت با این روش اندازه فاصله بین دو نقطه را می گرفتند و ب زاویه شیب تابش خورشید نگاه میکردند. در جنوب مصر نور خورشید ب صورت عمود بر سطح میتابید چون نزدیک خط استوا است.نقطه در شمال مصر اسکندریه در کنار ساحل مدیترانه است،اندازه گیری کنند ک خورشید چقد با فاصله عمودی خودش فاصله داره.منجمان مسلمان ازمایشات یونانیان را بر سوریه و عراق تکرار کردند.انها این کار را با اندازه گیری زاویه خورشید ب هنگام ظهر در یک محل مشخص تکرار کردند.انها بعد ب سمت شمال و ب محل تعیین شده دوم رفتند و فاصله طی شده بین دو نقطه را باهم با دقت اندازه گیری کردند.در محل دوم انها زاویه تابش خورشید را ب هنگام ظهر اندازه گرفتند.این زاویه باید کمی کوچکتر از زاویه محل اول باشد.با این اندازه ها منجمان میتوانستند محیط خارجی زمین را تخمین بزنند،انها ب عدد ۳۸هزار و دویست و چهل کیلومتر رسیدند. ازمایشات ابوریحان یک مثال قدیمی تر است از دانشمندانی ک استدلالات و منطق ریتضی استفاده کردند.از عصر باستان همواره عده ای سعی داشتند دنیای مواد را دسته بندی کنند.ب عنوان نمونه یونانیان فکر میکردند فقط ۴عنصر در دنیا وجود دارد.هوا،زمین،اب،اتش ، اما این نظریه یک ایده فلسفی بود و ارزش علمی زیادی نداشت.و دانشمندان مسلمان دست ب تحولی بزرگ زدند.انها مشاهدات ازمایشگاهی را مشاهده کردند تا موادی ک در دنیا وجود دارد طبقه بندی کنند،راس همه اینها یک دکتر و شیمی دان مسلمان ب اسم زکریای رازی بوده است.رازی با طبقه بندی یونانیان بسیار فرق داشت ب عنوان مثال او بحث کرد ک کانی ها مواد سختی ک انها را در دل زمین استخراج میکنیم باید بسته ب خصوصیات شیمیایی انها توجه کرد و ب ۶دسته تقسیم نمایند.حاکم مصر از ابن هیثم خواست تا راهی برای کنترل رود نیل پیدا کند و ببیند میتواند مانع خشکسالی ان شود.اما برای ابن هیثم چندان طولی نکشید ک بداند رود نیل بزرگتر از انی است ک بتواند کنترلش کند.ابن هیثم ب اولین نظریات ریاضی خود دست پیدا کرد و از انها استفاده کرد تا دانش مارا نسبت ب دنیای واقعی افزایش دهد.
قسمت سوم:قدرت تردید
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲دیقه فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
مستند علم‌و اسلام
قسمت اول
شروع عصر طلایی اسلام = با گام بلندی که در علم برداشته شد در شهر های ری، بغداد،دمشق،قاهره و قرطبه بین قرون ۹ تا ۱۲
شهر های مهم در علوم قرون وسطی اسلام :سوریه،ایران،شمال آفریقا
زبان علم مدرن هنوز هم در بسیاری از موارد مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است مانند :جبر،الگوریتم،قلیاو…
لغاتی در قلب کار های علمی وجود دارند و عربی هستند،بدون جبر هیچ ریاضیات یا فیزیک پیشرفته ای وجود ندارد ،هیچ رایانه ای بدون لگاریتم و هیچ شیمی بدون قلیا در کار نخواهد بود.
تعداد کمی در دنیای غرب امروز حتی در بین دانشمندان از وجود این دورهی اسطوره‌ای قرون وسطی اسلام آگاهی دارند
در قرون ۱۲ تا ۱۷ دانشمندان اروپایی به طور مرتب به متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند وجود نام های اسلامی در بسیاری از متون قرون وسطی اروپا در موضوعاتی مختلف و متنوع مانند،نقشه کشی،ابتیک و طب
دانشمندانی مانند لئوناردو پیزانو(فیبوناچی) در کتاب خود به متن کتاب جبر و مقابله دانشمند ایرانی محمد خوارزمی ارجاع می کند.
خوارزمی:کار او با جنبه‌ی حیاتی زندگی امروزی سروکار دارد.
به یمن وجود خوارزمی اروپای ها فهمیدند که روشی که با آن به ریاضیات می پردازند روشی که بر مبنای اعداد است ناکارآمد است؛خوارزمی در رساله ای به نام هنرحساب هندسی نشان داد که راه بهتری برای حساب وجود دارد .
مطرح کردن نظریه‌ی انقلابی با ده نماد ساده می توان هر عددی را نشان داد
این ایده نخستین بار توسط ریاضیدان های هندی تقریباً در قرن۶ بیان شد؛قدرتمندی ارقام در این سیستم عددی در این است که چقدر محاسبات ریاضی را ساده می کند
کار خوارزمی فراتر از صرفاً ترجمه‌ی سیستم هندی به عربی بود او اعشار یا ممیز را خلع کرد ،اقلیدس یک قرن بعد خوارزمی نشان داد که اعشار را نه فقط برای کل یک عدد بلکه برای توصیف بخشی از یک عدد هم توسعه داد.
ایده‌ی اعشار آنقدرآشناست که سخت می شود درک کرد که محاسبات قبلاً بدون آن چگونه بوده است؛مثل همه‌ی علوم بزرگ دیگر این هم بعد از اینکه کشف شد تازه اهمیت آن آشکار شد، داستان اعداد و اعشار اشاره می کند که حتی هزار سال قبل نیر علم بیش از پیش در حال جهانی شدن بوده است.
ایده ها از هند ،یونان ،ایران یا حتی چین سر برآورده و منتشر می شدند وبا انتشار خود قوی تر می شدند.
شهری که در مرکز دنیای شناخته شده ی هزار سال پیش قرار داشت بغداد بود به همین علت اسلام قرون وسطی نقش مهمی در پی علم ایفا کرده است ،بغداد شهری
بوده که گستره‌ی عظیمی از مردم و ایده ها در آنجا با یکدیگر تلاقی می کردند (پایتخت امپراطوری اسلام )
بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمانان ساخته شد ،هدف او ساخت و تبدیل کردن آن به پایتخت باشکوه یک امپراطوری نوظهور بود ،امپراطوری که در زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه برخواسته‌ی آن زمان یک پارچه شده بود.
خلفای وقت مدعی بودن به خاطر دلایل و شواهدی که مورد قبول خودشان بود حکومت حق آنها است و می خواستند این حکومت را به هر نحوی گسترش دهند و این کار را نیز انجام دادند ، در آن زمان کوتاه سپاهیان اسلام قلمروی بسیار وسیعی را به تسخیر خود در آوردند،اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبه جزیره‌ی عربستان و ظرف چند دهه کنترل خاور دور، شمال آفریقا ،اسپانیا و ایران را نیز به دست گرفت.
دوره ای که مردم واقعاً به خدا ایمان دارند پس بقیه به این باور رسیدن که خدای مسلمانان خدای واقعی است در نتیجه بسیاری از مردم تغییر دین دادند یا به دلیل اینکه کنترل مناطقشان به دست اعراب افتاد به اسلام گرویدند.
تا اوایل قرن ۸ مسلمانان بر قلمروی وسیع حکومت می کردند ومانند بیشتر امپراطوران موفق از سزار گرفته تا ناپلئون آنها نیز فهمیدند که قدرت سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر پیش می روند برای این دلایل زیادی وجود داشت،بعضی از آنها کاربردی بودند،علم طب می توانست جان آدم ها را نجات دهد،فناوری های نظامی می توانست عامل پیروزی در جنگ ها باشد ،ریاضیات هم می توانست در حل پیچیدگی های فزاینده‌ی مسائل مالی کشور کمک کند و اسلام به عنوان یک دین نقش محوری ایفا کرد؛خود پیامبر به پیروانش گفته بود به جستوجو علم تا هر کجا که ممکن است بروند حتی اگر چین باشد.
۱) خیلی از مسلمان احساس کردند که درک و مطالعه‌ی بهتر لغات خداوند خود یک وظیفه‌ی دینی حساب می شود
۲) برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف حساب می شد چون داشتن علم به مثابه‌ی سندی برای اثبات برتری امپراطوری جدید بر بقیه‌ی دنیا محسوب می شد
با موفقیت های سیاسی و نظامی مسلمانان با مشکلی اجتناب ناپذیر مواجه شدند
چگونه می توان جمعیت بزرگی از مردم را با تنوع بسیار زیاد به شیوه ای مؤثر مدیریت کرد؟چون اگر چه قسمت های زیادی از نواحی امپراطوری به دین اسلام گرویده بودن اما با فاصله‌ی زیادی از هم قرار داشتن و هر کدام سنت ها و زبان های خاص خود را داشتند
راه حل حاکم وقت پایه گذاری یک رنسانس علمی بود،هرج و مرج و کاغذ بازی ـ های اداری را متوقف کرد چون با این شیوه نمی توانست حکومت را با زبان های مختلف در گستره‌ی وسیع اداره کند او دستور داد که زبان عربی را به عنوان زبان واحد برای اداره‌ی حکومت در نظر بگیرند
این کار اثری فراتر از راحتی در اداره و مدیریت جامعه داشت .
مسلمانان عربی را به عنوان زبان خدا می شناسند چون زبان قرآن نیز عربی است.
کلمات قرآن چنان مقدس هستند که متن آن در بیش از ۱۴۰۰ سال بر خلاف زبان های دیگر هیچ تغییری نکرده است.
از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری بسیار قابل احترام بوده است ،پیچیدگی رسم الخط عربی به خاطر گسترش اسلام به دلیل اینکه ممکن بود در انتقال معنا مشکل به وجود بیاید نگران کننده بود به همین دلیل برای رفع این مشکل آن ها علاوه بر اینکه به یکسری از حروف خاص نقطه اضافه کردند بلکه خط های کوچک کجی هم به حروف اضافه کردند که صدای حروف مصوت را تغییر می داد این کار باعث شد که مردم به هنگام قرائت قرآن عبارت ها را درست تلفظ کنند.
این کار باعث شد که عالمان سرزمین های دیگر نیز با مسلمانان ارتباط بر قرار کنند ،این زبان که به طرزی خاص توسعه داده شده بود که دور از ایهام باشد آن را برای عبارات و واژگان علمی و فنی ایده‌آل می کرد، در نتیجه دانشمندان از قسمت های مختلف دنیا می توانستدد با هم بحث و مناظره کنند، به این ترتیب دانشمندی که در قرطبه ی اسپانیا بود می توانست با دانشمندی که در بغداد یا سمرقند بود مشارکت داشته باشد.
در اوایل سال های ۸۰۰ حکومت نخبه‌ی اسلام پول فراوانی را صرف یک پروژه
کرد که تأثیری عمیق بر علم داشت ،این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را به دنبال کتب خطی علمی و فلسفی به هر زبانی که بودند اعم از یونانی ،سریانی ،فارسی و سانسکریت جارو می کرد آنها این کتب را به زبان عربی ترجمه می کردند این حرکت با نام نهضت ترجمه شناخته شد.
تلاش دانشمندان برای پیدا کردن متون باستانی شگفت آور بود یکی ازدلایل آن بود که هر کس کتابی را می آورد که آنها می توانستند به کتاب خانه‌ی خود اضافه کنند پاداش بسیار سودمندی دریافت می کردند.
جامعه‌ی علمی آنقدر در این کار وسواس داشت که فرستادگامش را به خارج از بغداد می فرستاد فقط برای جمع آوری کتاب های که خود آنها را نداشت و هرکس که کتابی را که جامعه‌ی علمی آن را نداشت برایشان می برد به اندازه‌ی وزن کتاب طلا پاداش می گرفت.
فعالیت های بین سال های ۷۵۰ تا ۹۵۰ تهیه لیستی از نخبگان عصر خود که در این لیست نام ۷۰ مترجم به چشم می خورد پس گروه زیادی در این زمان درگیر کار ترجمه بودند که در هر ماه حدود ۵۰۰ دینار دستمزد می گرفتند
این پول بسیار زیادی بود در نتیجه کار ترجمه کاری بسیار با منزلت و رییس مأبانه بود
داستان ویرانی کتابخانه‌ی بزرگ اسکندریه که در ذهن بسیاری از افراد امپراطوری مانده بود باعث شد که دانشمندان اسلامی دست به ترجمه ،آنالیز ،انباشت ،ذخیره ـ
سازی و نگهداری اطلاعات بکنند چون احتمال داشت برای همیشه از بین بروند.
یکی از شاخه های علوم که از رأس گرفته تا کاسب معمولی خواهان ارتقاء آن بودند علم طب بود چون در این دوران افراد کمی به سن پیری می رسیدند در آن زمان چیزی که ما یک عفونت ساده می دانیم باعث مرگ افراد می شد
در آن زمان دین فقط یک منبع آسایش و راحتی نبود ،در یکی از حدیث هاحضرت محمد (ص) می فرمایند :«خداوند هیچ مرضی را نمی فرستد مگر اینکه دوای آن را نیز نازل کند.» همچین عبارت هایی مسلمان را به این باور معتقد می کند که شفای همه ی امراض در جای از گوشه های این دنیا وجود دارد و باید آن ها را پیدا کرد
چیزی که مردم نمی دانند این است که تاریخ پزشکی امروز ما در واقع تاریخچه‌ای از طب اسلامی است ،طب اسلامی به صودت ممتد بر شالوده‌ای که توسط یونان باستان پی ریزی شده بود بنا شد ،از خوش پاداش ترین و از اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه‌ی دست نویس از کتاب پزشک قرن سومی یونان جالینوس بود.
جالینوس معتقد بود که بدن سالم بدنی است که در تعادل باشد، در تعادل بین ۴ نوع مایع که به آن ها مزاج گفته می شود و در بدن جریان دارند و اگر هر کدام از آنها از تعادل خارج می شد باعث بیناری و تغییر در حلق و خو می شد
چهار مزاج عبارتند از: ۱_ صفرای زرد که اگر زیاد تر از حد می شد باعث می شد که بیمار صفرایی مزاج یا بد خلق شود و حالت تهوع پیدا کند ۲- خون زیاد شدن
آن باعث می شد که بیمار دموی ،سرخ رو و آتشین شود ۳ـ صفرای سیاه که زیادی آن باعث بیمار سست مجمنون یا حتی افسرده شود ۴_بلغم که زیادی آن باعث می شد که بیمار بلغمی مزاج یا بی احساس واز لحاظ عاطفی بی تفاوت باشد.
جالینوس عقیده داشت که بیماری ها در اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آیند ،پس علاج هر بیماری در تخلیه‌ی مقداری از آن مزاج از داخل بدن است برای همین او روش هایی را توصیه می کرد مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خون ریزی یا استفاده از مواد قی آور برای وادار کردن بدن به استفراغ.
پزشکان اسلامی فهمیدن که جالینوس وطب یونان فقط یک منبع در دانش پزشکی بودند،سنت های دیگری نیز در طب وجود داشتندکه به همان اندازه بهتر و دقیق تر و درک آنها از نحوه‌ی کارکرد بدن تطابق داشتند ،متون قرون وسطی عربی به زن دانای بومی اشاره می کند که با دادن دارو های طبی امراض را مداوا می کرد
امروزه نیز این سنت در بین مردم وجود دارد و بیشتر بر پایه‌ی جواب دادن به شکلی عملی است چه در آ از روش های قدیمی استفاده کرد چه از طب گیاهی .
دکتر های قرون وسطی اسلام از دیگر سنت های طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند با این حال سنت های دیگری از راهنمایی طبی از خود اسلام می آمد طبی که برخی از ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر را از گفته های پیامبر اسلام و از احادیث برگرفته است .
طب النبوی کتاب معروفی در سراسر دنیای اسلام است که نویسنده آن در سال ۶۹۱ هجری به دنیا و در سال ۷۵۱ از دنیا رفته است.
در این کتاب در باره‌ی تاعون آمده است:«اگر به جایی رسیدید که تاعون به آن زده بود وارد آن سرزمین نشوید و اگر در جایی بودید که تاعون به شما رسیده بود برای فرار از آن ،از آن دیار هرگز خارج نشوید.»
صرع:«یونانی ها یا جالینوس معتقد بودند که ریشه ی صرع در مغز است ،اما آن ها به این مسئله جاهل بودند،علت اصلی آن را تشخیص نداده بودند ،آنها معتقد بودند که تسخیر بدن توسط ارواح شیطانی سبب آن است و در مورد علاج آن به جن گیری و خروج جن از بدن اشاره داشتند به سختی می توان گفت چنین چیزی علمی است .»
سهم قابل لمس اسلام در طب کمتر در درمان های بخصوص دیده می شود و بیشتر در فلسفه و فراگیری آن نهفته است ،اسلام فراتر از هر چیزی ایده‌ی محوری اش این است که ما باید با انسان های هم نوع خود احساس شفقت و دلسوزی داشته باشیم.
ظهور فیزیکی ایده در زمان ساخت یبمارستان نورالدین در سال های ۱۱۵۰ تا۱۱۵۴ ،بیمارستانی پیشگام در امپراطوری اسلام در دمشق رخ داد.
یکی از ایده هایی که در اسلام به آن توصیه شده است ،ایده‌ی خَیر بودن است ،همان بحث زکات ،این یک تعهد و الزام است که صدقه بدهیم و کار های خیر
انجام دهیم ،پس در اسلام اگر یک حاکم هستید یا یک فرد پولدار کاری که می توانید انجام دهید این است که خیر باشید.
در داخل بیمارستان اسلام به طرز فعالانه ای تشویق می کرد که کاری به مذهب بیمار نداشته باشید،چیزی که در دنیای امروزی امری مسلم است ،این بیمارستان بر روی همه‌ی طبقات مردم باز بود ،مسیحی ،یهودی و مسلمان و طبقه بندی های دیگر هم به عنوان بیمار هم به عنوان پزشک در اینجا وجود داشته است ،یهودی ،مسیحی و مسلمان همه با هم درس می خواندند و ممکن بود که یک مسلمان بگوید که بهترین دانشجوی من یک یهودی بوده بنابر این طبی که در انجا کاربرد داشته فرادینی بوده است
کار پزشکان همانند پزشکان امروزی به صورت شیفت شیفت بوده است.
در نتیجه‌ی نهضت ترجمه پزشکان از آخرین درمان هایی که در دور دست ترین نقاط مانند هند و چین انجام می شد آگاهی داشتند و با ظهور دارو ها در نقاط دیگر جهان بیمارستان ها شروع به ایجاد و برپایی تسهیلاتی در دل خود کردند و داروخانه ها ایجاد شدند.
نوآوری در سطح داروخانه ها در تقاطع فرهنگ ها هستند پس هر روزه انبوهی از چیز های جدید وارد آنها می شدند.
شگفت انگیز ترین جنبه ی طب اسلامی = جراحی
اولین تصویر کالبد شکافانه از کالبد شکافی چشم است ،با توجه به ایت تصویر متوجه
می شویم که دانشمندان از نحوه‌ی عمل کرد ماهیچه های چشم و اعضای تشکیل دهنده‌ی آن مطلع بودند.
آن ها همچنین ابزار مربوط به چشم پزشکی را در اختیار داشتند که بسیار مفید بودند ،جراحی چشم یکی از بزرگترین دستاورد های طب اسلامی بوده است.
یک ابداع و ابتکار آنها اصلاح یک روش قدیمی در درمان آب مرواید بوده که به آن قلاب دوزی گفته می شده روشی که در دستان آن ها نرخ و موفقیتی بیشتر از ۶۰ درصد داشته است ،عدسی چشم پشت مردمک قرار دارد به مرور زمان وقتی پیر می شویم این عدسی کدر و تار می شود و قدرت بینایی کم می شود که یه این عارضه آب مروارید می گویند ،الزهراوی در کتاب خود به چگونگی جراحی چشم و رفع آب مروارید اشاره کرده است که در آن باید با سوزن مخصوص قلاب بافی را در چشم فرو کرده و بچرخانید تا به فضای خالی برسید ،کاری که آنها تلاش می کردند انجام دهند این بوده است که دور تا دور مردک بچرخند و سعی کنند همه‌ی رباط ها و پیوند های متصل به عدسی را از بین ببرند سپس عدسی معیوب را از مردمک خارج کنند تا نور بیشتری وارد مردم شود و دید چشم بیمار شفاف تر شود و در این صورت فقط توانای فوکوس نداشتند که بعد ها این مشکل با عینک زدن برطرف شد ،به طور کلی کاری که انجام می داند صحیح بود ،آنها آناتومی چشم را می شناختند و می دانستند که عدسی پشت مردمک قرار دارد و همچنین می دانستند که چه چیزی باعث از بین رفتن بینایی می شود ،و بخش هایی از ای جراحی هنوز در قسمت های خاصی از دنیا انجام می شود .
ابن سینا : دانشمندی جامع العلوم بود خردمندی که به وضوح مباحث عقلی را و به طرزی شایسته مباحث دایره ها را شکوفا نمود .
در سال ۱۰۲۵ او کتاب خود را کامل کرد ،قانون طب ،در این کتاب ابن سینا تمام مطالبی را که پیش از او کتابت شده بود را با یکدیگر مقایسه کرده و آنها را بسط داده بود ،ایده های پزشکی یونانیان را با طب هندی و همه ی آنها را به صورت یک اثر در آورده بود .
کتاب ابن سینا به اندازه ای مهم است که کتاب های کمی از لحاظ اهمیت به پای آن می رسند ،چون کاری که این دایره المعارف انجام می دهد این است که همه‌ی چیز های مختلف دیگر کنار می زند و همه ی آن ها را به شکل یک کتاب در می آورد این کتاب به شدت سرو سامان دارد و دسترسی به همه چیز در آن آسان است به طوری که مردم به کلی منابع یونانی و ترجمه های عربی را فراموش می کردند .
جلد اول این کتاب حاوی کلیات می باشد ،در این جلد در مورد چگونگی عملکرد بدن و همچنین بیماری ها.
جلد دوم تمامی بیماری ها از نوک سر تا نوک پا را در مورد بررسی قرار می دهد.
در نگاه اول بلند پروازی های این سه جلد کتاب بسیار تأثیر برانگیز است ،از نحوی تشخیص و درمان بیماری های مختلفی به تنوع افسردگی ،مننژیت و آبله و همچنین فصل های مفصلی نیز در مورد مشکلات رایج تر در کتاب وجود دارد.
به عنوان مثال بیماری هایی مانند سردرد و انواع مختلف آن مانند سر درد های ناشی از استعمال بو های خوش تند در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است .
نظرات بنیادی و اصلی دراین کتاب در مورد چگونگی کارکرد بدن است و تا اوایل قرن ۱۹ بدون تغییر پذیرفته شده بود در برخی از موارد پیشرفت هایی حاصل شده بود اما جوهره ی طب بدون تغییر همین کتاب بود ،با کشف باکتری ها و ویروس ها و چیز هایی از این قبیل یک شکاف بزرگ بین طب و این کتاب افتاد و از نیمه ی دوم قرن ۱۹ طب کاملاً متحول شد.
کتاب قانون طب ابوعلی سینا همچو تابلوی راهنمایی در تاریخ پزشکی است ،اگر چه بیشتر علوم طبی که او به آنها اعتقاد داشت طبق دانش امروزه نادرست هستند اما ارزش کار او در انباشته کردن بهترین علوم در آن زمان در یک کتاب قابل دسترس و سامان یافته است ،قانون به نسل های آینده چیزی برای بازنویسی می دهد.
وسواس امپراطوری اسلامی برای کشف دانش باستانیان فراتر از موضوعات کاربردی مانند طب بوده است .
در گذشته مردم معتقد بودند که مردم عهد عتیق دارای توانایی های تاریک یا حتی قدرت های جادوی بوده اند و دانشمندان اسلامی می کوشیدند این تا این قدرت ها را کشف کنند .
نهضت ترجمه مسلمانان را به دنبال شکستن یک رمز به مصریان رساند ،رمزی که آنها گمان می کردند که اسرار هنر سیاه کیمیا در آن نهفته است.
