جلسه دفاعیه پایان نامه آقای مسعود پیام نور با عنوان تقریب گرایی در اندیشه آیت الله بروجردی و شیخ شلتوت
جلسه دفاعیه پایان نامه « آقای مسعود پیام نور» دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد، رشته تاریخ اسلام روز یکشنبه مورخ ۹۷/۱۱/۰۷ از ساعت ۱۵:۳۰ در سالن جلسات دانشگاه مذاهب اسلامی با حضور جناب آقای دکتر عبدالله فرهی به عنوان استاد داور برگزار شد.
عنوان پایان نامه:
تقریب گرایی در اندیشه آیت الله بروجردی و شیخ شلتوت
استاد راهنما: آقای دکتر سپهری
استاد مشاور: آقای دکتر بی آزار شیرازی
استاد داور: آقای دکتر فرهی
چکیده:
گفتمان اتحاد و تقریب مذاهب اسلامی از جمله مهمترین راهکارهای اصلاحی در رفع چالشهای جهان اسلام و حل تعارضات ملی کشورهای اسلامی است. به همین جهت جایگاه دو شخصیت شیخ شلتوت (رییس دانشگاه الأزهر و از پایهگذاران دارالتقریب مصر) و آیتالله بروجردی (مرجع عالم تشیع و رئیس حوزه علمیه قم) بهعنوان طلایهداران جنبشهای اصلاحی جهان اسلام اهمیت مییابد. تعامل این اندیشمندان با جوامع اسلامی و اثرپذیری نهادهای فرهنگی و سیاسی از آنها، در عین حال که بیانگر کنشگری فردی و ویژگیهای ذاتی شخصیتهای مذکور در عرصههای اجتماعی است، این نکته را نیز مشخص میسازد که برآمدن تفکر راهبردی تقریب مذاهب اسلامی در ایران و مصر ناشی از بسترهای تاریخی و ایدئولوژیکی بوده که زمینهساز گرایش این متفکران و ملتهای مسلمان به جریان اصلاحی اتحاد اسلامی شده است.
با بررسی زمینههای همگرایی و واگرایی کشورهای ایران و مصر (بهعنوان عامل محیطی شکلگیری شخصیت این افراد) و تأثیر روابط میان این دو کشور بر مقولۀ وحدت اسلامی، این نتیجه استنباط میشود که اندیشهها و اقدامات آنها تا حد زیادی متأثر از پیشینهی تاریخی و خاستگاههای فرهنگی مشترک میان این کشورها بوده است. این دو رهبر دینی، در درون ساختارهایی علمی- دینی الأزهر و حوزه علمیه پرورش یافتهاند، بدیهی است که اعتبار و جایگاه سیاسی اجتماعی بروجردی و شلتوت مدیون چنین نهادهایی باشد. میزان نفوذ حوزه و الأزهر در عرصههای داخلی و خارجی، همچنین سیر تطور آن در تاریخ، مهمترین مؤلفه در ارزیابی و سنجش نفوذ اجتماعی سیاسی این شخصیتها به شمار میرود.
آیتالله بروجردی و شیخ شلتوت،با اتخاذ رویهای بنیادین و دینی، به بحث همگرایی میان مذاهب اسلامی وارد میشوند. نتیجه این نوع گرایش به تقریب، تولید نظریه مرجعیت علمی اهل بیت (ع) بهعنوان وجه مشترک شیعه و سنی توسط بروجردی و ارائه شدن فتوای تاریخی جواز پیروی از شیعه بهعنوان مذهب خمسه به وسیلهی شیخ شلتوت است.