بیشتر مردم گمان می کردند که خط هیروگلیف مصری ها تا قرن ۱۹ به طور کامل نامکشوف باقی مانده است ،تا بعد از کشف اتفاقی سنگ مشهور رز،این سنگ یک متن به دو زبان هیروگلیف و یونانی روی بدنه‌ی خود داشت ،این سنگ کلید راهنمای مهمی در اختیار گذاشت تا دانشمندان اینگلیسی و فرانسوی در نهایت موفق به رمز گشایی نوشتار مصریان شدند ،اما یک دانشمند به کشفی رسید که این داستان کاملاً تغییر کرد ،او یک سری آثار خام مربوط به ابن وحشی را از زیر زمین پیدا کرد ،کاری که ابن وحشی کرده بود پی بردن به تطابقات بین خط هیروگلیف و الفبای زبان عربی بوده است ،او یکسری نشانه های خط هیروگلیف را آورده سپس معادله‌ی عربی آن را زیرش نوشته بود.
یک نکتهی مثبت که در مورد دانشمندان اولیه‌ی اسلامی وجود دارد ،توانایی آن ها در زبان یونانی و ارتباط دادن به زبان مصری است ،به خاطر اینکه نهضت ترجمه صدها نسخه از کتاب قبطیان را در اختیار آنها قرار داده بود آنها متوجه این نکته شدند و دانشمندان توانستند ارتباط مستقیمی بین زبان هیروگلیف و عربی بیابند.
۱۴ حرف را مشخص کردند و توانستمد بیش از نیمی از خط هیروگلیف را به درستی بشکنند و این برای مردی از قرن ۱۰ دستاوردی برجسته بود .
پس برخلاف تصور مصر شناسی از قرن ۱۹ شروع نشده بود ،دانشمندان اسلامی به دلایلی همچو علاقه به طالع بینی و کیمیا دست به ترجمه‌ی خط هیروگلیف زدند.
دانشمندان اسلامی به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذهب مکانی که آن دانش متعلق به آنها بود احساس انزجار کنند ،و این یک درس مهم برای علم است.
نهضت ترجمه فقط در رابطه با علم و طب نبود ،در حالی که بغداد مرکز امپراطوری وسیع و موفق قرار گرفته بود به خانه‌ی انواع فرهنگ های شکوفا و فوق العاده‌ی آن زمان بدل شده بود .
دورهی هزار و یک شب دورهی دانشمندان بزرگ ،فرش های جادویی ،سفر های بزرگ و همچنین ساخت و ساز های بلند پروازانه ،موسیقی ،هنر ،قصه گو ها و هنرمندان است.
بغداد شهری چنان فرهنگی و درخشان بود که مسافری در مورد آن نوشت دانشمندی عالم تر از دانشمندان آن ،نظریه پردازی قوی تر از نظریه پردازان آن و شاعری قوی تر از شاعران آن وجود ندارد.
بغداد شهری اسلامی که ساخت آن در سال ۷۵۶ شروع شد ،شهری که پر بود از درباری ها و ثروتمندان تازه به دوران رسیده ،جایی که در آن به ابتکار و نوآوری ارزش داده می شود و از آن تقدیر می شود .
در قلب زندگی روشنفکری و عقلانی شهر سیستمی بود که به آن مجلس می گفتند.
کلمه ی مجلس در قرن ۹ در بغداد به این معنا بود ،سالن یا تالار گفتوگویی که در آن نخبگان شهر ،خلیفه ها ،درباریان ،ژنرال ها و اشراف دیدار های منظمی در آن
برپا می کردند ؛جلساتی که طی آن ها باهوش ترین افراد شهر ،فلاسفه ،نظریه پردازان ،منجمان و جادوگران دور هم جمع می شدند تا درمورد نظراتشان با هم صحبت کنند.
در این مجالس آن ها می توانستد که نظرات خود را هر چه که بود به طور آزادانه با زبان فصیح عربی و با استدلالی منطقی ارائه کنند.
تأثیر مجلس برای تولید اغوا کننده‌ی ثروت و مغز بود ،با بهترین مغز ها در امپراطوری نظرات مختلف مبادله می شد در حالی که همزمان درگیر رقابتی شدید برای جلب حمایت دیگران هم بودند.
خوارزمی دانشمندی ایرانی که سیستم اعشار را به غرب معرفی کرد،ریاضیدان ،منجم و اندیشمند که مورد علاقه‌ی مردم و حکومت بود از دل این گرداب بیرون آمد ؛مهاجری که از شرق ایران به بغداد آمده بود ،مردی که دورش را کتاب ها احاطه کرده بودند ،او فردی با سواد فراگرفته از علوم یونان ،فارسی ،هندی و چینی بود.
خوارزمی دو سنت متفاوت ریاضی را با هم یکی کرده و به شکلی جدید آن ها را ترکیب نمود.
اولین سنت ها را از دنیای کلامی یونان می آمد ،ریاضیات یونان عمدتاً با هندسه سروکار داشت ،علم اشکالی مانند :مثلث ها ،دایره ها وکثیرالاضلاع ها و چگونگی محاسبه‌ی مساحت و حجم آن ها ،یکی دیگر از سنب های بزرگ ریاضی که
خوارزمی میراث دار آن بود متعلق به هند بود.
هندی ها ۱۰ نماد سیستم اعشاری را اختراع کرده بودند که محاسبات را بسیار آسان می کرد.
به یمن نهضت ترجمه خوارزمی توانست به هر دو منبع حساب هندی و یونانی دسترسی پیدا کند ،او توانست درک های هندسی را با مفاهیم حسابی و تصاویر یونانی را با نماد های هندی ترکیب کند و شکلی جدید از فکر کردن ریاضی را از آنها الهام گیرد که امروزه جبر نام گرفته است .
ریاضیاتی که در آن از اعداد استفاده نمی شود و به جای آن از نماد استفاده می شود می تواند بسیار گیج کننده باشد اما اینده به طرز باور نکردی آزاد است و می توان مسائل را با استفاده از آن به آسانی حل کرد بدون اینکه در گیر محاسبات آشفته‌ی عددی شد .
اولین بار کلمه‌ی جبر توسط خوارزمی و توسط او در کتابش استفاده شد.
او در کتاب خود روش حل معادلات درجه دو و استفاده از ریشه ها را مطرح کرد اما معادلات درجه دو در زمان بابلی ها خیلی قبل تر از خوارزمی نیز حل شده بودند
اما بزرگی این کتاب در این است که با ریشه ی و مربع ها به گونه ای برخورد می کرد که انگار آن ها اشیاء صحیح و کامل بودند.
آن ها فقط یکسری اعداد نیستند که ما سعی داریم به آن ها پی ببریم ،آن ها فرایند هایی هستند که به کار می بریم
آنچه خوارزمی به آن فکر کی کرد این بوده است که مربع یعنی گرفتن ریشه و ضرب کردن آن در خود و این یک دستورالعمل درست می باشد حالا آن ریشه هر عددی که می خواهد باشد مثلا اگر ۵ است می شود ۵*۵ که حاصل آن ۲۵ است و …..این دستورالعملی است که امروزه به آن الگوریتم می گویند.
کاری که خوارزمی می کند این است که می گویید نصف ریشه‌ی عدد را بگیرد آن عدد هرچی که می خواهد باشد سپس آن را نصف کنید اگر ریشه‌ی عدد یک شیء است پس نصف ریشه‌ی عدد نیز یک شیء است در نتیجه دیگر لازم نیست در ذهن داشته باشیم که آن ریشه چه عددی است اما دانشمندان دیگر این گونه با مسائل رفتار نمی کردند آنها با مسائل عددی ذهن را دگیر می کردند و با آوردن چند مسئله ی عددی شما را در گیر می کردند سپس استنتاج را برای حل مسائل دیگر بر عهدی خود شخص می گذاشتند.
با این کار شما ارتباط موقتی به خصوص با اعداد را کنار می گذارید و اشیاء جدید را طبق قوانینی که او در کتاب خود توضیح داده دستکاری می کنید و سپس اعدادی که ایم اشیاء معادل آنها هستند در مسئله ی بخصوص شما به طرز معجزه آسایی در پایان کار ظاهر می شوند.
خوارزمی این امکان را برای جمع فراهم آورد تا به عنوان یک موضوع کامل و مستقل نه به عنوان یک تکنیک پیدا کردن اعدادظهور پیدا کند.
جبر به شکل گیری دنیای مدرن کمک کرده است علوم ما بدون آن نیز غیر قابل تصور است این علم چیز های زیادی را که در علوم قرون وسطی اسلام برجسته
بودند برای ما خلاصه کرد ،گرفتن ایده از هندی ها و یونانیان ،ترکیب کردن ، ارتقا و افزودن به آنها به همین شکل طب مدرن نیز بدهی سنگینی به پزشکان اسلامی و کار های آنها دارد اما داستان واقعی اتفاقی که در قرون ۸ و ۹ در دنیای اسلام برای علم رخ داد نکاتی بسیار بیشتر از یک کشف واحد به ما می گوید که در مورد واقعیت و حقیقت جهانی خود علم است.
اولین دستاورد بزرگ دانشمدان اسلامی قرون وسطی اثبات این مطلب بود که علم نه اسلامی است ،نه هندی ،نه یونانی ،نه بودایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی سردم داری علم باشد ،قبل از اسلام علم در سرتاسر دنیا پخش شده بود اما دانشمندان دوران وسطی اسلام قطعات عظیم این پازل را با جذب علمی که در آغاز بسیار دور تر از مرز های امپراطوری آنها بود کنار هم قرار دادند این ترکیب بزرگ نه تنها علم جدید را تولید کرد بلکه برای اولین بار نشان داد که علم به عنوان یک تشکیلات فراتر از مرزهای سیاسی و تعصبات مذهبی است ،این بدنه علم است که به همه‌ی بشریت فایده می رساند.
این یک ایده است که به همان اندازه که الهام بخش است برای همیشه مرتبط و درست هم خواهد بود
علم و اسلام (قسمت دوم)
هر چند وقت یکبار ایده هایی بوجود می ایند.ایده ای که میگوید هیچ چیز از ستاره های اسمان تا کارکرد بدنمان سرخود نیست بلکه تابع یه سری قوانین به خصوص است و مهم تر اینکه ما انسان ها می توانیم پی ببریم که ان قوانین چه چیزهایی ممکن است باشد و بعد میتوانیم از طریق مشاهده و ازمایش ، فرضیاتمان را اصلاح و ازمایش کنیم. امروزه به این ایده میگوییم روش علمی.
امپراطوری منطق
در سفر به خاورمیانه کشف کرده است که یک گام و پرش بلند در علم هزار سال پیش در اینجا تحت لوای امپراطوری قدرتمند و شکوفایی اسلامی رخ داده است.
فرهنگ های ثروتمند قدرتمند و موفق پیشرفت های عظیمی در ادراک و در فناوری تولید خواهند کرد و این همان چیزی است که ما تحت لوای یک سری حکومتهای موفق و ثروتمند در اسلام و در بغداد میبینیم.
بیش از هزار سال پیشتر حکومت اسلامی بزرگترین امپراطوری در دنیا بود و گفته اند که بر شصت میلیون انسان حکومت میکرده که بیش از سی درصد مردم جهان است.
دیوار های باستانی چسبیده به حاشیه محلات جنوب تهران تقریبا تنها بقایای به حال مانده از شهر باستانی ری است، شهری که جغرافی دان بزرگ ایرانی المقدسی ان را یکی از شهر های باشکوه جهان اسلام توصیف کرده بود. البته ری فقط یکی از بسیار شهر هایی بوده که در لوای اسلام شکوفا شده، از بغداد پایتخت حکومت امپراطوری هزاران کیلومتر از شمال افریقا تا اسیای مرکزی گسترده بوده شهر هایی مثل : بصره، گنجه، بخارا که هر کدام شهر های قدرتمند و شکوفا بوده اند و هرکدام غنی از تجارت و از لحاظ فرهنگ زنده و پویا بوده اند. انها نیروگاه های علم جدید بوده اند.
امپراطوری اسلامی، بزرگترین امپراطوری و تمدن بشری بوده که تا ان زمان شناخته شده. در درون این امپراطوری میتوان کل امپراطوری روم را جا داد.
یادبود های امپراطوری بزرگ اسلامی امروزه در همه جای دنیای اسلام به چشم میخورد. مانند مسابقاتی که در دمشق، در پایتخت سوریه و در ورزشگاه العباسیین انجام میشود. این نام خانواده ای ست که از سال ۷۵۰تا۱۲۵۸میلادی حاکم امپراطوری اسلام بوده است. این قلمرو پهناور به انها اجازه داد تا درامد مالیاتی هنگفتی به دست اورند، و ان را در راه تاسیس و ایجاد تحقیقاتی برای دانش و دانشمندان هزینه نمایند، حرکتی که به نهضت ترجمه معروف شد. انها دانشمندان بزرگی را به گوشه و کنار دنیای شناخته شده ی ان زمان فرستادند تا کتاب های بزرگ جمع اوری کنند و انها را به زبان عربی ترجمه نماینده. این افسانه ای است که هنوز هم در ذهن بیشتر مسلمانان امروزی زنده است.
در ان زمان مردم علاقه مند علم و فرهنگ به خصوص نجوم بودند. انها خیلی از کتاب های یونانی را ترجمه کردند و به شدت علاقه مند به علم بودند . علومی مثل طب و مهندسی.
برای رهبران دینی اسلام دانش علمی برای اداره موفق ان حکومت عظیم حیاتی بود.
انها سیستم اداری حکومتی بزرگ و پیچیده ای داشتند
انها همچنین می خواهند که بناهای یادبود بسازند و برای این کار باید دانش معماری و مهارت های ریاضی را فرا گیرند تا بتوانند ساختمان های ایمن و خوب بسازند.
وطبق برای این که بتوانند نخبه های خود را سرحال و سلامت نگه دارند. و این های بخش هایی از علم هستند که برای اولین با از زبان های دیگر به زبان عربی برگردانده شدند.
اسطوره های امپراطوری قرون وسطی اسلامی در ناحیه ی پهناوری پراکنده شدند. شاهکار های معماری همچون مسجد اموی در دمشق، مسجد جامع اصفهان، و مسجد و دانشگاه الازهر در قاهره
. و بعد یکسری ویرانه های بسیار وجود دارند که هنوز هم به ان گذشته ی با عظمت اشاره میکنند.
مانند یک قصر ویران شده ی قرن هشتمی در دل بیابان های سوریه.
یک قصر عظیم اسلامی به نام دختر پیامبر مدینه زهرا که به تازگی در جنوب اسپانیا حفاری و کشف شده است. این خرابه های پرابهت مدینه زهرا یک شهر کوشک مانند بی نظیر که در خارج قرطبه در قرن نهم و به دست حاکم وقت ساخته شده. در زمانی که این مکان ویران شد، قرطبه در واقع بزرگترین و زیباترین شهر در اروپا بود، یکی رقیب برای بغداد در شرق. مرکزی برای علم و عالمان اسلامی.
در قرن هشتم قاهره بخشی از امپراطوری اسلامی بود و حاکمان جدید اولین قدم ها را برای درک و شناخت علمی این رود قدرتمند برداشتند.
نیلسنج، اثاثا مجموعه ای از ستون هایس عظیم الجثه است. که در اتاق هایی که از طرق چندین کانال به رودخانه متصل اند ، ساخته شده است . وقتی اب بالا میاید یا پایین میرود ارتفاع ان را میتوان روی ستون مرکزی خواند.
این وسیله برای اندازه گیری سطح اب در طی سال های مختلف پر اب یا کم اب است.
این وسیله با حاکمان کمک میکرد برای اینکه محاسبه کنند که هر سال چه مقدار باید از کشاورزان مالیات دریافت کنند .
قسمت سوم:قدرت تردید
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.. ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسان ای همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
مستند علم‌و اسلام
قسمت اول
شروع عصر طلایی اسلام = با گام بلندی که در علم برداشته شد در شهر های ری، بغداد،دمشق،قاهره و قرطبه بین قرون ۹ تا ۱۲
شهر های مهم در علوم قرون وسطی اسلام :سوریه،ایران،شمال آفریقا
زبان علم مدرن هنوز هم در بسیاری از موارد مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است مانند :جبر،الگوریتم،قلیاو…
لغاتی در قلب کار های علمی وجود دارند و عربی هستند،بدون جبر هیچ ریاضیات یا فیزیک پیشرفته ای وجود ندارد ،هیچ رایانه ای بدون لگاریتم و هیچ شیمی بدون قلیا در کار نخواهد بود.
تعداد کمی در دنیای غرب امروز حتی در بین دانشمندان از وجود این دورهی اسطوره‌ای قرون وسطی اسلام آگاهی دارند
در قرون ۱۲ تا ۱۷ دانشمندان اروپایی به طور مرتب به متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند وجود نام های اسلامی در بسیاری از متون قرون وسطی اروپا در موضوعاتی مختلف و متنوع مانند،نقشه کشی،ابتیک و طب
دانشمندانی مانند لئوناردو پیزانو(فیبوناچی) در کتاب خود به متن کتاب جبر و مقابله دانشمند ایرانی محمد خوارزمی ارجاع می کند.
خوارزمی:کار او با جنبه‌ی حیاتی زندگی امروزی سروکار دارد.
به یمن وجود خوارزمی اروپای ها فهمیدند که روشی که با آن به ریاضیات می پردازند روشی که بر مبنای اعداد است ناکارآمد است؛خوارزمی در رساله ای به نام هنرحساب هندسی نشان داد که راه بهتری برای حساب وجود دارد .
مطرح کردن نظریه‌ی انقلابی با ده نماد ساده می توان هر عددی را نشان داد
این ایده نخستین بار توسط ریاضیدان های هندی تقریباً در قرن۶ بیان شد؛قدرتمندی ارقام در این سیستم عددی در این است که چقدر محاسبات ریاضی را ساده می کند
کار خوارزمی فراتر از صرفاً ترجمه‌ی سیستم هندی به عربی بود او اعشار یا ممیز را خلع کرد ،اقلیدس یک قرن بعد خوارزمی نشان داد که اعشار را نه فقط برای کل یک عدد بلکه برای توصیف بخشی از یک عدد هم توسعه داد.
ایده‌ی اعشار آنقدرآشناست که سخت می شود درک کرد که محاسبات قبلاً بدون آن چگونه بوده است؛مثل همه‌ی علوم بزرگ دیگر این هم بعد از اینکه کشف شد تازه اهمیت آن آشکار شد، داستان اعداد و اعشار اشاره می کند که حتی هزار سال قبل نیر علم بیش از پیش در حال جهانی شدن بوده است.
ایده ها از هند ،یونان ،ایران یا حتی چین سر برآورده و منتشر می شدند وبا انتشار خود قوی تر می شدند.
شهری که در مرکز دنیای شناخته شده ی هزار سال پیش قرار داشت بغداد بود به همین علت اسلام قرون وسطی نقش مهمی در پی علم ایفا کرده است ،بغداد شهری
بوده که گستره‌ی عظیمی از مردم و ایده ها در آنجا با یکدیگر تلاقی می کردند (پایتخت امپراطوری اسلام )
بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمانان ساخته شد ،هدف او ساخت و تبدیل کردن آن به پایتخت باشکوه یک امپراطوری نوظهور بود ،امپراطوری که در زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه برخواسته‌ی آن زمان یک پارچه شده بود.
خلفای وقت مدعی بودن به خاطر دلایل و شواهدی که مورد قبول خودشان بود حکومت حق آنها است و می خواستند این حکومت را به هر نحوی گسترش دهند و این کار را نیز انجام دادند ، در آن زمان کوتاه سپاهیان اسلام قلمروی بسیار وسیعی را به تسخیر خود در آوردند،اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبه جزیره‌ی عربستان و ظرف چند دهه کنترل خاور دور، شمال آفریقا ،اسپانیا و ایران را نیز به دست گرفت.
دوره ای که مردم واقعاً به خدا ایمان دارند پس بقیه به این باور رسیدن که خدای مسلمانان خدای واقعی است در نتیجه بسیاری از مردم تغییر دین دادند یا به دلیل اینکه کنترل مناطقشان به دست اعراب افتاد به اسلام گرویدند.
تا اوایل قرن ۸ مسلمانان بر قلمروی وسیع حکومت می کردند ومانند بیشتر امپراطوران موفق از سزار گرفته تا ناپلئون آنها نیز فهمیدند که قدرت سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر پیش می روند برای این دلایل زیادی وجود داشت،بعضی از آنها کاربردی بودند،علم طب می توانست جان آدم ها را نجات دهد،فناوری های نظامی می توانست عامل پیروزی در جنگ ها باشد ،ریاضیات هم می توانست در حل پیچیدگی های فزاینده‌ی مسائل مالی کشور کمک کند و اسلام به عنوان یک دین نقش محوری ایفا کرد؛خود پیامبر به پیروانش گفته بود به جستوجو علم تا هر کجا که ممکن است بروند حتی اگر چین باشد.
۱) خیلی از مسلمان احساس کردند که درک و مطالعه‌ی بهتر لغات خداوند خود یک وظیفه‌ی دینی حساب می شود
۲) برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف حساب می شد چون داشتن علم به مثابه‌ی سندی برای اثبات برتری امپراطوری جدید بر بقیه‌ی دنیا محسوب می شد
با موفقیت های سیاسی و نظامی مسلمانان با مشکلی اجتناب ناپذیر مواجه شدند
چگونه می توان جمعیت بزرگی از مردم را با تنوع بسیار زیاد به شیوه ای مؤثر مدیریت کرد؟چون اگر چه قسمت های زیادی از نواحی امپراطوری به دین اسلام گرویده بودن اما با فاصله‌ی زیادی از هم قرار داشتن و هر کدام سنت ها و زبان های خاص خود را داشتند
راه حل حاکم وقت پایه گذاری یک رنسانس علمی بود،هرج و مرج و کاغذ بازی ـ های اداری را متوقف کرد چون با این شیوه نمی توانست حکومت را با زبان های مختلف در گستره‌ی وسیع اداره کند او دستور داد که زبان عربی را به عنوان زبان واحد برای اداره‌ی حکومت در نظر بگیرند
این کار اثری فراتر از راحتی در اداره و مدیریت جامعه داشت .
مسلمانان عربی را به عنوان زبان خدا می شناسند چون زبان قرآن نیز عربی است.
کلمات قرآن چنان مقدس هستند که متن آن در بیش از ۱۴۰۰ سال بر خلاف زبان های دیگر هیچ تغییری نکرده است.
از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری بسیار قابل احترام بوده است ،پیچیدگی رسم الخط عربی به خاطر گسترش اسلام به دلیل اینکه ممکن بود در انتقال معنا مشکل به وجود بیاید نگران کننده بود به همین دلیل برای رفع این مشکل آن ها علاوه بر اینکه به یکسری از حروف خاص نقطه اضافه کردند بلکه خط های کوچک کجی هم به حروف اضافه کردند که صدای حروف مصوت را تغییر می داد این کار باعث شد که مردم به هنگام قرائت قرآن عبارت ها را درست تلفظ کنند.
این کار باعث شد که عالمان سرزمین های دیگر نیز با مسلمانان ارتباط بر قرار کنند ،این زبان که به طرزی خاص توسعه داده شده بود که دور از ایهام باشد آن را برای عبارات و واژگان علمی و فنی ایده‌آل می کرد، در نتیجه دانشمندان از قسمت های مختلف دنیا می توانستدد با هم بحث و مناظره کنند، به این ترتیب دانشمندی که در قرطبه ی اسپانیا بود می توانست با دانشمندی که در بغداد یا سمرقند بود مشارکت داشته باشد.
در اوایل سال های ۸۰۰ حکومت نخبه‌ی اسلام پول فراوانی را صرف یک پروژه
کرد که تأثیری عمیق بر علم داشت ،این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را به دنبال کتب خطی علمی و فلسفی به هر زبانی که بودند اعم از یونانی ،سریانی ،فارسی و سانسکریت جارو می کرد آنها این کتب را به زبان عربی ترجمه می کردند این حرکت با نام نهضت ترجمه شناخته شد.
تلاش دانشمندان برای پیدا کردن متون باستانی شگفت آور بود یکی ازدلایل آن بود که هر کس کتابی را می آورد که آنها می توانستند به کتاب خانه‌ی خود اضافه کنند پاداش بسیار سودمندی دریافت می کردند.
جامعه‌ی علمی آنقدر در این کار وسواس داشت که فرستادگامش را به خارج از بغداد می فرستاد فقط برای جمع آوری کتاب های که خود آنها را نداشت و هرکس که کتابی را که جامعه‌ی علمی آن را نداشت برایشان می برد به اندازه‌ی وزن کتاب طلا پاداش می گرفت.
فعالیت های بین سال های ۷۵۰ تا ۹۵۰ تهیه لیستی از نخبگان عصر خود که در این لیست نام ۷۰ مترجم به چشم می خورد پس گروه زیادی در این زمان درگیر کار ترجمه بودند که در هر ماه حدود ۵۰۰ دینار دستمزد می گرفتند
این پول بسیار زیادی بود در نتیجه کار ترجمه کاری بسیار با منزلت و رییس مأبانه بود
داستان ویرانی کتابخانه‌ی بزرگ اسکندریه که در ذهن بسیاری از افراد امپراطوری مانده بود باعث شد که دانشمندان اسلامی دست به ترجمه ،آنالیز ،انباشت ،ذخیره ـ
سازی و نگهداری اطلاعات بکنند چون احتمال داشت برای همیشه از بین بروند.
یکی از شاخه های علوم که از رأس گرفته تا کاسب معمولی خواهان ارتقاء آن بودند علم طب بود چون در این دوران افراد کمی به سن پیری می رسیدند در آن زمان چیزی که ما یک عفونت ساده می دانیم باعث مرگ افراد می شد
در آن زمان دین فقط یک منبع آسایش و راحتی نبود ،در یکی از حدیث هاحضرت محمد (ص) می فرمایند :«خداوند هیچ مرضی را نمی فرستد مگر اینکه دوای آن را نیز نازل کند.» همچین عبارت هایی مسلمان را به این باور معتقد می کند که شفای همه ی امراض در جای از گوشه های این دنیا وجود دارد و باید آن ها را پیدا کرد
چیزی که مردم نمی دانند این است که تاریخ پزشکی امروز ما در واقع تاریخچه‌ای از طب اسلامی است ،طب اسلامی به صودت ممتد بر شالوده‌ای که توسط یونان باستان پی ریزی شده بود بنا شد ،از خوش پاداش ترین و از اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه‌ی دست نویس از کتاب پزشک قرن سومی یونان جالینوس بود.
جالینوس معتقد بود که بدن سالم بدنی است که در تعادل باشد، در تعادل بین ۴ نوع مایع که به آن ها مزاج گفته می شود و در بدن جریان دارند و اگر هر کدام از آنها از تعادل خارج می شد باعث بیناری و تغییر در حلق و خو می شد
چهار مزاج عبارتند از: ۱_ صفرای زرد که اگر زیاد تر از حد می شد باعث می شد که بیمار صفرایی مزاج یا بد خلق شود و حالت تهوع پیدا کند ۲- خون زیاد شدن
آن باعث می شد که بیمار دموی ،سرخ رو و آتشین شود ۳ـ صفرای سیاه که زیادی آن باعث بیمار سست مجمنون یا حتی افسرده شود ۴_بلغم که زیادی آن باعث می شد که بیمار بلغمی مزاج یا بی احساس واز لحاظ عاطفی بی تفاوت باشد.
جالینوس عقیده داشت که بیماری ها در اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آیند ،پس علاج هر بیماری در تخلیه‌ی مقداری از آن مزاج از داخل بدن است برای همین او روش هایی را توصیه می کرد مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خون ریزی یا استفاده از مواد قی آور برای وادار کردن بدن به استفراغ.
پزشکان اسلامی فهمیدن که جالینوس وطب یونان فقط یک منبع در دانش پزشکی بودند،سنت های دیگری نیز در طب وجود داشتندکه به همان اندازه بهتر و دقیق تر و درک آنها از نحوه‌ی کارکرد بدن تطابق داشتند ،متون قرون وسطی عربی به زن دانای بومی اشاره می کند که با دادن دارو های طبی امراض را مداوا می کرد
امروزه نیز این سنت در بین مردم وجود دارد و بیشتر بر پایه‌ی جواب دادن به شکلی عملی است چه در آ از روش های قدیمی استفاده کرد چه از طب گیاهی .
دکتر های قرون وسطی اسلام از دیگر سنت های طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند با این حال سنت های دیگری از راهنمایی طبی از خود اسلام می آمد طبی که برخی از ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر را از گفته های پیامبر اسلام و از احادیث برگرفته است .
طب النبوی کتاب معروفی در سراسر دنیای اسلام است که نویسنده آن در سال ۶۹۱ هجری به دنیا و در سال ۷۵۱ از دنیا رفته است.
در این کتاب در باره‌ی تاعون آمده است:«اگر به جایی رسیدید که تاعون به آن زده بود وارد آن سرزمین نشوید و اگر در جایی بودید که تاعون به شما رسیده بود برای فرار از آن ،از آن دیار هرگز خارج نشوید.»
صرع:«یونانی ها یا جالینوس معتقد بودند که ریشه ی صرع در مغز است ،اما آن ها به این مسئله جاهل بودند،علت اصلی آن را تشخیص نداده بودند ،آنها معتقد بودند که تسخیر بدن توسط ارواح شیطانی سبب آن است و در مورد علاج آن به جن گیری و خروج جن از بدن اشاره داشتند به سختی می توان گفت چنین چیزی علمی است .»
سهم قابل لمس اسلام در طب کمتر در درمان های بخصوص دیده می شود و بیشتر در فلسفه و فراگیری آن نهفته است ،اسلام فراتر از هر چیزی ایده‌ی محوری اش این است که ما باید با انسان های هم نوع خود احساس شفقت و دلسوزی داشته باشیم.
ظهور فیزیکی ایده در زمان ساخت یبمارستان نورالدین در سال های ۱۱۵۰ تا۱۱۵۴ ،بیمارستانی پیشگام در امپراطوری اسلام در دمشق رخ داد.
یکی از ایده هایی که در اسلام به آن توصیه شده است ،ایده‌ی خَیر بودن است ،همان بحث زکات ،این یک تعهد و الزام است که صدقه بدهیم و کار های خیر
انجام دهیم ،پس در اسلام اگر یک حاکم هستید یا یک فرد پولدار کاری که می توانید انجام دهید این است که خیر باشید.
در داخل بیمارستان اسلام به طرز فعالانه ای تشویق می کرد که کاری به مذهب بیمار نداشته باشید،چیزی که در دنیای امروزی امری مسلم است ،این بیمارستان بر روی همه‌ی طبقات مردم باز بود ،مسیحی ،یهودی و مسلمان و طبقه بندی های دیگر هم به عنوان بیمار هم به عنوان پزشک در اینجا وجود داشته است ،یهودی ،مسیحی و مسلمان همه با هم درس می خواندند و ممکن بود که یک مسلمان بگوید که بهترین دانشجوی من یک یهودی بوده بنابر این طبی که در انجا کاربرد داشته فرادینی بوده است
کار پزشکان همانند پزشکان امروزی به صورت شیفت شیفت بوده است.
در نتیجه‌ی نهضت ترجمه پزشکان از آخرین درمان هایی که در دور دست ترین نقاط مانند هند و چین انجام می شد آگاهی داشتند و با ظهور دارو ها در نقاط دیگر جهان بیمارستان ها شروع به ایجاد و برپایی تسهیلاتی در دل خود کردند و داروخانه ها ایجاد شدند.
نوآوری در سطح داروخانه ها در تقاطع فرهنگ ها هستند پس هر روزه انبوهی از چیز های جدید وارد آنها می شدند.
شگفت انگیز ترین جنبه ی طب اسلامی = جراحی
اولین تصویر کالبد شکافانه از کالبد شکافی چشم است ،با توجه به ایت تصویر متوجه
می شویم که دانشمندان از نحوه‌ی عمل کرد ماهیچه های چشم و اعضای تشکیل دهنده‌ی آن مطلع بودند.
آن ها همچنین ابزار مربوط به چشم پزشکی را در اختیار داشتند که بسیار مفید بودند ،جراحی چشم یکی از بزرگترین دستاورد های طب اسلامی بوده است.
یک ابداع و ابتکار آنها اصلاح یک روش قدیمی در درمان آب مرواید بوده که به آن قلاب دوزی گفته می شده روشی که در دستان آن ها نرخ و موفقیتی بیشتر از ۶۰ درصد داشته است ،عدسی چشم پشت مردمک قرار دارد به مرور زمان وقتی پیر می شویم این عدسی کدر و تار می شود و قدرت بینایی کم می شود که یه این عارضه آب مروارید می گویند ،الزهراوی در کتاب خود به چگونگی جراحی چشم و رفع آب مروارید اشاره کرده است که در آن باید با سوزن مخصوص قلاب بافی را در چشم فرو کرده و بچرخانید تا به فضای خالی برسید ،کاری که آنها تلاش می کردند انجام دهند این بوده است که دور تا دور مردک بچرخند و سعی کنند همه‌ی رباط ها و پیوند های متصل به عدسی را از بین ببرند سپس عدسی معیوب را از مردمک خارج کنند تا نور بیشتری وارد مردم شود و دید چشم بیمار شفاف تر شود و در این صورت فقط توانای فوکوس نداشتند که بعد ها این مشکل با عینک زدن برطرف شد ،به طور کلی کاری که انجام می داند صحیح بود ،آنها آناتومی چشم را می شناختند و می دانستند که عدسی پشت مردمک قرار دارد و همچنین می دانستند که چه چیزی باعث از بین رفتن بینایی می شود ،و بخش هایی از ای جراحی هنوز در قسمت های خاصی از دنیا انجام می شود .
ابن سینا : دانشمندی جامع العلوم بود خردمندی که به وضوح مباحث عقلی را و به طرزی شایسته مباحث دایره ها را شکوفا نمود .
در سال ۱۰۲۵ او کتاب خود را کامل کرد ،قانون طب ،در این کتاب ابن سینا تمام مطالبی را که پیش از او کتابت شده بود را با یکدیگر مقایسه کرده و آنها را بسط داده بود ،ایده های پزشکی یونانیان را با طب هندی و همه ی آنها را به صورت یک اثر در آورده بود .
کتاب ابن سینا به اندازه ای مهم است که کتاب های کمی از لحاظ اهمیت به پای آن می رسند ،چون کاری که این دایره المعارف انجام می دهد این است که همه‌ی چیز های مختلف دیگر کنار می زند و همه ی آن ها را به شکل یک کتاب در می آورد این کتاب به شدت سرو سامان دارد و دسترسی به همه چیز در آن آسان است به طوری که مردم به کلی منابع یونانی و ترجمه های عربی را فراموش می کردند .
جلد اول این کتاب حاوی کلیات می باشد ،در این جلد در مورد چگونگی عملکرد بدن و همچنین بیماری ها.
جلد دوم تمامی بیماری ها از نوک سر تا نوک پا را در مورد بررسی قرار می دهد.
در نگاه اول بلند پروازی های این سه جلد کتاب بسیار تأثیر برانگیز است ،از نحوی تشخیص و درمان بیماری های مختلفی به تنوع افسردگی ،مننژیت و آبله و همچنین فصل های مفصلی نیز در مورد مشکلات رایج تر در کتاب وجود دارد.
به عنوان مثال بیماری هایی مانند سردرد و انواع مختلف آن مانند سر درد های ناشی از استعمال بو های خوش تند در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است .
نظرات بنیادی و اصلی دراین کتاب در مورد چگونگی کارکرد بدن است و تا اوایل قرن ۱۹ بدون تغییر پذیرفته شده بود در برخی از موارد پیشرفت هایی حاصل شده بود اما جوهره ی طب بدون تغییر همین کتاب بود ،با کشف باکتری ها و ویروس ها و چیز هایی از این قبیل یک شکاف بزرگ بین طب و این کتاب افتاد و از نیمه ی دوم قرن ۱۹ طب کاملاً متحول شد.
کتاب قانون طب ابوعلی سینا همچو تابلوی راهنمایی در تاریخ پزشکی است ،اگر چه بیشتر علوم طبی که او به آنها اعتقاد داشت طبق دانش امروزه نادرست هستند اما ارزش کار او در انباشته کردن بهترین علوم در آن زمان در یک کتاب قابل دسترس و سامان یافته است ،قانون به نسل های آینده چیزی برای بازنویسی می دهد.
وسواس امپراطوری اسلامی برای کشف دانش باستانیان فراتر از موضوعات کاربردی مانند طب بوده است .
در گذشته مردم معتقد بودند که مردم عهد عتیق دارای توانایی های تاریک یا حتی قدرت های جادوی بوده اند و دانشمندان اسلامی می کوشیدند این تا این قدرت ها را کشف کنند .
نهضت ترجمه مسلمانان را به دنبال شکستن یک رمز به مصریان رساند ،رمزی که آنها گمان می کردند که اسرار هنر سیاه کیمیا در آن نهفته است.
بیشتر مردم گمان می کردند که خط هیروگلیف مصری ها تا قرن ۱۹ به طور کامل نامکشوف باقی مانده است ،تا بعد از کشف اتفاقی سنگ مشهور رز،این سنگ یک متن به دو زبان هیروگلیف و یونانی روی بدنه‌ی خود داشت ،این سنگ کلید راهنمای مهمی در اختیار گذاشت تا دانشمندان اینگلیسی و فرانسوی در نهایت موفق به رمز گشایی نوشتار مصریان شدند ،اما یک دانشمند به کشفی رسید که این داستان کاملاً تغییر کرد ،او یک سری آثار خام مربوط به ابن وحشی را از زیر زمین پیدا کرد ،کاری که ابن وحشی کرده بود پی بردن به تطابقات بین خط هیروگلیف و الفبای زبان عربی بوده است ،او یکسری نشانه های خط هیروگلیف را آورده سپس معادله‌ی عربی آن را زیرش نوشته بود.
یک نکتهی مثبت که در مورد دانشمندان اولیه‌ی اسلامی وجود دارد ،توانایی آن ها در زبان یونانی و ارتباط دادن به زبان مصری است ،به خاطر اینکه نهضت ترجمه صدها نسخه از کتاب قبطیان را در اختیار آنها قرار داده بود آنها متوجه این نکته شدند و دانشمندان توانستند ارتباط مستقیمی بین زبان هیروگلیف و عربی بیابند.
۱۴ حرف را مشخص کردند و توانستمد بیش از نیمی از خط هیروگلیف را به درستی بشکنند و این برای مردی از قرن ۱۰ دستاوردی برجسته بود .
پس برخلاف تصور مصر شناسی از قرن ۱۹ شروع نشده بود ،دانشمندان اسلامی به دلایلی همچو علاقه به طالع بینی و کیمیا دست به ترجمه‌ی خط هیروگلیف زدند.
دانشمندان اسلامی به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذهب مکانی که آن دانش متعلق به آنها بود احساس انزجار کنند ،و این یک درس مهم برای علم است.
نهضت ترجمه فقط در رابطه با علم و طب نبود ،در حالی که بغداد مرکز امپراطوری وسیع و موفق قرار گرفته بود به خانه‌ی انواع فرهنگ های شکوفا و فوق العاده‌ی آن زمان بدل شده بود .
دورهی هزار و یک شب دورهی دانشمندان بزرگ ،فرش های جادویی ،سفر های بزرگ و همچنین ساخت و ساز های بلند پروازانه ،موسیقی ،هنر ،قصه گو ها و هنرمندان است.
بغداد شهری چنان فرهنگی و درخشان بود که مسافری در مورد آن نوشت دانشمندی عالم تر از دانشمندان آن ،نظریه پردازی قوی تر از نظریه پردازان آن و شاعری قوی تر از شاعران آن وجود ندارد.
بغداد شهری اسلامی که ساخت آن در سال ۷۵۶ شروع شد ،شهری که پر بود از درباری ها و ثروتمندان تازه به دوران رسیده ،جایی که در آن به ابتکار و نوآوری ارزش داده می شود و از آن تقدیر می شود .
در قلب زندگی روشنفکری و عقلانی شهر سیستمی بود که به آن مجلس می گفتند.
کلمه ی مجلس در قرن ۹ در بغداد به این معنا بود ،سالن یا تالار گفتوگویی که در آن نخبگان شهر ،خلیفه ها ،درباریان ،ژنرال ها و اشراف دیدار های منظمی در آن
برپا می کردند ؛جلساتی که طی آن ها باهوش ترین افراد شهر ،فلاسفه ،نظریه پردازان ،منجمان و جادوگران دور هم جمع می شدند تا درمورد نظراتشان با هم صحبت کنند.
در این مجالس آن ها می توانستد که نظرات خود را هر چه که بود به طور آزادانه با زبان فصیح عربی و با استدلالی منطقی ارائه کنند.
تأثیر مجلس برای تولید اغوا کننده‌ی ثروت و مغز بود ،با بهترین مغز ها در امپراطوری نظرات مختلف مبادله می شد در حالی که همزمان درگیر رقابتی شدید برای جلب حمایت دیگران هم بودند.
خوارزمی دانشمندی ایرانی که سیستم اعشار را به غرب معرفی کرد،ریاضیدان ،منجم و اندیشمند که مورد علاقه‌ی مردم و حکومت بود از دل این گرداب بیرون آمد ؛مهاجری که از شرق ایران به بغداد آمده بود ،مردی که دورش را کتاب ها احاطه کرده بودند ،او فردی با سواد فراگرفته از علوم یونان ،فارسی ،هندی و چینی بود.
خوارزمی دو سنت متفاوت ریاضی را با هم یکی کرده و به شکلی جدید آن ها را ترکیب نمود.
اولین سنت ها را از دنیای کلامی یونان می آمد ،ریاضیات یونان عمدتاً با هندسه سروکار داشت ،علم اشکالی مانند :مثلث ها ،دایره ها وکثیرالاضلاع ها و چگونگی محاسبه‌ی مساحت و حجم آن ها ،یکی دیگر از سنب های بزرگ ریاضی که
خوارزمی میراث دار آن بود متعلق به هند بود.
هندی ها ۱۰ نماد سیستم اعشاری را اختراع کرده بودند که محاسبات را بسیار آسان می کرد.
به یمن نهضت ترجمه خوارزمی توانست به هر دو منبع حساب هندی و یونانی دسترسی پیدا کند ،او توانست درک های هندسی را با مفاهیم حسابی و تصاویر یونانی را با نماد های هندی ترکیب کند و شکلی جدید از فکر کردن ریاضی را از آنها الهام گیرد که امروزه جبر نام گرفته است .
ریاضیاتی که در آن از اعداد استفاده نمی شود و به جای آن از نماد استفاده می شود می تواند بسیار گیج کننده باشد اما اینده به طرز باور نکردی آزاد است و می توان مسائل را با استفاده از آن به آسانی حل کرد بدون اینکه در گیر محاسبات آشفته‌ی عددی شد .
اولین بار کلمه‌ی جبر توسط خوارزمی و توسط او در کتابش استفاده شد.
او در کتاب خود روش حل معادلات درجه دو و استفاده از ریشه ها را مطرح کرد اما معادلات درجه دو در زمان بابلی ها خیلی قبل تر از خوارزمی نیز حل شده بودند
اما بزرگی این کتاب در این است که با ریشه ی و مربع ها به گونه ای برخورد می کرد که انگار آن ها اشیاء صحیح و کامل بودند.
آن ها فقط یکسری اعداد نیستند که ما سعی داریم به آن ها پی ببریم ،آن ها فرایند هایی هستند که به کار می بریم
آنچه خوارزمی به آن فکر کی کرد این بوده است که مربع یعنی گرفتن ریشه و ضرب کردن آن در خود و این یک دستورالعمل درست می باشد حالا آن ریشه هر عددی که می خواهد باشد مثلا اگر ۵ است می شود ۵*۵ که حاصل آن ۲۵ است و …..این دستورالعملی است که امروزه به آن الگوریتم می گویند.
کاری که خوارزمی می کند این است که می گویید نصف ریشه‌ی عدد را بگیرد آن عدد هرچی که می خواهد باشد سپس آن را نصف کنید اگر ریشه‌ی عدد یک شیء است پس نصف ریشه‌ی عدد نیز یک شیء است در نتیجه دیگر لازم نیست در ذهن داشته باشیم که آن ریشه چه عددی است اما دانشمندان دیگر این گونه با مسائل رفتار نمی کردند آنها با مسائل عددی ذهن را دگیر می کردند و با آوردن چند مسئله ی عددی شما را در گیر می کردند سپس استنتاج را برای حل مسائل دیگر بر عهدی خود شخص می گذاشتند.
با این کار شما ارتباط موقتی به خصوص با اعداد را کنار می گذارید و اشیاء جدید را طبق قوانینی که او در کتاب خود توضیح داده دستکاری می کنید و سپس اعدادی که ایم اشیاء معادل آنها هستند در مسئله ی بخصوص شما به طرز معجزه آسایی در پایان کار ظاهر می شوند.
خوارزمی این امکان را برای جمع فراهم آورد تا به عنوان یک موضوع کامل و مستقل نه به عنوان یک تکنیک پیدا کردن اعدادظهور پیدا کند.
جبر به شکل گیری دنیای مدرن کمک کرده است علوم ما بدون آن نیز غیر قابل تصور است این علم چیز های زیادی را که در علوم قرون وسطی اسلام برجسته
بودند برای ما خلاصه کرد ،گرفتن ایده از هندی ها و یونانیان ،ترکیب کردن ، ارتقا و افزودن به آنها به همین شکل طب مدرن نیز بدهی سنگینی به پزشکان اسلامی و کار های آنها دارد اما داستان واقعی اتفاقی که در قرون ۸ و ۹ در دنیای اسلام برای علم رخ داد نکاتی بسیار بیشتر از یک کشف واحد به ما می گوید که در مورد واقعیت و حقیقت جهانی خود علم است.
اولین دستاورد بزرگ دانشمدان اسلامی قرون وسطی اثبات این مطلب بود که علم نه اسلامی است ،نه هندی ،نه یونانی ،نه بودایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی سردم داری علم باشد ،قبل از اسلام علم در سرتاسر دنیا پخش شده بود اما دانشمندان دوران وسطی اسلام قطعات عظیم این پازل را با جذب علمی که در آغاز بسیار دور تر از مرز های امپراطوری آنها بود کنار هم قرار دادند این ترکیب بزرگ نه تنها علم جدید را تولید کرد بلکه برای اولین بار نشان داد که علم به عنوان یک تشکیلات فراتر از مرزهای سیاسی و تعصبات مذهبی است ،این بدنه علم است که به همه‌ی بشریت فایده می رساند.
این یک ایده است که به همان اندازه که الهام بخش است برای همیشه مرتبط و درست هم خواهد بود
علم و اسلام (قسمت دوم)
هر چند وقت یکبار ایده هایی بوجود می ایند.ایده ای که میگوید هیچ چیز از ستاره های اسمان تا کارکرد بدنمان سرخود نیست بلکه تابع یه سری قوانین به خصوص است و مهم تر اینکه ما انسان ها می توانیم پی ببریم که ان قوانین چه چیزهایی ممکن است باشد و بعد میتوانیم از طریق مشاهده و ازمایش ، فرضیاتمان را اصلاح و ازمایش کنیم. امروزه به این ایده میگوییم روش علمی.
امپراطوری منطق
در سفر به خاورمیانه کشف کرده است که یک گام و پرش بلند در علم هزار سال پیش در اینجا تحت لوای امپراطوری قدرتمند و شکوفایی اسلامی رخ داده است.
فرهنگ های ثروتمند قدرتمند و موفق پیشرفت های عظیمی در ادراک و در فناوری تولید خواهند کرد و این همان چیزی است که ما تحت لوای یک سری حکومتهای موفق و ثروتمند در اسلام و در بغداد میبینیم.
بیش از هزار سال پیشتر حکومت اسلامی بزرگترین امپراطوری در دنیا بود و گفته اند که بر شصت میلیون انسان حکومت میکرده که بیش از سی درصد مردم جهان است.
دیوار های باستانی چسبیده به حاشیه محلات جنوب تهران تقریبا تنها بقایای به حال مانده از شهر باستانی ری است، شهری که جغرافی دان بزرگ ایرانی المقدسی ان را یکی از شهر های باشکوه جهان اسلام توصیف کرده بود. البته ری فقط یکی از بسیار شهر هایی بوده که در لوای اسلام شکوفا شده، از بغداد پایتخت حکومت امپراطوری هزاران کیلومتر از شمال افریقا تا اسیای مرکزی گسترده بوده شهر هایی مثل : بصره، گنجه، بخارا که هر کدام شهر های قدرتمند و شکوفا بوده اند و هرکدام غنی از تجارت و از لحاظ فرهنگ زنده و پویا بوده اند. انها نیروگاه های علم جدید بوده اند.
امپراطوری اسلامی، بزرگترین امپراطوری و تمدن بشری بوده که تا ان زمان شناخته شده. در درون این امپراطوری میتوان کل امپراطوری روم را جا داد.
یادبود های امپراطوری بزرگ اسلامی امروزه در همه جای دنیای اسلام به چشم میخورد. مانند مسابقاتی که در دمشق، در پایتخت سوریه و در ورزشگاه العباسیین انجام میشود. این نام خانواده ای ست که از سال ۷۵۰تا۱۲۵۸میلادی حاکم امپراطوری اسلام بوده است. این قلمرو پهناور به انها اجازه داد تا درامد مالیاتی هنگفتی به دست اورند، و ان را در راه تاسیس و ایجاد تحقیقاتی برای دانش و دانشمندان هزینه نمایند، حرکتی که به نهضت ترجمه معروف شد. انها دانشمندان بزرگی را به گوشه و کنار دنیای شناخته شده ی ان زمان فرستادند تا کتاب های بزرگ جمع اوری کنند و انها را به زبان عربی ترجمه نماینده. این افسانه ای است که هنوز هم در ذهن بیشتر مسلمانان امروزی زنده است.
در ان زمان مردم علاقه مند علم و فرهنگ به خصوص نجوم بودند. انها خیلی از کتاب های یونانی را ترجمه کردند و به شدت علاقه مند به علم بودند . علومی مثل طب و مهندسی.
برای رهبران دینی اسلام دانش علمی برای اداره موفق ان حکومت عظیم حیاتی بود.
انها سیستم اداری حکومتی بزرگ و پیچیده ای داشتند
انها همچنین می خواهند که بناهای یادبود بسازند و برای این کار باید دانش معماری و مهارت های ریاضی را فرا گیرند تا بتوانند ساختمان های ایمن و خوب بسازند.
وطبق برای این که بتوانند نخبه های خود را سرحال و سلامت نگه دارند. و این های بخش هایی از علم هستند که برای اولین با از زبان های دیگر به زبان عربی برگردانده شدند.
اسطوره های امپراطوری قرون وسطی اسلامی در ناحیه ی پهناوری پراکنده شدند. شاهکار های معماری همچون مسجد اموی در دمشق، مسجد جامع اصفهان، و مسجد و دانشگاه الازهر در قاهره
. و بعد یکسری ویرانه های بسیار وجود دارند که هنوز هم به ان گذشته ی با عظمت اشاره میکنند.
مانند یک قصر ویران شده ی قرن هشتمی در دل بیابان های سوریه.
یک قصر عظیم اسلامی به نام دختر پیامبر مدینه زهرا که به تازگی در جنوب اسپانیا حفاری و کشف شده است. این خرابه های پرابهت مدینه زهرا یک شهر کوشک مانند بی نظیر که در خارج قرطبه در قرن نهم و به دست حاکم وقت ساخته شده. در زمانی که این مکان ویران شد، قرطبه در واقع بزرگترین و زیباترین شهر در اروپا بود، یکی رقیب برای بغداد در شرق. مرکزی برای علم و عالمان اسلامی.
در قرن هشتم قاهره بخشی از امپراطوری اسلامی بود و حاکمان جدید اولین قدم ها را برای درک و شناخت علمی این رود قدرتمند برداشتند.
نیلسنج، اثاثا مجموعه ای از ستون هایس عظیم الجثه است. که در اتاق هایی که از طرق چندین کانال به رودخانه متصل اند ، ساخته شده است . وقتی اب بالا میاید یا پایین میرود ارتفاع ان را میتوان روی ستون مرکزی خواند.
این وسیله برای اندازه گیری سطح اب در طی سال های مختلف پر اب یا کم اب است.
این وسیله با حاکمان کمک میکرد برای اینکه محاسبه کنند که هر سال چه مقدار باید از کشاورزان مالیات دریافت کنند .روشی ک از یونان ب انها ب ارث رسیده بود.تکنیک ارسطویی ک اولین بار توسط منجمین اسلامی صورت گرفت با این روش اندازه فاصله بین دو نقطه را می گرفتند و ب زاویه شیب تابش خورشید نگاه میکردند. در جنوب مصر نور خورشید ب صورت عمود بر سطح میتابید چون نزدیک خط استوا است.نقطه در شمال مصر اسکندریه در کنار ساحل مدیترانه است،اندازه گیری کنند ک خورشید چقد با فاصله عمودی خودش فاصله داره.منجمان مسلمان ازمایشات یونانیان را بر سوریه و عراق تکرار کردند.انها این کار را با اندازه گیری زاویه خورشید ب هنگام ظهر در یک محل مشخص تکرار کردند.انها بعد ب سمت شمال و ب محل تعیین شده دوم رفتند و فاصله طی شده بین دو نقطه را باهم با دقت اندازه گیری کردند.در محل دوم انها زاویه تابش خورشید را ب هنگام ظهر اندازه گرفتند.این زاویه باید کمی کوچکتر از زاویه محل اول باشد.با این اندازه ها منجمان میتوانستند محیط خارجی زمین را تخمین بزنند،انها ب عدد ۳۸هزار و دویست و چهل کیلومتر رسیدند. ازمایشات ابوریحان یک مثال قدیمی تر است از دانشمندانی ک استدلالات و منطق ریتضی استفاده کردند.از عصر باستان همواره عده ای سعی داشتند دنیای مواد را دسته بندی کنند.ب عنوان نمونه یونانیان فکر میکردند فقط ۴عنصر در دنیا وجود دارد.هوا،زمین،اب،اتش ، اما این نظریه یک ایده فلسفی بود و ارزش علمی زیادی نداشت.و دانشمندان مسلمان دست ب تحولی بزرگ زدند.انها مشاهدات ازمایشگاهی را مشاهده کردند تا موادی ک در دنیا وجود دارد طبقه بندی کنند،راس همه اینها یک دکتر و شیمی دان مسلمان ب اسم زکریای رازی بوده است.رازی با طبقه بندی یونانیان بسیار فرق داشت ب عنوان مثال او بحث کرد ک کانی ها مواد سختی ک انها را در دل زمین استخراج میکنیم باید بسته ب خصوصیات شیمیایی انها توجه کرد و ب ۶دسته تقسیم نمایند.حاکم مصر از ابن هیثم خواست تا راهی برای کنترل رود نیل پیدا کند و ببیند میتواند مانع خشکسالی ان شود.اما برای ابن هیثم چندان طولی نکشید ک بداند رود نیل بزرگتر از انی است ک بتواند کنترلش کند.ابن هیثم ب اولین نظریات ریاضی خود دست پیدا کرد و از انها استفاده کرد تا دانش مارا نسبت ب دنیای واقعی افزایش دهد
قسمت سوم:قدرت تردید
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسان ای همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد
مستندمستند اول علم و اسلام .
قسمت اول….. زبان علم
جیم الخلیلی .
استاد فیزیک در دانشگاه ساری است مطالعه درونی ترین لایه های اتم ها و هسته های آن جنبه کاری او بوده است او در بغداد متولد شده است از مادر انگلیسی و پدر عراقی وقتی که صدام حسین در اواخر سال ۱۹۷۰ به قدرت ر
سید از عراق فرار کردند .
او هر چه بیشتر مطالعه میکرد خود را بیشتر در علوم غربی می دید این علوم از کسانی چون نیوتن و انیشتن الهام گرفته بودند .
پژوهش عصر طلایی اسلام که دوران بین قرون نهم تا دوازدهم و گام بلندی که در راستای علم برداشتن در شهرهایی چون ری .
بغداد دمشق در قاهره مرتب است .
دانشمندان مسلمانی در قرون وسطا وجود دارد که میشود نام آنها را کنار نام دانشمندانی چون گالیله و نیوتن و انیشتین نام برد و از همه مهمتر چه ارتباطی بین علم و اسلام وجود دارد .
سفر من درباره علم را به سوریه ایران و شمال آفریقا می‌کشاند و من از کوچه پس کوچه های وقت شروع می کنم با این آگاهی که زبان علم مدرن در بسیاری از موارد .
همه مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است واژه های علمی مانند جبر .
الگوریتم نقاطی را در نظر بگیریم که این لغات همه لغاتی عربی هستند و همه آنها در غرب کارهای علمی قرار دارند بدون جعبه هیچ ریاضیات و فیزیک پیشرفته وجود نخواهد داشت و هیچ رایانه‌ای بدون الگوریتم به کار نخواهد یافت در قرن های دوازدهم تا سیزدهم میلادی بیشتر دانشمندان به این علوم قدیمی مسلمانان مراجعه میکردند در حقیقت نامهای اسلامی در متون قرون وسطا به وفور دیده میشود مثل نقشه کشی تب من می‌خواهم با خوارزمی شروع کنم چون کارو با جنبه حیاتی از زندگی ما سر و کار دارد به یمن حضور خوارزمی دنیای اروپا متوجه شد که روشی که به ریاضیات می‌پردازند و روشی که تا آن زمان بر مبنای .
اعداد رومی بود به طرز معکوس کننده ناکارآمد است خوارزمی به اروپاییان .
نشان داد که راه بهتری برای انجام حساب وجود دارد در رساله ای به عنوان حساب هنر هندی او نظریه انقلابی مطرح کرد شما می توانید فقط با ۱۰ نماد سال هر عددی را که می‌خواهید نشان دهید باید استفاده از ۱۰ نماد و ارقام از ۱ تا ۹ .
یک نماد به جای سفر برای بیان هر عددی تا بی نهایت امکان پذیر است این ایده اولین بار در قرن ششم توسط ریاضیدانان هندی مطرح و توسعه داده شد خوارزمی ارشیا ممیز را خلق کرد پایتخت امپراتوری اسلام بغداد بود بغداد .
بغداد پس در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمان ساخته شد هدف او ساخت و تبدیل کردن او به یک امپراطوری نوظهور بود امپراطوری که زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه به خواسته آن زمان یکپارچه شده بود .
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود که کتاب مقدس قرآن به زبان عربی است سپس مسلمانان زبان عربی را به عنوان زبان خدا می‌شناسند کلمات قرآن آنقدر مقدس .
هستند که متون آن بیش از ۱۴۰۰ سال هیچ تغییری نکرده است در مقایسه بازبان
انگلیسی در پی هفتصد سال تغییرات زیادی داشته است و کلمات قرآن به هر کسی که آن را بخواند قابل فهم است از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری قابل احترام بوده است در حدیث که سخنان حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم در آن جمع آوری شده یعنی خداوند هیچ مرزی را نمی فرستد مگر اینکه دو آن را هم نازل کند .
و مسلمانان بر این باورند که شفاعت تمام امراض یک گوشه از دنیاست و ما باید فقط بگردیم با آن را پیدا نماید و ما باید ببینیم که این .
خوش بینی به کجا می رسد .
در اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه دست‌نویس ای از کتاب پزشک قرن سوم یونان جالینوس بود جالینوس معتقد بود بدن سالم و بدنی است که تعادل داشته باشد و اگر بدن انسان از تعادل خارج شود باعث تغییر در خلق و خو میشود .
چهار مزاج شامل صفرای زرد خون .
صفرای سیاه بلغم جالینوس بحث کرد که بیماری بر اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آید پس علاج هر بیماری
در تخلیه مقداری از مزاج از داخل بدن است برای همین او روش‌هایی را توصیه# میکنند مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خونریزی است دکتر های قرون وسطا از طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند و سنت دیگری از راهنمای طبی از خود اسلامی آمد پزشکان برخی ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر از گفته های پیامبر اسلام و احادیث بر گرفته است .
یکی از دانشمندان مسلمان ابوعلی سینا بود که کتابش تمام علوم را با هم در جا جمع کرده و به صورت یک اثر درآورده بود و علوم را از هندو چین در یک کتاب به نام قانون جمع آوری کرده بود .
مستد دوم……… امپراطوری منطق
هر از گاهی ایده‌ای شکل می گیرد که طرز نگاه ما را به جهان تغییر میدهد چنین ایده‌ای در دوران قرون وسطا شکل گرفته است ایده‌ای که میگوید هیچ چیز از ستاره های آسمان تا بدن خودمان سرخود. نیست
بلکه تابع یک قوانین به خصوص است و ما انسانها می توانیم پی ببریم که آن قوانین چه چیزهایی هستند و میتوانیم فرضیات خود را از طریق آزمایش اصلاح کنیم این همان چیزی است که امروزه به آن روش علمی می گویند .
دست نوشته های وجود دارد که در آنها موضوعات مختلفی چون کاشی سازی رنگرزی ذوب فلزات مهمات سازی و حتی یک دست نوشته در مورد تقدیر الکل وجود دارد که تمام این فعالیت‌ها به اقتصادی پویا و شلوغ اشاره میکند بازاری با مصرف کننده‌ها سربازها یک نمونه از شیمی کاربردی در ساختار قرون وسطا ساخت صابون رود مواد قلیایی نقش مهمی در ساخت صابون دارند و با شناخت قبل یا به صنعت دیگری .
حیات بخشی به نام شیشه گری .
کلمه قلیا از یک کلمه عربی گرفته شده است و به معنای خاکستر است شیمی همچون از بازار رونق عطر نیرو گرفت شیمیدانان بزرگ اسلامی در یک صنعت بزرگ محوری مهمات سازی .
پیشرفت های زیادی کردند .
سبک های تاریخی نشان میدهد که مسلمانان چگونه با بمب و موشک مسیحی ها حمله می کردند و برق شیمیدانان قرون وسطا بسیار شگفت‌انگیز است جزء مرکزی شیمی جدول تناوبی است و در این جدول عناصر ای که شبیه هم هستند و در یک ستون قرار می‌دهند جدول تناوبی راهی برای سامان دادن .
دانش و آگاهی دانشمندان در مورد فلزات است .
مستند سوم…. قدرت تردید
خورشید ماه سیاره ها و ستاره ها همیشه تخیلات ما را مشتعل نموده و خوراک اسطوره‌شناسی ما را تامین نموده در نوع قدیمیترین نظام علمی است که وجود داشته است هزاران سال هم به این باورند که زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات به دور زمین می گردند .
البته آنی دانشمند سوری است که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت از مشکلات آنها به تدریج به ذهن او می رساند که تئوری های غالب یونانی
.
که بیان می کند چگونه همه چیز در آسمان ها به گرد زمین در حال گردش است نوشته های دانشمندان مسلمان .
طی سال ها .
دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغولها که باعث شد کتابهای زیادی سوخته یا به آب ریخته شوند و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندند و فقط بخشی از کتاب های طبی را باقی گذاشتند در قرن همکاری از این نظریات هندی یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کند.
مستند اول علم و اسلام .
قسمت اول….. زبان علم
جیم الخلیلی .
استاد فیزیک در دانشگاه ساری است مطالعه درونی ترین لایه های اتم ها و هسته های آن جنبه کاری او بوده است او در بغداد متولد شده است از مادر انگلیسی و پدر عراقی وقتی که صدام حسین در اواخر سال ۱۹۷۰ به قدرت ر
سید از عراق فرار کردند .
او هر چه بیشتر مطالعه میکرد خود را بیشتر در علوم غربی می دید این علوم از کسانی چون نیوتن و انیشتن الهام گرفته بودند .
پژوهش عصر طلایی اسلام که دوران بین قرون نهم تا دوازدهم و گام بلندی که در راستای علم برداشتن در شهرهایی چون ری .
بغداد دمشق در قاهره مرتب است .
دانشمندان مسلمانی در قرون وسطا وجود دارد که میشود نام آنها را کنار نام دانشمندانی چون گالیله و نیوتن و انیشتین نام برد و از همه مهمتر چه ارتباطی بین علم و اسلام وجود دارد .
سفر من درباره علم را به سوریه ایران و شمال آفریقا می‌کشاند و من از کوچه پس کوچه های وقت شروع می کنم با این آگاهی که زبان علم مدرن در بسیاری از موارد .
همه مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است واژه های علمی مانند جبر .
الگوریتم نقاطی را در نظر بگیریم که این لغات همه لغاتی عربی هستند و همه آنها در غرب کارهای علمی قرار دارند بدون جعبه هیچ ریاضیات و فیزیک پیشرفته وجود نخواهد داشت و هیچ رایانه‌ای بدون الگوریتم به کار نخواهد یافت در قرن های دوازدهم تا سیزدهم میلادی بیشتر دانشمندان به این علوم قدیمی مسلمانان مراجعه میکردند در حقیقت نامهای اسلامی در متون قرون وسطا به وفور دیده میشود مثل نقشه کشی تب من می‌خواهم با خوارزمی شروع کنم چون کارو با جنبه حیاتی از زندگی ما سر و کار دارد به یمن حضور خوارزمی دنیای اروپا متوجه شد که روشی که به ریاضیات می‌پردازند و روشی که تا آن زمان بر مبنای .
اعداد رومی بود به طرز معکوس کننده ناکارآمد است خوارزمی به اروپاییان .
نشان داد که راه بهتری برای انجام حساب وجود دارد در رساله ای به عنوان حساب هنر هندی او نظریه انقلابی مطرح کرد شما می توانید فقط با ۱۰ نماد سال هر عددی را که می‌خواهید نشان دهید باید استفاده از ۱۰ نماد و ارقام از ۱ تا ۹ .
یک نماد به جای سفر برای بیان هر عددی تا بی نهایت امکان پذیر است این ایده اولین بار در قرن ششم توسط ریاضیدانان هندی مطرح و توسعه داده شد خوارزمی ارشیا ممیز را خلق کرد پایتخت امپراتوری اسلام بغداد بود بغداد .
بغداد پس در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمان ساخته شد هدف او ساخت و تبدیل کردن او به یک امپراطوری نوظهور بود امپراطوری که زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه به خواسته آن زمان یکپارچه شده بود .
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود که کتاب مقدس قرآن به زبان عربی است سپس مسلمانان زبان عربی را به عنوان زبان خدا می‌شناسند کلمات قرآن آنقدر مقدس .
هستند که متون آن بیش از ۱۴۰۰ سال هیچ تغییری نکرده است در مقایسه بازبان
انگلیسی در پی هفتصد سال تغییرات زیادی داشته است و کلمات قرآن به هر کسی که آن را بخواند قابل فهم است از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری قابل احترام بوده است در حدیث که سخنان حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم در آن جمع آوری شده یعنی خداوند هیچ مرزی را نمی فرستد مگر اینکه دو آن را هم نازل کند .
و مسلمانان بر این باورند که شفاعت تمام امراض یک گوشه از دنیاست و ما باید فقط بگردیم با آن را پیدا نماید و ما باید ببینیم که این .
خوش بینی به کجا می رسد .
در اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه دست‌نویس ای از کتاب پزشک قرن سوم یونان جالینوس بود جالینوس معتقد بود بدن سالم و بدنی است که تعادل داشته باشد و اگر بدن انسان از تعادل خارج شود باعث تغییر در خلق و خو میشود .
چهار مزاج شامل صفرای زرد خون .
صفرای سیاه بلغم جالینوس بحث کرد که بیماری بر اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آید پس علاج هر بیماری
در تخلیه مقداری از مزاج از داخل بدن است برای همین او روش‌هایی را توصیه# میکنند مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خونریزی است دکتر های قرون وسطا از طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند و سنت دیگری از راهنمای طبی از خود اسلامی آمد پزشکان برخی ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر از گفته های پیامبر اسلام و احادیث بر گرفته است .
یکی از دانشمندان مسلمان ابوعلی سینا بود که کتابش تمام علوم را با هم در جا جمع کرده و به صورت یک اثر درآورده بود و علوم را از هندو چین در یک کتاب به نام قانون جمع آوری کرده بود .
مستد دوم……… امپراطوری منطق
هر از گاهی ایده‌ای شکل می گیرد که طرز نگاه ما را به جهان تغییر میدهد چنین ایده‌ای در دوران قرون وسطا شکل گرفته است ایده‌ای که میگوید هیچ چیز از ستاره های آسمان تا بدن خودمان سرخود. نیست
بلکه تابع یک قوانین به خصوص است و ما انسانها می توانیم پی ببریم که آن قوانین چه چیزهایی هستند و میتوانیم فرضیات خود را از طریق آزمایش اصلاح کنیم این همان چیزی است که امروزه به آن روش علمی می گویند .
دست نوشته های وجود دارد که در آنها موضوعات مختلفی چون کاشی سازی رنگرزی ذوب فلزات مهمات سازی و حتی یک دست نوشته در مورد تقدیر الکل وجود دارد که تمام این فعالیت‌ها به اقتصادی پویا و شلوغ اشاره میکند بازاری با مصرف کننده‌ها سربازها یک نمونه از شیمی کاربردی در ساختار قرون وسطا ساخت صابون رود مواد قلیایی نقش مهمی در ساخت صابون دارند و با شناخت قبل یا به صنعت دیگری .
حیات بخشی به نام شیشه گری .
کلمه قلیا از یک کلمه عربی گرفته شده است و به معنای خاکستر است شیمی همچون از بازار رونق عطر نیرو گرفت شیمیدانان بزرگ اسلامی در یک صنعت بزرگ محوری مهمات سازی .
پیشرفت های زیادی کردند .
سبک های تاریخی نشان میدهد که مسلمانان چگونه با بمب و موشک مسیحی ها حمله می کردند و برق شیمیدانان قرون وسطا بسیار شگفت‌انگیز است جزء مرکزی شیمی جدول تناوبی است و در این جدول عناصر ای که شبیه هم هستند و در یک ستون قرار می‌دهند جدول تناوبی راهی برای سامان دادن .
دانش و آگاهی دانشمندان در مورد فلزات است .
مستند سوم…. قدرت تردید
خورشید ماه سیاره ها و ستاره ها همیشه تخیلات ما را مشتعل نموده و خوراک اسطوره‌شناسی ما را تامین نموده در نوع قدیمیترین نظام علمی است که وجود داشته است هزاران سال هم به این باورند که زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات به دور زمین می گردند .
البته آنی دانشمند سوری است که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت از مشکلات آنها به تدریج به ذهن او می رساند که تئوری های غالب یونانی
.
که بیان می کند چگونه همه چیز در آسمان ها به گرد زمین در حال گردش است نوشته های دانشمندان مسلمان .
طی سال ها .
دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغولها که باعث شد کتابهای زیادی سوخته یا به آب ریخته شوند و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندند و فقط بخشی از کتاب های طبی را باقی گذاشتند در قرن همکاری از این نظریات هندی یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کند.
مستند اول علم و اسلام .
قسمت اول….. زبان علم
جیم الخلیلی .
استاد فیزیک در دانشگاه ساری است مطالعه درونی ترین لایه های اتم ها و هسته های آن جنبه کاری او بوده است او در بغداد متولد شده است از مادر انگلیسی و پدر عراقی وقتی که صدام حسین در اواخر سال ۱۹۷۰ به قدرت ر
سید از عراق فرار کردند .
او هر چه بیشتر مطالعه میکرد خود را بیشتر در علوم غربی می دید این علوم از کسانی چون نیوتن و انیشتن الهام گرفته بودند .
پژوهش عصر طلایی اسلام که دوران بین قرون نهم تا دوازدهم و گام بلندی که در راستای علم برداشتن در شهرهایی چون ری .
بغداد دمشق در قاهره مرتب است .
دانشمندان مسلمانی در قرون وسطا وجود دارد که میشود نام آنها را کنار نام دانشمندانی چون گالیله و نیوتن و انیشتین نام برد و از همه مهمتر چه ارتباطی بین علم و اسلام وجود دارد .
سفر من درباره علم را به سوریه ایران و شمال آفریقا می‌کشاند و من از کوچه پس کوچه های وقت شروع می کنم با این آگاهی که زبان علم مدرن در بسیاری از موارد .
همه مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است واژه های علمی مانند جبر .
الگوریتم نقاطی را در نظر بگیریم که این لغات همه لغاتی عربی هستند و همه آنها در غرب کارهای علمی قرار دارند بدون جعبه هیچ ریاضیات و فیزیک پیشرفته وجود نخواهد داشت و هیچ رایانه‌ای بدون الگوریتم به کار نخواهد یافت در قرن های دوازدهم تا سیزدهم میلادی بیشتر دانشمندان به این علوم قدیمی مسلمانان مراجعه میکردند در حقیقت نامهای اسلامی در متون قرون وسطا به وفور دیده میشود مثل نقشه کشی تب من می‌خواهم با خوارزمی شروع کنم چون کارو با جنبه حیاتی از زندگی ما سر و کار دارد به یمن حضور خوارزمی دنیای اروپا متوجه شد که روشی که به ریاضیات می‌پردازند و روشی که تا آن زمان بر مبنای .
اعداد رومی بود به طرز معکوس کننده ناکارآمد است خوارزمی به اروپاییان .
نشان داد که راه بهتری برای انجام حساب وجود دارد در رساله ای به عنوان حساب هنر هندی بیان کرد
یک نماد به جای سفر برای بیان هر عددی تا بی نهایت امکان پذیر است این ایده اولین بار در قرن ششم توسط ریاضیدانان هندی مطرح و توسعه داده شد خوارزمی ارشیا ممیز را خلق کرد پایتخت امپراتوری اسلام بغداد بود بغداد .
بغداد پس در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمان ساخته شد هدف او ساخت و تبدیل کردن او به یک امپراطوری نوظهور بود امپراطوری که زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه به خواسته آن زمان یکپارچه شده بود .
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود که کتاب مقدس قرآن به زبان عربی است سپس مسلمانان زبان عربی را به عنوان زبان خدا می‌شناسند کلمات قرآن آنقدر مقدس .
هستند که متون آن بیش از ۱۴۰۰ سال هیچ تغییری نکرده است در مقایسه بازبان
انگلیسی در پی هفتصد سال تغییرات زیادی داشته است و کلمات قرآن به هر کسی که آن را بخواند قابل فهم است از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری قابل احترام بوده است در حدیث که سخنان حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم در آن جمع آوری شده یعنی خداوند هیچ مرزی را نمی فرستد مگر اینکه دو آن را هم نازل کند .
و مسلمانان بر این باورند که شفاعت تمام امراض یک گوشه از دنیاست و ما باید فقط بگردیم با آن را پیدا نماید و ما باید ببینیم که این .
خوش بینی به کجا می رسد .
در اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه دست‌نویس ای از کتاب پزشک قرن سوم یونان جالینوس بود جالینوس معتقد بود بدن سالم و بدنی است که تعادل داشته باشد و اگر بدن انسان از تعادل خارج شود باعث تغییر در خلق و خو میشود .
چهار مزاج شامل صفرای زرد خون .
صفرای سیاه بلغم جالینوس بحث کرد که بیماری بر اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آید پس علاج هر بیماری
در تخلیه مقداری از مزاج از داخل بدن است برای همین او روش‌هایی را توصیه# میکنند مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خونریزی است دکتر های قرون وسطا از طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند و سنت دیگری از راهنمای طبی از خود اسلامی آمد پزشکان برخی ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر از گفته های پیامبر اسلام و احادیث بر گرفته است .
یکی از دانشمندان مسلمان ابوعلی سینا بود که کتابش تمام علوم را با هم در جا جمع کرده و به صورت یک اثر درآورده بود و علوم را از هندو چین در یک کتاب به نام قانون جمع آوری کرده بود .
مستد دوم……… امپراطوری منطق
هر از گاهی ایده‌ای شکل می گیرد که طرز نگاه ما را به جهان تغییر میدهد چنین ایده‌ای در دوران قرون وسطا شکل گرفته است ایده‌ای که میگوید هیچ چیز از ستاره های آسمان تا بدن خودمان سرخود. نیست
بلکه تابع یک قوانین به خصوص است و ما انسانها می توانیم پی ببریم که آن قوانین چه چیزهایی هستند و میتوانیم فرضیات خود را از طریق آزمایش اصلاح کنیم این همان چیزی است که امروزه به آن روش علمی می گویند .
دست نوشته های وجود دارد که در آنها موضوعات مختلفی چون کاشی سازی رنگرزی ذوب فلزات مهمات سازی و حتی یک دست نوشته در مورد تقدیر الکل وجود دارد که تمام این فعالیت‌ها به اقتصادی پویا و شلوغ اشاره میکند بازاری با مصرف کننده‌ها سربازها یک نمونه از شیمی کاربردی در ساختار قرون وسطا ساخت صابون رود مواد قلیایی نقش مهمی در ساخت صابون دارند و با شناخت قبل یا به صنعت دیگری .
حیات بخشی به نام شیشه گری .
کلمه قلیا از یک کلمه عربی گرفته شده است و به معنای خاکستر است شیمی همچون از بازار رونق عطر نیرو گرفت شیمیدانان بزرگ اسلامی در یک صنعت بزرگ محوری مهمات سازی .
پیشرفت های زیادی کردند .
سبک های تاریخی نشان میدهد که مسلمانان چگونه با بمب و موشک مسیحی ها حمله می کردند و برق شیمیدانان قرون وسطا بسیار شگفت‌انگیز است جزء مرکزی شیمی جدول تناوبی است و در این جدول عناصر ای که شبیه هم هستند و در یک ستون قرار می‌دهند جدول تناوبی راهی برای سامان دادن .
دانش و آگاهی دانشمندان در مورد فلزات است .
مستند سوم…. قدرت تردید
خورشید ماه سیاره ها و ستاره ها همیشه تخیلات ما را مشتعل نموده و خوراک اسطوره‌شناسی ما را تامین نموده در نوع قدیمیترین نظام علمی است که وجود داشته است هزاران سال هم به این باورند که زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات به دور زمین می گردند .
البته آنی دانشمند سوری است که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت از مشکلات آنها به تدریج به ذهن او می رساند که تئوری های غالب یونانی
.
که بیان می کند چگونه همه چیز در آسمان ها به گرد زمین در حال گردش است نوشته های دانشمندان مسلمان .
طی سال ها .
دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغولها که باعث شد کتابهای زیادی سوخته یا به آب ریخته شوند و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندند و فقط بخشی از کتاب های طبی را باقی گذاشتند در قرن همکاری از این نظریات هندی یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کند.
قسمت اول:زبان علم
از قرن دوازدهم تا ۱۷ام میلادی دانشمندان ب متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند.داستان اعداد و اشعار اشاره میکند ک حتی هزاران سال قبل نیز علم بیش از پیش در حال جهانی بودن،بوده است.ایده هایی از هند،ایران،حتی یونان و چین سردراورده و منتشر شدند، و با انتشار خود غنی تر میشدند.مردم هزاران سال قبل چ ایده هایی در تمدن اسلامی ایفا کرده اند.پایتخت امپراطوری اسلام بغداد بود.بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد ب صورت حکومتی ایجاد شد.در همان زمان کوتاه سپاهیان اسلام جاهای بسیاری رو ب تسخیر خودشان در اوردند.اسلام از یک شهر کوچک مدینه شروع شد و ب سرعت شبهدجزیره عربستان را فرا گرفت و طی زمانی اندک افریقا و اسپانیا و ایران را ب دست گرفت تا اوایل قرن هشتم مسلمانان بر قلمرویی وسیع حکومت می کردند.همانند بیشتر امپراطوری های موفق از سزار گرفته تا ناپلئون.انها فهمیده بودند ک قدرت های سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر داده اند.علم طب میتوانست جان خیلی از ادم هارا نجات دهد
بغداد پس در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمان ساخته شد هدف او ساخت و تبدیل کردن او به یک امپراطوری نوظهور بود امپراطوری که زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه به خواسته آن زمان یکپارچه شده بود .
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود که کتاب مقدس قرآن به زبان عربی است سپس مسلمانان زبان عربی را به عنوان زبان خدا می‌شناسند کلمات قرآن آنقدر مقدس .
هستند که متون آن بیش از ۱۴۰۰ سال هیچ تغییری نکرده است در مقایسه بازبان
انگلیسی در پی هفتصد سال تغییرات زیادی داشته است و کلمات قرآن به هر کسی که آن را بخواند قابل فهم است از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری قابل احترام بوده است در حدیث که سخنان حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم در آن جمع آوری شده یعنی خداوند هیچ مرزی را نمی فرستد مگر اینکه دو آن را هم نازل کند .
و مسلمانان بر این باورند که شفاعت تمام امراض یک گوشه از دنیاست و ما باید فقط بگردیم با آن را پیدا نماید و ما باید ببینیم که این خوش بینی به کجا می رسد .
در اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه دست‌نویس ای از کتاب پزشک قرن سوم یونان جالینوس بود جالینوس معتقد بود بدن سالم و بدنی است که تعادل داشته باشد و اگر بدن انسان از تعادل خارج شود باعث تغییر در خلق و خو میشود .چهار مزاج شامل صفرای زرد خون .
صفرای سیاه بلغم جالینوس بحث کرد که بیماری بر اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آید پس علاج هر بیماریدر تخلیه مقداری از مزاج از داخل بدن است برای همین او روش‌هایی را توصیه# میکنند مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خونریزی است دکتر های قرون وسطا از طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند و سنت دیگری از راهنمای طبی از خود اسلامی آمد پزشکان برخی ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر از گفته های پیامبر اسلام و احادیث بر گرفته است .یکی از دانشمندان مسلمان ابوعلی سینا بود که کتابش تمام علوم را با هم در جا جمع کرده و به صورت یک اثر درآورده بود و علوم را از هندو چین در یک کتاب به نام قانون جمع آوری کرده بود
مستند دوم: امپراتوری منطق: هر از گاهی ایده جدیدی شکل می گیرد که طرز نگاه ما به جهان را تغییر میدهد.
چنین ایده ای در جهان شکل گرفته است که می گوید هیچ چیز از ستاره ها گرفته تا کارکرد بدن خودمان سر خود نیست بلکه تابع یک قوانین به خصوص است و ما میتوانیم به واسطه آزمایش‌های خود به آن دست پیدا کنیم امروزی از آن به عنوان روش علمی یاد می شود.خلیفه عباسی قلمروی پهناوری را در اختیار داشت که باعث می شود درآمد هنگفتی را دارا باشد و از آن در راه تاسیس و ایجاد تحقیقاتی برای دانش و دانشمندان هزینه نماید حرکتی که به نهضت ترجمه مشهور است و مردم در آن زمان بسیار علاقه‌مند به دانش طب و نجوم بودند و علم برای اداره یک امپراتوری پهناور بسیار لازم و ضروری است.یکی دیگر از دانشمندان مسلمان به نام محمد ابن احمد بیرونی مانند تمامی دانشمندان دیگر نیز شیفته علم دانشمندان یونان باستان،بابل و هند بود و به خاطر نهضت ترجمه او حالا آثار بزرگی مثل جغرافیایی اقلی دس،لوجستی افلاطون و متن هندی سیندهند ،جبر و معادله ی خوارزمی را در اختیار داشت و در ابتدا نیاز به کوه بلندی داشت تا با استفاده از آن آزمایش خود را انجام دهد کوهی که از بالای آن بتواند یک سطح مسطح را ببیند مکان و خطای این آزمایش فقط چند درصد است که این دستاورد بزرگی در هزار سال قبل است.رازی اولین کسی بود که شیمی را کشف کرد.
ابن هیثم دیدن را مورد بررسی قرار داد، او ابتدا نظریه ارسطو را که، معتقد بود وقتی یک درخت را می بینیم شکل درخت به طور شگفت انگیز وارد چشم ما می شود و ما می توانیم آن را ببینیم و او این نظریه را نادرست خواند،او در ابتدا معتقد بود که نور از چشم ما احاطه می شود و به اجسام برخورد می کند و ما میتوانیم آن را ببینیم و این نظریه هم نادرست بود و ابن هیثم متوجه نادرستی این نظریه شد و دوباره آزمایش های خود را انجام داد و این بار به تعریف درستی دست یافت که می گوید نور بر روی یک خط راست حرکت میکند و به اجسام برخورد میکند و از آنجا به چشم ما منتقل می شود و ما میتوانیم اجسام را ببینیم سبک های تاریخی نشان میدهد که مسلمانان چگونه با بمب و موشک مسیحی ها حمله می کردند و برق شیمیدانان قرون وسطا بسیار شگفت‌انگیز است جزء مرکزی شیمی جدول تناوبی است و در این جدول عناصر ای که شبیه هم هستند و در یک ستون قرار می‌دهند جدول تناوبی راهی برای سامان دادن .دانش و آگاهی دانشمندان در مورد فلزات است .
قسمت سوم:قدرت تردید
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲دیقه فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسان ای همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
سلام علیکم مستندی پرمحتوی وروشنگر بود که واقعا میتوان ازمعلومات آن بعنوان سنداستفاده کرد .
مستند اول: زبان علم
جیم الخلیلی استاد فیزیک در دانشگاه ساری است و در بغداد به دنیا آمده و او معتقد است گام های بلندی که در علم برداشته شده در بغداد و دمشق و قاهره بوده.
علم و اسلام (زبان علم)
زبان علم مدرن مرجع های خود را هنوز از زبان عربی میگیرند مثلا جبر، الگوریتم و لغاتی که در قلب این علم وجود دارند.
و همه علوم مانند ریاضیات، شیمی به این علوم وابسته اند.
اکنون ما میتوانیم نام دانشمندان و مسلمانان را در نوشته های غربی مشاهده کرد.
اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبهه جزیره عربستان، خاوران، ایران، شمال و…. گرفت
علم در بین مسلمانان به گونه ای اهمیت دارد که پیامبر مردم را به آن دعوت میکند.
بیمارستانی هم که پیشگام در علم بود بیمارستان نور است و همچنین باید بدانیم که داروخانه در بیمارستان یک ایده بسیار قدیمی است.
ابوعلی سینا که یکی از دانشمندان مسلمان بود و تمام علوم را با هم در یک کتاب به نام قانون جمع کرد.
دانشمندان به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها بودند بدون توجه به مذهبی که در آن بودند.
در آن زمان بغداد به خانه تمام فرهنگ ها مبدل شد که از این دوره به عنوان دوره هزار و یک شب هم یاد میشد دوره دانشمندان بزرگ و ساخت و ساز های بلند پروازانه و موسیقی و هنر بود.
خوارزمی هم به کمک نهضت ترجمه در خوش اقبالی قرار گرفت با دسترسی به دو منبع حساب هندی و یونانی که توانست از طریق آنها درک های هندی را با مفاهیم حسابی و تصاویر هندی را با نمادهای یونانی ترکیب کند که ما امروزه به این ترکیب میگوییم جبر.
مستند دوم: منطق امپراتوری
ایده ای در جهان شکل گرفت که میگوید همه چیز از ستارگان گرفته تا کارکرد بدن ما سر خود نیست و میتوانیم به واسطه آزمایشات و قوانین خاصی به آن دست یابیم.
خلیفه عباسی قلمرویی در اختیار داشت که باعث میشد درآمد بسیاری از آن به دست بیاورد و از آن برای کمک به دانشمندان و به دست آوردن دانش استفاده کند.
این حرکتی بود که به نهضت ترجمه مشهور بود و مردم آن زمان هم به علم هایی چون طب و نجوم بسیاری علاقه داشتند و این علم ها برای همچین امپراتوری عظیمی لازم است.
یکی از دانشمندان دیگه ای هم که او نیز شیفته ی علم دانشمندان یونان باستان و بابل و هند بود ابوریحان بیرونی بود و او بخاطر نهضت ترجمه آثار زیادی چون اقلی دس، متن هندی سندهند، جبر و معادله ی خوارزمی را در اختیار داشت تا از طریق آنها آزمایشات خود را انجام دهد
اولین کسی هم که شیمی رو کشف کرد رازی بود.
ابن هیثم که آمد و دیدن رو مورد بحث قرار داد و گفت که من مخالف این نظریه ی ارسطو هستم هستم که میگوید وقتی یک درخت را می بینیم شکل درخت به طور شگفتی وارد چشم ما میشود و ما میتوانیم آن را ببینیم. او معتقد بود که نور از چشم ما احاطه می شود و به چشم ما میخورد و ما میتوانیم آن را ببینیم که این نظریه نادرست بود.
ولی ابن هیثم با انجام آزمایشاتی به این نتیجه رسید که نور بر روی یک خط راست حرکت می کند و به اجسام میخورد و ما جسم را میبینیم.
مستند سوم: قدرت تردید
در مسجد امیه یک مناره وجود داره که در آن یک شاخص آفتابی وجود دارد که زمان دقیق اذان را مشخص میکند.
یک ابزار که در یک مسجد قرار دارد و شامل سه شاخص است همین شاخص آفتابی است.
البتانی دانشمند سوری که اندازه ی زمین را بسیار دقیق تعیین می کند که با اندازه ی امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت است و مشاهدات آنها به تدریج به ذهن میرساند که تئوری های غالب یونانی که بیان میکند چگونه همه چیز آسمانها به گرد زمین درحال گردش است اشتباهاتی دارد
او این سنت یونانی که بیش از ۷٠٠سال پذیرفته شده بود و بر مبنای کارهای یکی از بزرگارین منجمان دنیای باستانی شکل گرفته بود به نام گلودیوس تیبویوس یک منجم یونانی بود.
او از بزرگترین کتابهارا درباره ی نجوم نوشت المجسی اصولا در خصوص دنیای سمائی بود.
نوشته های دانشمندان مسلمان طی سال ها دچار مشکلاتی شد ازقبیل حمله مغول ها که باعث شد کتاب های زیادی سوخته یا به آب ریخته شده و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندند و فقط بخشی از کتاب های طبیعی را باقی گذاشتند.
در قرن نهم خوارزمی نظریات هندی-یونانی را با هم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کرد.
مستند اول: زبان علم
جیم الخلیلی استاد فیزیک در دانشگاه ساری است.
در بغداد به دنیا آمده و معتقد است که گام های بلندی که در علم برداشته شده در بغداد، دمشق، قاهره، بوده.
علم و اسلام (زبان علم)
زبان علم مدرن مرجع های خود را هنوز از زبان عربی میگیرد.
مثلا جبر، الگوریتم، ولغاتی که در قلب این علم وجود دارد و همه علوم مانند ریاضیات. شیمی، به این علم وابسته شدند.
اکنون ما میتوانیم نام دانشمندان مسلمان را در نوشته های دانشمندان عرب مشاهده کرد.
اسلام که ازشهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبهه جزیره عربستان، ایران، شمال و….. را گرفت.
علم در بین مسلمانان به گونه ای اهمیت دارد که پیامبر مردم را به فراگیری آن دعوت کرد.
بیمارستانی که پیشگام در علم بود بیمارستان نور است و همچنین باید بدانیم که داروخانه و بیمارستان یک ایده ی بسیار قدیمی است.
ابوعلی سینا که یکی از دانشمندان مسلمان بود و تمام علوم را با هم در کتابی به نام قانون جمع کرد دانشمندان به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها بودند بدون توجه به مذهبی که در آن بودند.
در آن زمان بغداد به خانه تمام فرهنگ مبدل شد.
که از این دوره به عنوان دوره ی هزار و یک شب یاد میشد.
دوره ی دانشمندان بزرگ و ساخت و ساز بلند پروازانه و موسیقی و هنر بود.
خوارزمی به کمک نهضت ترجمه در خوش اقبالی قرار گرفت با دسترسی به دو منبع صاحب هنر، یونانی که توانست درک های هندی را با مفاهیم حسابی و تصاویر هندی را با نماد های یونانی ترکیب کند که ما امروزه به این ترکیب میگوییم جبر.
مستند دوم: منطق امپراتوری
ایده ای در جهان شکل گرفت که میگوید همه چیز از ستارگان گرفته تا کارکرد بدن ما سر خودنیست.
و میتوانیم به واسطه آزمایشات و قوانین خاصی به آن دست یابیم.
خلیفه عباسی قلمرویی پهناور در اختیار داشت که باعث شد درآمدی از آن به دست بیاورد و از آن برای کمک به دانشمندان و به دست آوردن دانش استفاده کند.
این حرکتی بود که به نهضت ترجمه مشهور بود.
ومردم آن زمان هم به علم هایی چون نجوم. طب.
بسیار علاقه داشتند و این علم برای همچین امپراتوری عظیمی واقعااا لازم است.
یکی از دانشمندان دیگر که او نیز شیفته ی علم دانشمندان یونانی باستان، بابل و هند بود ابوریحان بیرونی بود.
و بخاطر نهضت ترجمه آثار زیادی (اقلی دس، متن هندی سیندهند، جبر و معادله ی خوارزمی را در اختیار داشت.
تا از طریق آنها آزمایشات خود را انجام دهد.
اولین کسی که شیمی را کشف کرد رازی بود.
ابن هیثم که آمد و وید را مورد برسی قرار داد و گفت که من مخالف این نظر ارسطو هستم که میگوید وقتی یک درخت را میبینیم شکل درخت به طوری شگرف وارد چشم ما میشود و ما میتوانیم آن را ببینیم. و معتقد بود که نور از چشم ما احاطه میشود و به چشم میخورد و ما آن را میبینیم که این نظریه نادرست بود.
ولی ابن هیثم به انجام آزمایشاتی به این نتیجه رسید که نور بر روی یک خط راست است و حرکت میکند و به اجسام میخورد و ما جسم را میبینیم.
مستند سوم: قدرت تردید.
در مسجد امیه یک مناره وجود دارد که در آن یک شاخص آفتابی وجود دارد که زمان دقیق اذان رو مشخص میکند.
یک ابزار که در یک مسجد قرار دارد و شامل سه شاخص است همین شاخص آفتابی است.
البتانی دانشمند سوری که اندازه ی زمین را بسیار دقیق تعیین میکند که با اندازه ی امروزی زمین فقط دو دقیقه متفاوت است و مشاهدات آنها به تدریج ذهن میرساند که تئوری های غالب یونانی که بیان میکند چگونه همه چیز آسمانها به گرد زمین در حال گردش است اشتباهاتی دارد.
او این سنت یونانی که بیش از ۷٠٠سال
پذیرفته شده بود و برمبنای کارهای یکی از بزرگتزین منجمان دنیای باستان شکل گرفته بود به نام گلودیوس تیبوریوس یک منجم یونانی بود.
او از بزرگترین کتابها را درباره ی نجوم نوشت المجلسی اصولا در خصوص دنیای سمائی بود.
نوشته های دانشمندان مسلمان طی سال ها دچار مشکلاتی شد از قبیل حمله مغول ها که باعث شد کتاب های زیادی سوخته یا به آب ریخته شده و با ظهور مسیحیان در اسپانیا آنها همه آثار مسلمانان را سوزاندند و فقط بخشی از کتابهای طبی را باقی گذاشتند.
در قرن نهم خوارزمی نظریات هندی _یونانی را باهم ترکیب کرد تا نوع جدیدی از ریاضیات را خلق کرد.
مسعود یوسف خواه
پیدایش تمدن اسلامی را باید تا حدود زیادی مرهون قرآن کریم بدانیم قرآن عامل بسیار مهم و نقش محوری در بالابردن افق دید مسلمانان داشت کتاب مقدسی که به جای خستگی و ایستایی، پیک امید و پویایی را به همراه داشت و ما باید قبول کنیم علم گرایی با دین گرایی سازگاری دارد البته باید با یک تشخیص عمیق و محاسبه شده به آن دست پیدا کنیم
بدیهی است که وقتی ما سوار بر مرکب تاریخ می شویم تاثیر تبلور تمدن اسلامی برجهان را احساس میکنیم ولی کاش سازنده مستند ها یک شخص غیر از عرب ومسلمان بود تا تا جایگاه واقعی تمدن اسلامی را ملموس تر نمایان کند و تاثیر مثبت و واقعی را به جا بگذارد
برداشت من این گونه بود راوی باتوجه به اصالت عرب گونه اش تعصب بیش از حد به تمدن اسلامی و زبان عربی دارد و این زیاده روی در مستندها با کمی دقت آشکار است ؛ درست است استناد هایی در مستند دیده می شود ولی خیلی از مبالغه استفاده شده است
داده هایی که ارائه می شود چنان به تصویر کشیده شده که گویا مبدا علم فقط از اسلام و اعراب است.. و علوم انحصار در این مناطق دارند
در دین مقدس اسلام در فراگیری علم و دانش و تعقل و تدبر تاکید شده است و همه باید با معرفت و آگاهی به این موضوع نگاه کنیم درست است که ما نباید علوم اسلامی را فقط در متون دینی اختصاص دهیم اما تنها بخشی از علوم مختص به اعراب است از حق هم که نگذریم دانشمندان غربی و حتی شرقی ها مانند هندی ها تاثیر بسزایی در شکوفایی علم داشتند
و همچنین ما نباید دستاوردهای ایرانیان را با علوم اسلامی بکاهیم ک نادیده بگیریم مسلماً فرهنگ و دانش ایرانی نیز هم شهره بوده و تاثیرات زیادی بر سایر ملل داشته است به نظر من تمدن اسلام و ایرانیان مکمل هم بودند و خیلی از هم بهره گرفتند تا اینکه تاثیر گذار باشند
مستند اول:
اسلام با گام بلندی که در علم برداشت در شهر های ری، بغداد،دمشق،قاهره و قرطبه بین قرون ۹ تا ۱۲ توانست به یک دوره طلایی تبدیل شود.
شهر های مهم در علوم قرون وسطی اسلام سوریه، ایران، شمال آفریقا
زبان علم مدرن هنوز هم در بسیاری از موارد مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است مانند :جبر،الگوریتم،قلیاو…
لغاتی در قلب کار های علمی وجود دارند و عربی هستند،بدون جبر هیچ ریاضیات یا فیزیک پیشرفته ای وجود ندارد ،هیچ رایانه ای بدون لگاریتم و هیچ شیمی بدون قلیا در کار نخواهد بود.
تعداد کمی در دنیای غرب امروز حتی در بین دانشمندان از وجود این دورهی اسطوره‌ای قرون وسطی اسلام آگاهی دارند
در قرون ۱۲ تا ۱۷ دانشمندان اروپایی به طور مرتب به متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند وجود نام های اسلامی در بسیاری از متون قرون وسطی اروپا در موضوعاتی مختلف و متنوع مانند،نقشه کشی،ابتیک و طب
دانشمندانی مانند لئوناردو پیزانو(فیبوناچی) در کتاب خود به متن کتاب جبر و مقابله دانشمند ایرانی محمد خوارزمی ارجاع می کند.
خوارزمی:کار او با جنبه‌ی حیاتی زندگی امروزی سروکار دارد.
به یمن وجود خوارزمی اروپای ها فهمیدند که روشی که با آن به ریاضیات می پردازند روشی که بر مبنای اعداد است ناکارآمد است؛خوارزمی در رساله ای به نام هنرحساب هندسی نشان داد که راه بهتری برای حساب وجود دارد .
مطرح کردن نظریه‌ی انقلابی با ده نماد ساده می توان هر عددی را نشان داد
این ایده نخستین بار توسط ریاضیدان های هندی تقریباً در قرن۶ بیان شد؛قدرتمندی ارقام در این سیستم عددی در این است که چقدر محاسبات ریاضی را ساده می کند
کار خوارزمی فراتر از صرفاً ترجمه‌ی سیستم هندی به عربی بود او اعشار یا ممیز را خلع کرد ،اقلیدس یک قرن بعد خوارزمی نشان داد که اعشار را نه فقط برای کل یک عدد بلکه برای توصیف بخشی از یک عدد هم توسعه داد.
ایده‌ی اعشار آنقدرآشناست که سخت می شود درک کرد که محاسبات قبلاً بدون آن چگونه بوده است؛مثل همه‌ی علوم بزرگ دیگر این هم بعد از اینکه کشف شد تازه اهمیت آن آشکار شد، داستان اعداد و اعشار اشاره می کند که حتی هزار سال قبل نیر علم بیش از پیش در حال جهانی شدن بوده است.
ایده ها از هند ،یونان ،ایران یا حتی چین سر برآورده و منتشر می شدند وبا انتشار خود قوی تر می شدند.
شهری که در مرکز دنیای شناخته شده ی هزار سال پیش قرار داشت بغداد بود به همین علت اسلام قرون وسطی نقش مهمی در پی علم ایفا کرده است ،بغداد شهری
بوده که گستره‌ی عظیمی از مردم و ایده ها در آنجا با یکدیگر تلاقی می کردند (پایتخت امپراطوری اسلام )
بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمانان ساخته شد ،هدف او ساخت و تبدیل کردن آن به پایتخت باشکوه یک امپراطوری نوظهور بود ،امپراطوری که در زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه برخواسته‌ی آن زمان یک پارچه شده بود.
خلفای وقت مدعی بودن به خاطر دلایل و شواهدی که مورد قبول خودشان بود حکومت حق آنها است و می خواستند این حکومت را به هر نحوی گسترش دهند و این کار را نیز انجام دادند ، در آن زمان کوتاه سپاهیان اسلام قلمروی بسیار وسیعی را به تسخیر خود در آوردند،اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبه جزیره‌ی عربستان و ظرف چند دهه کنترل خاور دور، شمال آفریقا ،اسپانیا و ایران را نیز به دست گرفت.
دوره ای که مردم واقعاً به خدا ایمان دارند پس بقیه به این باور رسیدن که خدای مسلمانان خدای واقعی است در نتیجه بسیاری از مردم تغییر دین دادند یا به دلیل اینکه کنترل مناطقشان به دست اعراب افتاد به اسلام گرویدند.
تا اوایل قرن ۸ مسلمانان بر قلمروی وسیع حکومت می کردند ومانند بیشتر امپراطوران موفق از سزار گرفته تا ناپلئون آنها نیز فهمیدند که قدرت سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر پیش می روند برای این دلایل زیادی وجود داشت،بعضی از آنها کاربردی بودند،علم طب می توانست جان آدم ها را نجات دهد،فناوری های نظامی می توانست عامل پیروزی در جنگ ها باشد ،ریاضیات هم می توانست در حل پیچیدگی های فزاینده‌ی مسائل مالی کشور کمک کند و اسلام به عنوان یک دین نقش محوری ایفا کرد؛خود پیامبر به پیروانش گفته بود به جستوجو علم تا هر کجا که ممکن است بروند حتی اگر چین باشد.
۱) خیلی از مسلمان احساس کردند که درک و مطالعه‌ی بهتر لغات خداوند خود یک وظیفه‌ی دینی حساب می شود
۲) برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف حساب می شد چون داشتن علم به مثابه‌ی سندی برای اثبات برتری امپراطوری جدید بر بقیه‌ی دنیا محسوب می شد
با موفقیت های سیاسی و نظامی مسلمانان با مشکلی اجتناب ناپذیر مواجه شدند
چگونه می توان جمعیت بزرگی از مردم را با تنوع بسیار زیاد به شیوه ای مؤثر مدیریت کرد؟چون اگر چه قسمت های زیادی از نواحی امپراطوری به دین اسلام گرویده بودن اما با فاصله‌ی زیادی از هم قرار داشتن و هر کدام سنت ها و زبان های خاص خود را داشتند
راه حل حاکم وقت پایه گذاری یک رنسانس علمی بود،هرج و مرج و کاغذ بازی ـ های اداری را متوقف کرد چون با این شیوه نمی توانست حکومت را با زبان های مختلف در گستره‌ی وسیع اداره کند او دستور داد که زبان عربی را به عنوان زبان واحد برای اداره‌ی حکومت در نظر بگیرند
این کار اثری فراتر از راحتی در اداره و مدیریت جامعه داشت .
مسلمانان عربی را به عنوان زبان خدا می شناسند چون زبان قرآن نیز عربی است.
کلمات قرآن چنان مقدس هستند که متن آن در بیش از ۱۴۰۰ سال بر خلاف زبان های دیگر هیچ تغییری نکرده است.
از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری بسیار قابل احترام بوده است ،پیچیدگی رسم الخط عربی به خاطر گسترش اسلام به دلیل اینکه ممکن بود در انتقال معنا مشکل به وجود بیاید نگران کننده بود به همین دلیل برای رفع این مشکل آن ها علاوه بر اینکه به یکسری از حروف خاص نقطه اضافه کردند بلکه خط های کوچک کجی هم به حروف اضافه کردند که صدای حروف مصوت را تغییر می داد این کار باعث شد که مردم به هنگام قرائت قرآن عبارت ها را درست تلفظ کنند.
این کار باعث شد که عالمان سرزمین های دیگر نیز با مسلمانان ارتباط بر قرار کنند ،این زبان که به طرزی خاص توسعه داده شده بود که دور از ایهام باشد آن را برای عبارات و واژگان علمی و فنی ایده‌آل می کرد، در نتیجه دانشمندان از قسمت های مختلف دنیا می توانستدد با هم بحث و مناظره کنند، به این ترتیب دانشمندی که در قرطبه ی اسپانیا بود می توانست با دانشمندی که در بغداد یا سمرقند بود مشارکت داشته باشد.
در اوایل سال های ۸۰۰ حکومت نخبه‌ی اسلام پول فراوانی را صرف یک پروژه
کرد که تأثیری عمیق بر علم داشت ،این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را به دنبال کتب خطی علمی و فلسفی به هر زبانی که بودند اعم از یونانی ،سریانی ،فارسی و سانسکریت جارو می کرد آنها این کتب را به زبان عربی ترجمه می کردند این حرکت با نام نهضت ترجمه شناخته شد.
تلاش دانشمندان برای پیدا کردن متون باستانی شگفت آور بود یکی ازدلایل آن بود که هر کس کتابی را می آورد که آنها می توانستند به کتاب خانه‌ی خود اضافه کنند پاداش بسیار سودمندی دریافت می کردند.
جامعه‌ی علمی آنقدر در این کار وسواس داشت که فرستادگامش را به خارج از بغداد می فرستاد فقط برای جمع آوری کتاب های که خود آنها را نداشت و هرکس که کتابی را که جامعه‌ی علمی آن را نداشت برایشان می برد به اندازه‌ی وزن کتاب طلا پاداش می گرفت.
فعالیت های بین سال های ۷۵۰ تا ۹۵۰ تهییه لیستی از نخبگان عصر خود که در این لیست نام ۷۰ مترجم به چشم می خورد پس گروه زیادی در این زمان درگیر کار ترجمه بودند که در هر ماه حدود ۵۰۰ دینار دستمزد می گرفتند
این پول بسیار زیادی بود در نتیجه کار ترجمه کاری بسیار با منزلت و رییس مأبانه بود
داستان ویرانی کتابخانه‌ی بزرگ اسکندریه که در ذهن بسیاری از افراد امپراطوری مانده بود باعث شد که دانشمندان اسلامی دست به ترجمه ،آنالیز ،انباشت ،ذخیره ـ
سازی و نگهداری اطلاعات بکنند چون احتمال داشت برای همیشه از بین بروند.
یکی از شاخه های علوم که از رأس گرفته تا کاسب معمولی خواهان ارتقاء آن بودند علم طب بود چون در این دوران افراد کمی به سن پیری می رسیدند در آن زمان چیزی که ما یک عفونت ساده می دانیم باعث مرگ افراد می شد
در آن زمان دین فقط یک منبع آسایش و راحتی نبود ،در یکی از حدیث هاحضرت محمد (ص) می فرمایند :«خداوند هیچ مرضی را نمی فرستد مگر اینکه دوای آن را نیز نازل کند.» همچین عبارت هایی مسلمان را به این باور معتقد می کند که شفای همه ی امراض در جای از گوشه های این دنیا وجود دارد و باید آن ها را پیدا کرد
چیزی که مردم نمی دانند این است که تاریخ پزشکی امروز ما در واقع تاریخچه‌ای از طب اسلامی است ،طب اسلامی به صودت ممتد بر شالوده‌ای که توسط یونان باستان پی ریزی شده بود بنا شد ،از خوش پاداش ترین و از اولین کتاب هایی که به زبان عربی ترجمه شد نسخه‌ی دست نویس از کتاب پزشک قرن سومی یونان جالینوس بود.
جالینوس معتقد بود که بدن سالم بدنی است که در تعادل باشد، در تعادل بین ۴ نوع مایع که به آن ها مزاج گفته می شود و در بدن جریان دارند و اگر هر کدام از آنها از تعادل خارج می شد باعث بیناری و تغییر در حلق و خو می شد
چهار مزاج عبارتند از: ۱_ صفرای زرد که اگر زیاد تر از حد می شد باعث می شد که بیمار صفرایی مزاج یا بد خلق شود و حالت تهوع پیدا کند ۲- خون زیاد شدن
آن باعث می شد که بیمار دموی ،سرخ رو و آتشین شود ۳ـ صفرای سیاه که زیادی آن باعث بیمار سست مجمنون یا حتی افسرده شود ۴_بلغم که زیادی آن باعث می شد که بیمار بلغمی مزاج یا بی احساس واز لحاظ عاطفی بی تفاوت باشد.
جالینوس عقیده داشت که بیماری ها در اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آیند ،پس علاج هر بیماری در تخلیه‌ی مقداری از آن مزاج از داخل بدن است برای همین او روش هایی را توصیه می کرد مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خون ریزی یا استفاده از مواد قی آور برای وادار کردن بدن به استفراغ.
پزشکان اسلامی فهمیدن که جالینوس وطب یونان فقط یک منبع در دانش پزشکی بودند،سنت های دیگری نیز در طب وجود داشتندکه به همان اندازه بهتر و دقیق تر و درک آنها از نحوه‌ی کارکرد بدن تطابق داشتند ،متون قرون وسطی عربی به زن دانای بومی اشاره می کند که با دادن دارو های طبی امراض را مداوا می کرد
امروزه نیز این سنت در بین مردم وجود دارد و بیشتر بر پایه‌ی جواب دادن به شکلی عملی است چه در آ از روش های قدیمی استفاده کرد چه از طب گیاهی .
دکتر های قرون وسطی اسلام از دیگر سنت های طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند با این حال سنت های دیگری از راهنمایی طبی از خود اسلام می آمد طبی که برخی از ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر را از گفته های پیامبر اسلام و از احادیث برگرفته است .
طب النبوی کتاب معروفی در سراسر دنیای اسلام است که نویسنده آن در سال ۶۹۱ هجری به دنیا و در سال ۷۵۱ از دنیا رفته است.
در این کتاب در باره‌ی تاعون آمده است:«اگر به جایی رسیدید که تاعون به آن زده بود وارد آن سرزمین نشوید و اگر در جایی بودید که تاعون به شما رسیده بود برای فرار از آن ،از آن دیار هرگز خارج نشوید.»
صرع:«یونانی ها یا جالینوس معتقد بودند که ریشه ی صرع در مغز است ،اما آن ها به این مسئله جاهل بودند،علت اصلی آن را تشخیص نداده بودند ،آنها معتقد بودند که تسخیر بدن توسط ارواح شیطانی سبب آن است و در مورد علاج آن به جن گیری و خروج جن از بدن اشاره داشتند به سختی می توان گفت چنین چیزی علمی است .»
سهم قابل لمس اسلام در طب کمتر در درمان های بخصوص دیده می شود و بیشتر در فلسفه و فراگیری آن نهفته است ،اسلام فراتر از هر چیزی ایده‌ی محوری اش این است که ما باید با انسان های هم نوع خود احساس شفقت و دلسوزی داشته باشیم.
ظهور فیزیکی ایده در زمان ساخت یبمارستان نورالدین در سال های ۱۱۵۰ تا۱۱۵۴ ،بیمارستانی پیشگام در امپراطوری اسلام در دمشق رخ داد.
یکی از ایده هایی که در اسلام به آن توصیه شده است ،ایده‌ی خَیر بودن است ،همان بحث زکات ،این یک تعهد و الزام است که صدقه بدهیم و کار های خیر
انجام دهیم ،پس در اسلام اگر یک حاکم هستید یا یک فرد پولدار کاری که می توانید انجام دهید این است که خیر باشید.
در داخل بیمارستان اسلام به طرز فعالانه ای تشویق می کرد که کاری به مذهب بیمار نداشته باشید،چیزی که در دنیای امروزی امری مسلم است ،این بیمارستان بر روی همه‌ی طبقات مردم باز بود ،مسیحی ،یهودی و مسلمان و طبقه بندی های دیگر هم به عنوان بیمار هم به عنوان پزشک در اینجا وجود داشته است ،یهودی ،مسیحی و مسلمان همه با هم درس می خواندند و ممکن بود که یک مسلمان بگوید که بهترین دانشجوی من یک یهودی بوده بنابر این طبی که در انجا کاربرد داشته فرادینی بوده است
کار پزشکان همانند پزشکان امروزی به صورت شیفت شیفت بوده است.
در نتیجه‌ی نهضت ترجمه پزشکان از آخرین درمان هایی که در دور دست ترین نقاط مانند هند و چین انجام می شد آگاهی داشتند و با ظهور دارو ها در نقاط دیگر جهان بیمارستان ها شروع به ایجاد و برپایی تسهیلاتی در دل خود کردند و داروخانه ها ایجاد شدند.
نوآوری در سطح داروخانه ها در تقاطع فرهنگ ها هستند پس هر روزه انبوهی از چیز های جدید وارد آنها می شدند.
شگفت انگیز ترین جنبه ی طب اسلامی جراحی
اولین تصویر کالبد شکافانه از کالبد شکافی چشم است ،با توجه به ایت تصویر متوجه
می شویم که دانشمندان از نحوه‌ی عمل کرد ماهیچه های چشم و اعضای تشکیل دهنده‌ی آن مطلع بودند.
آن ها همچنین ابزار مربوط به چشم پزشکی را در اختیار داشتند که بسیار مفید بودند ،جراحی چشم یکی از بزرگترین دستاورد های طب اسلامی بوده است.
یک ابداع و ابتکار آنها اصلاح یک روش قدیمی در درمان آب مرواید بوده که به آن قلاب دوزی گفته می شده روشی که در دستان آن ها نرخ و موفقیتی بیشتر از ۶۰ درصد داشته است ،عدسی چشم پشت مردمک قرار دارد به مرور زمان وقتی پیر می شویم این عدسی کدر و تار می شود و قدرت بینایی کم می شود که یه این عارضه آب مروارید می گویند ،الزهراوی در کتاب خود به چگونگی جراحی چشم و رفع آب مروارید اشاره کرده است که در آن باید با سوزن مخصوص قلاب بافی را در چشم فرو کرده و بچرخانید تا به فضای خالی برسید ،کاری که آنها تلاش می کردند انجام دهند این بوده است که دور تا دور مردک بچرخند و سعی کنند همه‌ی رباط ها و پیوند های متصل به عدسی را از بین ببرند سپس عدسی معیوب را از مردمک خارج کنند تا نور بیشتری وارد مردم شود و دید چشم بیمار شفاف تر شود و در این صورت فقط توانای فوکوس نداشتند که بعد ها این مشکل با عینک زدن برطرف شد ،به طور کلی کاری که انجام می داند صحیح بود ،آنها آناتومی چشم را می شناختند و می دانستند که عدسی پشت مردمک قرار دارد و همچنین می دانستند که چه چیزی باعث از بین رفتن بینایی می شود ،و بخش هایی از ای جراحی هنوز در قسمت های خاصی از دنیا انجام می شود .
ابن سینا : دانشمندی جامع العلوم بود خردمندی که به وضوح مباحث عقلی را و به طرزی شایسته مباحث دایره ها را شکوفا نمود .
در سال ۱۰۲۵ او کتاب خود را کامل کرد ،قانون طب ،در این کتاب ابن سینا تمام مطالبی را که پیش از او کتابت شده بود را با یکدیگر مقایسه کرده و آنها را بسط داده بود ،ایده های پزشکی یونانیان را با طب هندی و همه ی آنها را به صورت یک اثر در آورده بود .
کتاب ابن سینا به اندازه ای مهم است که کتاب های کمی از لحاظ اهمیت به پای آن می رسند ،چون کاری که این دایره المعارف انجام می دهد این است که همه‌ی چیز های مختلف دیگر کنار می زند و همه ی آن ها را به شکل یک کتاب در می آورد این کتاب به شدت سرو سامان دارد و دسترسی به همه چیز در آن آسان است به طوری که مردم به کلی منابع یونانی و ترجمه های عربی را فراموش می کردند .
جلد اول این کتاب حاوی کلیات می باشد ،در این جلد در مورد چگونگی عملکرد بدن و همچنین بیماری ها.
جلد دوم تمامی بیماری ها از نوک سر تا نوک پا را در مورد بررسی قرار می دهد.
در نگاه اول بلند پروازی های این سه جلد کتاب بسیار تأثیر برانگیز است ،از نحوی تشخیص و درمان بیماری های مختلفی به تنوع افسردگی ،مننژیت و آبله و همچنین فصل های مفصلی نیز در مورد مشکلات رایج تر در کتاب وجود دارد.
به عنوان مثال بیماری هایی مانند سردرد و انواع مختلف آن مانند سر درد های ناشی از استعمال بو های خوش تند در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است .
نظرات بنیادی و اصلی دراین کتاب در مورد چگونگی کارکرد بدن است و تا اوایل قرن ۱۹ بدون تغییر پذیرفته شده بود در برخی از موارد پیشرفت هایی حاصل شده بود اما جوهره ی طب بدون تغییر همین کتاب بود ،با کشف باکتری ها و ویروس ها و چیز هایی از این قبیل یک شکاف بزرگ بین طب و این کتاب افتاد و از نیمه ی دوم قرن ۱۹ طب کاملاً متحول شد.
کتاب قانون طب ابوعلی سینا همچو تابلوی راهنمایی در تاریخ پزشکی است ،اگر چه بیشتر علوم طبی که او به آنها اعتقاد داشت طبق دانش امروزه نادرست هستند اما ارزش کار او در انباشته کردن بهترین علوم در آن زمان در یک کتاب قابل دسترس و سامان یافته است ،قانون به نسل های آینده چیزی برای بازنویسی می دهد.
در سفر به خاورمیانه کشف کرده است که یک گام و پرش بلند در علم هزار سال پیش در اینجا تحت لوای امپراطوری قدرتمند و شکوفایی اسلامی رخ داده است.
فرهنگ های ثروتمند قدرتمند و موفق پیشرفت های عظیمی در ادراک و در فناوری تولید خواهند کرد و این همان چیزی است که ما تحت لوای یک سری حکومتهای موفق و ثروتمند در اسلام و در بغداد میبینیم.
بیش از هزار سال پیشتر حکومت اسلامی بزرگترین امپراطوری در دنیا بود و گفته اند که بر شصت میلیون انسان حکومت میکرده که بیش از سی درصد مردم جهان است.
دیوار های باستانی چسبیده به حاشیه محلات جنوب تهران تقریبا تنها بقایای به حال مانده از شهر باستانی ری است، شهری که جغرافی دان بزرگ ایرانی المقدسی ان را یکی از شهر های باشکوه جهان اسلام توصیف کرده بود. البته ری فقط یکی از بسیار شهر هایی بوده که در لوای اسلام شکوفا شده، از بغداد پایتخت حکومت امپراطوری هزاران کیلومتر از شمال افریقا تا اسیای مرکزی گسترده بوده شهر هایی مثل : بصره، گنجه، بخارا که هر کدام شهر های قدرتمند و شکوفا بوده اند و هرکدام غنی از تجارت و از لحاظ فرهنگ زنده و پویا بوده اند. انها نیروگاه های علم جدید بوده اند.
وسواس امپراطوری اسلامی برای کشف دانش باستانیان فراتر از موضوعات کاربردی مانند طب بوده است .
در گذشته مردم معتقد بودند که مردم عهد عتیق دارای توانایی های تاریک یا حتی قدرت های جادوی بوده اند و دانشمندان اسلامی می کوشیدند این تا این قدرت ها را کشف کنند .
نهضت ترجمه مسلمانان را به دنبال شکستن یک رمز به مصریان رساند ،رمزی که آنها گمان می کردند که اسرار هنر سیاه کیمیا در آن نهفته است.
بیشتر مردم گمان می کردند که خط هیروگلیف مصری ها تا قرن ۱۹ به طور کامل نامکشوف باقی مانده است ،تا بعد از کشف اتفاقی سنگ مشهور رز،این سنگ یک متن به دو زبان هیروگلیف و یونانی روی بدنه‌ی خود داشت ،این سنگ کلید راهنمای مهمی در اختیار گذاشت تا دانشمندان اینگلیسی و فرانسوی در نهایت موفق به رمز گشایی نوشتار مصریان شدند ،اما یک دانشمند به کشفی رسید که این داستان کاملاً تغییر کرد ،او یک سری آثار خام مربوط به ابن وحشی را از زیر زمین پیدا کرد ،کاری که ابن وحشی کرده بود پی بردن به تطابقات بین خط هیروگلیف و الفبای زبان عربی بوده است ،او یکسری نشانه های خط هیروگلیف را آورده سپس معادله‌ی عربی آن را زیرش نوشته بود.
یک نکتهی مثبت که در مورد دانشمندان اولیه‌ی اسلامی وجود دارد ،توانایی آن ها در زبان یونانی و ارتباط دادن به زبان مصری است ،به خاطر اینکه نهضت ترجمه صدها نسخه از کتاب قبطیان را در اختیار آنها قرار داده بود آنها متوجه این نکته شدند و دانشمندان توانستند ارتباط مستقیمی بین زبان هیروگلیف و عربی بیابند.
۱۴ حرف را مشخص کردند و توانستمد بیش از نیمی از خط هیروگلیف را به درستی بشکنند و این برای مردی از قرن ۱۰ دستاوردی برجسته بود .
پس برخلاف تصور مصر شناسی از قرن ۱۹ شروع نشده بود ،دانشمندان اسلامی به دلایلی همچو علاقه به طالع بینی و کیمیا دست به ترجمه‌ی خط هیروگلیف زدند.
دانشمندان اسلامی به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذهب مکانی که آن دانش متعلق به آنها بود احساس انزجار کنند ،و این یک درس مهم برای علم است.
نهضت ترجمه فقط در رابطه با علم و طب نبود ،در حالی که بغداد مرکز امپراطوری وسیع و موفق قرار گرفته بود به خانه‌ی انواع فرهنگ های شکوفا و فوق العاده‌ی آن زمان بدل شده بود .
دورهی هزار و یک شب دورهی دانشمندان بزرگ ،فرش های جادویی ،سفر های بزرگ و همچنین ساخت و ساز های بلند پروازانه ،موسیقی ،هنر ،قصه گو ها و هنرمندان است.
بغداد شهری چنان فرهنگی و درخشان بود که مسافری در مورد آن نوشت دانشمندی عالم تر از دانشمندان آن ،نظریه پردازی قوی تر از نظریه پردازان آن و شاعری قوی تر از شاعران آن وجود ندارد.
بغداد شهری اسلامی که ساخت آن در سال ۷۵۶ شروع شد ،شهری که پر بود از درباری ها و ثروتمندان تازه به دوران رسیده ،جایی که در آن به ابتکار و نوآوری ارزش داده می شود و از آن تقدیر می شود .
در قلب زندگی روشنفکری و عقلانی شهر سیستمی بود که به آن مجلس می گفتند.
کلمه ی مجلس در قرن ۹ در بغداد به این معنا بود ،سالن یا تالار گفتوگویی که در آن نخبگان شهر ،خلیفه ها ،درباریان ،ژنرال ها و اشراف دیدار های منظمی در آن
برپا می کردند ؛جلساتی که طی آن ها باهوش ترین افراد شهر ،فلاسفه ،نظریه پردازان ،منجمان و جادوگران دور هم جمع می شدند تا درمورد نظراتشان با هم صحبت کنند.
در این مجالس آن ها می توانستد که نظرات خود را هر چه که بود به طور آزادانه با زبان فصیح عربی و با استدلالی منطقی ارائه کنند.
تأثیر مجلس برای تولید اغوا کننده‌ی ثروت و مغز بود ،با بهترین مغز ها در امپراطوری نظرات مختلف مبادله می شد در حالی که همزمان درگیر رقابتی شدید برای جلب حمایت دیگران هم بودند.
خوارزمی دانشمندی ایرانی که سیستم اعشار را به غرب معرفی کرد،ریاضیدان ،منجم و اندیشمند که مورد علاقه‌ی مردم و حکومت بود از دل این گرداب بیرون آمد ؛مهاجری که از شرق ایران به بغداد آمده بود ،مردی که دورش را کتاب ها احاطه کرده بودند ،او فردی با سواد فراگرفته از علوم یونان ،فارسی ،هندی و چینی بود.
خوارزمی دو سنت متفاوت ریاضی را با هم یکی کرده و به شکلی جدید آن ها را ترکیب نمود.
اولین سنت ها را از دنیای کلامی یونان می آمد ،ریاضیات یونان عمدتاً با هندسه سروکار داشت ،علم اشکالی مانند :مثلث ها ،دایره ها وکثیرالاضلاع ها و چگونگی محاسبه‌ی مساحت و حجم آن ها ،یکی دیگر از سنب های بزرگ ریاضی که
خوارزمی میراث دار آن بود متعلق به هند بود.
هندی ها ۱۰ نماد سیستم اعشاری را اختراع کرده بودند که محاسبات را بسیار آسان می کرد.
به یمن نهضت ترجمه خوارزمی توانست به هر دو منبع حساب هندی و یونانی دسترسی پیدا کند ،او توانست درک های هندسی را با مفاهیم حسابی و تصاویر یونانی را با نماد های هندی ترکیب کند و شکلی جدید از فکر کردن ریاضی را از آنها الهام گیرد که امروزه جبر نام گرفته است .
ریاضیاتی که در آن از اعداد استفاده نمی شود و به جای آن از نماد استفاده می شود می تواند بسیار گیج کننده باشد اما اینده به طرز باور نکردی آزاد است و می توان مسائل را با استفاده از آن به آسانی حل کرد بدون اینکه در گیر محاسبات آشفته‌ی عددی شد .
اولین بار کلمه‌ی جبر توسط خوارزمی و توسط او در کتابش استفاده شد.
او در کتاب خود روش حل معادلات درجه دو و استفاده از ریشه ها را مطرح کرد اما معادلات درجه دو در زمان بابلی ها خیلی قبل تر از خوارزمی نیز حل شده بودند
اما بزرگی این کتاب در این است که با ریشه ی و مربع ها به گونه ای برخورد می کرد که انگار آن ها اشیاء صحیح و کامل بودند.
آن ها فقط یکسری اعداد نیستند که ما سعی داریم به آن ها پی ببریم ،آن ها فرایند هایی هستند که به کار می بریم
آنچه خوارزمی به آن فکر کی کرد این بوده است که مربع یعنی گرفتن ریشه و ضرب کردن آن در خود و این یک دستورالعمل درست می باشد حالا آن ریشه هر عددی که می خواهد باشد مثلا اگر ۵ است می شود ۵*۵ که حاصل آن ۲۵ است و …..این دستورالعملی است که امروزه به آن الگوریتم می گویند.
کاری که خوارزمی می کند این است که می گویید نصف ریشه‌ی عدد را بگیرد آن عدد هرچی که می خواهد باشد سپس آن را نصف کنید اگر ریشه‌ی عدد یک شیء است پس نصف ریشه‌ی عدد نیز یک شیء است در نتیجه دیگر لازم نیست در ذهن داشته باشیم که آن ریشه چه عددی است اما دانشمندان دیگر این گونه با مسائل رفتار نمی کردند آنها با مسائل عددی ذهن را دگیر می کردند و با آوردن چند مسئله ی عددی شما را در گیر می کردند سپس استنتاج را برای حل مسائل دیگر بر عهدی خود شخص می گذاشتند.
با این کار شما ارتباط موقتی به خصوص با اعداد را کنار می گذارید و اشیاء جدید را طبق قوانینی که او در کتاب خود توضیح داده دستکاری می کنید و سپس اعدادی که ایم اشیاء معادل آنها هستند در مسئله ی بخصوص شما به طرز معجزه آسایی در پایان کار ظاهر می شوند.
خوارزمی این امکان را برای جمع فراهم آورد تا به عنوان یک موضوع کامل و مستقل نه به عنوان یک تکنیک پیدا کردن اعدادظهور پیدا کند.
جبر به شکل گیری دنیای مدرن کمک کرده است علوم ما بدون آن نیز غیر قابل تصور است این علم چیز های زیادی را که در علوم قرون وسطی اسلام برجسته
بودند برای ما خلاصه کرد ،گرفتن ایده از هندی ها و یونانیان ،ترکیب کردن ، ارتقا و افزودن به آنها به همین شکل طب مدرن نیز بدهی سنگینی به پزشکان اسلامی و کار های آنها دارد اما داستان واقعی اتفاقی که در قرون ۸ و ۹ در دنیای اسلام برای علم رخ داد نکاتی بسیار بیشتر از یک کشف واحد به ما می گوید که در مورد واقعیت و حقیقت جهانی خود علم است.. خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲دیقه فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.ابن سینا دانشمند جامع العلومی که توانست تمام علوم و سنت‌های طبی جهان را در یک کتاب گردآوری کند و و در خلق موضوع طب مشارکت کند و در کوههای دور افتاده ایران ستاره‌شناسان ای همچون خواجه نصیرالدین طوسی راه را برای دانشمندانی که صدها سال بعد در اروپای غربی کار میکنند هموار کند طالب حقیقتی که این دانشمندان بودند پس از تایید واقعیت شهر نداشته باشیم و علم زبان جهانی برای نوع بشر است.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
اولین دستاورد بزرگ دانشمدان اسلامی قرون وسطی اثبات این مطلب بود که علم نه اسلامی است ،نه هندی ،نه یونانی ،نه بودایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی سردم داری علم باشد ،قبل از اسلام علم در سرتاسر دنیا پخش شده بود اما دانشمندان دوران وسطی اسلام قطعات عظیم این پازل را با جذب علمی که در آغاز بسیار دور تر از مرز های امپراطوری آنها بود کنار هم قرار دادند این ترکیب بزرگ نه تنها علم جدید را تولید کرد بلکه برای اولین بار نشان داد که علم به عنوان یک تشکیلات فراتر از مرزهای سیاسی و تعصبات مذهبی است ،این بدنه علم است که به همه‌ی بشریت فایده می رساند.
اسلام با گام بلندی که در علم برداشت در شهر های ری، بغداد،دمشق،قاهره و قرطبه بین قرون ۹ تا ۱۲ توانست به یک دوره طلایی تبدیل شود.
شهر های مهم در علوم قرون وسطی اسلام سوریه، ایران، شمال آفریقا
زبان علم مدرن هنوز هم در بسیاری از موارد مرجع های خود را از زبان عربی گرفته است مانند :جبر،الگوریتم،قلیاو…
لغاتی در قلب کار های علمی وجود دارند و عربی هستند،بدون جبر هیچ ریاضیات یا فیزیک پیشرفته ای وجود ندارد ،هیچ رایانه ای بدون لگاریتم و هیچ شیمی بدون قلیا در کار نخواهد بود.
تعداد کمی در دنیای غرب امروز حتی در بین دانشمندان از وجود این دورهی اسطوره‌ای قرون وسطی اسلام آگاهی دارند
در قرون ۱۲ تا ۱۷ دانشمندان اروپایی به طور مرتب به متون قدیمی اسلامی مراجعه می کردند وجود نام های اسلامی در بسیاری از متون قرون وسطی اروپا در موضوعاتی مختلف و متنوع مانند،نقشه کشی،ابتیک و طب
دانشمندانی مانند لئوناردو پیزانو(فیبوناچی) در کتاب خود به متن کتاب جبر و مقابله دانشمند ایرانی محمد خوارزمی ارجاع می کند.
خوارزمی:کار او با جنبه‌ی حیاتی زندگی امروزی سروکار دارد.
به یمن وجود خوارزمی اروپای ها فهمیدند که روشی که با آن به ریاضیات می پردازند روشی که بر مبنای اعداد است ناکارآمد است؛خوارزمی در رساله ای به نام هنرحساب هندسی نشان داد که راه بهتری برای حساب وجود دارد .
مطرح کردن نظریه‌ی انقلابی با ده نماد ساده می توان هر عددی را نشان داد
این ایده نخستین بار توسط ریاضیدان های هندی تقریباً در قرن۶ بیان شد؛قدرتمندی ارقام در این سیستم عددی در این است که چقدر محاسبات ریاضی را ساده می کند
کار خوارزمی فراتر از صرفاً ترجمه‌ی سیستم هندی به عربی بود او اعشار یا ممیز را خلع کرد ،اقلیدس یک قرن بعد خوارزمی نشان داد که اعشار را نه فقط برای کل یک عدد بلکه برای توصیف بخشی از یک عدد هم توسعه داد.
ایده‌ی اعشار آنقدرآشناست که سخت می شود درک کرد که محاسبات قبلاً بدون آن چگونه بوده است؛مثل همه‌ی علوم بزرگ دیگر این هم بعد از اینکه کشف شد تازه اهمیت آن آشکار شد، داستان اعداد و اعشار اشاره می کند که حتی هزار سال قبل نیر علم بیش از پیش در حال جهانی شدن بوده است.
ایده ها از هند ،یونان ،ایران یا حتی چین سر برآورده و منتشر می شدند وبا انتشار خود قوی تر می شدند.
شهری که در مرکز دنیای شناخته شده ی هزار سال پیش قرار داشت بغداد بود به همین علت اسلام قرون وسطی نقش مهمی در پی علم ایفا کرده است ،بغداد شهری
بوده که گستره‌ی عظیمی از مردم و ایده ها در آنجا با یکدیگر تلاقی می کردند (پایتخت امپراطوری اسلام
بغداد در سال ۷۶۲ پس از میلاد به دست حاکم وقت مسلمانان ساخته شد ،هدف او ساخت و تبدیل کردن آن به پایتخت باشکوه یک امپراطوری نوظهور بود ،امپراطوری که در زیر پرچم اسلام یعنی دین تازه برخواسته‌ی آن زمان یک پارچه شده بود.
خلفای وقت مدعی بودن به خاطر دلایل و شواهدی که مورد قبول خودشان بود حکومت حق آنها است و می خواستند این حکومت را به هر نحوی گسترش دهند و این کار را نیز انجام دادند ، در آن زمان کوتاه سپاهیان اسلام قلمروی بسیار وسیعی را به تسخیر خود در آوردند،اسلام که از شهر کوچک مدینه شروع شده بود به سرعت شبه جزیره‌ی عربستان و ظرف چند دهه کنترل خاور دور، شمال آفریقا ،اسپانیا و ایران را نیز به دست گرفت.
دوره ای که مردم واقعاً به خدا ایمان دارند پس بقیه به این باور رسیدن که خدای مسلمانان خدای واقعی است در نتیجه بسیاری از مردم تغییر دین دادند یا به دلیل اینکه کنترل مناطقشان به دست اعراب افتاد به اسلام گرویدند.
تا اوایل قرن ۸ مسلمانان بر قلمروی وسیع حکومت می کردند ومانند بیشتر امپراطوران موفق از سزار گرفته تا ناپلئون آنها نیز فهمیدند که قدرت سیاسی و مهارت های علمی دست در دست یکدیگر پیش می روند برای این دلایل زیادی وجود داشت،بعضی از آنها کاربردی بودند،علم طب می توانست جان آدم ها را نجات دهد،فناوری های نظامی می توانست عامل پیروزی در جنگ ها باشد ،ریاضیات هم می توانست در حل پیچیدگی های فزاینده‌ی مسائل مالی کشور کمک کند و اسلام به عنوان یک دین نقش محوری ایفا کرد؛خود پیامبر به پیروانش گفته بود به جستوجو علم تا هر کجا که ممکن است بروند حتی اگر چین باشد.
خیلی از مسلمان احساس کردند که درک و مطالعه‌ی بهتر لغات خداوند خود یک وظیفه‌ی دینی حساب می شود
برای خیلی از حاکمان در امپراطوری اسلام خود علم یک هدف حساب می شد چون داشتن علم به مثابه‌ی سندی برای اثبات برتری امپراطوری جدید بر بقیه‌ی دنیا محسوب می شد
با موفقیت های سیاسی و نظامی مسلمانان با مشکلی اجتناب ناپذیر مواجه شدند
چگونه می توان جمعیت بزرگی از مردم را با تنوع بسیار زیاد به شیوه ای مؤثر مدیریت کرد؟چون اگر چه قسمت های زیادی از نواحی امپراطوری به دین اسلام گرویده بودن اما با فاصله‌ی زیادی از هم قرار داشتن و هر کدام سنت ها و زبان های خاص خود را داشتند
راه حل حاکم وقت پایه گذاری یک رنسانس علمی بود،هرج و مرج و کاغذ بازی ـ های اداری را متوقف کرد چون با این شیوه نمی توانست حکومت را با زبان های مختلف در گستره‌ی وسیع اداره کند او دستور داد که زبان عربی را به عنوان زبان واحد برای اداره‌ی حکومت در نظر بگیرند
این کار اثری فراتر از راحتی در اداره و مدیریت جامعه داشت .
مسلمانان عربی را به عنوان زبان خدا می شناسند چون زبان قرآن نیز عربی است.
کلمات قرآن چنان مقدس هستند که متن آن در بیش از ۱۴۰۰ سال بر خلاف زبان های دیگر هیچ تغییری نکرده است.
از همان صدر اسلام نسخه برداری از قرآن همیشه کاری بسیار قابل احترام بوده است ،پیچیدگی رسم الخط عربی به خاطر گسترش اسلام به دلیل اینکه ممکن بود در انتقال معنا مشکل به وجود بیاید نگران کننده بود به همین دلیل برای رفع این مشکل آن ها علاوه بر اینکه به یکسری از حروف خاص نقطه اضافه کردند بلکه خط های کوچک کجی هم به حروف اضافه کردند که صدای حروف مصوت را تغییر می داد این کار باعث شد که مردم به هنگام قرائت قرآن عبارت ها را درست تلفظ کنند.
در اوایل سال های ۸۰۰ حکومت نخبه‌ی اسلام پول فراوانی را صرف یک پروژه
کرد که تأثیری عمیق بر علم داشت ،این پروژه داشت کتابخانه های سراسر عالم را به دنبال کتب خطی علمی و فلسفی به هر زبانی که بودند اعم از یونانی ،سریانی ،فارسی و سانسکریت جارو می کرد آنها این کتب را به زبان عربی ترجمه می کردند این حرکت با نام نهضت ترجمه شناخته شد.
تلاش دانشمندان برای پیدا کردن متون باستانی شگفت آور بود یکی ازدلایل آن بود که هر کس کتابی را می آورد که آنها می توانستند به کتاب خانه‌ی خود اضافه کنند پاداش بسیار سودمندی دریافت می کردند.
جامعه‌ی علمی آنقدر در این کار وسواس داشت که فرستادگامش را به خارج از بغداد می فرستاد فقط برای جمع آوری کتاب های که خود آنها را نداشت و هرکس که کتابی را که جامعه‌ی علمی آن را نداشت برایشان می برد به اندازه‌ی وزن کتاب طلا پاداش می گرفت.
فعالیت های بین سال های ۷۵۰ تا ۹۵۰ تهییه لیستی از نخبگان عصر خود که در این لیست نام ۷۰ مترجم به چشم می خورد پس گروه زیادی در این زمان درگیر کار ترجمه بودند که در هر ماه حدود ۵۰۰ دینار دستمزد می گرفتند
این پول بسیار زیادی بود در نتیجه کار ترجمه کاری بسیار با منزلت و رییس مأبانه بود
داستان ویرانی کتابخانه‌ی بزرگ اسکندریه که در ذهن بسیاری از افراد امپراطوری مانده بود باعث شد که دانشمندان اسلامی دست به ترجمه ،آنالیز ،انباشت ،ذخیره ـ
سازی و نگهداری اطلاعات بکنند چون احتمال داشت برای همیشه از بین بروند.
یکی از شاخه های علوم که از رأس گرفته تا کاسب معمولی خواهان ارتقاء آن بودند علم طب بود چون در این دوران افراد کمی به سن پیری می رسیدند در آن زمان چیزی که ما یک عفونت ساده می دانیم باعث مرگ افراد می شد
جالینوس معتقد بود که بدن سالم بدنی است که در تعادل باشد، در تعادل بین ۴ نوع مایع که به آن ها مزاج گفته می شود و در بدن جریان دارند و اگر هر کدام از آنها از تعادل خارج می شد باعث بیناری و تغییر در حلق و خو می شد
چهار مزاج عبارتند از: ۱_ صفرای زرد که اگر زیاد تر از حد می شد باعث می شد که بیمار صفرایی مزاج یا بد خلق شود و حالت تهوع پیدا کند ۲- خون زیاد شدن
آن باعث می شد که بیمار دموی ،سرخ رو و آتشین شود ۳ـ صفرای سیاه که زیادی آن باعث بیمار سست مجمنون یا حتی افسرده شود ۴_بلغم که زیادی آن باعث می شد که بیمار بلغمی مزاج یا بی احساس واز لحاظ عاطفی بی تفاوت باشد.
جالینوس عقیده داشت که بیماری ها در اثر به هم خوردن تعادل یکی از مزاج ها به وجود می آیند ،پس علاج هر بیماری در تخلیه‌ی مقداری از آن مزاج از داخل بدن است برای همین او روش هایی را توصیه می کرد مانند بریدن رگ برای وادار کردن بدن به خون ریزی یا استفاده از مواد قی آور برای وادار کردن بدن به استفراغ.
پزشکان اسلامی فهمیدن که جالینوس وطب یونان فقط یک منبع در دانش پزشکی بودند،سنت های دیگری نیز در طب وجود داشتندکه به همان اندازه بهتر و دقیق تر و درک آنها از نحوه‌ی کارکرد بدن تطابق داشتند ،متون قرون وسطی عربی به زن دانای بومی اشاره می کند که با دادن دارو های طبی امراض را مداوا می کرد
امروزه نیز این سنت در بین مردم وجود دارد و بیشتر بر پایه‌ی جواب دادن به شکلی عملی است چه در آ از روش های قدیمی استفاده کرد چه از طب گیاهی .
دکتر های قرون وسطی اسلام از دیگر سنت های طب چینی و هندی به خوبی آگاه بودند با این حال سنت های دیگری از راهنمایی طبی از خود اسلام می آمد طبی که برخی از ایده های خود را از قرآن و برخی دیگر را از گفته های پیامبر اسلام و از احادیث برگرفته است .
طب النبوی کتاب معروفی در سراسر دنیای اسلام است که نویسنده آن در سال ۶۹۱ هجری به دنیا و در سال ۷۵۱ از دنیا رفته است.
در این کتاب در باره‌ی تاعون آمده است:«اگر به جایی رسیدید که تاعون به آن زده بود وارد آن سرزمین نشوید و اگر در جایی بودید که تاعون به شما رسیده بود برای فرار از آن ،از آن دیار هرگز خارج نشوید.»
صرع:«یونانی ها یا جالینوس معتقد بودند که ریشه ی صرع در مغز است ،اما آن ها به این مسئله جاهل بودند،علت اصلی آن را تشخیص نداده بودند ،آنها معتقد بودند که تسخیر بدن توسط ارواح شیطانی سبب آن است و در مورد علاج آن به جن گیری و خروج جن از بدن اشاره داشتند به سختی می توان گفت چنین چیزی علمی است .»
سهم قابل لمس اسلام در طب کمتر در درمان های بخصوص دیده می شود و بیشتر در فلسفه و فراگیری آن نهفته است ،اسلام فراتر از هر چیزی ایده‌ی محوری اش این است که ما باید با انسان های هم نوع خود احساس شفقت و دلسوزی داشته باشیم.
یکی از ایده هایی که در اسلام به آن توصیه شده است ،ایده‌ی خَیر بودن است ،همان بحث زکات ،این یک تعهد و الزام است که صدقه بدهیم و کار های خیر
انجام دهیم ،پس در اسلام اگر یک حاکم هستید یا یک فرد پولدار کاری که می توانید انجام دهید این است که خیر باشید.
در داخل بیمارستان اسلام به طرز فعالانه ای تشویق می کرد که کاری به مذهب بیمار نداشته باشید،چیزی که در دنیای امروزی امری مسلم است ،این بیمارستان بر روی همه‌ی طبقات مردم باز بود ،مسیحی ،یهودی و مسلمان و طبقه بندی های دیگر هم به عنوان بیمار هم به عنوان پزشک در اینجا وجود داشته است ،یهودی ،مسیحی و مسلمان همه با هم درس می خواندند و ممکن بود که یک مسلمان بگوید که بهترین دانشجوی من یک یهودی بوده بنابر این طبی که در انجا کاربرد داشته فرادینی بوده است
کار پزشکان همانند پزشکان امروزی به صورت شیفت شیفت بوده است.
در نتیجه‌ی نهضت ترجمه پزشکان از آخرین درمان هایی که در دور دست ترین نقاط مانند هند و چین انجام می شد آگاهی داشتند و با ظهور دارو ها در نقاط دیگر جهان بیمارستان ها شروع به ایجاد و برپایی تسهیلاتی در دل خود کردند و داروخانه ها ایجاد شدند.
نوآوری در سطح داروخانه ها در تقاطع فرهنگ ها هستند پس هر روزه انبوهی از چیز های جدید وارد آنها می شدند.
شگفت انگیز ترین جنبه ی طب اسلامی جراحی
اولین تصویر کالبد شکافانه از کالبد شکافی چشم است ،با توجه به ایت تصویر متوجه
می شویم که دانشمندان از نحوه‌ی عمل کرد ماهیچه های چشم و اعضای تشکیل دهنده‌ی آن مطلع بودند.
آن ها همچنین ابزار مربوط به چشم پزشکی را در اختیار داشتند که بسیار مفید بودند ،جراحی چشم یکی از بزرگترین دستاورد های طب اسلامی بوده است.
یک ابداع و ابتکار آنها اصلاح یک روش قدیمی در درمان آب مرواید بوده که به آن قلاب دوزی گفته می شده روشی که در دستان آن ها نرخ و موفقیتی بیشتر از ۶۰ درصد داشته است ،عدسی چشم پشت مردمک قرار دارد به مرور زمان وقتی پیر می شویم این عدسی کدر و تار می شود و قدرت بینایی کم می شود که یه این عارضه آب مروارید می گویند ،الزهراوی در کتاب خود به چگونگی جراحی چشم و رفع آب مروارید اشاره کرده است که در آن باید با سوزن مخصوص قلاب بافی را در چشم فرو کرده و بچرخانید تا به فضای خالی برسید ،کاری که آنها تلاش می کردند انجام دهند این بوده است که دور تا دور مردک بچرخند و سعی کنند همه‌ی رباط ها و پیوند های متصل به عدسی را از بین ببرند سپس عدسی معیوب را از مردمک خارج کنند تا نور بیشتری وارد مردم شود و دید چشم بیمار شفاف تر شود و در این صورت فقط توانای فوکوس نداشتند که بعد ها این مشکل با عینک زدن برطرف شد ،به طور کلی کاری که انجام می داند صحیح بود ،آنها آناتومی چشم را می شناختند و می دانستند که عدسی پشت مردمک قرار دارد و همچنین می دانستند که چه چیزی باعث از بین رفتن بینایی می شود ،و بخش هایی از ای جراحی هنوز در قسمت های خاصی از دنیا انجام می شود .
ابن سینا : دانشمندی جامع العلوم بود خردمندی که به وضوح مباحث عقلی را و به طرزی شایسته مباحث دایره ها را شکوفا نمود .
در سال ۱۰۲۵ او کتاب خود را کامل کرد ،قانون طب ،در این کتاب ابن سینا تمام مطالبی را که پیش از او کتابت شده بود را با یکدیگر مقایسه کرده و آنها را بسط داده بود ،ایده های پزشکی یونانیان را با طب هندی و همه ی آنها را به صورت یک اثر در آورده بود .
کتاب ابن سینا به اندازه ای مهم است که کتاب های کمی از لحاظ اهمیت به پای آن می رسند ،چون کاری که این دایره المعارف انجام می دهد این است که همه‌ی چیز های مختلف دیگر کنار می زند و همه ی آن ها را به شکل یک کتاب در می آورد این کتاب به شدت سرو سامان دارد و دسترسی به همه چیز در آن آسان است به طوری که مردم به کلی منابع یونانی و ترجمه های عربی را فراموش می کردند .
جلد اول این کتاب حاوی کلیات می باشد ،در این جلد در مورد چگونگی عملکرد بدن و همچنین بیماری ها.
جلد دوم تمامی بیماری ها از نوک سر تا نوک پا را در مورد بررسی قرار می دهد.
در نگاه اول بلند پروازی های این سه جلد کتاب بسیار تأثیر برانگیز است ،از نحوی تشخیص و درمان بیماری های مختلفی به تنوع افسردگی ،مننژیت و آبله و همچنین فصل های مفصلی نیز در مورد مشکلات رایج تر در کتاب وجود دارد.
به عنوان مثال بیماری هایی مانند سردرد و انواع مختلف آن مانند سر درد های ناشی از استعمال بو های خوش تند در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است .
نظرات بنیادی و اصلی دراین کتاب در مورد چگونگی کارکرد بدن است و تا اوایل قرن ۱۹ بدون تغییر پذیرفته شده بود در برخی از موارد پیشرفت هایی حاصل شده بود اما جوهره ی طب بدون تغییر همین کتاب بود ،با کشف باکتری ها و ویروس ها و چیز هایی از این قبیل یک شکاف بزرگ بین طب و این کتاب افتاد و از نیمه ی دوم قرن ۱۹ طب کاملاً متحول شد.
کتاب قانون طب ابوعلی سینا همچو تابلوی راهنمایی در تاریخ پزشکی است ،اگر چه بیشتر علوم طبی که او به آنها اعتقاد داشت طبق دانش امروزه نادرست هستند اما ارزش کار او در انباشته کردن بهترین علوم در آن زمان در یک کتاب قابل دسترس و سامان یافته است ،قانون به نسل های آینده چیزی برای بازنویسی می دهد.
در سفر به خاورمیانه کشف کرده است که یک گام و پرش بلند در علم هزار سال پیش در اینجا تحت لوای امپراطوری قدرتمند و شکوفایی اسلامی رخ داده است.
دیوار های باستانی چسبیده به حاشیه محلات جنوب تهران تقریبا تنها بقایای به حال مانده از شهر باستانی ری است، شهری که جغرافی دان بزرگ ایرانی المقدسی ان را یکی از شهر های باشکوه جهان اسلام توصیف کرده بود. البته ری فقط یکی از بسیار شهر هایی بوده که در لوای اسلام شکوفا شده، از بغداد پایتخت حکومت امپراطوری هزاران کیلومتر از شمال افریقا تا اسیای مرکزی گسترده بوده شهر هایی مثل : بصره، گنجه، بخارا که هر کدام شهر های قدرتمند و شکوفا بوده اند و هرکدام غنی از تجارت و از لحاظ فرهنگ زنده و پویا بوده اند. انها نیروگاه های علم جدید بوده اند.
وسواس امپراطوری اسلامی برای کشف دانش باستانیان فراتر از موضوعات کاربردی مانند طب بوده است .
در گذشته مردم معتقد بودند که مردم عهد عتیق دارای توانایی های تاریک یا حتی قدرت های جادوی بوده اند و دانشمندان اسلامی می کوشیدند این تا این قدرت ها را کشف کنند .
نهضت ترجمه مسلمانان را به دنبال شکستن یک رمز به مصریان رساند ،رمزی که آنها گمان می کردند که اسرار هنر سیاه کیمیا در آن نهفته است.
بیشتر مردم گمان می کردند که خط هیروگلیف مصری ها تا قرن ۱۹ به طور کامل نامکشوف باقی مانده است ،تا بعد از کشف اتفاقی سنگ مشهور رز،این سنگ یک متن به دو زبان هیروگلیف و یونانی روی بدنه‌ی خود داشت ،این سنگ کلید راهنمای مهمی در اختیار گذاشت تا دانشمندان اینگلیسی و فرانسوی در نهایت موفق به رمز گشایی نوشتار مصریان شدند ،اما یک دانشمند به کشفی رسید که این داستان کاملاً تغییر کرد ،او یک سری آثار خام مربوط به ابن وحشی را از زیر زمین پیدا کرد ،کاری که ابن وحشی کرده بود پی بردن به تطابقات بین خط هیروگلیف و الفبای زبان عربی بوده است ،او یکسری نشانه های خط هیروگلیف را آورده سپس معادله‌ی عربی آن را زیرش نوشته بود.
یک نکتهی مثبت که در مورد دانشمندان اولیه‌ی اسلامی وجود دارد ،توانایی آن ها در زبان یونانی و ارتباط دادن به زبان مصری است ،به خاطر اینکه نهضت ترجمه صدها نسخه از کتاب قبطیان را در اختیار آنها قرار داده بود آنها متوجه این نکته شدند و دانشمندان توانستند ارتباط مستقیمی بین زبان هیروگلیف و عربی بیابند.
۱۴ حرف را مشخص کردند و توانستمد بیش از نیمی از خط هیروگلیف را به درستی بشکنند و این برای مردی از قرن ۱۰ دستاوردی برجسته بود .
پس برخلاف تصور مصر شناسی از قرن ۱۹ شروع نشده بود ،دانشمندان اسلامی به دلایلی همچو علاقه به طالع بینی و کیمیا دست به ترجمه‌ی خط هیروگلیف زدند.
دانشمندان اسلامی به شدت به دنبال کسب دانش از تمامی فرهنگ ها به صورت ناب و خالص بودند بدون اینکه از مذهب مکانی که آن دانش متعلق به آنها بود احساس انزجار کنند ،و این یک درس مهم برای علم است.
نهضت ترجمه فقط در رابطه با علم و طب نبود ،در حالی که بغداد مرکز امپراطوری وسیع و موفق قرار گرفته بود به خانه‌ی انواع فرهنگ های شکوفا و فوق العاده‌ی آن زمان بدل شده بود .
بغداد شهری اسلامی که ساخت آن در سال ۷۵۶ شروع شد ،شهری که پر بود از درباری ها و ثروتمندان تازه به دوران رسیده ،جایی که در آن به ابتکار و نوآوری ارزش داده می شود و از آن تقدیر می شود .
در قلب زندگی روشنفکری و عقلانی شهر سیستمی بود که به آن مجلس می گفتند.
کلمه ی مجلس در قرن ۹ در بغداد به این معنا بود ،سالن یا تالار گفتوگویی که در آن نخبگان شهر ،خلیفه ها ،درباریان ،ژنرال ها و اشراف دیدار های منظمی در آن
برپا می کردند ؛جلساتی که طی آن ها باهوش ترین افراد شهر ،فلاسفه ،نظریه پردازان ،منجمان و جادوگران دور هم جمع می شدند تا درمورد نظراتشان با هم صحبت کنند.
در این مجالس آن ها می توانستد که نظرات خود را هر چه که بود به طور آزادانه با زبان فصیح عربی و با استدلالی منطقی ارائه کنند.
تأثیر مجلس برای تولید اغوا کننده‌ی ثروت و مغز بود ،با بهترین مغز ها در امپراطوری نظرات مختلف مبادله می شد در حالی که همزمان درگیر رقابتی شدید برای جلب حمایت دیگران هم بودند.
خوارزمی دو سنت متفاوت ریاضی را با هم یکی کرده و به شکلی جدید آن ها را ترکیب نمود.
اولین سنت ها را از دنیای کلامی یونان می آمد ،ریاضیات یونان عمدتاً با هندسه سروکار داشت ،علم اشکالی مانند :مثلث ها ،دایره ها وکثیرالاضلاع ها و چگونگی محاسبه‌ی مساحت و حجم آن ها ،یکی دیگر از سنب های بزرگ ریاضی که
خوارزمی میراث دار آن بود متعلق به هند بود.
هندی ها ۱۰ نماد سیستم اعشاری را اختراع کرده بودند که محاسبات را بسیار آسان می کرد.
به یمن نهضت ترجمه خوارزمی توانست به هر دو منبع حساب هندی و یونانی دسترسی پیدا کند ،او توانست درک های هندسی را با مفاهیم حسابی و تصاویر یونانی را با نماد های هندی ترکیب کند و شکلی جدید از فکر کردن ریاضی را از آنها الهام گیرد که امروزه جبر نام گرفته است .
ریاضیاتی که در آن از اعداد استفاده نمی شود و به جای آن از نماد استفاده می شود می تواند بسیار گیج کننده باشد اما اینده به طرز باور نکردی آزاد است و می توان مسائل را با استفاده از آن به آسانی حل کرد بدون اینکه در گیر محاسبات آشفته‌ی عددی شد .
اولین بار کلمه‌ی جبر توسط خوارزمی و توسط او در کتابش استفاده شد.
او در کتاب خود روش حل معادلات درجه دو و استفاده از ریشه ها را مطرح کرد اما معادلات درجه دو در زمان بابلی ها خیلی قبل تر از خوارزمی نیز حل شده بودند
اما بزرگی این کتاب در این است که با ریشه ی و مربع ها به گونه ای برخورد می کرد که انگار آن ها اشیاء صحیح و کامل بودند.
آن ها فقط یکسری اعداد نیستند که ما سعی داریم به آن ها پی ببریم ،آن ها فرایند هایی هستند که به کار می بریم
آنچه خوارزمی به آن فکر کی کرد این بوده است که مربع یعنی گرفتن ریشه و ضرب کردن آن در خود و این یک دستورالعمل درست می باشد حالا آن ریشه هر عددی که می خواهد باشد مثلا اگر ۵ است می شود ۵*۵ که حاصل آن ۲۵ است و …..این دستورالعملی است که امروزه به آن الگوریتم می گویند.
کاری که خوارزمی می کند این است که می گویید نصف ریشه‌ی عدد را بگیرد آن عدد هرچی که می خواهد باشد سپس آن را نصف کنید اگر ریشه‌ی عدد یک شیء است پس نصف ریشه‌ی عدد نیز یک شیء است در نتیجه دیگر لازم نیست در ذهن داشته باشیم که آن ریشه چه عددی است اما دانشمندان دیگر این گونه با مسائل رفتار نمی کردند آنها با مسائل عددی ذهن را دگیر می کردند و با آوردن چند مسئله ی عددی شما را در گیر می کردند سپس استنتاج را برای حل مسائل دیگر بر عهدی خود شخص می گذاشتند.
با این کار شما ارتباط موقتی به خصوص با اعداد را کنار می گذارید و اشیاء جدید را طبق قوانینی که او در کتاب خود توضیح داده دستکاری می کنید و سپس اعدادی که ایم اشیاء معادل آنها هستند در مسئله ی بخصوص شما به طرز معجزه آسایی در پایان کار ظاهر می شوند.
خوارزمی این امکان را برای جمع فراهم آورد تا به عنوان یک موضوع کامل و مستقل نه به عنوان یک تکنیک پیدا کردن اعدادظهور پیدا کند.
جبر به شکل گیری دنیای مدرن کمک کرده است علوم ما بدون آن نیز غیر قابل تصور است این علم چیز های زیادی را که در علوم قرون وسطی اسلام برجسته
بودند برای ما خلاصه کرد ،گرفتن ایده از هندی ها و یونانیان ،ترکیب کردن ، ارتقا و افزودن به آنها به همین شکل طب مدرن نیز بدهی سنگینی به پزشکان اسلامی و کار های آنها دارد اما داستان واقعی اتفاقی که در قرون ۸ و ۹ در دنیای اسلام برای علم رخ داد نکاتی بسیار بیشتر از یک کشف واحد به ما می گوید که در مورد واقعیت و حقیقت جهانی خود علم است.. خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.البتانی که اندازه زمین را بسیار دقیق تعیین کرد، اندازه زمین فقط ۲دیقه فاصله دارد.تمام دانش های یونانی، دنیای سماوی و معتقد بود که خورشید،ماه،سیارات و ستاره ها همه روی یکسری مدار های بلوری شکل نشستند که بر رور زمین میگردند،در این صورت ماه در داخل دایره قرار می گیرد و به دنبالش خورشید و دیگر سیارات آخر هم دستهای درهم و برهم از ستاره ها که روی خارجی ترین مدار قرار می گیرد پس ما انسان ها در مرکز عالم قرار داریم و بقیه عالم به دور ما می گردد.دانشمند شکار بزرگ ابن هیثم نام داد در عراق متولد شد و او متوجه شدکه ایده ها همه با ریاضی قابل بحث هستند.آقای الخلیلی گفته است که من در سرزمین ابن سینا رازی ابوریحان بیرونی خواجه نصیر دین طوسی می توانم بگویم که چقدر احساس می کنم در سرزمینی از خودم هستم علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که با ایرانیان دارم.
خورشید،ماه،ستارگان،سیاره ها همیشه تخیلات مارا درگیر میکند و خوراک اسطوره شناسی های ما را تامین میکند.اسلام بود ک راه رادبرای تحولات عظیم علم را در دنیا صاف و هموار کرد.هزاران سال همه بر این باور بودند ک زمین صاف است و همه از جمله خورشید و ستارگان و سیارات ب دور زمین میگردند.
ومی توان گفت که نقشه هایی که در شمال ایران کشیده شده را می توان در غرب هم مورد استفاده قرار گیرد.
اولین دستاورد بزرگ دانشمدان اسلامی قرون وسطی اثبات این مطلب بود که علم نه اسلامی است ،نه هندی ،نه یونانی ،نه بودایی و نه حتی مسیحی هیچ فرهنگ واحدی به تنهایی نمی تواند مدعی سردم داری علم باشد ،قبل از اسلام علم در سرتاسر دنیا پخش شده بود اما دانشمندان دوران وسطی اسلام قطعات عظیم این پازل را با جذب علمی که در آغاز بسیار دور تر از مرز های امپراطوری آنها بود کنار هم قرار دادند این ترکیب بزرگ نه تنها علم جدید را تولید کرد بلکه برای اولین بار نشان داد که علم به عنوان یک تشکیلات فراتر از مرزهای سیاسی و تعصبات مذهبی است ،این بدنه علم است که به همه‌ی بشریت فایده می رساند.
این یک ایده است که به همان اندازه که الهام بخش است برای همیشه مرتبط و درست هم خواهد بود
مستند سوم
اسلام و علم
قدرت تردید
مطالعه آسمانها از قدیمیترین نظام های علمی است،که وجود داشته است،
در این مستند به خوبی نشان داده شده که دانشمندان نجوم مسلمان چگونه با استدلالهای صحیح به نظریه های دانشمندان منجّم یونان حمله میکنند
اسلام راه را برای تحولات بزرگ در علوم مختلف هموار کرد ،
یکی از کتابهای مهم در تاریخ علم کتابی به نام دی ریبولیشنس بوس اروربیوم سلسیم _Di Rebolations Boos Urorbium Selesum_نوشته NICOLAI COPERNIC است که بسیار با اهمیت است او برای اولین بار بحث میکند که تمام سیارات از جمله زمین به دور خورشید میگردند.بر خلاف نظری که حدود هزار سال پیش میگفت که کره زمین ثابت است و اجسام به دو او میگردند.
بسیاری از مورخان این کتاب را سرآغاز جهش و انقلاب علمی اوروپا میدانند و اولین گام اساسی در زمینه فیزیک مدرن است
جالب آنکه کوپرنیک اطلاعات خود را از دانشمندان مسلمان و منجمان مسلمان گرفته است
کوپرنیک از یک منجم مسلمان به نام البطانی _بانام اروپایی Mchometi Aracenfis _که در قرن نهم میلادی می‌زیسته برداشت کرده است
✔ کوپرنیک از مشاهدات البطانی به حد وسیع استفاده کرده است. او از کتاب زیج البطانی که کتابی درباره نقشه ستارگان است استفاده کرده است.
✔ کوپرنیک همچنین از نظریه زوج خواجه نصیر الدین توسی استفاده کرد
✔ او بعلاوه از دستاورد های ابن شاتر در محاسبحات ریاضی و نمودار های هندسی اش نیز استفاده کرده است
پس کوپرنیک از مسلملمانان پیشین استفاده کرده است و میتوان کارها و اندیشه های کوپرنیک را اوج دستاورد های ۵۰۰ساله تمدن اسلامی حساب کرد.
🔴 تعیین دقیق زمان برای مسلمانان بسیار مهم بود لذا در عصر اموی در مسجد امیه دمشق ، ابن شاتر در روی یک مناره ساعت آفتابی‌ای ساخت که زمان دقیق نماز ظهر و عصر را در طول سال بدون ایجاد مشکل مشخص کند حتی کم و زیاد شدن طول روز در سال. خطای ساعت ابن شاتر کمتر از یک دقیقه بود .
🔴 مسلمانان اندازه زمین را با دقت یک درصد محاسبه کردند
🔴 مسلمانان جداول گونیایی خلق کرده اند که تا سه رقم اعشار دقت داشت
این ها نشان از آن دارد که اسلام چگونه دانشمندان خود را ملزم کرده بود که مشاهدات دقیق داشته باشند.
◾ البطانی زاده ۸۵۸.م در جنوب ترکیه امروزی است
او از سال ۸۷۷.م به مدت چهل سال دغدغه اش این بود که طول روز چقدر سال دقیقاََ چقدر است.
مصریان پیشین برآورد کرده بودند که طول سال ۳۶۵روز و ۶ساعت و ۱۰دقیقه است
البطانی برای اثبات یا احیاناََ اصلاح این حرف از کره حلقه ای استفاده کرد . او پی برد که طول روز و شب در یک روز خاص با هم برابر است که به آن اعتدالین گویند،او این اندازه گیری را به مدت چهل سال ادامه داد
سپس او به یک نوشته یونانی که ۷۰۰سال پیش از او نوشته شده بود را خواند که در آن روز خاصی را به عنوان اعتدالین در نظر گرفته بود
البطانی دو داده داشت ،تعدا روز ها بین دو مشاهده و تعداد سالها . او دو عدد را بر هم تقسیم کرد که به نتیجه رسید ، یک سال۳۶۵روز و ۵ساعت و ۴۶دقیقه و ۲۴ثانیه است.
این نتیجه البطانی با مشاهدات امروز تنها دو دقیقه تفاوت دارد.
عجیب آنکه البطانی از هیچ تلسکوپی استفاده نکرد
همچنین محور کجی زمین را گفت که ۲۴º(بیست و چهار درجه) اندازه گرفت که با اندازه گیری امروزه فقط ۰/۵º(نیم درجه)اختلاف دارد.
البطانی تغییرات قطر خورشید را نیز اندازه گرفت که او را به نتیجه رساند :
او گفت کمترین قطر خورشد مربوط به دورترین فاصله خورشید از زمین است که به اوج معروف است
جداول البطانی نیز موقعیت ماه و خورشید را نشان میدهد
این نتایج دانشمندان مسلمان را به این نتیجه رساند که نظریات یونانیان (ثابت بودن زمین ) اشتباهی فاحش است .
پس نظریات بطلمیوس د کتابش(المجسطی) دال بر اینکه زمین ،مرکز عالم بود ، زیر سوال بود
در واقع نظریات او مزخرفی بیش نبود
پس با غیر واقعیت بودن نظریات بطلمیوس ،دانشمندان مسلمان به این نتیجه رسیدند که احتمال درست بود سایر نظریات یونانیان نیز دارای مشکل است، پس شروع به طرح سوال کردند و به اصطلاح شک یا تردید کردند .
✔ در واقع شک و تردید موتوری است که علم را به جلو می راند.
◾ سپس ابن هیثم آمد و شکیّات گسترده ای در کار بطلمیوس کرد
و رساله خود با نام تردیدهایی درباره بطلمیوس بیان کرد که بطِمیوس در المجسطی مطالبی گفت که اصلا با عقل جور در نمیاید و متناقض است و اصلاََ نمیتواند وجود داشته باشد
مثلا:
بطلمیوس گفت زمین مرکز عالم است اما خود زمین حول نقطه ای خیالی در مرکز می گردد که این یکی از تناقضها است
ابن هیثم چالشی را برای تمام منجمان بعد از خود مطرح کرد که در آن چالش باید توضیحی درباره چگونگی حرکت اجسام آسمانی میافتند که هم با منطق ریاضی سازگار باشد و هم با انسجام ریاضی.
بعد از آن خواجه نصیر الرین توسی به اصلاح دیدگاه بطلمیوس پرداخت و خواست دیدگاه او را منقرض کند
خواجه نصیرالدین توسی در کتاب معروف خود به نام تذکره شروع به پاسخ سوالات ابن هیثم کرد و به دنبال یافتن توصیفی که با داده های ریاضی برای حرکت اجرام آسمانی منطبق باشد ،بود.
اما چندلن موفق نشد
اما سرانجام رویای ابن هیثم یعنی ثبات وریاضی نجومی و انسجام ریاضی توسط اسحاق نیوتن محقق گشت
🔷دو سوال مهم
۱-چطور شکیات مسلمانان جوابش در اروپا داده شد؟
۲-چطور دانش اسلامی به اروپا رسید؟
از سال ۱۵۰۰میلادی به بعد موتور علم از اسلام به اروپا میرود
و پیشرفت های بزرگی از آن به بعد در خاورمیانه رخ نداد
از دلایل کند شدن علم اسلام میتوان این را نام برد که حکومت اسلامی از ۱۲۰۰به بعد رو به افول نهاد و از همه طرف مورد حمله بود ،از شرق مغولان و از غرب حمله مسیحیان شمال
و از به بعد علم اروپا شروع به فعالیت کرد و سر انجام اسحاق نیوتن حرکت ماه و خورشید و سیارات را در کتاب خود توضیح داد.
نکته: یکی از عوامل پیشرفت در علم ، دقت در نگارش است
نکته: مردم مسلمان هنوز شکوه خود را درک نکردند ،چون دوران انتشار این تاریخ با عظمت عمداََ (به خاطر استعمارگران) محو شد
نکته علم زبانی جهانی برای نوع بشر است